What do you think?
Rate this book
ოთარაანთ ქვრივი
თხზულება „ოთარაან� ქვრივი�, რომელშიც ქართველი დედი� შთამბეჭდავ� სახე საერთო� ქართველი ხალხის სულიერ� ძლიერები�, მისი შეუპოვრობისა და ქედუხრელობის სიმბოლოდ აღიქმება.
70 pages, Unknown Binding
First published January 1, 1887
19 people are currently reading
376 people want to read
About the author
Ilia Chavchavadze
31books154followersIlia Chavchavadze (Georgian: ილია ჭავჭავაძ�; 8 November 1837 � 12 September 1907) was a Georgian writer, poet, journalist, lawyer, politicial and public figure who spearheaded the revival of the Georgian national movement in the second half of the 19th century, during the Russian rule of Georgia. Today he is widely regarded as one of the founding fathers of modern Georgia. In 1987 he was canonized as Saint Ilia the Righteous (წმინდა ილია მართალ�) by the Georgian Orthodox Church. Today, Georgians revere Chavchavadze as Pater Patriae (Father of the Fatherland) of Georgia.
Inspired by the contemporary liberal movements in Europe, as a writer and a public figure, Ilia Chavchavadze directed much of his efforts toward awakening national ideals in Georgians and to the creation of a stable society in his homeland.
His most important literary works were: The Hermit, The Ghost, Otaraant Widow, Kako The Robber and Is a man a human?!. He was editor-in-chief of the Georgian periodicals Sakartvelos Moambe (1863�1877) and Iveria (1877�1905), and authored numerous articles for journals. Most of his work dealt with Georgia and Georgians. He was a devoted protector of the Georgian language and culture from Russification.
Chavchavadze was fatally wounded by a gang of assassins, led by Gigla Berbichashvili, in Tsitsamuri, outside Mtskheta. His legacy earned him theIlia Chavchavadze was born in Kvareli, a village located in the Alazani Valley, in the Kakheti province of Georgia, which was part of the Russian Empire at that time. Ilia was a tavadi, the Georgian title of prince. It is thought that the noble Chavchavadze family came from the Pshav-Khevsureti region of Georgia, and, in 1726, King Constantine II granted the Chavchavadze family the rank of Prince in recognition of their knighthood and valor to the nation. This resulted in the family moving and settling in the Alazani Gorge in Kakheti. According to King Erekle II's order, Ilia's great grandfather, Bespaz Chavchavadze was knighted when he defeated twenty thousand Persian invaders in Kvareli in 1755.
Ilia was the third son of Grigol Chavchavadze and Mariam Beburishvili. Grigol, like his father and his famous ancestors, had a military background. He, along with the local militiamen protected the village from numerous Dagestani invasions. This can be seen in the architecture of the Ilia Chavchavadze museum house in Kvareli, incorporating a Medieval castle style in the two-storey castle in the yard, which was designed to protect the house during invasions.
Ilia's mother, Mariam, died on May 4, 1848, when Ilia was ten years old, and his father asked his sister, Makrine, to help bring up the children. Aunt Makrine had a significant impact on Ilia's life, because, after 1852, when Ilia's father Grigol died, she was the only remaining caretaker of the family.
Ilia Ch'avch'avadze in 1st Gymnasium of Tbilisi, 1848
Ch'avch'avadze was educated at the elementary level by the deacon of the village before he moved to Tbilisi where he attended the prestigious Academy for Nobility in 1848. However, from an early age, Ilia was influenced by his parents who were highly educated in classical literature, Georgian history and poetry. From his parents, Ilia learned the inspiring stories of Georgian heroism in classical historical novels. In his autobiography, Ilia refers to his mother, Princess Mariam Chavchavadze, who knew most Georgian novels and poems by heart and encouraged her children to study them. Ilia also described the influence of the deacon's storytelling, which gave him an artistic inspiration, later applied in his novel writing.
In 1848, after the death of Princess Chavchavadze, Ilia was sent to Tbilisi by his father to begin his secondary education. Ilia attended a private school for three years before he entered the 1st Academy of Tbilisi in 1851. Soon after, Ilia's father died and Aunt Makrine looked after the family.
Inspired by the contemporary liberal movements in Europe, as a writer and a public figure, Ilia Chavchavadze directed much of his efforts toward awakening national ideals in Georgians and to the creation of a stable society in his homeland.
His most important literary works were: The Hermit, The Ghost, Otaraant Widow, Kako The Robber and Is a man a human?!. He was editor-in-chief of the Georgian periodicals Sakartvelos Moambe (1863�1877) and Iveria (1877�1905), and authored numerous articles for journals. Most of his work dealt with Georgia and Georgians. He was a devoted protector of the Georgian language and culture from Russification.
Chavchavadze was fatally wounded by a gang of assassins, led by Gigla Berbichashvili, in Tsitsamuri, outside Mtskheta. His legacy earned him theIlia Chavchavadze was born in Kvareli, a village located in the Alazani Valley, in the Kakheti province of Georgia, which was part of the Russian Empire at that time. Ilia was a tavadi, the Georgian title of prince. It is thought that the noble Chavchavadze family came from the Pshav-Khevsureti region of Georgia, and, in 1726, King Constantine II granted the Chavchavadze family the rank of Prince in recognition of their knighthood and valor to the nation. This resulted in the family moving and settling in the Alazani Gorge in Kakheti. According to King Erekle II's order, Ilia's great grandfather, Bespaz Chavchavadze was knighted when he defeated twenty thousand Persian invaders in Kvareli in 1755.
