Ο μέτοικος και η συμμετρία θα μας ταξιδέψουν από το Αντάπαζαρ της Μικρασίας στην Ιταλία του μεσοπολέμου, στην Ισπανία του Εμφυλίου και, τέλος, στη Γαλλία της Κατοχής και της Αντίστασης. Ο κεντρικός του ήρωας θα γνωριστεί με σημαντικές προσωπικότητες του εικοστού αιώνα, όπως ο χαράκτης Έσερ και ο μαθηματικός Αλεξάντρ Γκρόθεντικ, με τους οποίους μοιράζεται το πάθος για τη συμμετρία, την οποία ο καθένας τους αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο. Θα γνωρίσει από κοντά και θα διαβάσει με κριτική ματιά το κίνημα των Μπουρμπακί, το σημαντικότερο ίσως μαθηματικό ρεύμα του καιρού μας, και σίγουρα αυτό που άσκησε τη μεγαλύτερη επίδραση. Θα χρησιμοποιήσει τον μαθηματικό ορθολογισμό ως εργαλείο ανάλυσης ιστορικών γεγονότων, πολιτιστικών ρευμάτων, αλλά και φαινομένων της καθημερινότητας.
Στο νέο μυθιστόρημα του Τεύκρου Μιχαηλίδη, οι μυθοπλαστικοί χαρακτήρες και τα ιστορικά πρόσωπα συναντιούνται και αλληλεπιδρούν, χτίζοντας μια ιστορία που θα μπορούσε να διαβαστεί και ως ένα χρονικό του εικοστού αιώνα.
Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης (English: ) γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie. Από το 1981, διδάσκει μαθηματικά στη μέση εκπαίδευση. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες σχετικά με τη διδακτική των μαθηματικών, την εισαγωγή της πληροφορικής στην εκπαίδευση και τη χρήση της αφήγησης και της ιστορίας στη διδασκαλία των μαθηματικών. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί με τις εφημερίδες "Τα Νέα", "Ελευθεροτυπία", "Ελεύθερος Τύπος" και "Καθημερινή". Έχει μεταφράσει από τα αγγλικά και τα γαλλικά 28 βιβλία, λογοτεχνικά και επιστημονικά, σχετικά μετά μαθηματικά και την ιστορία των επιστημών. Το 2006 η γαλλική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο τού Chevalier dans l' Ordre des Palmes Academiques. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θαλής+Φίλοι και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Από τις εκδόσεις "Πόλις" κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα "Πυθαγόρεια Εγκλήματα" (έχει μεταφραστεί σε 6 γλώσσες -ιταλικά, ισπανικά, αγγλικά, κορεάτικα, κινέζικα, γαλλικά) και "Αχμές, ο γιος του φεγγαριού" (Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας), καθώς και το βιβλίο του "Μαθηματικά Επίκαιρα - Συνειρμοί διαβάζοντας την εφημερίδα". Συμμετείχε με διηγήματα του στους συλλογικούς τόμους "Ελληνικά Εγκλήματα" 2, 3 και 4 των εκδόσεων "Καστανιώτη", "Είσοδος Κινδύνου" των εκδόσεων Μεταίχμιο, και στη σειρά "Κλέφτες και Αστυνόμοι" του ραδιοσταθμού "902 Αριστερά στα FΜ".
Η ιστορία μας ξεκινά στις αρχές του 20ου αιώνα στο Αντάπαζαρ της Μικράς Ασίας, όπου γεννιέται ο μελλοντικός μέτοικος, Δημήτρης Αποστολίδης. Ο μικρός Δημήτρης έχει μεγάλη έφεση στα μαθηματικά, και τον συναρπάζει ιδιαίτερα η γεωμετρική συμμετρία των σχημάτων που βλέπει γύρω του. Μετά τον διωγμό των Ελλήνων από τους Τούρκους και την σφαγή της οικογένειας του, ο νεαρός πρόσφυγας φυγαδεύεται στην Σιέννα όπου βγάζει το ψωμί του ως βοηθός σε πανδοχείο. Ονειρεύεται να σπουδάσει μαθηματικά, όμως η εμφάνιση του φασισμού στην Ιταλία τον υποχρεώνει να βρει καταφύγιο στην Ισπανία του Εμφυλίου όπου θα γνωρίσει την εβραία σύντροφο του, κι αργότερα στο Παρίσι της Κατοχής και της Αντίστασης. Εκεί θα ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του μετά το τέλος του πολέμου, κι εκεί θα τον συναντήσει το 1974 ο αφηγητής μας, ο οποίος θα μας ξετυλίξει το νήμα της πολυτάραχης ζωής του.
