What do you think?
Rate this book
Μεφίστο
Μυθιστόρημα για μια σταδιοδρομία
Το "Μεφίστο" του Κλάους Μαν, δημοσιευμένο το 1936, εντάσσεται πλέον στα κλασικά έργα της γερμανικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Εμπνευσμένο από τον γνωστό μύθο του Φάουστ, το "Μεφίστο" αποτελεί την προκλητική τοιχογραφία μιας έντονης και ταραχώδους εποχής, που οδήγησε τελικά στην επικράτηση του ναζισμού.
Ο Χέντρικ Χέφγκεν, ένας πολύ ταλαντούχος και φιλόδοξος ηθοποιός του θεάτρου στη Γερμανία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, υπέρμαχος της ελευθερίας και των σοσιαλιστικών ιδεών, έχει έναν και μοναδικό στόχο: να διαπρέψει στα μεγάλα θέατρα της Γερμανίας, και ιδιαίτερα στη σκηνή του Βερολίνου. Η άνοδος, όμως, του Χίτλερ στην εξουσία και η συνακόλουθη ροή των γεγονότων θέτει σε δοκιμασία τα όρια και τις αντοχές του. Ο Χέφγκεν αρχίζει σταδιακά να απαρνείται τις ιδέες του και τα αγαπημένα του πρόσωπα και συνομολογεί με το Κακό. Η ματαιοδοξία του υπερισχύει των πάντων. Όμως, οι ηθικές συνέπειες της προδοσίας του τον κατατρύχουν, μετατρέποντας το όνειρο σε έναν φρικτό εφιάλτη.
Η σχέση τέχνης και πολιτικής, εξουσίας και ηθικής, οι κοινωνικές και ιστορικές προϋποθέσεις που έκαναν δυνατή την επικράτηση του ολοκληρωτισμού και το δριμύ «κατηγορώ» εναντίον του είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία αναμετράται ο Κλάους Μαν στο "Μεφίστο". Αρκετοί ήρωες του έργου παραπέμπουν σε υπαρκτά πρόσωπα, γεγονός που δημιούργησε πολλές αντιδράσεις και την περίφημη «Δίκη του Μεφίστο», τη γνωστότερη λογοτεχνική δίκη στη μεταπολεμική Γερμανία.
«Πιστεύω ειλικρινά ότι ο Κλάους Μαν ήταν από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του, ίσως και ο καλύτερος απ' όλους...»
(Τόμας Μαν)
Το "Μεφίστο" του Κλάους Μαν, δημοσιευμένο το 1936, εντάσσεται πλέον στα κλασικά έργα της γερμανικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Εμπνευσμένο από τον γνωστό μύθο του Φάουστ, το "Μεφίστο" αποτελεί την προκλητική τοιχογραφία μιας έντονης και ταραχώδους εποχής, που οδήγησε τελικά στην επικράτηση του ναζισμού.
Ο Χέντρικ Χέφγκεν, ένας πολύ ταλαντούχος και φιλόδοξος ηθοποιός του θεάτρου στη Γερμανία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, υπέρμαχος της ελευθερίας και των σοσιαλιστικών ιδεών, έχει έναν και μοναδικό στόχο: να διαπρέψει στα μεγάλα θέατρα της Γερμανίας, και ιδιαίτερα στη σκηνή του Βερολίνου. Η άνοδος, όμως, του Χίτλερ στην εξουσία και η συνακόλουθη ροή των γεγονότων θέτει σε δοκιμασία τα όρια και τις αντοχές του. Ο Χέφγκεν αρχίζει σταδιακά να απαρνείται τις ιδέες του και τα αγαπημένα του πρόσωπα και συνομολογεί με το Κακό. Η ματαιοδοξία του υπερισχύει των πάντων. Όμως, οι ηθικές συνέπειες της προδοσίας του τον κατατρύχουν, μετατρέποντας το όνειρο σε έναν φρικτό εφιάλτη.
Η σχέση τέχνης και πολιτικής, εξουσίας και ηθικής, οι κοινωνικές και ιστορικές προϋποθέσεις που έκαναν δυνατή την επικράτηση του ολοκληρωτισμού και το δριμύ «κατηγορώ» εναντίον του είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία αναμετράται ο Κλάους Μαν στο "Μεφίστο". Αρκετοί ήρωες του έργου παραπέμπουν σε υπαρκτά πρόσωπα, γεγονός που δημιούργησε πολλές αντιδράσεις και την περίφημη «Δίκη του Μεφίστο», τη γνωστότερη λογοτεχνική δίκη στη μεταπολεμική Γερμανία.
«Πιστεύω ειλικρινά ότι ο Κλάους Μαν ήταν από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του, ίσως και ο καλύτερος απ' όλους...»
(Τόμας Μαν)
480 pages, Paperback
First published January 1, 1936
209 people are currently reading
9,289 people want to read
About the author
Klaus Mann
149books145followers Born in Munich, Klaus Mann was the son of German writer Thomas Mann and his wife, Katia Pringsheim. His father was baptized as a Lutheran, while his mother was from a family of secular Jews.
Mann's most famous novel, Mephisto, was written in 1936 and first published in Amsterdam. The novel is a thinly-disguised portrait of his former brother-in-law, the actor Gustaf Gründgens. The literary scandal surrounding it made Mann posthumously famous in West Germany, as Gründgens' adopted son brought a legal case to have the novel banned after its first publication in West Germany in the early 1960s. After seven years of legal hearings, the West German Supreme Court upheld the ban, although it continued to be available in East Germany and abroad. The ban was lifted and the novel published in West Germany in 1981.
Mann died in Cannes from an overdose of sleeping pills on 21 May 1949, following further drug treatment. He likely committed suicide because of financial problems and social isolation. He was buried in Cannes at the Cimetière du Grand Jas.
Mann's most famous novel, Mephisto, was written in 1936 and first published in Amsterdam. The novel is a thinly-disguised portrait of his former brother-in-law, the actor Gustaf Gründgens. The literary scandal surrounding it made Mann posthumously famous in West Germany, as Gründgens' adopted son brought a legal case to have the novel banned after its first publication in West Germany in the early 1960s. After seven years of legal hearings, the West German Supreme Court upheld the ban, although it continued to be available in East Germany and abroad. The ban was lifted and the novel published in West Germany in 1981.
Mann died in Cannes from an overdose of sleeping pills on 21 May 1949, following further drug treatment. He likely committed suicide because of financial problems and social isolation. He was buried in Cannes at the Cimetière du Grand Jas.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 311 reviews
October 15, 2021
Mephisto, Klaus Mann (1906 - 1949)
Mephisto � Novel of a Career is the sixth novel by Klaus Mann, which was published in 1936 whilst he was in exile in Amsterdam. It was published for the first time in Germany in the East Berlin Aufbau-Verlag in 1956.
This novel (a thinly disguised portrait of the actor Gustaf Gründgens), the Tchaikovsky novel Symphonie Pathétique and the emigrant novel Der Vulkan are Klaus Mann's three most famous novels. An award-winning 1981 movie was based on Mann's novel.
The novel adapts the Mephistopheles/Dr Faustus theme by having the main character Hendrik Höfgen abandon his conscience and continue to act and ingratiate himself with the Nazi Party to keep and improve his job and social position.
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و پنجم ماه دسامبر سال 2011میلادی
عنوان: مفیستو: داستان یک پیشرفت شغلی؛ نویسنده: کلاوس مان؛ مترجم: فرزانه شجاعی آزاد؛ مشخصات نشر: تهران، مروارید، 1392، در366ص، اندازه 21/5س.م در 14/5س.م؛ شابک 9789641912217؛ موضوع داستانهای نویسندگان آلمان - سده 20م
کتاب «مفیستو» روایتی است، از پیشرفت شغلی هنرمند، طی ده سال، و براساس زندگی واقعی بازیگری، به نام «گوستاو گروندگن» نوشته شده است، که در دوران اقتدار «نازی»ها در «آلمان» زندگی میکرد� «مفیستو» درباره ی وضع هنرمندان در دورانی است، که حکومت، محدودیتهای� را برای فعالیت آزادانه ی آنها به وجود میآورد� براساس همین رمان، اثر «کلاوس مان»، نمایشنامه� ای نیز، به قلم «تم لانوی» منتشر شده، که با ترجمه جناب «محمدرضا خاکی» به بازار کتاب راه یافته است؛ «کلاوس مان»، فرزند «توماس مان»، در 42سالگی درگذشتند
این کتاب ششمین رمان «کلاوس مان»، پسر «توماس مان» است، کتاب در زمانی که وی در تبعید به سر میبرد� منتشر شد؛ «کلاوس مان»، رمان «مفیستو» را در سال 1936میلادی، و درست پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، و در «آمستردام» منتشر کردند؛ این رمان با الهام از داستان «دکتر فاوستوس»، و «مفیستوفلس شیطان»، در افسانه� های «آلمانی»، و در اعتراض به سیاستها� «حزب نازی»، در «آلمان» نگاشته شده است؛ «کلاوس مان» در این کتاب ماجراهای زندگی واقعی بازیگر تئاتری، به نام «گوستاو گروندگن» بازگو میکند� که برای پیشرفت شغلی� خویش با «شیطان»، یا همان «دولت نازی»ها، پیمان میبندد� شاید «مفیستو» استعاریترین� و در عین حال واقعی ترین کتابی باشد، که در نقد وضعیت جامعه فرهنگی «آلمان»، در دوران حکومت «هیتلر» نگاشته شده باشد، و شاید درست به همین برهان تا سال 1981میلادی نتوانست در کشور «آلمان» منتشر شود
نقل از مقدمه نویسنده: (مقدمه: گویا به تازگی در یکی از مراکز صنعتی غرب «آلمان»، تنها در جریان یک محاکمه بیش از هشتصد کارگر به حبسهای بلندمدت محکوم شده اند؛
آنطور که من میدانم فقط پانصد نفر بودند، برای صد نفر دیگر هم اصلاً حکمی صادر نشده، و تنها به دلیل طرز فکرشان به صورت مخفیانه کشته شدند
آیا بهراستی دستمزدها اینقدر پایین هستند؟
وحشتناک است! تازه کمتر هم خواهد شد، در حالیکه هزینه ها روز به روز بالاتر میرود)؛ پایان
تاریخ بهنگام رسانی 03/10/1399هجری خورشیدی؛ 22/07/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
Mephisto � Novel of a Career is the sixth novel by Klaus Mann, which was published in 1936 whilst he was in exile in Amsterdam. It was published for the first time in Germany in the East Berlin Aufbau-Verlag in 1956.
This novel (a thinly disguised portrait of the actor Gustaf Gründgens), the Tchaikovsky novel Symphonie Pathétique and the emigrant novel Der Vulkan are Klaus Mann's three most famous novels. An award-winning 1981 movie was based on Mann's novel.
The novel adapts the Mephistopheles/Dr Faustus theme by having the main character Hendrik Höfgen abandon his conscience and continue to act and ingratiate himself with the Nazi Party to keep and improve his job and social position.
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و پنجم ماه دسامبر سال 2011میلادی
عنوان: مفیستو: داستان یک پیشرفت شغلی؛ نویسنده: کلاوس مان؛ مترجم: فرزانه شجاعی آزاد؛ مشخصات نشر: تهران، مروارید، 1392، در366ص، اندازه 21/5س.م در 14/5س.م؛ شابک 9789641912217؛ موضوع داستانهای نویسندگان آلمان - سده 20م
کتاب «مفیستو» روایتی است، از پیشرفت شغلی هنرمند، طی ده سال، و براساس زندگی واقعی بازیگری، به نام «گوستاو گروندگن» نوشته شده است، که در دوران اقتدار «نازی»ها در «آلمان» زندگی میکرد� «مفیستو» درباره ی وضع هنرمندان در دورانی است، که حکومت، محدودیتهای� را برای فعالیت آزادانه ی آنها به وجود میآورد� براساس همین رمان، اثر «کلاوس مان»، نمایشنامه� ای نیز، به قلم «تم لانوی» منتشر شده، که با ترجمه جناب «محمدرضا خاکی» به بازار کتاب راه یافته است؛ «کلاوس مان»، فرزند «توماس مان»، در 42سالگی درگذشتند
این کتاب ششمین رمان «کلاوس مان»، پسر «توماس مان» است، کتاب در زمانی که وی در تبعید به سر میبرد� منتشر شد؛ «کلاوس مان»، رمان «مفیستو» را در سال 1936میلادی، و درست پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، و در «آمستردام» منتشر کردند؛ این رمان با الهام از داستان «دکتر فاوستوس»، و «مفیستوفلس شیطان»، در افسانه� های «آلمانی»، و در اعتراض به سیاستها� «حزب نازی»، در «آلمان» نگاشته شده است؛ «کلاوس مان» در این کتاب ماجراهای زندگی واقعی بازیگر تئاتری، به نام «گوستاو گروندگن» بازگو میکند� که برای پیشرفت شغلی� خویش با «شیطان»، یا همان «دولت نازی»ها، پیمان میبندد� شاید «مفیستو» استعاریترین� و در عین حال واقعی ترین کتابی باشد، که در نقد وضعیت جامعه فرهنگی «آلمان»، در دوران حکومت «هیتلر» نگاشته شده باشد، و شاید درست به همین برهان تا سال 1981میلادی نتوانست در کشور «آلمان» منتشر شود
نقل از مقدمه نویسنده: (مقدمه: گویا به تازگی در یکی از مراکز صنعتی غرب «آلمان»، تنها در جریان یک محاکمه بیش از هشتصد کارگر به حبسهای بلندمدت محکوم شده اند؛
آنطور که من میدانم فقط پانصد نفر بودند، برای صد نفر دیگر هم اصلاً حکمی صادر نشده، و تنها به دلیل طرز فکرشان به صورت مخفیانه کشته شدند
آیا بهراستی دستمزدها اینقدر پایین هستند؟
وحشتناک است! تازه کمتر هم خواهد شد، در حالیکه هزینه ها روز به روز بالاتر میرود)؛ پایان
تاریخ بهنگام رسانی 03/10/1399هجری خورشیدی؛ 22/07/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
February 19, 2021
Τα ψοφοδεή κακάσχημα ξανθά τρολ της Ρηνανίας - κάποιας τρύπας της αββύσου αυτού του πλανήτη-προϊόντα ενδογαμίας με κουκούτσι μυαλό και ούτε έναν πατριωτικό εθνικοσοσιαλιστικό υπηρέτη που να μπορεί να αντιταχθεί στην πρόοδο του ναζισμού.
