"TEΛIKA, HPΩ, O NONOΣ ΣOY MIΣO TO AΦHΣE TO ONOMA ΣOY. HPΩIΔA EΠPEΠE NA ΣE BAΦTIΣEI!" KI EKEINH THΣ EIXE AΠANTHΣ "ΔEN HΞEPE TOTE TI ME ΠEPIMENE ΣTH ZΩH MOY, AΛΛA KAI NA TO HΞEPE, MAΛΛON ΘA TO ΘEΩPHΣE YΠEPBOΛIKO KAI ΠPOTIMHΣE NA TO KOΨEI KAI NA ME BAΦTIΣEI HPΩ, AΦHNONTAΣ TO YΠOΛOIΠO NA ΠΛANATAI ΣAN AΠEIΛH.AΠO THN HMEPA ΠOY ΓENNIETAI H HPΩ, H ZΩH THΣ EINAI ENAΣ AΓΩNAΣ ΓIA EΠIBIΩΣH. ΔYΣBATOI OΛOI OI ΔPOMOI ΠOY KΛHΘHKE NA BAΔIΣEI, ΣAN KOPITΣAKI, ΣAN EΦHBH, ΣAN NEA KOΠEΛA, ΣAN ΓYNAIKA. ΘA XPEIAΣTEI NA ANTIΠAΛEΨEI TON NOΣHPO "ΠATPIO" THΣ, NA ANTIMETΩΠIΣEI ENA BIAIO ΣYZYΓO APΓOTEPA, ME THN OIKONOMIKH KATAΣTPOΦH KAI TH ΦYΓH THΣ ΣTHN KYΠPO KAI NA ΔΩΣEI TH MEΓAΛYTEPH MAXH AΠ? OΛEΣ: NA ΣΩΣEI TA ΠAIΔIA THΣ AΠO TIΣ ΛANΘAΣMENEΣ EΠIΛOΓEΣ TOYΣ. ΔIΠΛA THΣ H AΛEΞANΔPA. MIA MYΣTHPIΩΔHΣ, ΣKOTEINH ΓYNAIKA, ΠOY MONO ΣTHN HPΩ ΘA ΔEIΞEI TO ΦΩTEINO THΣ ΠPOΣΩΠO. EINAI H MONH ΠOY MΠOPEI N? AΦOYΓKPAΣTEI TO ΛYΓMO THΣ ΨYXHΣ THΣ.
«Οσο αντέχει η ψυχή» Ο τίτλος είναι δηλωτικός των προβλημάτων και των δεινών που συνάντησε η κεντρική πρωταγωνίστρια και την καθιστούν ως ένα βαθμό τραγικό πρόσωπο. Βασική ηρωίδα είναι η Ηρώ που ζει τα παιδικά της χρόνια την εποχή του β΄παγκόσμιου πολέμου και μέσα από δραματικές καταστάσεις, οδυνηρά βιώματα και εμπειρίες καταφέρνει να ξεφύγει από τη διαλυμένη και ανύπαρκτη ουσιαστικά οικογένειά της. Ζει οριακές καταστάσεις μεταξύ ζωής και θανάτου� Καταφέρνει να επιβιώσει και να διαγράψει το ζοφερό παρελθόν που την κυνηγά� Βρίσκει τη γαλήνη και τη ζεστασιά στο σπίτι ενός ιερέα που τη στηρίζει σαν πραγματικό παιδί του και παρέχοντάς της όχι μόνο υλικά αγαθά αλλά και ηθικές αξίες και αρχές που ποτέ δεν έλαβε στο σπίτι της. Η Ηρώ θα αναγκαστεί να μετοικήσει στην Αθήνα, να αρχίσει μια νέα ζωή χωρίς φίλους και ερείσματα. Η καλοσύνη της και η εργατικότητα που τη διακρίνουν θα τη βοηθήσουν να εργαστεί σ΄ ένα νοσοκομείο. Η ζωή της ηρωίδας μας μια μεγάλη περιπέτεια δίχως τέλος� Το κακό εκπροσωπείται στο έπακρο μέσα στις σελίδες του βιβλίου από τον πατριό της Ηρώς αρχικά και εν συνεχεία από το βίαιο σύζυγό της και το Μίλτο που της παρέχει μια εφήμερη και ιδιοτελή σχέση. Η αγάπη της μάνας που απουσιάζει παντελώς συμπληρώνεται από δυο άλλες γυναίκες. Καταρχάς, από την Χρυσάνθη μια ιδιόρρυθμη και μοναχική ηλικιωμένη γυναίκα που βρίσκει στοργή και αγάπη στη δύση της ζωής της στο πρόσωπο της Ηρώς και από τη μυστηριώδη και αινιγματική Αλεξάνδρα που ως από μηχανής θεός και ως φύλακας άγγελος βοηθά την ηρωίδα μας σ΄όλα τα βήματά της σ΄όλα τα ολισθήματα που διαπράττει από καλοσύνη.
«Αν μπορώ να βρω λάθη σου ήταν όλα λάθη καλής ψυχής. Ποτέ σου δεν έβλαψες κανέναν, μόνο που είσαι μαγνήτης στις κακοτυχίες. Ισως γιατί αφήνεσαι και δεν πολεμάς, δε χτυπάς και δίνεις της ευκαιρία σ΄όλους να σε χτυπήσουν. Η ζωή θέλει μάχες, Ηρώ, και σύ παραδίνεσαι αμαχητί» αναφέρει χαρακτηριστικά η Αλεξάνδρα. Η Ηρώ μέσα από τα δεινά, τα βάσανα και τις αντιξοότητες στην προσωπική της ζωή επιτυγχάνει να κατακτήσει την αυτογνωσία, την αυτοεκτίμηση που τόσο της έλειπε και να ανακαλύψει σταδιακά τις αστείρευτες δυνάμεις που κάθε άνθρωπος διαθέτει μέσα του. Εν τέλει μέσα από την περιπέτεια, τον πόνο και την οδύνη και το θάνατο του ίδιου του παιδιού της θα κάνει την υπέρβαση κερδίζοντας την ευτυχία και τη λύτρωση που δικαιούται.