Ο συγγραφέας δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο ιστορικό πλαίσιο του μυθιστορήματος και λιγότερη στην ανάπτυξη των χαρακτήρων. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο ήρωας συναντά διάφορες προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης και των μαθηματικών, άλλες διάσημες κι άλλες άσημες, αλλά η γνωριμία μας μαζί τους είναι μάλλον επιφανειακή. Διακρίνω μια αμηχανία στον τρόπο που ο συγγραφέας χειρίζεται τον συναισθηματικό κόσμο των χαρακτήρων και τις μεταξύ τους σχέσεις, ενώ αντίθετα είναι στα φόρτε του όταν μιλά την ψυχρή γλώσσα των μαθηματικών. Περισσότερο συναίσθημα και λιγότερα δεδομένα θα με έκαναν να δεθώ περισσότερο με τους ήρωες του και θα έκαναν την ανάγνωση πιό ευχάριστη, αφού σε μερικά σημεία όπου η αφήγηση επικεντρώνεται στα ιστορικά γεγονότα ή στα μαθηματικά το βιβλίο κάνει λίγο "κοιλιά".
Πάντως αυτό που σίγουρα απολαμβάνω στα έργα του Μιχαηλίδη είναι το γράψιμο του. H γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας μοιάζει με μαθηματική εξίσωση. Στρωτή, ακριβής και σεμνή, χωρίς ούτε μια περιττή ή λειψή λέξη, πρόκειται πραγματικά για μια λογοτεχνική ανάπαυλα μακριά από υπερβολές και φλυαρίες.
"Ένα "σχήμα" είναι το σύνολο των σημείων που οι συντεταγμένες του ικανοποιούν μια συγκεκριμένη σχέση".
Λοιπόν, από αυτό το μυθιστόρημα, με τα πολλά ιστορικά γεγονότα που δεν μου ήταν άγνωστα και την πολλή μαθηματική ορολογία που δεν μου ήταν γνωστή, κράτησα την παραπάνω φράση που αφορά τις "καρτεσιανές συντεταγμένες" και σκέφτηκα ότι θα ήταν πολύ ωραίο να μπορούμε, για κάθε σχέση που συνάπτουμε, να υπολογίσουμε τις συντεταγμένες της για να δούμε αν φτιάχνει κανένα σχήμα της προκοπής, συμμετρικό και όμορφο, να μη βασανιζόμαστε χρόνια ολόκληρα σε λάθος σχέσεις και χάνουμε πολίτιμα λεπτά ζωής επενδύοντας σε άτομα που δεν μας α ν α λ ο γ ο ύ ν. Και παρόλο που πολλοί θα πείτε (ε κι εγώ το σκέφτομαι) ότι ακόμα κι από τα λάθη μας μαθαίνουμε, θα ήθελα τελικά να είχα την πολυτέλεια να το ξέρω ότι τρώω τον χρόνο μου σε λάθος συντεταγμένες. Αλλά μήπως κατά βάθος τις περισσότερες φορές το γνωρίζουμε αλλά επιμένουμε, κόντρα σε κάθε μαθηματική σχέση, να φτιάξουμε ακόμα και με τον πιο λάθος άνθρωπο, ένα σχήμα με τέλειες αναλογίες; Να, αυτά με βασάνισαν με το βιβλίο του κυρίου Τεύκρου.
Όπως συνήθως γίνεται με βιβλία του Τεύκρου Μιχαηλίδη, κέντρο της ιστορίας είναι ένα μαθηματικό πρόβλημα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο όλο το βάρος της συγγραφικής προσπάθειας πέφτει στο πρόβλημα αυτό ενώ οι ήρωες του βιβλίου δεν αναπτύσσονται σωστά. Δεν μας παρουσιάζονται σε βάθος και δίνουν την εντύπωση πως περισσότερο λειτουργούν ως πλαίσιο για να αφηγηθεί ο συγγραφέας τις σκέψεις του πάνω στο μαθηματικό πρόβλημα που παρουσιάζει, παρά ως ανεξάρτητοι ολοκληρωμένοι χαρακτήρες που μέσα από τη δράση τους και τους προβληματισμούς τους ασχολούνται με το πρόβλημα αυτό και τις πιθανές λύσεις του.
This is one of the most touching books I have ever read. The story evolves around a greek man that was born in Adapazar (Asia minor) and since a very young age had an inclination and natural talent for math. Since the age of ten he faces the effects of war in his life as he is forced to leave the place he was born in, then goes to Italy to find Musolini's fascist who forces him once again to leave. He goes to Spain during the civil war facing that dreadful war theater from the ranks of the international brigades, to finally end up in Paris during the german occupation. Tefcros Michaelides manages to show what is the real effect of war on people's lives. He uses a fictional character as a railtrack for a trip around the history of Europe to go through dark periods of four countries devastated by war. In contrast to the common approach of a historian or sociologists, in this book the reader is able to capture the horror of war as it is shown on the actual life of an average person without any reference to battles, tactics, treates, etc. One of the main themes of the book that exists in all the places, that the main character lived at, was the lack of freedom, which translates to lack of symmetry in his mind. Kemal's tsets at the beginning and fascists (Italian, Spanish, and Germans) in the rest deprive basic freedom of thinking and even life destroying any chance for development. Math, as always, plays the background role of the story. Many historical figures appear, e.g. Escher, Grothendieck, Krasner, etc.
Bottomline: One of the most touching books I've read. Amazing atmosphere, fiction mixed with history, strong characters, excellent themes, and antiwar messages. A must read if you enjoy historical fiction.