Ολόκληρη η πλάση όφειλε να κατανοήσει πως πριν, τα γεννήματα του Μεφιστοφελή, ζούσε σε μια τεράστια πλάνη. Τώρα με τη μαγική, βάρβαρη, σφαγιαστικά αιματηρή και κρυμμένη πίσω απο τα τείχη των στρατοπέδων συγκέντρωσης πολιτιστική έξαρση του πρωκτοκαταναγκαστικού συφερτού που πλαισιώνει τον Φύρερ, μόνο οι βλάκες θα μπορούσαν να ξεγελαστούν απο την επιφανειακή αυστηρότητα του
αρχαϊκού - στρατιωτικού ύφους ζωής.
Διότι στην πραγματικότητα ο ναζισμός και η νέα τάξη πραγμάτων κατά του ορθολογισμού της δημοκρατίας δεν θα βάδιζε προς τα εμπρός, θα κουτρουβαλούσε στην τσουλήθρα της προόδου για μια νέα ανθρωπότητα, γνήσια, άρια, άμεμπτη, κάτασπρη απο το τρίξιμο με αίμα και δάκρυα.
Το καλύτερο λευκαντικό της αφόρητα μοναδικής φυλής των ανώτερων στρωμάτων στην ιστορία της εξελιγμένης ανθρωπότητας.
Ο Φύρερ έγινε ο θεός, ο πλανητάρχης της πεμπτουσίας της γονιδιακής τελειότητας. Είχε για τους θιασώτες του θεϊκές ικανότητες και υπερκόσμιες δυνάμεις, κυρίως παρμένες απο την κόλαση και τον κάτω κόσμο των νεκρών που δεν έπρεπε να ζήσουν ούτε καν να υπάρχουν σαν έμβια όντα στον πλανήτη του που το σκοτάδι και η άβυσσος γίνονται ποίηση και καλλιτεχνική δημιουργία.
Ο Φύρερ ήταν ο χθόνιος θεός που έπειθε νοήμονες και ανοήμονες για τελείως διαφορετικούς λόγους,την κάθε παράταξη ανώτερης ή κατώτερης γνωσιολογικής ευφυΐας, να τον λατρεύει ή να νομίζει ή έστω να υποδύεται πως τον λατρεύει.
Κάθε λαός όφειλε να αισθάνεται για τον Φύρερ θαυμασμό, κυρίως δε οι λαοί με ροπή στην μύηση της μαγείας. Όλοι όσοι μισούσαν την φρικτή τυραννία του ορθολογισμού και το μικροαστικό φετίχ της προόδου, άξιζαν έναν αγκυλωτό σταυρό και μια επίφαση χαρακτηρισμών και αξιωμάτων.
Έτσι, διότι έπρεπε να πιστέψουν ένας- ένας και όλοι μαζί πως είναι κάποιοι διαφορετικοί, κάποιοι ιδιαίτεροι, κάποιοι που επιτέλους σαν καταραμένοι ποιητές επιστρέφουν απο το φως στα σκοτάδια και την άγια πολιτισμική κατάσταση της ανθρωπότητας.
Ποιητές και νεκροί, αίμα και τραγούδι, φόβος και ύμνος. Δοξολογία που υπερβαίνει τον πολιτισμό και πηγάζει απο τα μυστικά τρίσβαθα του κινδύνου.
Όταν ο φασισμός της ναζιστικής Γερμανίας φίλησε τα ματωμένα χείλη της υφηλίου, στα θέατρα της τέχνης και τις κινηματογραφικές αίθουσες της ζωής, το έργο που παιζόταν απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και έγινε μανιέρα λατρείας και σωτηρίας. Ήταν ο Μεφιστοφελής, ήταν η γιορτή του Φάουστ, ήταν τα προεόρτια του ξεπουλήματος και της βάναυσης θανατικής περιπέτειας.
Κι όμως. Τότε, ίσως απερίσκεπτα, ίσως βεβιασμένα, μπορεί και έντονα τρομοκρατημένα τα πολλά μυαλά της ανθρωπότητας λαχτάρησαν την άβυσσο, την εμπειρία του ακραίου, τους θεσμούς εκτός δεσμών πολιτισμού. Εκεί όπου κατοικούν τα τέρατα και τα θηρία της ανορθόδοξης αποκάλυψης, εκεί οπού κανείς δεν μπορεί να προσφύγει στην ασφάλεια εταιριών και αστυνομίας, εκεί που κανένα λιμοκαθαρτήριο δεν μπορεί να προστατέψει απο την απο την ανελέητη επίθεση των στοιχείων της φύσης και της παραφύσης.
Ο Μεφίστο το ξεκαθάρισε εξ’αρχή� απο όταν αυτοσυστήθηκε ως εγκληματίας πατριώτης και γνήσια χθόνιος άνθρωπος :
Δεν με γνωρίζεις ; Σκελεθρο! Βρόμα !
Τον κύριο και αφέντη σου δεν τον γνωρίζεις τάχα ;
Σε βλέπω και νιώθω μόνο αηδία.
Τι με κρατά, το χέρι μου να μη σηκώσω
Και να συντρίψω εσένα και όλη σου την κουστωδία !
Για την κόκκινη φορεσιά μου δεν έχεις καθόλου σεβασμό;
Του κόκορα δεν το αναγνωρίζεις το φτερό ;
Μήπως το πρόσωπο μου το έκρυψα ;
Το όνομα μου πρέπει ο ίδιος να κάνω φανερό ;
Και οι λαοί προσκύνησαν για να δεχτούν τη φρίκη. Χωρίς αμφιβολία, τώρα , ήξεραν πως θα απολαύσουν ατελείωτα μαρτύρια
και βασανισμούς όμως σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα ιστορικά γεγονότα οι άνθρωποι παραμένουν υπερβολικά ήρεμοι και οι εκάστοτε βασανιστές δεν μπορούν να κάνουν με ηδονή και απόλαυση όλα όσα θα ήθελαν.
Που είναι η δημόσια μαστίγωση ;
Ο ανασκολοπισμός, οι αποκεφαλισμοί μπροστά σε πλήθη συνανθρώπων προς συνάνθρωπο ;
Που είναι η πυρά να τσουρουφλίσει όλους τους φαφλατάδες ανθρωπιστές και τους αμβλύνοες ορθολογιστές ;
Φέρτε καλύτερα την πυρά της ιεράς εξέτασης, είναι πιο πολιτισμένη, πιο απαρασάλευτη μπροστά σε ενοχές, τύψεις, πόνους, και αλήθειες που έγιναν μάγισσες με ξύλινα σκουπόξυλα ως κοντάρια ικανά να διασχίζουν κόσμους, υπόκοσμους, και εξωκοσμικούς εορτασμούς επίπλαστης συστολής για κάθε είδους βασανιστήρια.
Μόνο βιβλία κάηκαν ;
Τι ντροπή για αυτούς που χοροπηδάνε με χάρη και σκέρτσο πάνω στους νεκρούς.
Ο Φύρερ τουλάχιστον έταξε φωτιές στον ορίζοντα, ποτάμια αίματος στους δρόμους, μανιακός χορός των επιζώντων δίπλα απο ξεσκισμένα πτώματα, μια ποιητική ηδονή για λυρισμό και κατασκευές ριζοσπαστικής μεγαλοφυΐας και γνήσιου κυνισμού ντυμένου με δερμάτινα ενδύματα υψηλής ραπτικής και υλικά που θα μπορούσαν να γίνουν δωρητές ανθρώπινων οργάνων.
Ο Μεφίστο είναι αμιγώς η μαρτυρία του Κλάους Μαν παρά η δημιουργία του ως λογοτέχνη. Ένας λογοτεχνικός αταβιστικός ανθρώπινος τύπος αποτυπώνεται απο την πένα του συγγραφέα σε μια απόπειρα απεικόνισης μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Σίγουρα ο πρωτότοκος γιος του Τόμας Μαν δεν κληρονόμησε τους δαίμονες της σάρκας και του πνεύματος που έβρισκαν μέσα απο την ψυχή του πατέρα του πέρασμα και συνδετικό κρίκο, την θαυματοποιό ανάσα ανάμεσα σε πραγματικότητα/ πολιτική και φαντασία/ θεατρική.
Ο Κλάους Μαν γράφει για την αιμομικτική του αγάπη προς την νομοτέλεια της φύσης και της δικής του ταύτισης κόντρα στην υπερβολικά εγκρατή ζωή του πατέρα του. Παραμένει αιώνια νέος και πικραμένος αντίζηλος, με βαριά αναπηρία, που του χάρισε η διασημότητα και η ευφυΐα του Τόμας Μαν και ο κοινωνικός προορισμός που κάμπτεται απο την «αδελφική αδυναμία» τον οδηγούν πιθανόν στην αυτοκτονία, στα σαρανταδύο απεκδύεται μονομιάς το βάρος της σάρκας, της καρδιάς και του πνεύματος που δεν μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί υπό το φως των σκοτεινών μεταμορφώσεων του.
👿🌈👿🌈👿🌈
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς και σεμνούς ασπασμούς.
Ολόκληρη η πλάση όφειλε να κατανοήσει πως πριν, τα γεννήματα του Μεφιστοφελή, ζούσε σε μια τεράστια πλάνη. Τώρα με τη μαγική, βάρβαρη, σφαγιαστικά αιματηρή και κρυμμένη πίσω απο τα τείχη των στρατοπέδων συγκέντρωσης πολιτιστική έξαρση του πρωκτοκαταναγκαστικού συφερτού που πλαισιώνει τον Φύρερ, μόνο οι βλάκες θα μπορούσαν να ξεγελαστούν απο την επιφανειακή αυστηρότητα του
αρχαϊκού - στρατιωτικού ύφους ζωής.
Διότι στην πραγματικότητα ο ναζισμός και η νέα τάξη πραγμάτων κατά του ορθολογισμού της δημοκρατίας δεν θα βάδιζε προς τα εμπρός, θα κουτρουβαλούσε στην τσουλήθρα της προόδου για μια νέα ανθρωπότητα, γνήσια, άρια, άμεμπτη, κάτασπρη απο το τρίξιμο με αίμα και δάκρυα.
Το καλύτερο λευκαντικό της αφόρητα μοναδικής φυλής των ανώτερων στρωμάτων στην ιστορία της εξελιγμένης ανθρωπότητας.
Ο Φύρερ έγινε ο θεός, ο πλανητάρχης της πεμπτουσίας της γονιδιακής τελειότητας. Είχε για τους θιασώτες του θεϊκές ικανότητες και υπερκόσμιες δυνάμεις, κυρίως παρμένες απο την κόλαση και τον κάτω κόσμο των νεκρών που δεν έπρεπε να ζήσουν ούτε καν να υπάρχουν σαν έμβια όντα στον πλανήτη του που το σκοτάδι και η άβυσσος γίνονται ποίηση και καλλιτεχνική δημιουργία.
Ο Φύρερ ήταν ο χθόνιος θεός που έπειθε νοήμονες και ανοήμονες για τελείως διαφορετικούς λόγους,την κάθε παράταξη ανώτερης ή κατώτερης γνωσιολογικής ευφυΐας, να τον λατρεύει ή να νομίζει ή έστω να υποδύεται πως τον λατρεύει.
Κάθε λαός όφειλε να αισθάνεται για τον Φύρερ θαυμασμό, κυρίως δε οι λαοί με ροπή στην μύηση της μαγείας. Όλοι όσοι μισούσαν την φρικτή τυραννία του ορθολογισμού και το μικροαστικό φετίχ της προόδου, άξιζαν έναν αγκυλωτό σταυρό και μια επίφαση χαρακτηρισμών και αξιωμάτων.
Έτσι, διότι έπρεπε να πιστέψουν ένας- ένας και όλοι μαζί πως είναι κάποιοι διαφορετικοί, κάποιοι ιδιαίτεροι, κάποιοι που επιτέλους σαν καταραμένοι ποιητές επιστρέφουν απο το φως στα σκοτάδια και την άγια πολιτισμική κατάσταση της ανθρωπότητας.
Ποιητές και νεκροί, αίμα και τραγούδι, φόβος και ύμνος. Δοξολογία που υπερβαίνει τον πολιτισμό και πηγάζει απο τα μυστικά τρίσβαθα του κινδύνου.
Όταν ο φασισμός της ναζιστικής Γερμανίας φίλησε τα ματωμένα χείλη της υφηλίου, στα θέατρα της τέχνης και τις κινηματογραφικές αίθουσες της ζωής, το έργο που παιζόταν απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και έγινε μανιέρα λατρείας και σωτηρίας. Ήταν ο Μεφιστοφελής, ήταν η γιορτή του Φάουστ, ήταν τα προεόρτια του ξεπουλήματος και της βάναυσης θανατικής περιπέτειας.
Κι όμως. Τότε, ίσως απερίσκεπτα, ίσως βεβιασμένα, μπορεί και έντονα τρομοκρατημένα τα πολλά μυαλά της ανθρωπότητας λαχτάρησαν την άβυσσο, την εμπειρία του ακραίου, τους θεσμούς εκτός δεσμών πολιτισμού. Εκεί όπου κατοικούν τα τέρατα και τα θηρία της ανορθόδοξης αποκάλυψης, εκεί οπού κανείς δεν μπορεί να προσφύγει στην ασφάλεια εταιριών και αστυνομίας, εκεί που κανένα λιμοκαθαρτήριο δεν μπορεί να προστατέψει απο την απο την ανελέητη επίθεση των στοιχείων της φύσης και της παραφύσης.
Ο Μεφίστο το ξεκαθάρισε εξ’αρχή� απο όταν αυτοσυστήθηκε ως εγκληματίας πατριώτης και γνήσια χθόνιος άνθρωπος :
Δεν με γνωρίζεις ; Σκελεθρο! Βρόμα !