Στο μισό και παραπάνω βιβλίο ήθελα να πνίξω την πρωταγωνίστρια γιατί η απύθμενη βλακεία της είναι αδύνατο να υπάρχει σε ανθρώπινο ον. H αδερφή της ήταν η ηρωίδα και όχι αυτό το αξιολύπητο ον που τα βρήκε όλα στην ζωή της στρωμένα με ροδοπέταλα. Διάβασα αυτό το βιβλίο εξ αιτίας όλων των θετικών σχολίων που άκουγα για την συγγραφέα. Λοιπόν μετανιώνω τις ώρες που ξόδεψα για να διαβάσω αυτό το -μόνο άξιο για προσάναμμα- βιβλίο. Το τρανό παράδειγμα της παρακμής της ελληνικής λογοτεχνίας μιας και ήταν στην κορυφή των πωλήσεων.
Το βιβλίο αυτό δεν το αγόρασα,το δανείστηκα από τη μητέρα μου στις γιορτές των Χριστουγέννων μαζί με το τελευταίο βιβλίο της Δημουλίδου. Το 2012 η μητέρα μου αγόρασε κυρίως βιβλία Ελλήνων συγγραφέων που ανήκουν στη λεγόμενη ''γυναικεία λογοτεχνία''και τα περισσότερα είναι των εκδόσεων Ψυχογιός.Άλλα τις άρεσαν και άλλα όχι βασικά απ'ότι μου είπε τα περισσότερα δεν τις άρεσαν και αυτή τη χρονιά βλέπω να επιστρέφει πάλι στους αγαπημένους της Ρώσους συγγραφείς.Ευτυχώς υπάρχει και η θεία μου που επιμένει ελληνικά και ''γυναικεία'' και θα έχω κι εγώ κάποιον να μου δανείζει αυτά τα βιβλία.Γιατί να δώσω δικά μου λεφτά για κάτι τέτοιο το βλέπω πολύ δύσκολο έως αδύνατο...Στις γιορτές λοιπόν ένα απόγευμα έκατσα και διάβασα τις περιλήψεις όλων αυτών των βιβλίων κοίταξα και τα εξώφυλλα τους,τα ξεφύλλισα κιόλας και παρόλο που τα βιβλία της κυρίας Μαντά και της κυρίας Δημουλίδου δεν με συγκίνησαν σχεδόν καθόλου αποφάσισα να τα δανειστώ και να τα πάρω μαζί μου στην επιστροφή στην Αθήνα.Και αυτό για δύο λόγους.Πρώτον γιατί είχα ήδη διαβάσει κάτι δικό τους και ήθελα να τους δώσω άλλη μια ευκαιρία και τί καλύτερο από τα τελευταία τους βιβλία που πούλησαν τρελά αν δεν κάνω λάθος της Μαντά πρέπει να είναι στη δεύτερη θέση με τα ευπώλητα του 2012 -νομίζω ότι μόνο οι 50 αποχρώσεις του γκρι πούλησαν περισσότερο- ενώ της Δημουλίδου είναι σίγουρα στις 10 πρώτες θέσεις κι αν θυμάμαι καλά τη λίστα πρέπει να είναι και μέσα στην πεντάδα,επιπλέον η μητέρα μου άλλα τους βιβλία δεν είχε έπρεπε να ζητήσω από τη θεία μου η οποία έλειπε σε ταξίδι,και δεύτερον διότι πείσμωσα με τα όσα μου είπε η μητέρα μου και ήθελα να της αποδείξω ότι κάνει λάθος.Όταν της είπα ποια βιβλία τελικά επέλεξα να δανειστώ με κοίταξε και μου είπε ''Μαριάννα,σε ξέρω καλά,δεν θα σου αρέσουν.Μην τα πάρεις μαζί σου θα τα κουβαλήσεις άδικα και μετά θα φωνάζεις''.Εγώ φυσικά όχι μόνο δεν την άκουσα αλλά της έβαλα τις φωνές και της είπα πως δεν με γνωρίζει καθόλου και πως θα μου αρέσουν και μάλιστα της είπα πως όταν τα τελειώσω θα της δείξω την κριτική μου στο goodreads για να δει πως καθόλου δεν με ξέρει!!Τελικά είμαι σίγουρα κόρη της μητέρας μου και εκείνη με γνωρίζει πολύ καλύτερα απ'ότι εγώ γνωρίζω τον ίδιο μου τον εαυτό.Και φυσικά πριν μιλήσει εκείνη σκέφτεται τι να πει και δεν φωνάζει ή διαμαρτύρεται από πείσμα και μόνο.Έπρεπε να την είχα ακούσει.Το βιβλίο της Δημουλίδου δεν το έχω διαβάσει και μάλλον θα αργήσω να το διαβάσω αλλά για το Όσο αντέχει η ψυχή της Λένα Μαντά η μητέρα μου είχε δίκιο...Απογοητεύτηκα.