Πλούσια περιγραφή σημαντικών ιστορικών γεγονότων κατά των δύο παγκοσμιων πολέμων...και πριν. Συμπαθησα τον πρωταγωνιστή καθώς ήταν παιδί, αλλά μετά που πολιτικοποιήθηκε άρχισα να τον θεωρώ πουλημένο. Δεν ήταν αληθοφανής αυτή η μετατροπή. Ενα παιδί που έχει περάσει τέτοιες φρικαλεότητες και αστάθεια, δεν θα αναζητούσε συνέχεια αστάθεια κατά την άποψή μου - θα συγκεντρωνόταν σε αυτό που τον συνάρπασε, στα μαθηματικά και θα έμενε σχετικά ήσυχος. Δεν ήταν καθόλου πιστευτή η πολιτικοποίηση του πρωταγωνιστή, πολύ φτωχή επίσης η ανάπτυξη του χαρακτήρα του. Όσο ευχάριστο και να ήταν το βιβλίο, αυτό με απογοήτευσε. Κάποια στιγμή άρχισα να τον μισώ (εκεί που ήταν στην Ισπανία) αλλά μετά διορθώθηκε. Αυτό που απόλαυσα περισσότερο, και το οποίο το θεωρώ το δυνατό σημείο του βιβλίου αυτού είναι η περιγραφή της όλης κουλτούρας των μαθηματικών καθώς εξελισσόταν με τον καιρό: το κίνημα Μπουρμπακι και τα συναφή που επηρέασαν σημαντικά τα μαθηματικά. Όμως όπως με κάθε καλοπροαίρετη πρωτοβουλία, με τα χρόνια, το κίνημα εκσυγχρονισμού και εκκαθάρισης ξέφυγε από τον ιδρυτικό σκοπό του και διεφθάρη: άρχισαν να εισβάλλουν στο «καθαρό» μαθηματικό χώρο οι ερίδες, ο ελιτισμός, η λογοκρισία, δηλαδή όσα συνέβαιναν σε διάφορους πολιτικούς χώρους. Δυστυχώς η ανθρώπινη φύση απέχει πολύ από τη τελειότητα και την αντιμειμενικότητα που απαιτούν τα μαθηματικά!
This entire review has been hidden because of spoilers.
Μια ανθρώπινη ιστορία , μια διαδρομή από τη Μικρά Ασία τον αρχών του 20ου αιώνα μέχρι τη Γαλλία του 1980 , διανθισμένη με τα κατάλληλα μαθηματικά. Ενδιαφέρον έχουν φυσικά και οι ενδιάμεσοι σταθμοί (Ιταλία του μεσοπολέμου, Ισπανία στα χρόνια του Εμφύλιου)
Η ιστορία μάλλον αδύναμη και τετριμμένη, ωστόσο είχαν ενδιαφέρον τα μαθηματικά στοιχεία του κειμένου, καθώς και οι πληροφορίες για τους μαθηματικούς του 20ου αιώνα που αναφέρονται.
πολύ καλό. η απλοτητα στη γραφή αποδεικνύεται πλεονέκτημα (δείχνει και την ικανότητα του συγγραφέα). δεύτερο πλεονέκτημα: επισκοπεί σύνολο σχεδόν τον 20ο αιώνα (ιστορία και πολιτισμός) με άξονα τα μαθηματικά. κι εδώ επιτυχία: χωρίς διδακτικότητα, χωρίς να γίνεται κουραστικός. το διαπερνά τρυφερότητα και ευαισθησία. ένα πολύ καλό μυθιστόρημα.
I think this book is less about mathematics and more about a story of the first half of the 20th century ssen through the eyes of the main character. And it's more about the people and not the events. It's a nice book, not very long or tiring, I enjoyed it but I was expecting more about maths than history.
Ο Μιχαηλίδης σχεδόν πάντα στα μυθιστορήματα του, επιλέγει ένα κεντρικό μαθηματικό θέμα ή πρόβλημα και γύρω του χτίζει την πλοκή, βασισμένος και σε αληθινά ιστορικά γεγονότα της εποχής. Στο παρόν λοιπόν επιλέγει τη συμμετρία, μια ιδιότητα παρούσα παντού στη φύση, μια ιδιότητα που αν πάψει να υπάρχει, αρχίζει η καταστροφή�
Η ιστορία ενός λάτρη της συμμετρίας θα ξεκινήσει στην προπολεμική Μικρά Ασία (προ της Μικρασιατικής Καταστροφής) και θα περάσει από την Ιταλία, τον Ισπανικό εμφύλιο, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ρίχνοντας φως σε πολλές κρυμμένες σελίδες της ιστορίας αλλά και των μαθηματικών του 20ού αιώνα. Ενδιαφέρον αλλά όχι στο επίπεδο άλλων βιβλίων του ίδιου συγγραφέα.
Εξαιρετική συνύπαρξη μυθοπλασίας με πραγματικά πρόσωπα, κυρίως μαθηματικούς, σε γεγονότα του σημάδεψαν τον 20ο αιώνα, από τη Μικρασιατική καταστροφή στο Ολοκαύτωμα. Διαβάζεις, μαθαίνεις, συγκινείσαι.