Τον κύριο και αφέντη σου δεν τον γνωρίζεις τάχα ;
Σε βλέπω και νιώθω μόνο αηδία.
Τι με κρατά, το χέρι μου να μη σηκώσω
Και να συντρίψω εσένα και όλη σου την κουστωδία !
Για την κόκκινη φορεσιά μου δεν έχεις καθόλου σεβασμό;
Του κόκορα δεν το αναγνωρίζεις το φτερό ;
Μήπως το πρόσωπο μου το έκρυψα ;
Το όνομα μου πρέπει ο ίδιος να κάνω φανερό ;
Και οι λαοί προσκύνησαν για να δεχτούν τη φρίκη. Χωρίς αμφιβολία, τώρα , ήξεραν πως θα απολαύσουν ατελείωτα μαρτύρια
και βασανισμούς όμως σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα ιστορικά γεγονότα οι άνθρωποι παραμένουν υπερβολικά ήρεμοι και οι εκάστοτε βασανιστές δεν μπορούν να κάνουν με ηδονή και απόλαυση όλα όσα θα ήθελαν.
Που είναι η δημόσια μαστίγωση ;
Ο ανασκολοπισμός, οι αποκεφαλισμοί μπροστά σε πλήθη συνανθρώπων προς συνάνθρωπο ;
Που είναι η πυρά να τσουρουφλίσει όλους τους φαφλατάδες ανθρωπιστές και τους αμβλύνοες ορθολογιστές ;
Φέρτε καλύτερα την πυρά της ιεράς εξέτασης, είναι πιο πολιτισμένη, πιο απαρασάλευτη μπροστά σε ενοχές, τύψεις, πόνους, και αλήθειες που έγιναν μάγισσες με ξύλινα σκουπόξυλα ως κοντάρια ικανά να διασχίζουν κόσμους, υπόκοσμους, και εξωκοσμικούς εορτασμούς επίπλαστης συστολής για κάθε είδους βασανιστήρια.
Μόνο βιβλία κάηκαν ;
Τι ντροπή για αυτούς που χοροπηδάνε με χάρη και σκέρτσο πάνω στους νεκρούς.
Ο Φύρερ τουλάχιστον έταξε φωτιές στον ορίζοντα, ποτάμια αίματος στους δρόμους, μανιακός χορός των επιζώντων δίπλα απο ξεσκισμένα πτώματα, μια ποιητική ηδονή για λυρισμό και κατασκευές ριζοσπαστικής μεγαλοφυΐας και γνήσιου κυνισμού ντυμένου με δερμάτινα ενδύματα υψηλής ραπτικής και υλικά που θα μπορούσαν να γίνουν δωρητές ανθρώπινων οργάνων.
Ο Μεφίστο είναι αμιγώς η μαρτυρία του Κλάους Μαν παρά η δημιουργία του ως λογοτέχνη. Ένας λογοτεχνικός αταβιστικός ανθρώπινος τύπος αποτυπώνεται απο την πένα του συγγραφέα σε μια απόπειρα απεικόνισης μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Σίγουρα ο πρωτότοκος γιος του Τόμας Μαν δεν κληρονόμησε τους δαίμονες της σάρκας και του πνεύματος που έβρισκαν μέσα απο την ψυχή του πατέρα του πέρασμα και συνδετικό κρίκο, την θαυματοποιό ανάσα ανάμεσα σε πραγματικότητα/ πολιτική και φαντασία/ θεατρική.
Ο Κλάους Μαν γράφει για την αιμομικτική του αγάπη προς την νομοτέλεια της φύσης και της δικής του ταύτισης κόντρα στην υπερβολικά εγκρατή ζωή του πατέρα του. Παραμένει αιώνια νέος και πικραμένος αντίζηλος, με βαριά αναπηρία, που του χάρισε η διασημότητα και η ευφυΐα του Τόμας Μαν και ο κοινωνικός προορισμός που κάμπτεται απο την «αδελφική αδυναμία» τον οδηγούν πιθανόν στην αυτοκτονία, στα σαρανταδύο απεκδύεται μονομιάς το βάρος της σάρκας, της καρδιάς και του πνεύματος που δεν μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί υπό το φως των σκοτεινών μεταμορφώσεων του.
👿🌈👿🌈👿🌈
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς και σεμνούς ασπασμούς.
October 26, 2020
Το συγκεκριμένο βιβλίο το έχω διαβάσει εδώ και αρκετές εβδομάδες όμως τελειώνοντας το δεν ήξερα πως ακριβώς να το παρουσιάσω και το κριτικάρω. Ούτε τώρα είμαι. Θεωρώ ότι είναι ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο. Δε μπορώ να το χαρακτηρίσω αριστούργημα όπως το χαρακτηρίζουν άλλοι. Μπορεί και να είναι. Στα δικά μου μάτια είναι ένα βιβλίο άξιο λόγου, το οποίο νομίζω μου άρεσε αλλά με παίδεψε και πολύ. Επειδή έχω διαβάσει και άλλα βιβλία που τοποθετούνται χρονικά στην ίδια χρονική περίοδο και μου είχαν ας πούμε καθίσει καλύτερα στο αναγνωστικό μου στομάχι. Νιώθω ότι δεν είμαι πολύ γενναιόδωρη με τη βαθμολογία και ίσως θα έπρεπε.
Στο δια ταύτα το μεφίστο είναι ουσιαστικά το πορτραίτο της ζωής ενός ηθοποιού υπο του καθεστώτος του Τρίτου Ράιχ. Για χάρη της δόξας και της φήμης δε θα διστάσει να ξεπουλήσει ακόμα και τα υψηλότερα του ιδανικά. Φυσικά στην διαδικασία θα χάσει τον ίδιο του τον εαυτό. Είμαι τόσο σκεπτική ως προς τον τρόπο που πρέπει να περιγράψω το συγκεκριμένο βιβλίο. Υποθέτω ότι ένα σχόλιο που θα μπορούσα να κάνω είναι ότι το ενδιαφέρον που παρουσιάζει έγκειται τελικά στο κατά πόσο η τέχνη τελικά μπορεί να είναι ελεύθερη και είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί ακόμα και σήμερα.
Επίσης ο Μαν μέσα από τον κεντρικό ήρωα ξεμπροστιάζει τους συμπατριώτες του και κατά βάση αυτούς που συνεργάστηκαν με το ναζιστικό καθεστώς. Ένα βιβλίο σοκαριστικά διαχρονικό μιας και κακά τα ψέματα ο φασισμός και ο ναζισμός αν και εξαιρετικά αποκρουστικός εξακολουθεί ν� απειλεί τις υγιής μάζες της κοινωνίας μας. Ο ήρωας είναι το πιο τρανό παράδειγμα ανθρώπου με ψεύτικο προσωπείο και έρχεται όπως ανέφερα και παραπάνω να θέσει ερωτήματα σχετικά με τη θέση που έχει η τέχνη απέναντι στην ηθική, μια τέχνη που καλείται να συνυπάρχει αρμονικά με την πολιτική αλλά να διατηρεί την προσωπική της ελευθερία.
Μη σας αποθαρρύνει η μετριοπαθέστατη κριτική μου για το βιβλίο. Bad timing για να μπορέσω να το εκτιμήσω περισσότερο τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
Στο δια ταύτα το μεφίστο είναι ουσιαστικά το πορτραίτο της ζωής ενός ηθοποιού υπο του καθεστώτος του Τρίτου Ράιχ. Για χάρη της δόξας και της φήμης δε θα διστάσει να ξεπουλήσει ακόμα και τα υψηλότερα του ιδανικά. Φυσικά στην διαδικασία θα χάσει τον ίδιο του τον εαυτό. Είμαι τόσο σκεπτική ως προς τον τρόπο που πρέπει να περιγράψω το συγκεκριμένο βιβλίο. Υποθέτω ότι ένα σχόλιο που θα μπορούσα να κάνω είναι ότι το ενδιαφέρον που παρουσιάζει έγκειται τελικά στο κατά πόσο η τέχνη τελικά μπορεί να είναι ελεύθερη και είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί ακόμα και σήμερα.
Επίσης ο Μαν μέσα από τον κεντρικό ήρωα ξεμπροστιάζει τους συμπατριώτες του και κατά βάση αυτούς που συνεργάστηκαν με το ναζιστικό καθεστώς. Ένα βιβλίο σοκαριστικά διαχρονικό μιας και κακά τα ψέματα ο φασισμός και ο ναζισμός αν και εξαιρετικά αποκρουστικός εξακολουθεί ν� απειλεί τις υγιής μάζες της κοινωνίας μας. Ο ήρωας είναι το πιο τρανό παράδειγμα ανθρώπου με ψεύτικο προσωπείο και έρχεται όπως ανέφερα και παραπάνω να θέσει ερωτήματα σχετικά με τη θέση που έχει η τέχνη απέναντι στην ηθική, μια τέχνη που καλείται να συνυπάρχει αρμονικά με την πολιτική αλλά να διατηρεί την προσωπική της ελευθερία.
Μη σας αποθαρρύνει η μετριοπαθέστατη κριτική μου για το βιβλίο. Bad timing για να μπορέσω να το εκτιμήσω περισσότερο τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
January 30, 2022
Μια ωδή στην αλαζονεία, την μοναξιά, την αποδοχή, την απόρριψη.
Το βιβλίο αυτό με γέμισε με συναισθήματα!
Οι περιγραφές και οι αφηγήσεις με συνεπήραν!
Ταξίδεψα κ άγγιξα τους ήρωες!
Η ματαιοδοξία τους τους καθοδηγούσε σε κάθε ενέργεια κ επιλογή!
Η επαναστατικότητά τους αποδείχτηκε μοιραία!
Από τα καλύτερα αναγνώσματα της χρόνια μέχρι στιγμής!
Το βιβλίο αυτό με γέμισε με συναισθήματα!
Οι περιγραφές και οι αφηγήσεις με συνεπήραν!
Ταξίδεψα κ άγγιξα τους ήρωες!
Η ματαιοδοξία τους τους καθοδηγούσε σε κάθε ενέργεια κ επιλογή!
Η επαναστατικότητά τους αποδείχτηκε μοιραία!
Από τα καλύτερα αναγνώσματα της χρόνια μέχρι στιγμής!
November 26, 2023
"Mephisto" is a very personal novel in which Klaus Mann settles accounts with his ex-brother-in-law Gustaf Gründgens. But at the same time it is a novel about opportunism, the seductive aura of power and the apparent paradox that success can be achieved primarily through human failure.
Ironically, at a time when many people are letting their masks slip, it is the actor who prevails. He has the privilege of being able to merge with his role, to play the fool, the dodgy servant, the demon. Hendrik Höfgens (i.e. Gustaf Gründgens) animates Goethe's Mephisto on stage and at the same time internalises his traits in real life in a perfect symbiosis. He intrigues, humbles others with cold arrogance and in turn humbles himself when it suits his aims. Conscience is easy to calm at first, but increasingly difficult with flimsy arguments.
In "Lichtspiel", Daniel Kehlmann shows the downward spiral in the dawn of the Third Reich, while Klaus Mann takes the opposite path in his novel: his protagonist climbs the ladder up to the highest ranks. But only at the very top do you realise how thin the air actually is, how lonely it is towering above all the others and how deep you can fall. It is an abyss that reflects your own one and from which - finally - you cannot hide behind a mask.
Ironically, at a time when many people are letting their masks slip, it is the actor who prevails. He has the privilege of being able to merge with his role, to play the fool, the dodgy servant, the demon. Hendrik Höfgens (i.e. Gustaf Gründgens) animates Goethe's Mephisto on stage and at the same time internalises his traits in real life in a perfect symbiosis. He intrigues, humbles others with cold arrogance and in turn humbles himself when it suits his aims. Conscience is easy to calm at first, but increasingly difficult with flimsy arguments.
In "Lichtspiel", Daniel Kehlmann shows the downward spiral in the dawn of the Third Reich, while Klaus Mann takes the opposite path in his novel: his protagonist climbs the ladder up to the highest ranks. But only at the very top do you realise how thin the air actually is, how lonely it is towering above all the others and how deep you can fall. It is an abyss that reflects your own one and from which - finally - you cannot hide behind a mask.
July 15, 2023
July 2023 note: I complained about the prose in my original review when I read it in English. Stupid me. I'm listening to the audiobook in German now and it's clear and stark and beautifully realized by Jens Harzer. More to come. Original review below.
Without a doubt the prose in this translated novel goes clunkety-clunk and sometimes stops altogether in a flurry of authorial interference on the page, written to make sure that I as a reader know what to think. But once i put all these objections in a box, what I'm left with is an extraordinary work, to be sure more historical artifact than novel, that captures a culture at the tipping point of losing its soul.
The metaphorical layers are perfect to the historic moment. It might at first feel like a blunt tool to use Goethe's play Faust, written in part as an Enlightenment manifesto, as a metaphor for Nazism's rise. But Mann isn't going for subtle, here. This book feels driven by heartbreak and urgency.
So while I didn't love the execution, and may actually feel I'll like the movie better once I see it, I loved it for its passionate conviction and its truth-saying.
Without a doubt the prose in this translated novel goes clunkety-clunk and sometimes stops altogether in a flurry of authorial interference on the page, written to make sure that I as a reader know what to think. But once i put all these objections in a box, what I'm left with is an extraordinary work, to be sure more historical artifact than novel, that captures a culture at the tipping point of losing its soul.
The metaphorical layers are perfect to the historic moment. It might at first feel like a blunt tool to use Goethe's play Faust, written in part as an Enlightenment manifesto, as a metaphor for Nazism's rise. But Mann isn't going for subtle, here. This book feels driven by heartbreak and urgency.
So while I didn't love the execution, and may actually feel I'll like the movie better once I see it, I loved it for its passionate conviction and its truth-saying.