Η ιστορία είναι απλή.Πρωταγωνίστρια είναι η Ηρώ που γεννιέται σε ένα ορεινό φτωχικό χωριό του νομού Ιωαννίνων -τέρμα Θεού θα έλεγε κάποιος- το 1930.Ο πατέρας της ήταν ένας τίμιος άντρας με όρεξη για δουλειά και για οικογένεια αλλά στάθηκε άτυχος στη ζωή του.Έχασε νωρίς την πρώτη του γυναίκα και την πραγματική του αγάπη και οι γονείς του τον πάντρεψαν σχεδόν αμέσως με τη Φιλιώ μια γυναίκα που το τελευταίο που ήθελε ήταν να φτιάξει μια οικογένεια και να κάνει παιδιά.Εκείνη μόνο τον έρωτα είχε στο νου τους και πως θα σαγηνεύει τον άντρα της 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.Και όταν εκείνος δεν είχε όρεξη για τα παιχνίδια της πολύ που στενοχωριόταν η Φιλιώ αφού υπήρχαν άλλοι άντρες έτοιμοι να ικανοποιήσουν τις ορέξεις της.Η Ηρώ ήταν το πρώτο παιδί του Δημήτρη και της Φιλιώς και μετά ακολούθησαν η Μαρία και ο Σταύρος.Τα παιδιά μεγάλωναν βλέποντας έναν πατέρα να δουλεύει στα χωράφια από το πρωί μέχρι το βράδυ και μια μάνα να αδιαφορεί να τα χτυπά και να κλείνεται με τις ώρες στον στάβλο με άλλους άντρες.Μέχρι που ο Δημήτρης την έπιασε με τον καλύτερό του φίλο τσακώθηκε άγρια μαζί της και όταν εκείνη του είπε πως μπορεί τα παιδιά να μην είναι καν δικά του χάθηκε στο δάσος και δεν τον ξαναείδε κανένας.Και τα παιδιά έμειναν με τη αδιάφορη Φιλιώ. Η οποία μια ωραία πρωία τους έφερε το Γρηγόρη στο σπίτι.Και εκείνος αποδείχτηκε διεστραμμένος αφού προσπάθησε να βιάσει την δεκάχρονη Ηρώ.Και τότε ήρθε και η ώρα της Ηρώς να φύγει από το σπίτι της να τρέξει να σωθεί από τις διεστραμμένες ορέξεις του Γρηγόρη και από την άκαρδη τη μάνα της.Και έτσι ξεκινάνε οι περιπέτειες της και τα βάσανά της.Στην αρχή τη βρίσκουν κάποιοι τσιγγάνοι οι οποίοι τη φροντίζουν και την προσέχουν όταν όμως αρρωσταίνει βαριά την αφήνουν στην πόρτα του σπιτιού ενός παπά.Εκείνος και η γυναίκα του δέχονται το μικρό κοριτσάκι σπίτι τους και η Ηρώ μεγαλώνει δίπλα τους και κοντά στο Θεό.Μέχρι που στα εικοσιένα της συναντά τυχαία τον Γρηγόρη και τον σκοτώνει γιατί εκείνος αποπειράται πάλι να τη βιάσει.Η Ηρώ φεύγει για την Αθήνα φοβούμενη μη την ανακαλύψει η αστυνομία και εκεί αφού δουλεύει λίγο ως καθαρίστρια πιάνει δουλειά σε ένα νοσοκομείο.Τα βάσανα της βέβαια συνεχίζονται και στην Αθήνα αφού γνωρίζει τον μέλλοντα σύζυγό που είναι υπάλληλος σε βενζινάδικο και ενώ στην αρχή όλα δείχνουν να είναι ωραία όταν παντρεύονται εκείνος της δείχνει το αληθινό του πρόσωπο.Τη χτυπά,γυρίζει με άλλες γυναίκες,φτάνει στο σημείο να τη βιάσει και να τη στείλει λιπόθυμη στο νοσοκομείο,τη βρίζει,φέρνει τη μητέρα του στο σπίτι τους η οποία το μόνο που κάνει είναι να την κοιτά υποτιμητικά και να προσπαθεί να στρέψει τα παιδιά της εναντίον της.Γιατί η Ηρώ από αυτόν τον γάμο απέκτησε δύο παιδιά,την Άννα και τη Χρυσάνθη.Ο μοναδικός άνθρωπος που βρίσκεται κοντά στην Ηρώ και τη στηρίζει αυτές τις δύσκολες ώρες είναι η Αλεξάνδρα μοδίστρα στο επάγγελμα αλλά με σκοτεινό παρελθόν που αρνείται πεισματικά να της αποκαλύψει.Η Αλεξάνδρα ουσιαστικά την υιοθετεί και βρίσκεται πάντα κοντά της,την προσέχει,την παρηγορεί,την ενθαρρύνει,της δείχνει τα λάθη της.Μια αληθινή φίλη αυτό είναι η Αλεξάνδρα. Τελικά η Ηρώ χωρίζει και καιρό μετά γνωρίζει ένα άλλο άντρα τον Μίλτο.Αλλά και πάλι η ζωή θα της φερθεί σκληρά αφού ο Μίλτος την καταστρέφει οικονομικά.Και αυτό την οδηγεί στην Κύπρο όπου θα ξανασυναντήσει την αδερφή της τη Μαρία.Μια Μαρία όμως που δεν έχει καμία σχέση με την γλυκιά της αδερφή αφού εκείνη η γυναίκα τη μισεί.Και δεν είναι μόνο αυτό.Εκτός από το μίσος της Μαρίας θα πρέπει να αντιμετωπίσει και το μίσος των παιδιών της που την κατηγορούν για εγκατάλειψη,το θάνατο αγαπημένων της προσώπων και τη μάστιγα των χρόνων τα ναρκωτικά.Και εκεί που η Ηρώ νόμιζε ότι δεν θα τα κατάφερνε τελικά βρίσκει τη δύναμη και το κουράγιο να αντιμετωπίσει τα πάντα και να τα βάλει με όλους και με όλα για να σώσει τους αγαπημένους της ανθρώπους.Γιατί τελικά η ψυχή της αποδεικνύεται πως αντέχει πολύ περισσότερα χτυπήματα απ'όσα της έδωσε η ζωή και ο Θεός...