Ilia was the third son of Grigol Chavchavadze and Mariam Beburishvili. Grigol, like his father and his famous ancestors, had a military background. He, along with the local militiamen protected the village from numerous Dagestani invasions. This can be seen in the architecture of the Ilia Chavchavadze museum house in Kvareli, incorporating a Medieval castle style in the two-storey castle in the yard, which was designed to protect the house during invasions.
Ilia's mother, Mariam, died on May 4, 1848, when Ilia was ten years old, and his father asked his sister, Makrine, to help bring up the children. Aunt Makrine had a significant impact on Ilia's life, because, after 1852, when Ilia's father Grigol died, she was the only remaining caretaker of the family.
Ilia Ch'avch'avadze in 1st Gymnasium of Tbilisi, 1848
Ch'avch'avadze was educated at the elementary level by the deacon of the village before he moved to Tbilisi where he attended the prestigious Academy for Nobility in 1848. However, from an early age, Ilia was influenced by his parents who were highly educated in classical literature, Georgian history and poetry. From his parents, Ilia learned the inspiring stories of Georgian heroism in classical historical novels. In his autobiography, Ilia refers to his mother, Princess Mariam Chavchavadze, who knew most Georgian novels and poems by heart and encouraged her children to study them. Ilia also described the influence of the deacon's storytelling, which gave him an artistic inspiration, later applied in his novel writing.
In 1848, after the death of Princess Chavchavadze, Ilia was sent to Tbilisi by his father to begin his secondary education. Ilia attended a private school for three years before he entered the 1st Academy of Tbilisi in 1851. Soon after, Ilia's father died and Aunt Makrine looked after the family.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 50 reviews
January 9, 2016
“არც უწიგნობა ვარგ� და არ� მარტ� წიგნებიდან გამოხედვ�.�
July 13, 2022
"მაგრამ სხვა ვი� არ არის ცოდო?"
February 14, 2024
სუ� მახსოვ�, ჩემი მასწავლებელი, რომელი� მასწავლებლის გარდ� ბებიაცაა, მეგობარი�, და� და დედა� ცუდა� ხდებოდ� ხოლმ� ამ ნაწარმოებზ� საუბრისა�. მასა� მსგავს� ტრაგედია გადახდ� თავს და ვი� იცის, რამდენჯე� გადარჩენილ� ოთარაანთ ქვრივი� მსგავს სიკვდილს.
როცა ამ ტრაგედიაზე საუბრობდ�, სუ� მესმოდ� მისი. ახლა, როცა “ოთარაან� ქვრივი� წავიკითხ�, ვიგრძენი ყველაფერ�, რა� იმ დროს იგრძნო მა�.
კიდე� ერთხელ დავრწმუნდი, რო� ლი� ბებო უძლიერეს� ადამიანი� მთელ სამყაროშ�.
როცა ამ ტრაგედიაზე საუბრობდ�, სუ� მესმოდ� მისი. ახლა, როცა “ოთარაან� ქვრივი� წავიკითხ�, ვიგრძენი ყველაფერ�, რა� იმ დროს იგრძნო მა�.
კიდე� ერთხელ დავრწმუნდი, რო� ლი� ბებო უძლიერეს� ადამიანი� მთელ სამყაროშ�.
March 10, 2024
“მართლ�, რო� ცოდო�!..
მაგრამ სხვა ვი� არ არის ცოდო?
ერთი� ეს არის საჭირბოროტ� და წყევლაკრულვიან� საკითხავ� ამ უთავბოლო და უსწორმასწორო წუთისოფელშ�.�
მაგრამ სხვა ვი� არ არის ცოდო?
ერთი� ეს არის საჭირბოროტ� და წყევლაკრულვიან� საკითხავ� ამ უთავბოლო და უსწორმასწორო წუთისოფელშ�.�
February 28, 2016
ილია� შემოქმედებიდან ერთ–ერთ� საუკეთესოა. ძალიან ჰუმანური, დამრიგებლური, ცოტა დრამატიზირებულ�, მაგრამ გენიალურ�. ის რასა� ბალზაკ�, ზოლა და სტენდალი სამა� გვერდშ� ვე� ჩაატევდნენ, ილია� რამდენიმ� ათეუ� გვერდშ� ჩაატია და ამით ნაწარმოებმ� სულა� არ წააგ�. ალბა� იგივ� ძალი� იქნებოდა ოთარაანთ ქვრივი ავტორს რომანა� რო� დაეწერ�, მაგრამ ალბა� არ� იყ� საჭირო. ილია� ეს ყველაზ� უკეთ იცოდ�!!
July 12, 2016
ილია ჭავჭავაძ� გენიოსია, ხოლო მისი ეს ნამუშევარი ერ�-ერთი საუკეთესოა მისი შემოქმედებიდან! მა� შეძლ� რა .... შეექმნ� დიდი საუნჯე ქართველთათვი�.
January 24, 2018
ადამიანი� განსჯა სოციალურ� ფენი� მიხედვით არასწორი�. სიყვარულისთვის პიროვნების წარმომავლობა არ უნდა იყოს დაბრკოლება. მაგრამ, ჩემი აზრი� დედაშვილურ� სიყვარულ� მაინ� ყველაზ� ძლიერი�.
December 29, 2023
ბატონო ილია, რა� გვერჩი?
December 23, 2018
„ოთარაან� ქვრივი� ილია ჭავჭავაძის ნაწარმოები�, სადა� ავტორმ� სააშაკარაოზე გამოიტან� დამოკიდებულება გლეხებსა და აზნაურებ� შორი�.