January 23, 2020
Dit is het verhaal over een bodemloze ambitie. De provinciale acteur Hendrik Höfgen heeft één doel en dat is de top bereiken in Berlijn. Alhoewel hij zichzelf soms, voor een ogenblik, wijs maakt dat hij zijn hart en geweten op de juiste plaats heeft, offert hij met gemak alles en iedereen op die voor hem een obstakel kunnen zijn. Zijn ambitie is zo schaamteloos dat hij zich verbindt met de nazi-top, terwijl hij ze feitelijk ordinaire bruten vindt. Met name raakt hij zeer bevriend met Göring. Klaus Mann weet de nazi's zeer scherp te treffen, zoals Göring, de man in de glimmende operette-uniformen met versierselen, terwijl zijn schoenen waden door het bloed. Hitler, die keffende trekhond. Goebbels die bij zijn intrede in een zaal een koude lucht met zich meebrengt. Klaus Mann is in tegenstelling tot zijn vader zeer fel in zijn observaties en oordeel van mensen. Hij geeft ook geen lange filosofische uiteenzettingen zoals Thomas Mann. Hij schrijft, wat mij betreft, wel even goed als zijn vader. Ik vond dit boek een meesterwerk. Een zeer verontrustend boek ook. Het duurde een week voordat ik uit die diabolische sfeer van dit boek los kon komen. Lees dit geweldige boek!
December 29, 2019
The appalling fall of Heinz Höfgen, or Hendrik Höfgen as he would have it, as he rises to the highest spheres of the IIIrd Reich. Mephisto gives a harrowing account on how the theatre actor debases himself and all he holds dear for the sake of fame and career.
As you begin reading the book, you can find it daring to open with a scene that could definitely close the book, the first chapter displaying the glaring falseness cementing the regime and the firm position Höfgen has managed to secure for himself in it. The actor's ascent speaks volumes about its shallowness, its hollowness and the scarcity of genuine value under the rule of absolute power and its necessary flipside : crowds of sycophants.
This misleading opening chapter makes you can wonder if the book to ensue is to be an extended polemical tract or a roman à clefs filled with sharp, unforgiving portrayals. Frankly, I was at a loss to grasp what was to follow. All the better for the ensuing read.
-----
If I had to single it out, the main strength of the book for me would be the Hendrick Höfgen's disquieting, and extremely unbalanced character.
As the story develops, Klaus Mann's antihero displays the most abhorrent combination of traits : envious and devious, insinuating, subservient with the powerful, spiteful with true friends, double-dealing, sleazy, elusive, opportunistic and inconsistent, ambitious and lacking any reliable moral compass.
A self-conscious defiler, Hendrik goes so far as to acknowledge, after some time, that he profanes every word passing his lips (p.253). He gets used to regarding everything as a token of distinction or future insurance against downfall or retribution, should the powers that be come to perish. He comes to consider his own preservation and hardly anything else.
This character, more or less loosely modeled after Gustaf Gründgens, has what it takes to make a horrific embodiment of unrestrained careerism and corruption.
Thank you heartily for your pertinent recommendation, Hanneke.
Books bearing some resemblance to Mephisto:
- Regarding the fraying of clans, ploys and internecine wars under the so-called IIIrd Reich :
- A picture of impoverished, tense Weimar Republic before the heyday of National Socialism, also featuring likely heterodiegetic (?), metadiegetic (?) passages, somewhat prophetic about the fate of the main character :
- Another account on the years leading to Hitler's leadership :
- A rake going from rags to riches through influential women :
Background music:
Pavor Nocturnus - Igorrr
As you begin reading the book, you can find it daring to open with a scene that could definitely close the book, the first chapter displaying the glaring falseness cementing the regime and the firm position Höfgen has managed to secure for himself in it. The actor's ascent speaks volumes about its shallowness, its hollowness and the scarcity of genuine value under the rule of absolute power and its necessary flipside : crowds of sycophants.
This misleading opening chapter makes you can wonder if the book to ensue is to be an extended polemical tract or a roman à clefs filled with sharp, unforgiving portrayals. Frankly, I was at a loss to grasp what was to follow. All the better for the ensuing read.
-----
If I had to single it out, the main strength of the book for me would be the Hendrick Höfgen's disquieting, and extremely unbalanced character.
As the story develops, Klaus Mann's antihero displays the most abhorrent combination of traits : envious and devious, insinuating, subservient with the powerful, spiteful with true friends, double-dealing, sleazy, elusive, opportunistic and inconsistent, ambitious and lacking any reliable moral compass.
A self-conscious defiler, Hendrik goes so far as to acknowledge, after some time, that he profanes every word passing his lips (p.253). He gets used to regarding everything as a token of distinction or future insurance against downfall or retribution, should the powers that be come to perish. He comes to consider his own preservation and hardly anything else.
This character, more or less loosely modeled after Gustaf Gründgens, has what it takes to make a horrific embodiment of unrestrained careerism and corruption.
Thank you heartily for your pertinent recommendation, Hanneke.
Books bearing some resemblance to Mephisto:
- Regarding the fraying of clans, ploys and internecine wars under the so-called IIIrd Reich :
- A picture of impoverished, tense Weimar Republic before the heyday of National Socialism, also featuring likely heterodiegetic (?), metadiegetic (?) passages, somewhat prophetic about the fate of the main character :
- Another account on the years leading to Hitler's leadership :
- A rake going from rags to riches through influential women :
Background music:
Pavor Nocturnus - Igorrr
August 22, 2020
Τί κριτική να κάνει κανείς για ένα αριστούργημα; Θα έπρεπε να διδάσκεται στα λύκεια μαζί με το "Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος " του Πρίμο Λέβι - αυτό μόνο θα πω.
ΥΓ Κι αν δεν έχει κάποιος δει την ομώνυμη ταινία του Istvan Szabo (1981) με τον Κλάους Μαρία Μπραντάουερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ας σπεύσει!
ΥΓ Κι αν δεν έχει κάποιος δει την ομώνυμη ταινία του Istvan Szabo (1981) με τον Κλάους Μαρία Μπραντάουερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ας σπεύσει!
September 16, 2013
I greatly underestimated this book. It's been sitting on my shelf unread for well over ten years. Now I really wish I had read it much earlier.
Klaus Mann had a talent for writing satire, and even just reading the first chapter of Mephisto leaves no question about why Mann had to emigrate and why the book was published in the Netherlands and elsewhere in 1936 but remained unpublished in Germany until much later - 1956 (in East Germany). In 1966 Mephisto became the object of a law suit that would prevent its publication in West Germany until 1981 - to protect the reputation of Gustav Gruendgens (incidentally Mann's one-time brother-in-law), who Mephisto's protagonist Hendrik Hoefgen is based on.
All the way through the book, it seemed incredible that Mann could have written this 1935 and produced such a clear account of the inner workings of Nazi Germany that seemed to present itself to the media and knowledge of the general public only years later on the eve of the second world war.
Klaus Mann had a talent for writing satire, and even just reading the first chapter of Mephisto leaves no question about why Mann had to emigrate and why the book was published in the Netherlands and elsewhere in 1936 but remained unpublished in Germany until much later - 1956 (in East Germany). In 1966 Mephisto became the object of a law suit that would prevent its publication in West Germany until 1981 - to protect the reputation of Gustav Gruendgens (incidentally Mann's one-time brother-in-law), who Mephisto's protagonist Hendrik Hoefgen is based on.
All the way through the book, it seemed incredible that Mann could have written this 1935 and produced such a clear account of the inner workings of Nazi Germany that seemed to present itself to the media and knowledge of the general public only years later on the eve of the second world war.
February 10, 2021
“Върху него бе паднал отблясък от чудовищното сияние, което заобикаля властта.�
Едва ли някой може да оспори огромната пропагандна роля, която имат киното и театърът в тоталитарните държави. Въпросът за моралната отговорност на част от “дейцит� на културата� � онези галеници, които се ползват със специалното благоволение на диктатора, не е нов, макар че тази проблематика не си дава често среща с литературата.
Клаус Ман обаче е постигнал писателски връх с изобличаващата сатира “Мефистофе�. История на една кариера� � неласкаво намигване към собствения му зет, актьор�� Густаф Грюндген, просперирал в “златните� години на Третия райх.
Провинциалният актьор Хайнц Хьофген, прекръстил се на претенциозното старосеверняшко име Хендрик, е звездата на Хамбургския театър...и само там. Локалните успехи на амбициозния младеж са повод за дълбоко негодувание и черна завист към по-преуспелите му колеги. В духа на Ваймарската епоха Хьофген флиртува с лявото, но без окончателно да се дефинира идеологически. След януари 1933 г., когато германците осъмват в нова държава, Хендрик набързо се преориентира към новите властници. Наред с нелепите постановки, издържани в здрав, националистически и войнствен дух, Хендрик изиграва ролята на живота си, тази, която му лепва като ръкавица � изкусителният Мефистофел от “Фауст� на Гьоте, в който акт Ман влага трагична символика.
В кариерния напредък на Хендрик няма нищо сензационно � успехът изглежда логичен и даже предопределен точно за този човек. А нима има нужда от дребни коварства и разчистване на сметки, когато над твоята личност бдят най-първите мъже в Райха? Цената на този пакт с дявола е умишлено самоналожената слепота за расовите погроми, лагерите и политическите чистки.
Хендрик Хьофген е дълбоко трагичен и донякъде будещ съчувствие образ. Неговият човешки и актьорски натюрел придават на романа изтерзана оперетност. Пресилено драматичните му жестове усилват усещането за нереалност и подмяна. В контраст с това, новият елит е осмян с подобаваща конкретика и макар че имената са сменени, читателят се досеща кои са “демоничния� шеф на рекламата� и “генералът летец, специалистът по смъртни присъди и бомбардировачи�.
Забележителното у книгата, освен гротесковият хумор и богато орнаментиран стил на Клаус Ман, е годината на нейното издаване � 1936 г. Само три години след идването на нацистите на власт, Ман (в емиграция) синтезира злото на епохата по такъв изчистен и пророчески начин, че романът звучи сякаш е писан десетилетия по-късно.
Едва ли някой може да оспори огромната пропагандна роля, която имат киното и театърът в тоталитарните държави. Въпросът за моралната отговорност на част от “дейцит� на културата� � онези галеници, които се ползват със специалното благоволение на диктатора, не е нов, макар че тази проблематика не си дава често среща с литературата.
Клаус Ман обаче е постигнал писателски връх с изобличаващата сатира “Мефистофе�. История на една кариера� � неласкаво намигване към собствения му зет, актьор�� Густаф Грюндген, просперирал в “златните� години на Третия райх.
Провинциалният актьор Хайнц Хьофген, прекръстил се на претенциозното старосеверняшко име Хендрик, е звездата на Хамбургския театър...и само там. Локалните успехи на амбициозния младеж са повод за дълбоко негодувание и черна завист към по-преуспелите му колеги. В духа на Ваймарската епоха Хьофген флиртува с лявото, но без окончателно да се дефинира идеологически. След януари 1933 г., когато германците осъмват в нова държава, Хендрик набързо се преориентира към новите властници. Наред с нелепите постановки, издържани в здрав, националистически и войнствен дух, Хендрик изиграва ролята на живота си, тази, която му лепва като ръкавица � изкусителният Мефистофел от “Фауст� на Гьоте, в който акт Ман влага трагична символика.
В кариерния напредък на Хендрик няма нищо сензационно � успехът изглежда логичен и даже предопределен точно за този човек. А нима има нужда от дребни коварства и разчистване на сметки, когато над твоята личност бдят най-първите мъже в Райха? Цената на този пакт с дявола е умишлено самоналожената слепота за расовите погроми, лагерите и политическите чистки.
Хендрик Хьофген е дълбоко трагичен и донякъде будещ съчувствие образ. Неговият човешки и актьорски натюрел придават на романа изтерзана оперетност. Пресилено драматичните му жестове усилват усещането за нереалност и подмяна. В контраст с това, новият елит е осмян с подобаваща конкретика и макар че имената са сменени, читателят се досеща кои са “демоничния� шеф на рекламата� и “генералът летец, специалистът по смъртни присъди и бомбардировачи�.
Забележителното у книгата, освен гротесковият хумор и богато орнаментиран стил на Клаус Ман, е годината на нейното издаване � 1936 г. Само три години след идването на нацистите на власт, Ман (в емиграция) синтезира злото на епохата по такъв изчистен и пророчески начин, че романът звучи сякаш е писан десетилетия по-късно.
March 1, 2021
"άραγε φανταζόταν κανένας από αυτούς τους περίεργους τι συνέβαινε στην καρδιά του Χεντρικ τη στιγμή που έσκυβε το κεφάλι πάνω από το χοντρό και τριχωτο χέρι του ισχυρού άνδρα? Άραγε τον κατέκλυσαν μόνο η ευτυχία κι η περηφάνια? Η μήπως ένοιωθε και κάτι άλλο-προς μεγάλη έκπληξη ακόμη και του ίδιου? Αγωνία? Μάλλον πιο πολύ με αηδία έμοιαζε.. Τώρα λερωθηκα πραγματικά, σκεφτόταν ο χεντρικ, με μια αίσθηση συντριβής. Τώρα έχω στο χέρι μου το λεκέ που δε θα φύγει ποτέ... Πουλήθηκα πια... Είμαι πια σημαδεμενος.. "
Ένας ηθοποιός κυνηγα τη δόξα και το όνειρο του για μεγάλους ρόλους στην περίοδο λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του Γ'Ραιχ. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει αυτό που ονομάζουμε ιδανικά, φραγμούς, ηθική, ούτε στην προσωπική ούτε στην επαγγελματική του πορεία. Γιαυτό και όταν εμφανίζεται ο Φυρερ στα πολιτικά πράγματα, δε διστάζει να κάνει μια τεράστια στροφή σε όσα ισχυριζόταν μέχρι τότε ότι ήταν. Αυτή είναι η ιστορία του Χεντρικ Χεφγκεν, ενός ανθρώπου που από ηθοποιός του θεάτρου του Αμβούργου, βρέθηκε να ψυχαγωγεί τα μεγάλα κεφάλια στο κρατικό θεατρο της Γερμανίας. Από "κουλτουρομπολσεβικος", έγινε ένας εθνικόσοσιαλιστης. Από απλός ηθοποιός, διευθυντής του κρατικού θεάτρου και κολλητός του πρωθυπουργού. Από Μεφιστοφελης, Άμλετ..