Από την αρχή μέχρι το τέλος όλη η ιστορία της Ηρώς μου φάνηκε απλώς.. εξωπραγματική!Λέει η κυρία Μαντά στην αρχή του βιβλίου πως είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτα.Συγνώμη αλλά διαφωνώ.Στα 20 χρόνια της ζωής μου δεν έχω συναντήσει μια τέτοια γυναίκα,όλοι μου οι γείτονες είχαν τα προβλήματά τους αλλά όχι όμως σε τέτοιο βαθμό και τέλος πάντων ακόμα κι αν εκεί έξω υπάρχουν γυναίκες που να τις έχει φτύσει η μοίρα σε τέτοιο σημείο αδυνατώ να πιστέψω πως θα αντιμετώπιζαν αυτά τα προβλήματα όπως το έκανε η Ηρώ ή ότι θα είχαν κοντά τους έναν άνθρωπο να τους ξελασπώνει και να διορθώνει τα λάθη τους.Αν η ζωή χάριζε σε όλους μας τέτοιους προστάτες σαν την Αλεξάνδρα όλοι θα ήμασταν ευτυχισμένοι.Και έχει παραγίνει το κακό με τις γυναίκες της διπλανής πόρτας γενικότερα!! Δυστυχώς οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος αυτό δεν το βλέπω στα βιβλία όμως.Αλλά για το τέλος θα μιλήσω παρακάτω..Η συγγραφέας τη χαρακτηρίζει ηρωίδα.Εγώ πάλι τη θεωρώ δειλή,ένα αδύνατο άτομο που θα είχε βάλει τέλος στη ζωή της με την πρώτη δυσκολία αν δεν είχε δίπλα της την Αλεξάνδρα ή τους τσιγγάνους ή τον παπά. Μπορώ να χαρακτηρίσω ηρωίδα την Αλεξάνδρα αν και αυτό μου φαίνεται βαρύ πάντως σίγουρα ήταν γενναία και έτοιμη να αντιμετωπίσει τα πάντα και τους πάντες και δεν το έβαζε κάτω.Απ'την άλλη η Ηρώ ''η ηρωίδα'' ήταν ένα άτομο που άφηνε τους άλλους να χειρίζονται την ζωή της δεν έπαιρνε καμία πρωτοβουλία δεν αντιδρούσε σε τίποτα αφηνόταν σαν κλαδί στον άνεμο να την πάει εκείνος όπου ήθελε!!Ακόμα και στο τέλος με τα ναρκωτικά έπρεπε να την ταρακουνήσει η Αλεξάνδρα για να συνέλθει και να βοηθήσει την κόρη της!!Αν δεν ήταν εκείνη η Ηρώ δεν θα είχε κάνει απολύτως τίποτα.Θα είχε αφήσει την κόρη της να χαθεί με τη δικαιολογία ότι την είχε ήδη χάσει και τί να έκανε τώρα πια??!!!Σε καμία από τις 400 σελίδες του βιβλίου δεν μπόρεσα να τη λυπηθώ και βέβαια ούτε λόγος για ταύτιση μαζί της.Αλλά δεν στεναχωρήθηκα κιόλας με όσα πέρασε και πέρασε πάρα πολλά!!Πραγματικά όταν γεννήθηκε οι μοίρες πρέπει να την έφτυσαν. Και τί δεν πέρασε..ενδοοικογενειακή βία,μια μάνα που το μόνο που σκέφτονταν ήταν οι άντρες και το κρεβάτι αυτή η Φιλιώ πρέπει να είχε πάει με όλο το νομό Ιωαννίνων μη σας πω και με την Αλβανία!!!απόπειρα βιασμού,ξύλο,βιασμό από τον άντρα της,οικονομική καταστροφή,έζησε από κοντά την τουρκική εισβολή,μίσος από τα αδέρφια της,μίσος από τις κόρες της,έχασε τη μια της κόρη,ναρκωτικά,πορνεία αλλά άξιζε τον κόπο γιατί στο τέλος χτύπησαν χαρούμενα οι καμπάνες για την Ηρώ λυτρώθηκε και πήρε αυτό που της άξιζε δηλαδή έναν άντρα να την αγαπά,μια κόρη να την λατρεύει και εγγόνια.Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα!!!!....Συγνώμη αλλά όπως είπα και παραπάνω δεν συγκινήθηκα με τα βάσανά της και μάλιστα σε πολλά σημεία του βιβλίου ένιωθα πως η συγγραφέας με τον τρόπο που περιέγραφε τα βάσανα της με πίεζε να την συμπαθήσω,να κλάψω μαζί της και να ταυτιστώ.Τελικά κατάφερε το εντελώς αντίθετο.Έχω διαβάσει πολλά βιβλία και έχω αντιπαθήσει πολλούς χαρακτήρες αλλά η Ηρώ βρίσκεται σίγουρα στο top 5 των πιο αντιπαθητικών χαρακτήρων μου και σίγουρα είναι στις 3 πρώτες θέσεις.Δηλαδή από ένα σημείο και μετά η απάθεια της απ'τη μια και η κλάψα της απ'την άλλη για τη ζωή και το Θεό που την τιμωρεί χωρίς λόγο με έκαναν να θέλω να πετάξω το βιβλίο μακριά και να μην το ξαναπιάσω στα χέρια μου.
Αυτό πάλι με το Θεό και τις τιμωρίες του τί ήταν?? Κάθε φορά που η Ηρώ αντιμετώπιζε ένα ακόμα πρόβλημα άρχιζε τις κλάψες και τα παράπονα στο Μεγαλοδύναμο..''γιατί Θεέ μου με τιμωρείς?? τί έκανα εγώ η πιστή σου δούλη? δεν το αξίζω όλο αυτό!!'' και μετά καταλάβαινε το λάθος και άρχιζε το άλλο τροπάριο ''όχι,δεν πρέπει να κατηγορώ το Θεό εκείνος ξέρει καλύτερα.Εκείνος δεν με τιμωρεί,Εκείνος έχει ένα σχέδιο για μένα.''!!Δηλαδή έλεος.Σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουν μικρά παιδάκια που μεγαλώνουν βλέποντας τους άλλους να πολεμούν για ένα κομμάτι γης δεν έχουν να φάνε ούτε ένα κομμάτι ψωμί περπατάνε χιλιόμετρα να βρουν λίγο νερό να ξεδιψάσουν,υπάρχουν παιδιά που είδαν τον πατέρα τους να σκοτώνει τη μάνα τους και δεν παραπονιούνται τόσο πολύ ούτε το βάζουν κάτω!Η Ηρώ γεννιέται το 1930 και ζει μαζί με όλους τους υπόλοιπους Έλληνες τον πόλεμο,την κατοχή,τον εμφύλιο,την άνοδο και την πτώση κυβερνήσεων,τη χούντα,την τουρκική εισβολή..