تاریخ بیهقی نوشته ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی، تاریخ نگار عهد محمود و مسعود غزنوی است. مشهورترین اثر وی تاریخ آل سبکتگین است که این اثر متجاوز از سی جلد بوده، که امروزه جز یک پنجم آن به نام «تاریخ مسعودی» که به «تاریخ بیهقی» مشهور است، در دست نیست. کتاب فوق قسمتی از رویدادهایی است که در روزگار غزنوی رخ داده است و مؤلف، آن رخدادها را با بیانی شیرین به رشته تحریر درآورده است.
Tarikh-i Bayhaqi (Selection), Abu'l-Fadl Bayhaqi = Abul-Fazl Bayhaqi Tārīkh-i Bayhaqī, also known as Tārīkh-i Masʿūdī and the Mujalladāt, is a history of the Ghaznavid Empire written by Abul-Fazl Bayhaqi, in Persian, in the 11th century. تاریخ نخستین خوانش: بیست و چنجم آوریل سال 1986 میلادی عنوان: شاهکارهای ادبیات فارسی جلد 56 - گزیده تاریخ بیهقی؛ نویسنده: ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی؛ به کوشش: یدالله شکری؛ تهران، امیرکبیر، 1356؛ در 106 ص؛ چاپ پنجم 1392؛ موضوع: شاهکارهای ادبیات فارسی تاریخ غزنویان نثر فارسی - قرن پنجم هجری قرن 12 م - نخستین نشر قرن 20 م ا. شربیانی
اشتباهی که ممکن است بسیاری از دوستان مانند من بکنند این است که تصور می کنند تاریخ بیهقی کتابیست بمانند سایر کتاب های تاریخ، پر از مجیز این و ذم آن و پر از عدد و رقم و روایات جنگ و فتوحات آن امیر و شکست این. اما پس از خواندن این گزیده متوجه شدم که سخت در اشتباه بودم و نهادن نام تاریخ بر این شاهکار ادبیات فارسی اشتباه است، کتاب تاریخ بیهقی به نظر من یک رمان تاریخی ست، رمانی که در آن شخصیت ها واقعی هستند و اتفاق ها واقعی و راوی همچنین، رمانی که در آن بوفضل بیهقی تلاش کرده تا حکایاتی یاورد تا بقول خود سودی داشته باشد و بر دل اثر کند. از این لحاظ به گلستان سعدی نزدیک است و از لحاظ تاریخی شاید یکی از دقیق ترین کتاب های شرح ماوقع. در هنگام خواندن گزیده افسوس می خوردم بر اینکه چقدر کلمات زیبا و پرمعنی داشته ایم هزار سال پیش و چقدر حیف که بسیاری از آنان را استفاده نمی کنیم دیگر، مانند شغل دل به معنی نگرانی و یا شبگیر به معنی پیش از صبح تاریخ بیهقی یکی از کتاب هاییست که آقای دولت آبادی به شدت به آن علاقه مند است در کنار متن های ناصرخسرو و شاهنامه ی ابومنصوری، و حالا کاملا متوجه شدم که چرا در اولین فرصت به سراغ متن کامل کتاب خواهم رفت اگر عمری باقی بود
این سری از کتاب ها، که بصورت جزوه، با صفحاتی محدود، منتشر می شد، معمولن برای مطالعه ی اولیه ی دانشجویان بود، کاری که به دست استادان مربوطه صورت می گرفت و جزو انتشارات دانشگاه بود. بسیاری از دانشجویان از طریق این جزوات کتاب مانند، با متن های قدیمی آشنا می شدند و از این طریق به مطالعه ی آنها علاقمند می شدند. در این سری گلستان و بوستان سعدی، اسرارالتوحید، اسکندرنامه و برخی دیگر را به یاد دارم.