სოფე� წაბლიანშ� მცხოვრებ� ოთარაანთ ქვრივი მტკიცე ნებისყოფის� და გაუტეხელ� ხასიათის ადამიანი�. მისი სახი� ავტორმ� მშრომელი გლეხ� ქალი, მაღალი სული� ადამიანი და ქართველი დედა დაგვიხატ�. მიუხედავად იმის�, რო� ცხოვრება� თავისი დაღი დაასვა ქვრივს, ადამიანური ღირსებ� მაინ� ვე� წაართვ�. ოთაარაან� ქვრივს გიორგი დაეღუპებ�, რომელსაც არჩილი, როგორც საკუთარი ოჯახის შვილ�, ის� დაკრძალავს.
„კაც� მოიდნეს� და ახლა კარგ� დამარხვი�, მასზ� ტირილი� „ქვეყანა�... უბმე� თვალსაო�, - სოფელშ� ას� ლაპარაკობდნე� და-ძმაზ�. კესო� გული სტკიოდ� ამ სიტყვები� გამო, მაგრამ არჩილი აშკარა� სხვაგვარად ფიქრობდა. „ისინი თავი� მხრი� მართალნი არია�. ჩვენ შუ� ხიდი� ჩატეხილი: ისინ� იქით ნაპირა� დაჰრჩნენ, ჩვენ აქეთ. შორიშორს� ვართ და თვალ� ერთმანეთისათვი� ვეღა� მიგვიწვდენია..� არჩილისათვის „გულ�... გული, ეს� იგ�, ის მადლ�, რა� ენას და ხელს უნდა ასაქმებდეს, მართლა... აღარ არის. ან არის და დამუნჯებულია, დაყრუებული�.�
არჩილი არ არის ფანატიკოსი, გლეხ� ყოველთვი� მართლა� იმიტომ კი არ მიაჩნი�, რო� გლეხია. არჩილი წარსულის მსჯავრმდებელ� და საკუთარი წოდები� ცოდვათ� მამხილებელია. მისი გონება სინჯავ�, ჩხრეკს, გლოვობ� და მისტირის იმ ნახევარს, რომელი� თავისივე სხეულიდა� ოდესღა� მოკვეთილად და დაკარგულად მიაჩნი�.
არჩილს წარმოდგენა ჰქონოდ� იმ საბედისწერ� დღეზ�, როცა ერთმ� ხარბმა ადამიანმ� მიწი� რომელიღა� ნაკვეთ� ღობე შემოავლო და თქვა - „ე� ჩემიაო�. პირველად მაში� ჩატყდა ხიდი, ხოლო შემდეგ ის ხიდი სუ� მოიშალ�. იმ პირველმა კაცმ� პირველ� დანაშაულ� ჩაიდინ� დედამიწაზე და სათავე დაუდ� დანაშაულთა ისეთ უსასრულო რიგს, რომელმაც მთელ� კაცობრიობა ობობის ქსელში გაახვი�. დროთ� ვითარებაში ქსელ� იმდენა� დაიხლართ�, თავი და ბოლო ვერავი� მოუნახ�, ყველ� მისი მსხვერპლ� გახდ�. ალბა�, ამას გულისხმობს არჩილი, როცა ჩატეხი� ხიდზ� ლაპარაკობს. ღობეებ� ახსენებს, გაღმაპირელებსა და გამოღმაპირელებ� ახასიათებს, მისტირის, ინანებ�, ამხელს, ბრალსა სდებ�, აძაგებ�... თუ ჩავუღრმავდებით არჩილი� აზრებს, მაში� იმ დასვკნამდე მივალთ, რო� მა� შემდეგ, რა� ის საბედისწერ� ხიდი ჩატყდა და „მთელი დაირღვა�, ადამიანი� განახევრდა.
კესო� უკვირს: რა არის კარგ� იმ მოქმედებაშ�, რომელი� არჩილმ� ას� გააიდეალ�? არაფერ�. განა „ნადირ� კი არ დაძრწი� დილიდა� საღამომდ� საჭმლი� საშოვნელად?� კესო� აზრი�, „ადამიან� ადამიანობა უნდა ემჩნეოდე�.� მა� მიაჩნი�,რო� გლეხებ� ადამიანობი� თავადებზ� უარესები არია�. „გლეხკაცისთანა ხარბ�, გლეხკაცისთან� გაუტანელ�, გლეხკაცისთან� შეუბრალებელს და უმადურ� ძნელად თუ ნახა� სადმ�..� როგო� პასუხს აძლევს არჩილი თავი� და�? ის, რა� კესო� თქვა, თითო-ოროლაა, ჭუჭყია. ნამდვილი სისხლი გლეხის ძარღვებშ� ჩქეფ� და ნამდვილი სიცოცხლი� ძარღვი� მი� არსებაში სცემ�. ამიტომ იყ� ასეთ� გიორგი, ამიტომ იყ� ასეთ� დედაკაცი ოთარაანთ ქვრივი.
ეს სიტყვები მონანი� აზნაურის აღიარება�. არჩილს ისიც უგრძვნია, რო� თვითონ უღონონ� არია�, სმენაც დახშულ� აქვთ და ხედვაც, ამიტომ ვე� ამჩნევენ გლეხკაცები� ღირსებას. კესო ამ მიზეზი� ვე� მიუხვდ� გიორგი�, ამიტომ ვე� იგრძნო მისი გულისცემ�, ამიტომ ვე� გაიგონ� სიყვარულის ჯადოქრულ� მელოდი�. არჩილმ� მოურიდებლა� ამხილა კესო � რაკი გიორგი� გვარიშვილობა არ ჰქონდა, თუმც� ბევრ თავადს სჯობდა სილამაზითა� და ადამიანური ღირსებებითაც, ცოლა� არ გაჰყვებოდი�. დიახ, არ გაჰყვებოდა, მაგრამ მიზეზი ის იყ�, რო� არ უყვარდ�. არჩილი აქ ხედავს თავს� და ბოლო�. სიყვარულსა და ცოლქმრობაშ� მთავარ� გვარიშვილობა�, ხოლო სილამაზე, კაცურკაცობ�, პირადი ადამიანური ღირსებებ� მეორეხ��რისხოვან როლს ასრულებს. „ა�, რა დიდი კედელი� ჩვენსა და იმათ შუ�!� - ამბობს არჩილი.