τί νομίζει?? ότι όλοι οι υπόλοιποι συμπατριώτες της ζουν στα πούπουλα και δεν υποφέρουν?? ότι είναι η μόνη που περνά δύσκολα??? Βασικά ξέρετε κάτι μάλλον αυτό νομίζει γιατί ειλικρινά αυτή η γυναίκα είναι σαν να ζει σε μιαν Ελλάδα που δεν έχει περάσει τίποτα από τα παραπάνω,είναι σαν να ζει σε μια χώρα που είναι πλούσια που έχει πολιτική σταθερότητα,που ο κόσμος χαμογελά κάθε πρωί στους δρόμους και τραγουδά απ'την χαρά του!! σε κανένα σημείο του βιβλίου δεν μου έδωσε την εντύπωση η συγγραφέας πως η Ηρώ μεγαλώνει στην Ελλάδα του πολέμου ή της κατοχής ή του εμφυλίου και της Χούντας.Άσε που δεν τα αναφέρει καν όλα αυτά τα τόσο σημαντικά γεγονότα κι αν το κάνει απλώς λέει μια κουβέντα και μας γυρνάει πάλι στην κλάψα και στο δράμα της πρωταγωνίστριας.Λες κι άλλα παιδάκια δεν έχασαν τους γονείς τους στον πόλεμο ή μετά στον εμφύλιο!!-απαράδεκτη η παρουσίαση τόσο σημαντικών πολιτικών γεγονότων.Μόνο η περιγραφή της Κύπρου και των εκεί γεγονότων με τους Άγγλους και τους Τούρκους μου άρεσε αλλά και πάλι ήταν πολύ λίγο.- Λες κι ήταν η μόνη που υπέφερε και είχε το δικαίωμα να παραπονιέται για τα βάσανά της.Βάσανα που δεν της έδωσε ο Θεός όπως λέει εκείνη για να τη δοκιμάσει-άλλη όρεξη δεν είχε ο Θεός..με τόση δυστυχία στον κόσμο θα δοκίμαζε τις αντοχές της!!-αλλά τα περισσότερα από αυτά τα προκάλεσε η ίδια στον εαυτό της.Εντάξει παντρεύτηκε έναν βίαιο άντρα εντάξει εδώ δεν μπορώ να πω τίποτα έκανε ότι κάνουν οι περισσότερες γυναίκες την παρέλυσε ο φόβος και κάθονταν και δέχονταν το ξύλο και τις προσβολές του ενώ θα μπορούσε να τον πετάξει έξω από το σπίτι της αφού ήταν δικό της.Αλλά ως ένα σημείο την καταλαβαίνω γιατί οι περισσότερες γυναίκες ακόμα και σήμερα έτσι αντιδρούν.Οι βίαιοι άντρες εκμεταλλεύονται τον φόβο τους και τις κάνουν ό,τι θέλουν. Όμως από τη στιγμή που κατάφερε να ξεφύγει από αυτόν τον αχρείο δεν έπρεπε να του επιτρέψει να ξαναδεί τα παιδιά του.Καταρχήν αυτός δεν τα αγαπούσε τα παιδιά αλλά ακόμα κι αν τα αγαπούσε πως της ήρθε η ιδέα να τα δίνει σε αυτόν και τη μάνα του τα Σαββατοκύριακα?? είμαστε σοβαροί τώρα!! την είχε κάνει κατάμαυρη από το ξύλο,της έσπασε πλευρά και δόντια,τη βίαζε για να τις δείξει τη δύναμή του,την ταπείνωνε,την έβριζε και αυτός και η μάνα του και αυτή τον άφησε να έχει σχέσεις με τα παιδιά του!!Τι κι αν ήταν παιδιά του?? Έναν τέτοιο άνθρωπο ούτε σε απόσταση 10 μέτρων δεν τον αφήνεις να πλησιάσει εσένα και τα παιδιά!!Έπρεπε να βγάλει δικαστική εντολή και να του απαγορέψει να τα βλέπει! Τόσο απλά.Μη μου πείτε τώρα ότι λόγω εποχής δεν μπορούσε,ναι καλά μπορούσε άλλα πράγματα αλλά δεν μπορούσε να πάει σε ένα δικηγόρο να βγάλει μια τέτοια απόφαση. Ο νόμος ήταν υπέρ της,οι γιατροί θα κατέθεταν υπέρ της,είχε τα σημάδια πάνω της,σίγουρα θα έβγαινε υπέρ της η απόφαση.Να πεις πως ο άντρας της ήταν πλούσιος ή είχε δύναμη και δεν μπορούσε να τον αγγίξει!Ένας κακομοίρης της πλάκας ήταν!! Κι αν δεν μπορούσε αυτό ας τον απειλούσε ο φίλος της Αλεξάνδρας!!Αλλά όχι η ηρωίδα μας δεν ήθελε να του στερήσει τα παιδιά του!! ήταν πονόψυχη βλέπετε! και τί κατάφερε στο τέλος? τη μίσησαν γιατί εκείνος τους έβαζε λόγια εναντίον της.Και όχι τίποτε άλλο αλλά τον είχε δει να στρέφει τις κόρες της εναντίον της αλλά και πάλι δεν έκανε απολύτως τίποτα. Αμ το άλλο?που τις άφησε και πήγε στη Κύπρο? εντάξει να μην τις πάρει τα πρώτα χρόνια μετά δεν μπορούσε να πάρει τα παιδιά της στο νησί? τί?μπορούσαν να φιλοξενήσουν εκείνη και όχι τα παιδιά? και μετά κατηγορεί το Θεό για τα βάσανα που της δίνει ή κάνει την έκπληκτη που οι κόρες της δεν θέλουν να τη βλέπουν μπροστά τους! Πιστεύω στο Θε�� αλλά να μην τον χρησιμοποιούμε πάντα ως δικαιολογία για τα βάσανά μας και για τα λάθη που εμείς κάνουμε!!..Επίσης με ξένισε πάρα πολύ ο τρόπος που αντιμετώπισε τη μητέρα της.Πήγε μετά από χρόνια την είδε σε κακά χάλια,είδε ότι συνέχιζε να κοιμάται με όλους τους άντρες και σηκώθηκε και έφυγε.Και μετά δεν μάθαμε τίποτε άλλο για τη Φιλιώ. Αν είσαι άνθρωπος του Θεού δεν τον αφήνεις τον άλλο σε αυτή τη μοίρα ό,τι κι αν σου έχει κάνει.Δεν είπα ότι έπρεπε να τη φέρει σπίτι της αλλά η Φιλιώ είχε ανάγκη γιατρών και θεραπείας.Δεν είναι φυσιολογικά πράγματα αυτά,αυ��ή δε ήταν σαν τις γυναίκες στους δρόμους αυτή ξυπνούσε και κοιμόταν και στο μυαλό της είχε πως να ανοίγει τα πόδια της στον καθένα!Χρειαζόταν βοήθεια ακόμα και με το ζόρι!!Επίσης δεν μάθαμε τίποτα για τον Σταύρο μόνο ότι είναι στην Αμερική και δεν θέλει να ξέρει τίποτα.Ούτε και για τη Μαρία μάθαμε πολλά,ξεπέταξε πολύ γρήγορα και τη δική της ιστορία η συγγραφέας.Γενικά σε αυτό το βιβλίο οι δευτερεύουσες ιστορίες που ήταν πολύ πιο ενδιαφέρουσες από της Ηρώς είτε τελείωσαν χωρίς να μάθουμε τι έγινε είτε τελείωσαν γρήγορα και βιαστικά.