Η ιστορία αυτή σε αφήνει αφωνο με το ποσο επίκαιρη και παγκόσμια είναι. Πόσο όλοι θαυμάζουν και ζηλεύουν αυτούς που έχουν να πιστεύουν σε κάτι και να πεθαίνουν γιαυτό, αλλά οι περισσότεροι στην κατάλληλη ευκαιρία θα έσωζαν τον εαυτό τους με οποιοδήποτε κόστος. Ο Χεφγκεν σαφέστατα δεν είναι ένας συμπαθητικός χαρακτήρας, ωστόσο ομολογώ πως μέχρι το τέλος του βιβλίου τον λυπήθηκα γιατί ήταν ένας πραγματικός χαρακτήρας.
Το βιβλίο αυτό πραγματικά γίνεται με φόρα, το καλύτερο από τα 10 που έχω διαβάσει μέσα στους 2 μήνες αυτού του έτους και στοιχηματίζω πως θα κερδίσει και άλλες θέσεις μέσα στη χρονιά. Έχει περισσότερες από μία αναγνώσεις, καθώς θεωρώ πως υποβοσκουν και άλλα θέματα που θέλει να θίξει ο Κλάους Μαν, ιδίως προσωπικά του, που αφορούν ίσως στο πως είναι να ζεις κάτω από τη μεγάλη σκιά του πατέρα σου. Και ναι, ίσως να μη μπόρεσε να βγει από αυτή και άλλες σκιές όπως έδειξε το πρωιμο τελος του, ωστόσο πιστεύω πως εξίσου τεράστιας σημασίας με το ταλέντο συγγραφής και παραγωγής πρωτότυπου υλικού του πατέρα του, ήταν και το δικό του ταλέντο να αναδεικνύει μέσα από απλές ιστορίες και την παρατηρητικοτητα του τι συμβαίνει ξανά και ξανά ανά τους αιώνες σε εξουσία και λαό και να το καταγραφει.
🌟🌟🌟🌟🌟/5
και μεγάλη αγάπη για τον Klaus ♥️
Ένας ηθοποιός κυνηγα τη δόξα και το όνειρο του για μεγάλους ρόλους στην περίοδο λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του Γ'Ραιχ. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει αυτό που ονομάζουμε ιδανικά, φραγμούς, ηθική, ούτε στην προσωπική ούτε στην επαγγελματική του πορεία. Γιαυτό και όταν εμφανίζεται ο Φυρερ στα πολιτικά πράγματα, δε διστάζει να κάνει μια τεράστια στροφή σε όσα ισχυριζόταν μέχρι τότε ότι ήταν. Αυτή είναι η ιστορία του Χεντρικ Χεφγκεν, ενός ανθρώπου που από ηθοποιός του θεάτρου του Αμβούργου, βρέθηκε να ψυχαγωγεί τα μεγάλα κεφάλια στο κρατικό θεατρο της Γερμανίας. Από "κουλτουρομπολσεβικος", έγινε ένας εθνικόσοσιαλιστης. Από απλός ηθοποιός, διευθυντής του κρατικού θεάτρου και κολλητός του πρωθυπουργού. Από Μεφιστοφελης, Άμλετ..
Η ιστορία αυτή σε αφήνει αφωνο με το ποσο επίκαιρη και παγκόσμια είναι. Πόσο όλοι θαυμάζουν και ζηλεύουν αυτούς που έχουν να πιστεύουν σε κάτι και να πεθαίνουν γιαυτό, αλλά οι περισσότεροι στην κατάλληλη ευκαιρία θα έσωζαν τον εαυτό τους με οποιοδήποτε κόστος. Ο Χεφγκεν σαφέστατα δεν είναι ένας συμπαθητικός χαρακτήρας, ωστόσο ομολογώ πως μέχρι το τέλος του βιβλίου τον λυπήθηκα γιατί ήταν ένας πραγματικός χαρακτήρας.
Το βιβλίο αυτό πραγματικά γίνεται με φόρα, το καλύτερο από τα 10 που έχω διαβάσει μέσα στους 2 μήνες αυτού του έτους και στοιχηματίζω πως θα κερδίσει και άλλες θέσεις μέσα στη χρονιά. Έχει περισσότερες από μία αναγνώσεις, καθώς θεωρώ πως υποβοσκουν και άλλα θέματα που θέλει να θίξει ο Κλάους Μαν, ιδίως προσωπικά του, που αφορούν ίσως στο πως είναι να ζεις κάτω από τη μεγάλη σκιά του πατέρα σου. Και ναι, ίσως να μη μπόρεσε να βγει από αυτή και άλλες σκιές όπως έδειξε το πρωιμο τελος του, ωστόσο πιστεύω πως εξίσου τεράστιας σημασίας με το ταλέντο συγγραφής και παραγωγής πρωτότυπου υλικού του πατέρα του, ήταν και το δικό του ταλέντο να αναδεικνύει μέσα από απλές ιστορίες και την παρατηρητικοτητα του τι συμβαίνει ξανά και ξανά ανά τους αιώνες σε εξουσία και λαό και να το καταγραφει.
🌟🌟🌟🌟🌟/5
και μεγάλη αγάπη για τον Klaus ♥️
February 5, 2023
Много ми хареса как пише Клаус Ман - синът на един от любимите ми писатели Томас Ман.
На четвърта корица пише, че това е от първите анти-нацистки романи. Само че за мен това определение доста опростява нещата в сравнение с това, което в действителност прочетох. "Мефистофел" е преди всичко книга за онзи тъмен пласт, върху който е изградена човешката цивилизация и който много лесно може да погълне хората - и тези, които са брандирани от обществото като хора с ценности, и онези, които по принцип носят клеймото на хора с недостатъци. Нацизмът е идеалният кейс за такава тема, но в никакъв случай не бих казал, че текстът се разпростира само до антипода й - антинацизъм. "Мефистофел" е повече от това.
Клаус Ман успява да се дистанцира от лесните завои, които интелектуалците поемат, когато говорят за нацизма. Няма деление да лоши и добри, няма упованаване в крайности. И изощбо отстъсва противната интелектуална поза, която обича да произнася присъди, когато говори за нацизъм. Има единствено едно гмуркане в тъмния пласт под цивилизация и какво означава той за индивида. Нещо, което днешните "говорители" на литературата имат нужда да научат как се прави.
Намирам книгата за "огледална" на Берлин Александерплац на Алфред Дьоблин, само че с много повече сърце и душа от книгата на Доьблин, която никак не ми допадна.
На четвърта корица пише, че това е от първите анти-нацистки романи. Само че за мен това определение доста опростява нещата в сравнение с това, което в действителност прочетох. "Мефистофел" е преди всичко книга за онзи тъмен пласт, върху който е изградена човешката цивилизация и който много лесно може да погълне хората - и тези, които са брандирани от обществото като хора с ценности, и онези, които по принцип носят клеймото на хора с недостатъци. Нацизмът е идеалният кейс за такава тема, но в никакъв случай не бих казал, че текстът се разпростира само до антипода й - антинацизъм. "Мефистофел" е повече от това.
Клаус Ман успява да се дистанцира от лесните завои, които интелектуалците поемат, когато говорят за нацизма. Няма деление да лоши и добри, няма упованаване в крайности. И изощбо отстъсва противната интелектуална поза, която обича да произнася присъди, когато говори за нацизъм. Има единствено едно гмуркане в тъмния пласт под цивилизация и какво означава той за индивида. Нещо, което днешните "говорители" на литературата имат нужда да научат как се прави.
Намирам книгата за "огледална" на Берлин Александерплац на Алфред Дьоблин, само че с много повече сърце и душа от книгата на Доьблин, която никак не ми допадна.
October 31, 2022
More like 4 1/2 stars. A powerful book, an exceptional film, an overlooked for long literary work.
June 22, 2023
Üzerine ne kadar okusam hala olağanüstü ilginç bulduğum "Almanya'da tüm bu kolektif delilik nasıl vuku buldu" sorusuna cevap arama çalışmalarım çerçevesinde yolum Thomas Mann'ın oğlu Klaus Mann'ın Mephisto'suna vardı.
Öncelikle, bu kitabın 1936'da yazılmış olması olacak iş değil. Sanki çok sonra, her şey olup bittikten, Naziler tüm o korkunç yıkımları gerçekleştirdikten sonra yazılmış gibi - öyle berrak, öyle net görmüş Klaus Mann olmakta olanları ve olacakları, çok acayip. Belki de başta sorduğum sorunun cevabı da burada gizlidir: çünkü aslında her ne olduysa insan zaafından ötürü oldu ve her an yeniden olabilir, bunu söylemek için de geleceği görmek gerekmiyor; kitap tam da bunu söylüyor işte.
Alt başlığı "Bir Kariyerin Romanı" olan Mephisto, 1936 yılında ilk yayınlandığında oyuncu Gustaf Gründgens’in kişilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle uzun yıllar yasaklı kalmış ve ancak 1981'de yeniden basılabilmiş. Bir insanın değil, bir kariyerin romanı bu sahiden, kariyer insanı yutmuş çünkü. Kariyeri için tüm değerleri çiğneyebilen, tüm sınırları yok sayabilen, hırsının, zaaflarının ucu bucağı olmayan bir karakterimiz var. Kitaptaki adıyla Hendrik Höfgen, Weimar döneminde solcu iken, Nazilerin yükselişiyle beraber çark edip Nazi döneminin kültür alanındaki en yüksek pozisyonlarından birine gelmeyi başarıyor, tabii bu bir başarıysa.
Önce sevdiği insanları, sonra ruhunu kaybeden bir adam Höfgen; ne kadar sevilse, tanınsa da tatmin edemediği egosu, kurtulamadığı aşağılık kompleksi ve hırsı onu korkunç yerlere sürüklüyor. "Hayatta kalmak için" kendine ihanet etmek yahut "daha fazlasını almak için" kendine ihanet etmek - kendimize hep ilkini yaptığımızı söyleriz ama öyle mi sahiden?
Höfgen sıradan biri, çünkü Höfgenlerden çok var. Nazilerin cürmünü onlar mümkün ve meşru kıldı. Dikkatli bakınca tüm otoriter rejimlerin farklı Höfgenlerin umarsız ve bencil omuzlarında yükseldiğini görmek zor değil - oportünizm insanın en büyük zaaflarından biri olmaya devam ettiği müddetçe de öyle olacak. Bu kitap da zaten tam da bu yüzden 90 sene sonra hala geçerli, hala sözü olan, hala okunulası bir roman işte. Maalesef ki öyle.
Öncelikle, bu kitabın 1936'da yazılmış olması olacak iş değil. Sanki çok sonra, her şey olup bittikten, Naziler tüm o korkunç yıkımları gerçekleştirdikten sonra yazılmış gibi - öyle berrak, öyle net görmüş Klaus Mann olmakta olanları ve olacakları, çok acayip. Belki de başta sorduğum sorunun cevabı da burada gizlidir: çünkü aslında her ne olduysa insan zaafından ötürü oldu ve her an yeniden olabilir, bunu söylemek için de geleceği görmek gerekmiyor; kitap tam da bunu söylüyor işte.
Alt başlığı "Bir Kariyerin Romanı" olan Mephisto, 1936 yılında ilk yayınlandığında oyuncu Gustaf Gründgens’in kişilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle uzun yıllar yasaklı kalmış ve ancak 1981'de yeniden basılabilmiş. Bir insanın değil, bir kariyerin romanı bu sahiden, kariyer insanı yutmuş çünkü. Kariyeri için tüm değerleri çiğneyebilen, tüm sınırları yok sayabilen, hırsının, zaaflarının ucu bucağı olmayan bir karakterimiz var. Kitaptaki adıyla Hendrik Höfgen, Weimar döneminde solcu iken, Nazilerin yükselişiyle beraber çark edip Nazi döneminin kültür alanındaki en yüksek pozisyonlarından birine gelmeyi başarıyor, tabii bu bir başarıysa.
Önce sevdiği insanları, sonra ruhunu kaybeden bir adam Höfgen; ne kadar sevilse, tanınsa da tatmin edemediği egosu, kurtulamadığı aşağılık kompleksi ve hırsı onu korkunç yerlere sürüklüyor. "Hayatta kalmak için" kendine ihanet etmek yahut "daha fazlasını almak için" kendine ihanet etmek - kendimize hep ilkini yaptığımızı söyleriz ama öyle mi sahiden?
Höfgen sıradan biri, çünkü Höfgenlerden çok var. Nazilerin cürmünü onlar mümkün ve meşru kıldı. Dikkatli bakınca tüm otoriter rejimlerin farklı Höfgenlerin umarsız ve bencil omuzlarında yükseldiğini görmek zor değil - oportünizm insanın en büyük zaaflarından biri olmaya devam ettiği müddetçe de öyle olacak. Bu kitap da zaten tam da bu yüzden 90 sene sonra hala geçerli, hala sözü olan, hala okunulası bir roman işte. Maalesef ki öyle.
February 2, 2024
«El poder que has amado es cruel. No admite la menor crítica y destruye al que se rebela. Serás destruido por los dioses a los que tú has rezado con fervor. Caes, de una pequeña herida salta un poco de sangre sobre la hierba, y tus labios están ahora tan blancos como tu brillante frente».
Klaus Mann fue el segundo hijo de uno de los más prestigiosos escritores alemanes de toda la historia: Thomas Mann. Era lógico que siguiera los pasos, los principios y valores de su padre. Escribió de todo: novela, ensayo, cuentos, obras de teatro y poesía.
Fiel al pensamiento de su padre, rápidamente comenzó a diferenciarse de todo pensamiento fascista y dictatorial.
Comienza a escribir en 1924 y tres años después de que Adolf Hitler asume en el poder como Canciller alemán (1936 ) y ya en el exilio publica “Mefisto�, su novela más importante y la que más inconvenientes le causó. Una desaparecida editorial llamada Querido desafió a las reglas imperantes y la publicó, aunque gozó de poco tiempo en las librerías.
En cuestión de poco tiempo, la novela fue censurada por los nazis así también como toda su obra tan pronto como el Tercer Reich iba ganando poder en Alemania.