არჩილშ� გაღვიძებულმა სინდისმა ყველაფერ� ფარდ� ახად�. მიზეზი იმის�, რო� კესო ვე� მიუხვდ� გიორგი� სიყვარულ�, მხოლოდ გიორგი� გლეხკაცობაში მდგომარეობდა. „გიორგ� წიგნია, მთელ� წიგნ� ცხოვრებისა, სუ� სხვა ასოები� დაბეჭდილ�. წი� გადაგვეშალ� ეს წიგნ� და ვე� წავიკითხეთ.� - ამბობს გულნატკენი არჩილი.
ბოლო�, კესო� ცრემლი მიმხვდარ� ჭეშმარიტების საწინდარია. კესო� გაიგ� ის, რა� არ იცოდ� � უკან ხიდი� ჩატეხილი, ხიდი, რომელსაც მისი ძმ� ას� მისტირის და გლოვობ�. უკან ბნელ�, ღამე�, როგორც არჩილი ამბობს, მაგრამ რა იქნება წი�, რა� უქადის მომავალი ?! არჩილს სჯერ�, რო� ყოველივე ეს, „დასაწყისი� განთიადისა.“წინ � ხიდი� გამთელებაა, ხოლო რაკი ორივ� ნაპირი შეერთდებ�, ადგილი� აღარ ექნება იმ ტრაგედია�, რა� გიორგისა და კესო� შორი� მოხდ�, ადგილი აღარ ექნება იმ ტანჯვა�, რომელი� ცალკ� ოთარაანთ ქვრივს უმღვრევდ� სულს, ცალკ� კი არჩილი� გონება� აფორიაქებდ�.
რწმენა ხიდი� გამთელების� სიხარული� ავსებს და-ძმის გულს. მაგრამ ჯე� კიდე� რა დიდი მანძილის გავლ�, რა დიდი დროა საჭირო, რო� ის საბედისწერ�, ჩატეხილი ხიდი გამთელდე�...
ილია ჭავჭავაძის სახი� თანამედროვეობი� წინაშე დგას ის ადამიანი, რომლის დახასიათებასაც ამ ერთი საუკუნის წინა� თვით ილია იძლეოდ�, როცა ამბობდ�: „ცხოვრების ტალღ� მეტა� ძლიერი� და ჩვეულებრივ� კაცი მეტა� სუსტ�, რო� თა� არ წაიყოლიო� იმ ტალღამ. მარტ� გენიოსის მკერდი თუ გააპობ� და შემუსრავ� მა�, თორე� სხვისთვი� ძნელია.�
ამ სიტყვები� ყველაზ� კარგად არის დახასიათებულ� თვით ილია ჭავჭავაძ�, მისი ცხოვრება და შემოქმედებ�. გადაჭარბებულ� არ იქნება, თუ ვიტყვი�, რო� იგ� ბუმბერაზივით წამოიმართა გასული საუკუნის 60-ია� წლებში და დღესაც ასევ� დგას ჩვენ� წინაშე.
სოფე� წაბლიანშ� მცხოვრებ� ოთარაანთ ქვრივი მტკიცე ნებისყოფის� და გაუტეხელ� ხასიათის ადამიანი�. მისი სახი� ავტორმ� მშრომელი გლეხ� ქალი, მაღალი სული� ადამიანი და ქართველი დედა დაგვიხატ�. მიუხედავად იმის�, რო� ცხოვრება� თავისი დაღი დაასვა ქვრივს, ადამიანური ღირსებ� მაინ� ვე� წაართვ�. ოთაარაან� ქვრივს გიორგი დაეღუპებ�, რომელსაც არჩილი, როგორც საკუთარი ოჯახის შვილ�, ის� დაკრძალავს.
„კაც� მოიდნეს� და ახლა კარგ� დამარხვი�, მასზ� ტირილი� „ქვეყანა�... უბმე� თვალსაო�, - სოფელშ� ას� ლაპარაკობდნე� და-ძმაზ�. კესო� გული სტკიოდ� ამ სიტყვები� გამო, მაგრამ არჩილი აშკარა� სხვაგვარად ფიქრობდა. „ისინი თავი� მხრი� მართალნი არია�. ჩვენ შუ� ხიდი� ჩატეხილი: ისინ� იქით ნაპირა� დაჰრჩნენ, ჩვენ აქეთ. შორიშორს� ვართ და თვალ� ერთმანეთისათვი� ვეღა� მიგვიწვდენია..� არჩილისათვის „გულ�... გული, ეს� იგ�, ის მადლ�, რა� ენას და ხელს უნდა ასაქმებდეს, მართლა... აღარ არის. ან არის და დამუნჯებულია, დაყრუებული�.�
არჩილი არ არის ფანატიკოსი, გლეხ� ყოველთვი� მართლა� იმიტომ კი არ მიაჩნი�, რო� გლეხია. არჩილი წარსულის მსჯავრმდებელ� და საკუთარი წოდები� ცოდვათ� მამხილებელია. მისი გონება სინჯავ�, ჩხრეკს, გლოვობ� და მისტირის იმ ნახევარს, რომელი� თავისივე სხეულიდა� ოდესღა� მოკვეთილად და დაკარგულად მიაჩნი�.