Πάμε στο τέλος τώρα.Λέει η συγγραφέας στην αρχή ότι η ιστορία είχε διαφορετικό τέλος και μετά το άλλαξε αφού το κουβέντιασε με τον εκδότη της. Καταρχήν πολύ θα ήθελα να δω το εναλλακτικό τέλος και ειλικρινά αν τελείωνε δραματικά και χωρίς happy end και την πίεσαν να το αλλάξει θα αρχίσω να βρίζω τον εκδότη!Δεν έχουν όλες οι ιστορίες ευτυχισμένο τέλος και το πιο σημαντικό λύτρωση δεν σημαίνει και happy end!Οι τραγωδίες δεν τελειώνουν ευχάριστα αλλά υπάρχει η κάθαρση, η απόλυτη ιστορία αγάπης εκείνη του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας τελειώνει τραγικά αλλά υπάρχει η λύτρωση!Και όπως είπα και παραπάνω τέτοιες ιστορίες γυναικών της διπλανής πόρτας σπάνια να έχουν το ευτυχισμένο τέλος των ταινιών!Δεν είναι κακό να ρισκάρουμε και λίγο ξέρετε και να πάμε κόντρα στις επιθυμίες των περισσοτέρων!Και εμένα μου αρέσουν τα happy end αρκεί ο συγγραφέας να μου έχει δικαιολογήσει σωστά το τέλος και αρκεί οι χαρακτήρες να το αξίζουν.Υπάρχουν όμως και ιστορίες που πρέπει να τελειώνουν δραματικά.Μία από αυτές είναι και αυτή εδώ πάντα κατά τη γνώμη μου.Θα το εκτιμούσα περισσότερο το βιβλίο αν το τέλος ήταν τραγικό,θα μου άρεσε περισσότερο γιατί ειλικρινά πιστεύω πως η συγκεκριμένη πρωταγωνίστρια δεν άξιζε το τέλος του βιβλίου. Και δεν αισθάνθηκα να έρχεται και η λύτρωση βασικά.Είδα το τέλος που έχουν όλες οι χαζορομαντικές ταινίες του Hollywood που πριν τις δεις ξέρεις την αρχή τη μέση και το τέλος και τις βλέπεις απλώς για να περάσει ευχάριστα η ώρα σου να μην βάλεις το μυαλό σου να σκεφτεί τίποτα και να γελάσεις με το τόσο ''απρόβλεπτο τέλος'' που το ήξερες απ'την αρχή!Και τέλος πάντων σε μια ιστορία δεν πρέπει να λυτρώνετε μόνο ο πρωταγωνιστής πρέπει μαζί του να λυτρώνεται και ο αναγνώστης.Εμένα αυτή η ιστορία δεν μου έδωσε απολύτως τίποτα ούτε θετικό ούτε αρνητικό συναίσθημα,μόνο ένα τεράστιο κενό αισθάνθηκα όταν τελείωσα το βιβλίο.
Για τη γλώσσα τί να πω?Απλή λιτή σε πολλά σημεία μου θύμισε τη γλώσσα της εποχής μου και όχι εκείνη της εποχής που ζουν οι χαρακτήρες.Γεμάτο διαλόγους είναι αυτό το βιβλίο χωρίς καμία περιγραφή.Εγώ δεν συμπαθώ τις περιγραφές αλλά εδώ φτάνουμε στο άλλο άκρο!Δεν υπάρχει καμία περιγραφή,από διάλογο σε διάλογο περνάμε και η διήγηση είναι πολύ επιφανειακή χωρίς λυρικότητα χωρίς κανένα συναίσθημα.Απλώς περιγράφει τα γεγονότα,δεν σκιαγραφεί τους χαρακτήρες της,δεν εμβαθύνει σε αυτούς,δεν μας επιτρέπει να τους πλησιάσουμε και να τους καταλάβουμε.Στο Βαλς το άλλο της βιβλίο που έχω διαβάσει δεν το έκανε αυτό.Μπορεί να μην είχα ξετρελαθεί αλλά είχα παραδεχτεί το ταλέντο της στην σκιαγράφηση χαρακτήρων και στο ότι η ιστορία της πέρναγε μηνύματα.Εδώ αυτό δεν το είδα δυστυχώς.
Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται εύκολα και έχει κάποια ενδιαφέροντα σημεία όπως για παράδειγμα η Κύπρος και τα όσα έγιναν εκεί πριν και μετά την τουρκική εισβολή ή ο αγώνας εναντίον των ναρκωτικών.Αλλά τί να τα κάνω όταν δεν εμβαθύνει καθόλου στη διήγηση της,δεν σκιαγραφεί τους χαρακτήρες της,δεν υπάρχουν περιγραφές, η υπόθεση ξεπερνά και εκείνες της φανταστικής λογοτεχνίας-μόνο οι βρικόλακες δεν επιτέθηκαν στην Ηρώ να της πιουν το αίμα ή οι εξωγήινοι για να της κάνουν πειράματα- και απλώς αναφέρει κάποια σημαντικά προβλήματα της εποχής π.χ.βία,κακοποίηση,ναρκωτικά.Ακόμα και το τελευταίο κεφάλαιο με τα ναρκωτικά ενώ ξεκινά καλά σύντομα πέφτει κι αυτό θύμα της επιφανειακής διήγησης και γίνεται ό,τι και με τα υπόλοιπα προβλήματα της Ηρώς.Λύνεται τόσο εύκολα όσο ξεκίνησε...Το Βαλς με 12 θεούς δεν με είχε ενθουσιάσει ίσως και λόγω της ηλικίας μου όμως είχα δει κάποια θετικά στοιχεία της συγγραφέως.Εδώ αυτά τα στοιχεία δεν τα είδα.Το Όσο αντέχει η Ψυχή μπορεί να έκανε τρελές πωλήσεις και να βρίσκεται στην πρώτη θέση των ελληνικών βιβλίων για το 2012 αλλά για μένα βρίσκεται στην τελευταία θέση μη σας πω και κάτω απ'το μηδέν..Ίσως να είμαι σκληρή αλλά τί να πω για ένα βιβλίο που δεν μου έδωσε τίποτα??Έχασα απλώς το χρόνο μου.Μεγάλη απογοήτευση....