La virulencia con la que Mann a través de Höfgen ataca al nazismo es temeraria.
Una vez terminada la guerra, “Mefisto� pudo resurgir en 1956 y volvió a ser prohibida en la nueva República Federal Alemana a partir de 1968.
Surgieron litigios legales de todo tipo. Mann ya se había suicidado en 1949, pero los herederos de su obra sufrieron los embates de todo aquel que se sentía utilizado por el autor para desarrollar sus personajes aunque Mann haya aclarado siempre «Todos los personajes de este libro representan tipos, no retratos».
“Mefisto� nos cuenta la historia del actor Hendrik Höfgen, quien comienza su carrera en un humilde teatro, de su posterior y gradual ascenso, sus logros, su fama y su culminación como Director del Teatro Nacional alemán.
Pero claro, para llegar a esa cima deberá traicionar sus principios más sagrados y “transar� todo tipo de acuerdos con los más renombrados jefes del Tercer Reich. Por ejemplo, los nombres de Hermann Goering y Joseph Goebbels están velados en la novela aunque cuando uno la lee, sabe a quiénes se está refiriendo el autor. en la historia se los conoce como el Gordo y el Cojo.
El principal problema que Klaus Mann tuvo con “Mefisto� tiene que ver con las graves acusaciones de los herederos de un actor alemán de la vida real, Gustaf Gründgens le hizo, agravado esto por el hecho de que Gründgens estaba casado con la propia hermana de Mann y había sido amante suyo.
Mann fue demandado según ellos por retratar a Gründgens de manera literal transformándolo en Hendrik Höfgen. Las implicancias eran serias, puesto que Gründgens tuvo siempre estrechos lazos con los nazis, más precisamente con Goering, que es uno de los puntos en los que gira la historia.
El ascenso y apogeo de Höfgen es total cuando comienza a representar el papel del Mefistófeles de la inmortal “Fausto� de Johann Wolfgang von Goethe, por lo que debe ceder completamente ante el poder siniestro del nazismo para poder seguir trabajando, situación que es narrada de manera magistral en el capítulo “El pacto con el diablo�.
A partir de ese momento, ya es toda una estrella del teatro y sus funciones serán a sala llena, aunque en secreto debe sufrir entre otras cosas el secuestro y tortura de su amigo comunista Otto Ulrichs a quien él mismo oculta de la Gestapo. Este personaje también está tomado de la vida real, y retratado a imagen y semejanza de un amigo personal de Mann llamado Ricki Hallgarten.
Uno tras otro, va perdiendo a sus amigos, su esposa y su amante negra Juliette con quien tiene una relación paralela y de la que le aconsejan deshacerse.
El éxito y el reconocimiento del público no le sirven de nada y aunque logra notoria fama interpretando ahora a Hamlet, es controlado por los nazis y su vida se transforma en un ostracismo desesperante, pues se encuentra solo, ha engordado y está viejo.
Sobre el final de la novela, comienza a replantearse su vida completa, cuando todo ha terminado.
“Mefisto� es un retrato de una época trágica, terrible y diabólica en el que Tercer Reich destruyó a una Alemania que aún se sostenía precariamente luego de la derrota en la Primera Guerra Mundial.
Con coraje y valentía, Klaus Mann se planta ante unas de la dictaduras más sanguinarias que han existido jamás narrando la vida de un simple actor que llegó a tenerlo todo sintiendo que en realidad solo fue su papel de “Mefisto� el que le dio la única razón para sentirse vivo.
Klaus Mann fue el segundo hijo de uno de los más prestigiosos escritores alemanes de toda la historia: Thomas Mann. Era lógico que siguiera los pasos, los principios y valores de su padre. Escribió de todo: novela, ensayo, cuentos, obras de teatro y poesía.
Fiel al pensamiento de su padre, rápidamente comenzó a diferenciarse de todo pensamiento fascista y dictatorial.
Comienza a escribir en 1924 y tres años después de que Adolf Hitler asume en el poder como Canciller alemán (1936 ) y ya en el exilio publica “Mefisto�, su novela más importante y la que más inconvenientes le causó. Una desaparecida editorial llamada Querido desafió a las reglas imperantes y la publicó, aunque gozó de poco tiempo en las librerías.
En cuestión de poco tiempo, la novela fue censurada por los nazis así también como toda su obra tan pronto como el Tercer Reich iba ganando poder en Alemania.
La virulencia con la que Mann a través de Höfgen ataca al nazismo es temeraria.
Una vez terminada la guerra, “Mefisto� pudo resurgir en 1956 y volvió a ser prohibida en la nueva República Federal Alemana a partir de 1968.
Surgieron litigios legales de todo tipo. Mann ya se había suicidado en 1949, pero los herederos de su obra sufrieron los embates de todo aquel que se sentía utilizado por el autor para desarrollar sus personajes aunque Mann haya aclarado siempre «Todos los personajes de este libro representan tipos, no retratos».
“Mefisto� nos cuenta la historia del actor Hendrik Höfgen, quien comienza su carrera en un humilde teatro, de su posterior y gradual ascenso, sus logros, su fama y su culminación como Director del Teatro Nacional alemán.
Pero claro, para llegar a esa cima deberá traicionar sus principios más sagrados y “transar� todo tipo de acuerdos con los más renombrados jefes del Tercer Reich. Por ejemplo, los nombres de Hermann Goering y Joseph Goebbels están velados en la novela aunque cuando uno la lee, sabe a quiénes se está refiriendo el autor. en la historia se los conoce como el Gordo y el Cojo.
El principal problema que Klaus Mann tuvo con “Mefisto� tiene que ver con las graves acusaciones de los herederos de un actor alemán de la vida real, Gustaf Gründgens le hizo, agravado esto por el hecho de que Gründgens estaba casado con la propia hermana de Mann y había sido amante suyo.
Mann fue demandado según ellos por retratar a Gründgens de manera literal transformándolo en Hendrik Höfgen. Las implicancias eran serias, puesto que Gründgens tuvo siempre estrechos lazos con los nazis, más precisamente con Goering, que es uno de los puntos en los que gira la historia.
El ascenso y apogeo de Höfgen es total cuando comienza a representar el papel del Mefistófeles de la inmortal “Fausto� de Johann Wolfgang von Goethe, por lo que debe ceder completamente ante el poder siniestro del nazismo para poder seguir trabajando, situación que es narrada de manera magistral en el capítulo “El pacto con el diablo�.
A partir de ese momento, ya es toda una estrella del teatro y sus funciones serán a sala llena, aunque en secreto debe sufrir entre otras cosas el secuestro y tortura de su amigo comunista Otto Ulrichs a quien él mismo oculta de la Gestapo. Este personaje también está tomado de la vida real, y retratado a imagen y semejanza de un amigo personal de Mann llamado Ricki Hallgarten.
Uno tras otro, va perdiendo a sus amigos, su esposa y su amante negra Juliette con quien tiene una relación paralela y de la que le aconsejan deshacerse.
El éxito y el reconocimiento del público no le sirven de nada y aunque logra notoria fama interpretando ahora a Hamlet, es controlado por los nazis y su vida se transforma en un ostracismo desesperante, pues se encuentra solo, ha engordado y está viejo.
Sobre el final de la novela, comienza a replantearse su vida completa, cuando todo ha terminado.
“Mefisto� es un retrato de una época trágica, terrible y diabólica en el que Tercer Reich destruyó a una Alemania que aún se sostenía precariamente luego de la derrota en la Primera Guerra Mundial.
Con coraje y valentía, Klaus Mann se planta ante unas de la dictaduras más sanguinarias que han existido jamás narrando la vida de un simple actor que llegó a tenerlo todo sintiendo que en realidad solo fue su papel de “Mefisto� el que le dio la única razón para sentirse vivo.
June 10, 2019
Zamanın iyi çizilmiş bir portresini içerse de “yeterince� iyi düşünülmüş, iyi yazılmış değil. Bir Thomas Mann beklemeyin ama ilk çevrilen kitabı Çağının Çocuğu’ndan daha akıcı olduğunu bilin. İlk bölümlerdeki detaycılığını sürdürebilseydi Klaus Mann, biraz da yazdıklarının üzerinden geçebilseydi, bir başyapıttan bahsedbilirdik. Şu haliyle benim için zevkli bir okuma, geri dönüp bakma ihtiyacı hissetmeyeceğim bir kitap olarak kaldı.
September 20, 2022
MEPHISTO (1936) was written by Thomas Mann 's son, Klaus, while living in exile from Germany well before WW2 began. The protagonist, Hendrick Höfgen, is a thinly disguised version of an actor called Gustaf Gründgens, who was Klaus Mann's friend and brother in law (he was married briefly to Erika Mann). Gründgens used to be a committed Communist, just like Höfgen, our protagonist.
However, Nazism is on the rise and Höfgen finds it profitable to forget his scruples and Communist ideas and start a brilliant career with the support of the Nazis. Hermann Göring becomes entranced with his diabolical representation of Faust's Mephistpheles and he even appoints him director of the Prussian State Theater in Berlin.
He enjoys a brilliant career and becomes influential and immensely rich. However, Höfgen has a complex character. While he fawns and benefits from his contacts with Nazis in powerful positions he also feels scorn for their crude understanding of art. Höfgen even helps acquaintances who get into trouble because they oppose the regime (apparently, Gründgen did too).
MEPHISTO is a psychological novel which explores the motivations of an ambitious and vain opportunist who makes a pact with the devil and betrays his art, his values and his friends for a high social position, fame and wealth. It is a satirical and political novel which recreates characters like Göring and Goebbels with mordant wit and the decadence and corruption of a large part of society.
However, Nazism is on the rise and Höfgen finds it profitable to forget his scruples and Communist ideas and start a brilliant career with the support of the Nazis. Hermann Göring becomes entranced with his diabolical representation of Faust's Mephistpheles and he even appoints him director of the Prussian State Theater in Berlin.
He enjoys a brilliant career and becomes influential and immensely rich. However, Höfgen has a complex character. While he fawns and benefits from his contacts with Nazis in powerful positions he also feels scorn for their crude understanding of art. Höfgen even helps acquaintances who get into trouble because they oppose the regime (apparently, Gründgen did too).
MEPHISTO is a psychological novel which explores the motivations of an ambitious and vain opportunist who makes a pact with the devil and betrays his art, his values and his friends for a high social position, fame and wealth. It is a satirical and political novel which recreates characters like Göring and Goebbels with mordant wit and the decadence and corruption of a large part of society.
September 20, 2020
Ένα απολύτως ολοκληρωμένο αριστούργημα για την περίοδο του τέλους της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και την επικράτηση του Γ' Ράιχ. Αναμετριέται με τον αιώνιο προβληματισμό της σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στην Τέχνη και την Πολιτική και εν τέλει τη σχέση της Τέχνης με την κοινωνία.
Κέντρο όλων αυτών ένας καλλιτέχνης απογυμνωμένος από κάθε συναίσθημα, χωρίς ιδανικά, ένας χαμαιλέων ικανός για τα πάντα με σκοπό την ανέλιξή του, που κινείται με άξονα το ναρκισσισμό και την καριέρα του.
Η ιστορία του Χέντρικ Χεφγκεν πλαισιώνεται από μια Ευρώπη που επικρατεί το σκοτάδι, μια Ευρώπη που καταρρέει παραδομένη στο ναζισμό, στοιχεία που, δυστυχώς, δημιουργούν αρκετούς παραλληλισμούς με τις μέρες που ζούμε.
Κέντρο όλων αυτών ένας καλλιτέχνης απογυμνωμένος από κάθε συναίσθημα, χωρίς ιδανικά, ένας χαμαιλέων ικανός για τα πάντα με σκοπό την ανέλιξή του, που κινείται με άξονα το ναρκισσισμό και την καριέρα του.
Η ιστορία του Χέντρικ Χεφγκεν πλαισιώνεται από μια Ευρώπη που επικρατεί το σκοτάδι, μια Ευρώπη που καταρρέει παραδομένη στο ναζισμό, στοιχεία που, δυστυχώς, δημιουργούν αρκετούς παραλληλισμούς με τις μέρες που ζούμε.
October 10, 2020
Klaus Mann’s notorious 1936 novel about Hendrik Höfgen, a German actor who collaborates with the Nazis to advance his career. It’s a thinly disguised roman-a-clef for Gustaf Gründgens, head of the Prussian National Theater under Hitler through the patronage of Hermann Göring, who loved his portrayal of Mephistopheles in Goethe’s Faust. Mann (son of Thomas Mann) was Gründgens� brother-in-law and, it’s claimed, his ex-lover; thus there’s a personal undertow to his satire of fascist conformity. (Gründgens and his heirs prevented the book from being published in West Germany until the 1980s, long after both he and Mann were deceased.) It’s not great literature - the prose is often dry and obvious, the satire requiring some familiarity with Weimar culture and politics, and the plot doesn’t really start until Chapter Eight - but it is compulsively readable, darkly humorous and an engaging portrait of careerism-at-any-cost, even embracing fascism and losing one’s soul. Made into a wonderful film by Hungarian filmmaker Istvan Szabo in 1981, starring Klaus Maria Brandauer as Höfgen.
November 5, 2010
Klaus Mann based his portrayal of the everyman evil that was responsible for the ease with which National Socialism seized control of everything German upon his brother-in-law, the actor Gustav Gründgens. Written during Mann's political exile in Czechoslovakia, Mephisto is a withering literary accusation blasted at the commonplace moral capitulation that enveloped German society in the early thirties and allowed itself to be stirred to a fever pitch of aggression.