არჩილს წარმოდგენა ჰქონოდ� იმ საბედისწერ� დღეზ�, როცა ერთმ� ხარბმა ადამიანმ� მიწი� რომელიღა� ნაკვეთ� ღობე შემოავლო და თქვა - „ე� ჩემიაო�. პირველად მაში� ჩატყდა ხიდი, ხოლო შემდეგ ის ხიდი სუ� მოიშალ�. იმ პირველმა კაცმ� პირველ� დანაშაულ� ჩაიდინ� დედამიწაზე და სათავე დაუდ� დანაშაულთა ისეთ უსასრულო რიგს, რომელმაც მთელ� კაცობრიობა ობობის ქსელში გაახვი�. დროთ� ვითარებაში ქსელ� იმდენა� დაიხლართ�, თავი და ბოლო ვერავი� მოუნახ�, ყველ� მისი მსხვერპლ� გახდ�. ალბა�, ამას გულისხმობს არჩილი, როცა ჩატეხი� ხიდზ� ლაპარაკობს. ღობეებ� ახსენებს, გაღმაპირელებსა და გამოღმაპირელებ� ახასიათებს, მისტირის, ინანებ�, ამხელს, ბრალსა სდებ�, აძაგებ�... თუ ჩავუღრმავდებით არჩილი� აზრებს, მაში� იმ დასვკნამდე მივალთ, რო� მა� შემდეგ, რა� ის საბედისწერ� ხიდი ჩატყდა და „მთელი დაირღვა�, ადამიანი� განახევრდა.
კესო� უკვირს: რა არის კარგ� იმ მოქმედებაშ�, რომელი� არჩილმ� ას� გააიდეალ�? არაფერ�. განა „ნადირ� კი არ დაძრწი� დილიდა� საღამომდ� საჭმლი� საშოვნელად?� კესო� აზრი�, „ადამიან� ადამიანობა უნდა ემჩნეოდე�.� მა� მიაჩნი�,რო� გლეხებ� ადამიანობი� თავადებზ� უარესები არია�. „გლეხკაცისთანა ხარბ�, გლეხკაცისთან� გაუტანელ�, გლეხკაცისთან� შეუბრალებელს და უმადურ� ძნელად თუ ნახა� სადმ�..� როგო� პასუხს აძლევს არჩილი თავი� და�? ის, რა� კესო� თქვა, თითო-ოროლაა, ჭუჭყია. ნამდვილი სისხლი გლეხის ძარღვებშ� ჩქეფ� და ნამდვილი სიცოცხლი� ძარღვი� მი� არსებაში სცემ�. ამიტომ იყ� ასეთ� გიორგი, ამიტომ იყ� ასეთ� დედაკაცი ოთარაანთ ქვრივი.
ეს სიტყვები მონანი� აზნაურის აღიარება�. არჩილს ისიც უგრძვნია, რო� თვითონ უღონონ� არია�, სმენაც დახშულ� აქვთ და ხედვაც, ამიტომ ვე� ამჩნევენ გლეხკაცები� ღირსებას. კესო ამ მიზეზი� ვე� მიუხვდ� გიორგი�, ამიტომ ვე� იგრძნო მისი გულისცემ�, ამიტომ ვე� გაიგონ� სიყვარულის ჯადოქრულ� მელოდი�. არჩილმ� მოურიდებლა� ამხილა კესო � რაკი გიორგი� გვარიშვილობა არ ჰქონდა, თუმც� ბევრ თავადს სჯობდა სილამაზითა� და ადამიანური ღირსებებითაც, ცოლა� არ გაჰყვებოდი�. დიახ, არ გაჰყვებოდა, მაგრამ მიზეზი ის იყ�, რო� არ უყვარდ�. არჩილი აქ ხედავს თავს� და ბოლო�. სიყვარულსა და ცოლქმრობაშ� მთავარ� გვარიშვილობა�, ხოლო სილამაზე, კაცურკაცობ�, პირადი ადამიანური ღირსებებ� მეორეხ��რისხოვან როლს ასრულებს. „ა�, რა დიდი კედელი� ჩვენსა და იმათ შუ�!� - ამბობს არჩილი.
არჩილშ� გაღვიძებულმა სინდისმა ყველაფერ� ფარდ� ახად�. მიზეზი იმის�, რო� კესო ვე� მიუხვდ� გიორგი� სიყვარულ�, მხოლოდ გიორგი� გლეხკაცობაში მდგომარეობდა. „გიორგ� წიგნია, მთელ� წიგნ� ცხოვრებისა, სუ� სხვა ასოები� დაბეჭდილ�. წი� გადაგვეშალ� ეს წიგნ� და ვე� წავიკითხეთ.� - ამბობს გულნატკენი არჩილი.
ბოლო�, კესო� ცრემლი მიმხვდარ� ჭეშმარიტების საწინდარია. კესო� გაიგ� ის, რა� არ იცოდ� � უკან ხიდი� ჩატეხილი, ხიდი, რომელსაც მისი ძმ� ას� მისტირის და გლოვობ�. უკან ბნელ�, ღამე�, როგორც არჩილი ამბობს, მაგრამ რა იქნება წი�, რა� უქადის მომავალი ?! არჩილს სჯერ�, რო� ყოველივე ეს, „დასაწყისი� განთიადისა.“წინ � ხიდი� გამთელებაა, ხოლო რაკი ორივ� ნაპირი შეერთდებ�, ადგილი� აღარ ექნება იმ ტრაგედია�, რა� გიორგისა და კესო� შორი� მოხდ�, ადგილი აღარ ექნება იმ ტანჯვა�, რომელი� ცალკ� ოთარაანთ ქვრივს უმღვრევდ� სულს, ცალკ� კი არჩილი� გონება� აფორიაქებდ�.
რწმენა ხიდი� გამთელების� სიხარული� ავსებს და-ძმის გულს. მაგრამ ჯე� კიდე� რა დიდი მანძილის გავლ�, რა დიდი დროა საჭირო, რო� ის საბედისწერ�, ჩატეხილი ხიდი გამთელდე�...