Το τρέλιερ του βιβλίου
This entire review has been hidden because of spoilers.
Ομολογουμένως είμαι απ' τις αναγνωστρια που τους αρέσει η Μαντά,όμως αυτό αν και δομημένο καλά και με ενδιαφέρουσα ιστορία με ψυχοπλακωσε....πόσο πια δυστυχομαγνητη ναχει ένας άνθρωπος; Αλήθεια δεν νομίζω πως θα άντεχε κανενός η ψυχή τόσες συμφορές... Και στο τέλος γιατι το έστρεψε στην Ντατα μόλις που πήρε μια καλή τροχιά η ζωή της Ηρώς;αφού έτσι κι αλλιώς το επόμενο βιβλίο (ομολογουμένως άκρως πιο ενδιαφέρον απ' αυτό) θα ήταν εξ ολοκλήρου για την Ντατα; Ήταν προφανώς για να μας μείνει στη μνήμη η τόση δυστυχία της Ηρωίδας..... ευχαριστώ δεν θα πάρω άλλο τέτοιο.....
Από τον τίτλο και μόνο σε προϊδεάζει για τα τόσα δεινά που την καθιστούν το τραγικό πρόσωπο. Είναι παθητικός χαρακτήρας, & αναγκάζεται να έρθει στην Αθήνα. Μία ζωή γεμάτη προβλήματα! Παρόλα τα δεινά εκείνη αγωνίζεται. Με μόνο σύμμαχο της στην Αθήνα, μία άγνωστη στην αρχή γυναίκα…� Ντάτα. Μέσα από τα δεινά στο τέλος έρχεται η ευτυχία, η λύτρωση που στην τελική αξίζει στον καθένα μας. Η γραφή είναι κατανοητή, η πλοκή ενδιαφέρουσα και το βιβλίο διαβάζεται εύκολα αν και σε ψυχοπλακώνει σε κάποια σημεία αρκετά. Σημείωση: Γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στην Ντάτα. Τα διάβασα ανάποδα τα βιβλία (βλέπεις και μία άλλη πλευρά της Ντάτα.)
Πως επεσε αυτο το βιβλιο στα χέρια μου; Μου το πρότεινε μια συνάδελφος. Έχω διαβάσει στο παρελθόν βιβλία της κυρίας Μαντα (με αγαπημένο το Έρωτας σαν βροχή) και δεν είχα ποτέ παράπονα.
Δεν θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο είναι από τα αγαπημένα μου αλλά δεν μου πέρασε αδιαφορο. Η ιστορία της πρωταγωνιστριας πολύ συγκινητική αλλά αυτή που μου άρεσε περισσότερο είναι η ιστορία της Αλεξάνδρας. Για αυτό λοιπόν προσθέτω και το Με λένε Ντατα στην λίστα. Έχω ανάγκη να γνωρίσω το παρελθόν αυτής της γυναίκας.
Μάλλον το μόνο που με ενόχλησε είναι το ποσό εύκολα λένε οι χαρακτήρες σε αγαπώ. Δεν πιστεύω να μπορείς να αγαπήσεις αληθινά έναν άνθρωπο τον οποίο ξέρεις 1 μήνα. Ήταν λίγο υπερβολικό.
Συνοψιζοντας είμαι ευχαριστημενη και προχωράω στο επόμενο μου θύμα.
Πρόκειται για ένα πολύ απλά καταπληκτικό βιβλίο, από αυτά που η κυρία Μαντά μας έχει συνηθίσει! Μπορεί να μας αρέσουν οι ωραίες ιστορίες, αλλά σε αυτό το βιβλίο μας δίνεται ένας διαφορετικός, παθητικός χαρακτήρας, που μας βάζει σε σκέψεις. Πόσες γυναίκες άραγε δεν βρέθηκαν στη θέση της Ηρώς; Όχι σε όλες τις καταστάσεις που βλέπουμε στο βιβλίο, αλλά έστω σε κάποια από αυτές. Δεν ήταν και λίγα αυτά που έζησε.. Πόσες από αυτές όμως είχαν μια Αλεξάνδρα να τις συμπονέσει και να τις βοηθήσει; Μπορεί να μας φάνηκαν πολλά αυτά που πέρασε η Ηρώ. Μπορεί οι περισσότεροι, όσο το διαβάζαμε να σκεφτόμασταν πως ποτέ δεν θα κάναμε το ίδιο στη θέση της. Είναι όμως πραγματικά έτσι; Ναι, η Ηρώ ήταν ένας δειλός άνθρωπος, που έχασε τα πάντα μένοντας παρατηρητής της ζωής της. Αν δεν ήταν η Αλεξάνδρα να την ταρακουνήσει, θα έχανε και το τελευταίο κομμ��τι της... Θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ένα ταρακούνημα για όλους εμάς, που όταν οι καταστάσεις δεν μας αφορούν, μπορούμε εύκολα να επιλέξουμε το σωστό δρόμο. Σαν έρθει όμως η ώρα η δική μας, ποιος ξέρει τι θα πράξουμε...
Το βιβλίο αυτό δεν είναι απο τα βιβλία που επιλέγω συνήθως να διαβάσω. Όπως καταλαβαίνουμε και απο τον τίτλο, η ψυχή όχι μόνο της πρωταγωνίστριας του, αλλά και όλων των υπολοίπων είναι βασανισμένη όσο δεν πάει. Βρέθηκα να συγκινούμαι σε αρκετά σημεία, ειδικά με τον τρόπο που μεγάλωνε η Ηρώ και όχι τόσο με τις μετέπειτα επιλογές της τις οποίες θα μπορούσε ο καθένας μας να κάνει στην διάρκεια της ζωής του. Τα προβλήματα γνωστά, υπαρκτά και πολύ αληθινά. Η λύση δύσκολο να βρεθεί, όχι όμως και ακατόρθωτο όταν έχεις πάντα δίπλα σου μία Αλεξάνδρα να σου συμπαραστέκεται και να σε φροντίζει.