Gründgens, thinly disguised in the text as Hendrik Höfgen, is introduced as a struggling member of a German acting troupe, a believer in the communist cause and involved in a love affair with a black expatriate who indulges his fetish for being dominated during sex. Höfgen marries an immensely good - but naive - woman, who agrees to the union seemingly out of pity for the actor, a man who projects arrogance as a sweeping shield against the massive insecurities he suffers from, the daily humiliations he believes are dealt him by a cruel, mocking society. Originally forced to flee the country when the Nazis first come to power, he abandons his wife and returns after cultivating a relationship with Lotte, a Nazi actress that he formerly scorned for her lack of talent, but who now is the mistress of Hermann Göring. Garnering wide acclaim for his magisterial portrayal of Mephisto in a stage version of Goethe's Faust, he now basks in the favor of his powerful new patron, yet is always painfully aware just how precarious such favor is. During his meteoric journey to the top of his profession he abandons his former communist comrades - and his lover - to their fates at the hands of Germany's intolerant new masters. Later, when he has achieved the reknown he so desperately sought, there are occasional half-hearted efforts to help his betrayed companions, brought about when the heavy burdens on his conscience prove too difficult to sustain - as every Faust comes to learn, selling your soul always bears a cost - which only underscore his pitiful embrace of an abhorrent political system solely due to egoism and cowardice.
This is an uneven book, with parts that sear the page as we witness the internal agonies of Höfgens as he loses every shred of conviction, and others - such as his relationship with his mistress and his enigmatic wife - that come across as more rote material. The pervasive background danger of German fascism wends its way into the story, and Göring's quiet menace in his scenes with the actor, the sinister threat that underlies his loud bonhomie, are subtle touches Mann pulls off well. By the end, as a broken Höfgens bewails that men have always been so hard on him, a mere actor, the opening lines from Wilhelm Meister brand him with their condemnation:
All men's failings I forgive in actors;
no actor's failings will I forgive in men.
Gründgens, thinly disguised in the text as Hendrik Höfgen, is introduced as a struggling member of a German acting troupe, a believer in the communist cause and involved in a love affair with a black expatriate who indulges his fetish for being dominated during sex. Höfgen marries an immensely good - but naive - woman, who agrees to the union seemingly out of pity for the actor, a man who projects arrogance as a sweeping shield against the massive insecurities he suffers from, the daily humiliations he believes are dealt him by a cruel, mocking society. Originally forced to flee the country when the Nazis first come to power, he abandons his wife and returns after cultivating a relationship with Lotte, a Nazi actress that he formerly scorned for her lack of talent, but who now is the mistress of Hermann Göring. Garnering wide acclaim for his magisterial portrayal of Mephisto in a stage version of Goethe's Faust, he now basks in the favor of his powerful new patron, yet is always painfully aware just how precarious such favor is. During his meteoric journey to the top of his profession he abandons his former communist comrades - and his lover - to their fates at the hands of Germany's intolerant new masters. Later, when he has achieved the reknown he so desperately sought, there are occasional half-hearted efforts to help his betrayed companions, brought about when the heavy burdens on his conscience prove too difficult to sustain - as every Faust comes to learn, selling your soul always bears a cost - which only underscore his pitiful embrace of an abhorrent political system solely due to egoism and cowardice.
This is an uneven book, with parts that sear the page as we witness the internal agonies of Höfgens as he loses every shred of conviction, and others - such as his relationship with his mistress and his enigmatic wife - that come across as more rote material. The pervasive background danger of German fascism wends its way into the story, and Göring's quiet menace in his scenes with the actor, the sinister threat that underlies his loud bonhomie, are subtle touches Mann pulls off well. By the end, as a broken Höfgens bewails that men have always been so hard on him, a mere actor, the opening lines from Wilhelm Meister brand him with their condemnation:
All men's failings I forgive in actors;
no actor's failings will I forgive in men.
April 29, 2015
Would we make the same deal with the devil knowing what we know now about the Third Reich in order to have some luxury? Knowing what people are most people would. To gain everything and to lose your soul. Sacrifice for moral reasons is something we like saying but rarely do . The main character in Mephisto Hendrik Hofgen, knows what kinds of people that the Third Reich are but, make selfish justifications for his entanglement with the far right. Hendrik loses his wife, mistress, his friends from the theater and his art because the third reich don't want art but, propaganda. I wish this book was written after 1945 because I would like to know what justifications Hendrik Hofgen would made after Hitler's Germany ended.
July 13, 2022
Ένας ηθοποιός ενός μικρού θεάτρου στο Αμβούργο, κλείνει μια συμφωνία με τον Διάβολο και προσαρμόζει την τέχνη και το ταλέντο του στη φασιστική ιδεολογία του 3ου Ράιχ.
Ο Χέφγκεν γεμάτος συμπλέγματα που ξεκινάν από τη μικροαστική του καταγωγή και καταλήγουν στην αμφισβήτηση του υποκριτικού ταλέντου διαλέγει έναν δρόμο που θα τον οδηγήσει στην κορυφή του καλλιτεχνικού στερεώματος.
Ο Κλάους Μαν σχεδόν από την αρχή ξεκαθαρίζει πως ο ήρωας του δεν έχει κάποιον σταθερό ηθικό κώδικα, δεν πιστεύει στον εαυτό του - και το ταλέντο του - και συν τοις άλλοις, κρύβει διαστροφές που τις ικανοποιεί με τη μαύρη Αφροδίτη του. Ο φιλόδοξος ηθοποιός είναι ένας χαμαιλέοντας. Ξέρει ακριβώς πότε και τι πρέπει να κάνει ώστε να κερδίζει την εκτίμηση του περίγυρού του, ο οποίος απαρτίζεται από χαρακτήρες και πρόσωπα που ουσιαστικά συμβολίζουν ιδεολογίες και ανθρώπινες αδυναμίες και εν τέλει τον κατευθύνουν στο δρόμο προς την κορυφή.
Ο Χέφγκεν εισχωρεί σταδιακά, όχι τυχαία, στην καρδιά του ναζιστικού καθεστώτος, έτσι ώστε ο συγγραφέας να μπορέσει να αναδείξει και κατ' επέκταση να στηλιτεύσει τον παραλογισμό και την υποκρισία της Ναζιστικής Γερμανίας. Ο Φασισμός έκρυψε επιμελώς το πρόσωπο που από ένα λαό σε παρακμή, που πίστεψε πως ο Μεσσίας της χώρας είχε τη μορφή του Χίτλερ.
Όταν όμως αποφάσισε να δείξει το πραγματικό του πρόσωπο τότε από την αγριότητα και τα εγκλήματα δε γλύτωσαν ούτε ακόμα και πιστοί οπαδοί του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νεαρός ηθοποιός Χανς Μίκλας, ο οποίος από την αρχή του βιβλίου αδημονεί να ανέβει στην εξουσία ο Χίτλερ, πιστεύοντας πως τα πάντα θα αλλάξουν και τελικά διαπιστώνει με τον χειρότερο τρόπο, πως κι αυτός ακόμα ήταν ένας χρήσιμος ηλίθιος που βοήθησε στο να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους οι Ναζί.
Παρ ΄όλο που είναι ξεκάθαρο σε ποιους ισχυρούς άντρες του Καθεστώτος αναφέρεται ο Μαν, ποτέ δε διαβάζουμε τα ονόματα τους. Διαβάζουμε για τον Υπουργό Προπαγάνδας που προφανώς είναι ο Γκέμπελς, για τον Πρωθυπουργό ο οποίος μάλλον είναι ο Γκερινγκ και φυσικά για τον υπέρτατο ηγέτη Φύρερ. Επίσης, ο Μαν, αντιπαθούσε πάρα πολύ το μνηστήρα της αδελφής του (ο οποίος ήταν ηθοποιός και είχε συνταχθεί με τους Ναζί) γιατί θεωρούσε πως τους είχε χωρίσει σαν αδέλφια και αυτή ήταν και η αφορμή να δημιουργήσει σαν χαρακτήρα τον Χέντρικ Χέφγκεν, τον αμοραλιστή ηθοποιό.
Όμως ο Μεφιστοφελής δε θα είναι ο ρόλος που θα αποκαλύψει τον πραγματικό Χέφγκεν. Εκεί ξεγελάστηκε και ο ίδιος. Ο ρόλος που θα λειτουργήσει ως καθρέφτης θα είναι αυτός του Άμλετ. Εκεί ο Χέντρικ θα δει τον πραγματικό του εαυτό, τις αδυναμίες του, την έλλειψη ιδεολογίας και τη μετριότητα της υποκριτικής του ικανότητα, οδηγώντας τον στην πλήρη κατάρρευση.
Το βιβλίο είναι ένα αριστούργημα, από κάθε άποψη.
Ο Χέφγκεν γεμάτος συμπλέγματα που ξεκινάν από τη μικροαστική του καταγωγή και καταλήγουν στην αμφισβήτηση του υποκριτικού ταλέντου διαλέγει έναν δρόμο που θα τον οδηγήσει στην κορυφή του καλλιτεχνικού στερεώματος.
Ο Κλάους Μαν σχεδόν από την αρχή ξεκαθαρίζει πως ο ήρωας του δεν έχει κάποιον σταθερό ηθικό κώδικα, δεν πιστεύει στον εαυτό του - και το ταλέντο του - και συν τοις άλλοις, κρύβει διαστροφές που τις ικανοποιεί με τη μαύρη Αφροδίτη του. Ο φιλόδοξος ηθοποιός είναι ένας χαμαιλέοντας. Ξέρει ακριβώς πότε και τι πρέπει να κάνει ώστε να κερδίζει την εκτίμηση του περίγυρού του, ο οποίος απαρτίζεται από χαρακτήρες και πρόσωπα που ουσιαστικά συμβολίζουν ιδεολογίες και ανθρώπινες αδυναμίες και εν τέλει τον κατευθύνουν στο δρόμο προς την κορυφή.
Ο Χέφγκεν εισχωρεί σταδιακά, όχι τυχαία, στην καρδιά του ναζιστικού καθεστώτος, έτσι ώστε ο συγγραφέας να μπορέσει να αναδείξει και κατ' επέκταση να στηλιτεύσει τον παραλογισμό και την υποκρισία της Ναζιστικής Γερμανίας. Ο Φασισμός έκρυψε επιμελώς το πρόσωπο που από ένα λαό σε παρακμή, που πίστεψε πως ο Μεσσίας της χώρας είχε τη μορφή του Χίτλερ.
Όταν όμως αποφάσισε να δείξει το πραγματικό του πρόσωπο τότε από την αγριότητα και τα εγκλήματα δε γλύτωσαν ούτε ακόμα και πιστοί οπαδοί του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νεαρός ηθοποιός Χανς Μίκλας, ο οποίος από την αρχή του βιβλίου αδημονεί να ανέβει στην εξουσία ο Χίτλερ, πιστεύοντας πως τα πάντα θα αλλάξουν και τελικά διαπιστώνει με τον χειρότερο τρόπο, πως κι αυτός ακόμα ήταν ένας χρήσιμος ηλίθιος που βοήθησε στο να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους οι Ναζί.
Παρ ΄όλο που είναι ξεκάθαρο σε ποιους ισχυρούς άντρες του Καθεστώτος αναφέρεται ο Μαν, ποτέ δε διαβάζουμε τα ονόματα τους. Διαβάζουμε για τον Υπουργό Προπαγάνδας που προφανώς είναι ο Γκέμπελς, για τον Πρωθυπουργό ο οποίος μάλλον είναι ο Γκερινγκ και φυσικά για τον υπέρτατο ηγέτη Φύρερ. Επίσης, ο Μαν, αντιπαθούσε πάρα πολύ το μνηστήρα της αδελφής του (ο οποίος ήταν ηθοποιός και είχε συνταχθεί με τους Ναζί) γιατί θεωρούσε πως τους είχε χωρίσει σαν αδέλφια και αυτή ήταν και η αφορμή να δημιουργήσει σαν χαρακτήρα τον Χέντρικ Χέφγκεν, τον αμοραλιστή ηθοποιό.
Όμως ο Μεφιστοφελής δε θα είναι ο ρόλος που θα αποκαλύψει τον πραγματικό Χέφγκεν. Εκεί ξεγελάστηκε και ο ίδιος. Ο ρόλος που θα λειτουργήσει ως καθρέφτης θα είναι αυτός του Άμλετ. Εκεί ο Χέντρικ θα δει τον πραγματικό του εαυτό, τις αδυναμίες του, την έλλειψη ιδεολογίας και τη μετριότητα της υποκριτικής του ικανότητα, οδηγώντας τον στην πλήρη κατάρρευση.
Το βιβλίο είναι ένα αριστούργημα, από κάθε άποψη.
December 1, 2021
Mefisto is allicht de beroemdste roman van Klaus Mann, de even geniale als getroebleerde zoon van Thomas Mann. Deze Nederlandse vertaling werd in 2021 heruitgegeven in de reeks Kritische Klassieken van Uitgeverij Schokland.
Verbrand, verboden, verguisd, versmaad, vergeten. Zo luidt het motto van die reeks en, alle latere roem ten spijt, dat is zeker van toepassing op Mefisto.
In deze sleutelroman uit de Duitse ballingschapsliteratuur (uitgegeven in Amsterdam in 1936) volgen we de carrière van de acteur Hendrik Höfgen, die opklimt (of afdaalt) van would-be revolutionair in Hamburg tot theaterintendant in het Berlijn van de nazi’s. Niet dat de man door en door slecht is. Nee, hij is ambitieus, een beetje laf ook. Meeheulen met de monsters is soms gewoon de gemakkelijkste weg.
Sebastian, het nevenpersonage uit het boek dat aanleunt bij Klaus Mann zelf, schetst hem als volgt:
In (West-)Duitsland werd de publicatie van Mefisto ook na 1945 nog lange tijd tegengehouden. Klaus baseerde zijn hoofdpersonage immers op de ook later nog succesvolle acteur Gustaf Gründgen. Pittig detail is dat die in de late jaren twintig nog enkele jaren getrouwd was met Erika Mann, Klaus� zus en soulmate.
Op de bloedrode achterflap wordt Sebastian Haffner geciteerd:
Verbrand, verboden, verguisd, versmaad, vergeten.
Enkel dat laatste lijkt (gelukkig) niet meer van toepassing op deze roman, maar de boodschap blijft brandend actueel en verdient onze blijvende aandacht. De heruitgave van Schokland kan daarom alleen maar worden toegejuicht.
Mefisto forever!
Verbrand, verboden, verguisd, versmaad, vergeten. Zo luidt het motto van die reeks en, alle latere roem ten spijt, dat is zeker van toepassing op Mefisto.