ილია ჭავჭავაძის სახი� თანამედროვეობი� წინაშე დგას ის ადამიანი, რომლის დახასიათებასაც ამ ერთი საუკუნის წინა� თვით ილია იძლეოდ�, როცა ამბობდ�: „ცხოვრების ტალღ� მეტა� ძლიერი� და ჩვეულებრივ� კაცი მეტა� სუსტ�, რო� თა� არ წაიყოლიო� იმ ტალღამ. მარტ� გენიოსის მკერდი თუ გააპობ� და შემუსრავ� მა�, თორე� სხვისთვი� ძნელია.�
ამ სიტყვები� ყველაზ� კარგად არის დახასიათებულ� თვით ილია ჭავჭავაძ�, მისი ცხოვრება და შემოქმედებ�. გადაჭარბებულ� არ იქნება, თუ ვიტყვი�, რო� იგ� ბუმბერაზივით წამოიმართა გასული საუკუნის 60-ია� წლებში და დღესაც ასევ� დგას ჩვენ� წინაშე.
This entire review has been hidden because of spoilers.
December 30, 2024
გენიოსია ილია.
January 11, 2025
უძლიერეს� ნაწარმოები� , მძიმეა , ისეთ� რო� ვე� იტყვ� ვისიამოვნე� , ალბა� იმის ბრალიც არის რო� ვიცნობ რამოდენიმე ოთარაანთ ქვრივს.
May 8, 2017
A book full of sadness and pain....
რამდენ� სევდ� და ტკივილია ამ ერ� ნაწარმოებშ�...
რამდენ� სევდ� და ტკივილია ამ ერ� ნაწარმოებშ�...
April 3, 2025
ექვსჯე� ვიტირე, შედევრია. ილია� ნამუშევრებიდან ჩემთვი� საუკეთესოა. იმდენა� დიდი ემოციები მაგრძნობინ�, რო� გული ვეღა� იტევდა, თითქოსდა მე� იქ ვიყავი, ვუყურებდ� ყველ� განვითარებულ მოვლენას. ილია, უდიდეს� მადლობ� რო� დაიბად� და თა� ქართველი.
January 4, 2022
თავი� დროზეც ბევრ� კრიტიკოს� ჰყავდა ამ ნაწარმოებს და ახლა� ბევრისაგან გამიგი� ძაგება-არარეალურიაო, ტრაფარტული�, არაესთეტიკურიო, მხატვრულ� პროზ� არ არის�. ოთარაანთ ქვრივი� პიროვნებ� ხო� გააქვთ და გამოაქვთ, ლანძღავე�. ზოგი იმასაც ამბობს- იგივ� ილია�, მხოლოდ, კაბაში გადაცმულიო. სკოლაშ� ისწავლებ� და - იქაც ყველას თავი აქვს მობეზრებულ� . უსამართლობად ვთვლ� ასეთ შეფასება�. ჩვეულებრივ� ადამიანური ტრაგედიები� აღწერილი, მოკლედ და სიტყვაძუნწად, მაგრამ, მაინ� მთელ� სიცხოველით-დედაშვილობის, სიყვარულის, მარტოობი� ტრაგედიები..
October 2, 2012
It's amazing and very emotional story.Character's feelings are so strong...
This entire review has been hidden because of spoilers.
Read
December 27, 2012ramdeni vitiree
December 30, 2012
The best
March 15, 2013
<3<3
This entire review has been hidden because of spoilers.
February 16, 2023
ცოცხალზე არ გამახარა წუთი�-სოფელმ� და მკვდარზედა� აღარ მატირებთ�!.. ცოდო ვა�, შვილ�, ცოდო!
April 8, 2023
Strong independent woman.
January 22, 2024
“რაზედ გაიჭირ� საქმეო, მეტყვი შე�. იმისთვის, ჩემო ძმ�, თუ და�, რო� "თქმი� ჭმუნვა მაინ� შემცირდებისა"-�, ჩვენის პოეტის არ იყოს. �
“დავაქციეთ მამათა ჩვენთა სამარე, შვილთა ჩვენთა აკვანი; დიდი "მამული" დავშალეთ, პატარები გავიკეთე, და აქაც გავამართლე� ჩვენის რუსთაველის სიტყვა: ყოველი მსგავს� მსგავსსა შობს�.�
“აბა დაიძახ�: ქართველო-თქ�, თუ შავი� ზღვიდა� მოყოლებული კასპიი� ზღვამდ� მარტ� ღი�-გადმოგდებული� ქართველი� მეტმ� (�.�. გორი� მაზრაშ� მცხოვრებელმა) შემოგხედოს ვინმემ და თუ გაჭირდ�, იქნება კახელმაც თავისი სხვილი კისერი შენკენ მოიღრიჯო�, სხვანი კი ყურსაც არ გათხოვებენ, თითქ� ამათ არ ეძახიო, თითქ� ისინ� კი ქართველები არ არიანო.�
“მამულ�!.. ამ სიტყვი� ყოვლად-მპყრობელ� მნიშვნელობ� ვრცელი� და ფართ�. იქ, საცა ხალხობ� დარღვეულ� არ არის და განთვითეულებ� - ეგ ჭირთაჭირ� არ� მეფობს, იქ მა� სიტყვი� აზრი ცხოვრები� მიმნიჭებელ� სული�, მთელის ხალხის ერთიან� მაჯი� ერთიან� ძარღვი�.�
“პირუტყვ-ბუნები� ხმის მსგავსის სიტყვები� აივს� ჩვენ� ენ�. �
“დავაქციეთ მამათა ჩვენთა სამარე, შვილთა ჩვენთა აკვანი; დიდი "მამული" დავშალეთ, პატარები გავიკეთე, და აქაც გავამართლე� ჩვენის რუსთაველის სიტყვა: ყოველი მსგავს� მსგავსსა შობს�.�
“აბა დაიძახ�: ქართველო-თქ�, თუ შავი� ზღვიდა� მოყოლებული კასპიი� ზღვამდ� მარტ� ღი�-გადმოგდებული� ქართველი� მეტმ� (�.�. გორი� მაზრაშ� მცხოვრებელმა) შემოგხედოს ვინმემ და თუ გაჭირდ�, იქნება კახელმაც თავისი სხვილი კისერი შენკენ მოიღრიჯო�, სხვანი კი ყურსაც არ გათხოვებენ, თითქ� ამათ არ ეძახიო, თითქ� ისინ� კი ქართველები არ არიანო.�
“მამულ�!.. ამ სიტყვი� ყოვლად-მპყრობელ� მნიშვნელობ� ვრცელი� და ფართ�. იქ, საცა ხალხობ� დარღვეულ� არ არის და განთვითეულებ� - ეგ ჭირთაჭირ� არ� მეფობს, იქ მა� სიტყვი� აზრი ცხოვრები� მიმნიჭებელ� სული�, მთელის ხალხის ერთიან� მაჯი� ერთიან� ძარღვი�.�
“პირუტყვ-ბუნები� ხმის მსგავსის სიტყვები� აივს� ჩვენ� ენ�. �
This entire review has been hidden because of spoilers.