Είναι το πρώτο βιβλίο της Λένας Μαντά που διαβάζω και θα υπάρξει φυσικά και επόμενο. Η γραφή είναι εύκολη και κατανοητή και η πλοκή ενδιαφέρουσα. Δεν κουράζει καθόλου και διαβάζεται ευχάριστα.
Η ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ 2,5 Ένα ακόμα μυθιστόρημα από την κ. Μαντά, το οποίο δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Σαν ανάγνωσμα ήταν αρκετά μίζερο. Η πρωταγωνίστρια μας η Ηρώ, θα μπορούσε να ονομάζεται και ο πιο αφελείς άνθρωπος του κόσμου, ζει μια ζωή γεμάτη δυστυχία και λάθος επιλογές. Ωστόσο βρίσκει και αυτή τον φύλακα άγγελό της στο πρόσωπο της Αλεξάνδρας, η οποία δεν έχει άλλη δουλειά στην ζωή της από να την προστατεύει και να την βοηθάει. Σε αυτό συμβάλουν και οι αναμενόμενες για αυτό το είδος λογοτεχνίας συμπτώσεις. Το τέλος ήταν λίγο απότομο ωστόσο αναμενόμενο για να αποκατασταθεί η πρωταγωνίστρια μας. Πολύ μέτριο ανάγνωσμα ωστόσο μου γέννησε την επιθυμεί να διαβάσω το με λένε Ντάτα.
Άλλο ένα βιβλίο που με ξάφνιασε σχετικά ευχάριστα. Είχε ωραία ιστορία χωρίς περιττές περιγραφές και επαναλήψεις. Ωστόσο δεν μου άρεσε ότι όλα τα κακά βρήκαν την πρωταγωνίστρια και το πόσο καλοπροαίρετη είναι που δεν βλέπει πασιφανή πράγματα σε σημείο που κάπου την θεωρείς χαζή. Φυσικά υπάρχει και το στοιχείο της σύμπτωσης που μας έχει συνηθίσει η συγκεκριμένη συγγραφέας να υπάρχει στα βιβλία της, κάτι το οποίο δεν μου αρέσει. Αν εξαιρέσει κανείς τα παραπάνω σε γενικές γραμμές ήταν καλό και το τέλος σου δίνει αυτό που επιθυμείς.
Αγαπώ όλα τα βιβλία της. Με συναρπάζει ο τρόπος που με παίρνει μαζί της. Νιώθω πως ζω σε όλα τα βιβλία της. Λες και είμαι και εγώ ένα κομμάτι τους. Όταν τελειώνω ένα νιώθω πως έχασα κάποιους φίλους μου και πως δεν θα ξανά ακούσω νέα τους...
Οπως όλα τα βιβλία της έτσι και αυτό σε χτυπάει βαθιά στην καρδιά και στην σκίζει σε χίλια κομμάτια. Το έχω διάβασει τρις φορές αν δεν κάνω λάθος, πολύ όμορφο.
Ένα αστέρι και πολύ είναι!!! Θεωρώ ότι είναι το χειρότερο βιβλίο της Μαντα!!!! Όλες οι ατυχίες, οι κακουχίες, τα βάσανα και τα δράματα μιας γυναίκας σε ένα βιβλίο!!! Έλεος!!!!
Με κούρασε αυτό το βιβλίο. Από την μια δυστυχία στην άλλη η πρωταγωνίστρια. Ανάσανα πάντως με το happy end. Έχω διαβάσει Μαντά και θα ξαναδιαβάσω πάντως.
Εγγύηση για πολύ κλάμα. Το μόνο μου πρόβλημα είναι το θέμα των επιλογών των ηρωίδων της Μαντά. Η μοιραία κατάσταση που περιέρχεται η Ηρώ από τη νυμφομανή μάνα της είναι όντως τραγική. Η εξέλιξη της πορείας της, όμως, αμφισβητείται από τη στιγμή που γίνεται η ίδια κυρίαρχη του εαυτού της. Τέλος πάντων, είμαι πολύ περίεργη τώρα να διαβάσω την ιστορία της Αλεξάνδρας.
Αν δεν ερχόταν η κάθαρση στο τέλος, θα το χαρακτήριζα ως ενα απο τα πιο καταθλιπτικά βιβλία που εχω διαβάσει. Τέσσερα αστεράκια απο μενα , γιατι αν και ειχε αρκετή δόση υπερβολής η γραφή της κας. Μαντά πάντα μου δημιουργεί τρομερά έντονα συναισθήματα , τα οποία δε με αφήνουν να κλείσω τα βιβλία της πριν απο το τέλος !
Πολύ ωραίο βιβλίο,αν και λίγο ''καταθλιπτικό'' για καλοκαίρι θα μπορούσε κανείς να πει..Το γράψιμο της Μαντά μου αρέσει αφάνταστα,αν και δεν έχω διαβάσει και πολλά βιβλία από αυτήν.
Το βιβλίο είναι συγκλονιστικό εν μέρει,όπως και η πλοκή..
Ένα βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα και εύκολα.Ένα βιβλίο γεμάτο πόνο ψυχής που προσωπικά το θεωρώ λίγο υπερβολικό,αλλά η ανάγνωσή του μου έκανε να αναρωτιέμαι αν όντως υπάρχουν τόσο άβουλες και θύματα γυναίκες και να έχουν μια Αλεξάνδρα στην ζωή τους!!!Σαφώς καλύτερα από τα τελευταία της βιβλία.
Οχι, δέν το τελείωσα, έφτασα μέχρι τη σελίδα 220, άρχισα κάποιο άλλο βιβλίο κι τίποτα δεν με τραβάει να το τελιεώσω. Η ιστορία πάει απο μισέρια σε μισέρια κα δυστθχώς δέν τη νιώθω.