February 10, 2025
ილიაზე ვგიჟდები, იმიტომ რო� საზოგადო ჭირზ� ლაპარა��ობ�. უბრალო� მიყვარ�, და მინდ� რო� ყველამ იცოდეს მისი ნაწარმოებები.
მშობლისა და შვილის ურთიერთობა, პატივისცემ�- გიორგი რო� ოთარაანთ ქვრივს პატივს სცემ�, უდაო�. მაგრამ დედა� როგო� სცემ� შვილ� პატივს-როცა გიორგი� მოჯამაგირე� უნდა წასვლა, დედა უარს არ ეუბნებ�, რადგან ეს შვილში გამოიწვევს წინააღმდეგობას. უნდა, რო� შვილმა გაიაზროს, რო� კესო მა� ვე� "შეამჩნევ�" და მათი ამბავი ბედნიერა� არ დასრულდება, უნდოდა რო� შვილ� საკუთარი შეცდომებ� გაეაზრებინ�. ლა�.
გიორგი და დედამისი ძალიან ჰგვანა�, სერიოზულობით, სიმტკიცი�. ვფიქრო� ქვრივს ცოტა ზედმეტად მოსდის მასეთი ხასიათ�, მაგრამ სიმტკიცე აუცილებელი�.
საქმ� და მოსაქმის ამბები. ილია ცდილობ�, დაგვანახოს, რო� საქმისადმი ერთგულებ� აუცილებელი�. გიორგი� ამის მაგალითი.
სოსი� მეწისქვილე� პერსონაჟ� რო� ჩავუღრმავდეთ, მივხვდებით რო� მნიშვნელოვანია. ბოლო� ძაან შემეცოდა. და მაინ�, რა არის წუთისოფელი? "თუ წუთისოფელს ერთს ბეწო ხანს თვალ� მოუხუჭ�, ის� გაგთელავ�, როგორც დიდოელ� ლეკი ნაბადს�."
მშობლისა და შვილის ურთიერთობა, პატივისცემ�- გიორგი რო� ოთარაანთ ქვრივს პატივს სცემ�, უდაო�. მაგრამ დედა� როგო� სცემ� შვილ� პატივს-როცა გიორგი� მოჯამაგირე� უნდა წასვლა, დედა უარს არ ეუბნებ�, რადგან ეს შვილში გამოიწვევს წინააღმდეგობას. უნდა, რო� შვილმა გაიაზროს, რო� კესო მა� ვე� "შეამჩნევ�" და მათი ამბავი ბედნიერა� არ დასრულდება, უნდოდა რო� შვილ� საკუთარი შეცდომებ� გაეაზრებინ�. ლა�.
გიორგი და დედამისი ძალიან ჰგვანა�, სერიოზულობით, სიმტკიცი�. ვფიქრო� ქვრივს ცოტა ზედმეტად მოსდის მასეთი ხასიათ�, მაგრამ სიმტკიცე აუცილებელი�.
საქმ� და მოსაქმის ამბები. ილია ცდილობ�, დაგვანახოს, რო� საქმისადმი ერთგულებ� აუცილებელი�. გიორგი� ამის მაგალითი.
სოსი� მეწისქვილე� პერსონაჟ� რო� ჩავუღრმავდეთ, მივხვდებით რო� მნიშვნელოვანია. ბოლო� ძაან შემეცოდა. და მაინ�, რა არის წუთისოფელი? "თუ წუთისოფელს ერთს ბეწო ხანს თვალ� მოუხუჭ�, ის� გაგთელავ�, როგორც დიდოელ� ლეკი ნაბადს�."
This entire review has been hidden because of spoilers.
January 27, 2025
“ჰხედა�, დედი!.. ცოცხალ� მაგი� ღიმს ვე� ვეღირს�, ვკვდებ� და მაგისი ცრემლი ზე� დამდის. ესეც მეყოფა თა� წასატა� ლხენად... არ� ვნანობ, არ�!.. მივდივარ და თა� მიმაქვ� ამის ცრემლი� განედლებულ� სიხარული. იქ ვახეირებ, იქ... ნუ იწუხებ, დედი!.. შენგან გამიგონი�, რასა� არ� ეშველება-რა, კაცი არ უნდა აეთრევინოს�!.. არჩი�, ნუ მიწყენ, ნუ!.. ნურც შე�, ნურც შე�!.. განა არ ვიცოდი, � მე ვი� და შე� ვი�!.. სა� მოგწვდებოდ� ცაში ვარსკვლავს... გული გწვდებოდ�, გული, ხელი კი ვეღა�... ხატსავით გლოცულობდი, მზესავით დამნათოდ�... არ� კი იცოდ�, � ვი� ათბო�, ვი� ალხე�, ვი� აცოცხლებ!.. მინა� ცოცხალ� ვიყა�, ვე� გაგიტყდი, მცხვენოდ�... მერიდებოდა... მეშინოდა... ვკვდებ� და გეუბნები... მკვდარ� რაღა მომეკითხებ�? მკვდარ� ყველ� თანაბარი�!..�
February 9, 2025
ოთარაანთ ქვრივი, ქალი, რომელმაც მიუხედავად ქმრი� დაკარგვისა, ოჯახ� ის� შეინარჩუნა, რო� ვე� შეატყობდ� კაცი� ხელი რო� ეკლდ�, ამას კი დიდი ძალა და შრომ� სჭირდება მითუმეტე� მარტოხელ� ქალი� მხრიდა�. თანა� მა� აღზარდ� ისეთ� შვილ�, რომელი� თავისი ხასიათებით� და საქმით გარდაცვლილ მამასა და მშრომე� დედა� ერთიანად უტოლდებოდა, გულდასაწყვეტია მისი ტრაგიკულ� დასასრულ�, თუმც� სხვანაირად ნააწარმოებ� აზრი დაეკარგებოდა. თუ დავუკვირდები�, გიორგი სწორედ იმ გზას გადი� სიკვდილამდ�, რა� წმინდა გიორგი� გაიარა წამები� დროს. როგორც წმინდა გიორგი გააკრე� ბორბალზე, ის� დავარდ� გიორგი� ურმი� თვალზე, და ბოლო�, სიკვდილი� დროს, გიორგი� თავი გვერდი� გადაუვარდა, წმინდა გიორგი�, კი სიცოცხლე სწორედ თავი� მოკვეთის შედეგა� დაასრულა.
January 26, 2018
,,ის მკვდარ� ოთარაანთ ქვრივი გამოდგ�, ის საფლავ� � განა თქმა-ღა უნდა � გიორგი� საფლავ� იყ�... ის ძაღლ�... მაგრამ ძაღლ� ვიღა იკითხავს?
შეიქმნ� ჟღივილ-ყაყანი. ზოგი რა� ამბობდ�, ზოგი რა�. მითა� არ იყ� სალაპარაკო თუ? გაიბ� ლაპარაკი... მითქმა-მოთქმაში დაავიწყდათ, რო� მკვდარ� პატრონობ� რა� უნდა. ყველას ის ეხარბებოდა, � ერთი გავიგო, ვი� რა� ამბობს, და საცა ჯგუფ� დაინახავდა, ან ლაპარაკი� ხათხათ� ყურს მოჰკრავდ�, იქ გარბოდ� და მიეშურებოდ�.
� გაჰტყდ� ეს რკინის დედაკაციცა�, � ამბობდნე� ზოგიერთნ�, � ეს ფესვმაგარი ხე� წამოიქცა�.
� დედი�-ერთა შვილის დაკარგვა ძნელია, მერე რა შვილის�! � იძახოდნე� დედაკაცები, � აკ� ეს გაუტეხელ� დედაკაცი� გასტეხ� და გაანადგურა�.�
შეიქმნ� ჟღივილ-ყაყანი. ზოგი რა� ამბობდ�, ზოგი რა�. მითა� არ იყ� სალაპარაკო თუ? გაიბ� ლაპარაკი... მითქმა-მოთქმაში დაავიწყდათ, რო� მკვდარ� პატრონობ� რა� უნდა. ყველას ის ეხარბებოდა, � ერთი გავიგო, ვი� რა� ამბობს, და საცა ჯგუფ� დაინახავდა, ან ლაპარაკი� ხათხათ� ყურს მოჰკრავდ�, იქ გარბოდ� და მიეშურებოდ�.
� გაჰტყდ� ეს რკინის დედაკაციცა�, � ამბობდნე� ზოგიერთნ�, � ეს ფესვმაგარი ხე� წამოიქცა�.
� დედი�-ერთა შვილის დაკარგვა ძნელია, მერე რა შვილის�! � იძახოდნე� დედაკაცები, � აკ� ეს გაუტეხელ� დედაკაცი� გასტეხ� და გაანადგურა�.�
June 22, 2023
I read a short story by Ilia Chavchavadze entitled "On the Gallows" in English but the Georgian title "სარჩობელაზედ" led me to this entry, but this isn't what I read. This was about a peasant who witnessed a hanging on Avlabari square not a widow. I would like to read more Georgian Literature in English translation. What would you recommend? I love Nodar Dumbadze, but most other great Georgian writers translate poorly into English.
December 4, 2024
ANOTHER STUDY BOOK.
Ilia knew how to write a female character and to that extension of his ideals, he explored motherhood and the legacy of a great person, the widow in question in the pinnacle of Georgian writing to me is one of the best mothers written... I loved reading this, it made me think of things I would of never had thought of.
Ilia knew how to write a female character and to that extension of his ideals, he explored motherhood and the legacy of a great person, the widow in question in the pinnacle of Georgian writing to me is one of the best mothers written... I loved reading this, it made me think of things I would of never had thought of.
August 19, 2018
Any time i read this, its a heart breaking story and makes u think about the power of maternity love towards their children.
Displaying 1 - 30 of 50 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.