In deze sleutelroman uit de Duitse ballingschapsliteratuur (uitgegeven in Amsterdam in 1936) volgen we de carrière van de acteur Hendrik Höfgen, die opklimt (of afdaalt) van would-be revolutionair in Hamburg tot theaterintendant in het Berlijn van de nazi’s. Niet dat de man door en door slecht is. Nee, hij is ambitieus, een beetje laf ook. Meeheulen met de monsters is soms gewoon de gemakkelijkste weg.
Sebastian, het nevenpersonage uit het boek dat aanleunt bij Klaus Mann zelf, schetst hem als volgt:
“Hij liegt altijd en hij liegt nooit. Zijn valsheid is zijn echtheid; het klinkt gecompliceerd, maar het is heel eenvoudig. Hij gelooft alles en hij gelooft niets. Hij is acteur.� (p.139)Höfgen ziet zichzelf als een acteur die carrière maakt en blijft moedwillig blind voor het feit dat hij zijn kunst ten dienste stelt van de nazi’s. Hun gruwel is gekend (zelfs de concentratiekampen komen hier al aan bod!) maar de “gewone� lui negeren dit. Ze kijken de andere kant op. Op onthutsende wijze waarschuwt Klaus Mann voor de gevaren van de collaboratie. Dat is geen zaak van duivels, maar van gewone mensen.
In (West-)Duitsland werd de publicatie van Mefisto ook na 1945 nog lange tijd tegengehouden. Klaus baseerde zijn hoofdpersonage immers op de ook later nog succesvolle acteur Gustaf Gründgen. Pittig detail is dat die in de late jaren twintig nog enkele jaren getrouwd was met Erika Mann, Klaus� zus en soulmate.
Op de bloedrode achterflap wordt Sebastian Haffner geciteerd:
“Een klein pact met de duivel, en men behoorde niet meer tot de gevangenen en vervolgden, maar tot de overwinnaars en vervolgers. Dat was de eenvoudigste en grootste verleiding."Het citaat heeft helaas niets aan actualiteitswaarde ingeboet, Mefisto evenmin.
Verbrand, verboden, verguisd, versmaad, vergeten.
Enkel dat laatste lijkt (gelukkig) niet meer van toepassing op deze roman, maar de boodschap blijft brandend actueel en verdient onze blijvende aandacht. De heruitgave van Schokland kan daarom alleen maar worden toegejuicht.
Mefisto forever!
July 18, 2024
I don't usually hear this book mentioned in the company of great German novels of the twentieth century, but I have to say I found it very great, and within the compass of its conception, nearly perfect. I was surprised.
Klaus Mann tells the harrowing story of the transformation of German society between the mid-twenties and early thirties as experienced by an actor of moderate talent who goes by the name of Hendrik Höfgen. This character, I later learned, was based on the actor Gustaf Gründgens, and though Mann denied it, all of the major characters appear to have real-life counterparts, including Erika and Thomas Mann, Gottfried Benn, and Joseph Göbels.
Written in exile in the Netherlands in 1936, the author poured all of his scorn and anguish onto the page at the barbaric absurdity and absurd barbarism of the Nazi party, and the degree to which the vast majority of Germans adapted themselves piecemeal to accommodate the new political realities, selling their souls one compromise at a time.
The style of the book is quite straightforward, but that fits the topic. I also must say that I was surprised by how refreshing I found it, to see a German-speaking author confront Nazism head on, without any philosophical speculation, thick layers of symbolism, or experimental engagements with ineffability or memory or composite identity. And I cannot help but think that it is in part because this book is so plain-spoken, such a matter-of-fact description of what went on, that the book was banned for a few decades in Western Germany, after Gründgens's adopted son sued the publisher for slander. German society allows little room for embarrassment.
I think this novel does an extraordinary job of demonstrating the moral, psychological, political, and economic calculus that goes into a society inching its way toward genocidal autocracy. All-too-many of the dynamics carefully portrayed by this book are familiar today in my own home country of the United States, and that made for uneasy reading. I was particularly struck by the strong role that resentment played in the psychology of Nazi enthusiasts. Fortunately, there are obvious and substantial differences as well - in particular, the key role of normalizing political violence is quite distinct.
To profess the disbelief that things such as Nazism could "still happen" in the twentieth century, wrote Walter Benjamin, is not philosophical. It is merely a confession that one's conception of history is inadequate. This is just as true in the twenty-first century.
Klaus Mann tells the harrowing story of the transformation of German society between the mid-twenties and early thirties as experienced by an actor of moderate talent who goes by the name of Hendrik Höfgen. This character, I later learned, was based on the actor Gustaf Gründgens, and though Mann denied it, all of the major characters appear to have real-life counterparts, including Erika and Thomas Mann, Gottfried Benn, and Joseph Göbels.
Written in exile in the Netherlands in 1936, the author poured all of his scorn and anguish onto the page at the barbaric absurdity and absurd barbarism of the Nazi party, and the degree to which the vast majority of Germans adapted themselves piecemeal to accommodate the new political realities, selling their souls one compromise at a time.
The style of the book is quite straightforward, but that fits the topic. I also must say that I was surprised by how refreshing I found it, to see a German-speaking author confront Nazism head on, without any philosophical speculation, thick layers of symbolism, or experimental engagements with ineffability or memory or composite identity. And I cannot help but think that it is in part because this book is so plain-spoken, such a matter-of-fact description of what went on, that the book was banned for a few decades in Western Germany, after Gründgens's adopted son sued the publisher for slander. German society allows little room for embarrassment.
I think this novel does an extraordinary job of demonstrating the moral, psychological, political, and economic calculus that goes into a society inching its way toward genocidal autocracy. All-too-many of the dynamics carefully portrayed by this book are familiar today in my own home country of the United States, and that made for uneasy reading. I was particularly struck by the strong role that resentment played in the psychology of Nazi enthusiasts. Fortunately, there are obvious and substantial differences as well - in particular, the key role of normalizing political violence is quite distinct.
To profess the disbelief that things such as Nazism could "still happen" in the twentieth century, wrote Walter Benjamin, is not philosophical. It is merely a confession that one's conception of history is inadequate. This is just as true in the twenty-first century.
September 27, 2020
"Мефистофел. Историята на една кариера." от Клаус Ман ми беше препоръчана от приятел, с думите, че много ще ми хареса. Обикновенно се вслушвам в такива препоръки, защото колкото и да следя всичко което излиза (и е излизало) на книжния пазар, няма как да обхвана всичко.
Книгата ни запознава с безкрупулния Хендрик Хьофген - театрален актьор, който с цената на всичко иска да стигне елита на нацистка Германия. Удивителният стил на Клаус Ман (който е син на Томас Ман) е толкова леко четивен, че дори ужасните стечения на обстоятелствата, които сполетяват голяма част от героите, ще ви направят по-особено впечатление точно заради описанието на Ман.
Трябва да отбележа, че книгата ми хареса още повече, знаейки, че Клаус Ман е изградил и базирал героя си, Хендрик, на бившият си зет Густаф Грюндгенс. Мефистофел се смята, че е върхът в писателската кариера на Клаус Ман, но заради тематиките и деликатното осмиване на Третия райх, е бил забранен за публикуване дълги години.
Книгата ни запознава с безкрупулния Хендрик Хьофген - театрален актьор, който с цената на всичко иска да стигне елита на нацистка Германия. Удивителният стил на Клаус Ман (който е син на Томас Ман) е толкова леко четивен, че дори ужасните стечения на обстоятелствата, които сполетяват голяма част от героите, ще ви направят по-особено впечатление точно заради описанието на Ман.
Трябва да отбележа, че книгата ми хареса още повече, знаейки, че Клаус Ман е изградил и базирал героя си, Хендрик, на бившият си зет Густаф Грюндгенс. Мефистофел се смята, че е върхът в писателската кариера на Клаус Ман, но заради тематиките и деликатното осмиване на Третия райх, е бил забранен за публикуване дълги години.
October 5, 2020
Книга, която не можеш да оставиш дори за почивка от четенето.
Безпределно и страховито даровит е писателят Клаус Ман (още повече, че много харесвам баща му, Томас Ман), особено що се отнася до пресътворяването на няколко разнородни съдби в нацистка Германия. Покъртително богатство на езика, страхотен психологизъм, удивителна дълбочина на емоцията. Един голям творец в изгнаничество е написал наистина великолепен роман. Възторг и безмерно уважение към подобни писатели!
Адмирации на издателство „Кръг�, за брилянтния превод на Никола Георгиев, както и за страхотното качество на грматиката, стила и коректурата на текста. Възхитена съм.
Безпределно и страховито даровит е писателят Клаус Ман (още повече, че много харесвам баща му, Томас Ман), особено що се отнася до пресътворяването на няколко разнородни съдби в нацистка Германия. Покъртително богатство на езика, страхотен психологизъм, удивителна дълбочина на емоцията. Един голям творец в изгнаничество е написал наистина великолепен роман. Възторг и безмерно уважение към подобни писатели!
Адмирации на издателство „Кръг�, за брилянтния превод на Никола Георгиев, както и за страхотното качество на грматиката, стила и коректурата на текста. Възхитена съм.
Read
March 9, 2023This is one of those books that has been overshadowed by the film -- hell, the cover of that elegant Penguin Classics edition has a still from the damn thing. And the film is an absolute masterpiece.
What the movie got right is exactly what the book got right. Mephisto is a perfect portrait of a man completely without moral compass, who, despite his bold and provocative claims, is at the end of the day a mere follower of fashion, too obsequious to even be a grifter. One major area in which the film differs from the book is in Hofgren's proclivities. In the novel, turns out Hofgren has a thing for getting flogged by women in thigh-high boots. Not that there's anything wrong with that, but somehow it's perfect for a man whose whole life is an illusion, for whom all the world is a stage, and any risk is epiphenomenal. The only way he can find real pleasure is through the ego death of humiliation, pain, and suffering, and the only time he seems even remotely honest with himself is when he pays to act the sub.
After reading this, I learned that Hofgren was based on Klaus Mann's real life lover, Gustaf Grundgens, who rose through the Nazi ranks as a suitably beefy Aryan actor even as his colleagues and fellow gays were shipped to points east, never to return, and as Mann, half-Jewish homosexual that he was, went into exile, only to OD on the Cote d'Azur several years later. Because it turns out reality is unfailingly even darker than the darkest of dark German fiction.
What the movie got right is exactly what the book got right. Mephisto is a perfect portrait of a man completely without moral compass, who, despite his bold and provocative claims, is at the end of the day a mere follower of fashion, too obsequious to even be a grifter. One major area in which the film differs from the book is in Hofgren's proclivities. In the novel, turns out Hofgren has a thing for getting flogged by women in thigh-high boots. Not that there's anything wrong with that, but somehow it's perfect for a man whose whole life is an illusion, for whom all the world is a stage, and any risk is epiphenomenal. The only way he can find real pleasure is through the ego death of humiliation, pain, and suffering, and the only time he seems even remotely honest with himself is when he pays to act the sub.
After reading this, I learned that Hofgren was based on Klaus Mann's real life lover, Gustaf Grundgens, who rose through the Nazi ranks as a suitably beefy Aryan actor even as his colleagues and fellow gays were shipped to points east, never to return, and as Mann, half-Jewish homosexual that he was, went into exile, only to OD on the Cote d'Azur several years later. Because it turns out reality is unfailingly even darker than the darkest of dark German fiction.
May 5, 2024
Kurt Tucholsky hatte im schwedischen Exil bereits im Jahr vor dem Erscheinen des „Mephisto� mutmaßlich Suizid begangen. Der Einschätzung eines Biografen zufolge nicht zuletzt auch deshalb, weil er sich in seiner journalistischen Tätigkeit als Gescheiterter empfand, dem es nicht gelungen war, „mit einer kleinen gelben Schreibmaschine� die faschistische Katastrophe aufzuhalten.
Klaus Mann, 1936 längst im Exil, längst in Deutschland geächtet, längst zum poeta non grata degradiert, verhandelt in der literarischen Auseinandersetzung mit dem schlüsselromanhaften Typus des Karrieristen den Status quo minus: den Absturz einer Gesellschaft in den Abgrund faschistischer Barbarei.
Björn Höcke, Vorsitzender der AfD-Fraktion im Thüringer Landtag, darf laut eines richterlichen Beschlusses vom 26. September 2019 als das bezeichnet werden, was er ist: ein Faschist. Am 1. September 2024 tritt Björn Höcke als Spitzenkandidat des seit März 2021 erwiesen rechtsextremen AfD-Landesverbands Thüringen zur Wahl um das Amt des Ministerpräsidenten an.
Klaus Mann, 1936 längst im Exil, längst in Deutschland geächtet, längst zum poeta non grata degradiert, verhandelt in der literarischen Auseinandersetzung mit dem schlüsselromanhaften Typus des Karrieristen den Status quo minus: den Absturz einer Gesellschaft in den Abgrund faschistischer Barbarei.
Björn Höcke, Vorsitzender der AfD-Fraktion im Thüringer Landtag, darf laut eines richterlichen Beschlusses vom 26. September 2019 als das bezeichnet werden, was er ist: ein Faschist. Am 1. September 2024 tritt Björn Höcke als Spitzenkandidat des seit März 2021 erwiesen rechtsextremen AfD-Landesverbands Thüringen zur Wahl um das Amt des Ministerpräsidenten an.
February 18, 2025
In Klaus Mann’s Mephisto, Art takes the form of a theater actor’s ability to manipulate his audiences with his charm and performance.
The presence of Art in the protagonist’s life becomes a double-edged sword. Though it leads him to the heights of his craft, it also becomes the root of his moral and existential undoing.
Trapped by his own bloated narcissism and constant need for validation, this kind of morbid and destructive self-obsession in a character makes the story very dehumanizing AND entertaining to read.
Mephisto redefines the values of success as a kind of survival mechanism in an oppressive system. It also raises a very time-relevant question: Is art inherently political or can it exist in isolation from societal issues?
The Faustian bargain is at the heart of Mephisto’s narrative. Inspired by Goethe’s Faust, Klaus Mann has reimagined the pact with the devil, bringing it down to a more political context, and through that you understand the relationship between ambition and self-deception.
In Goethe’s Faust, the protagonist makes a pact with Mephistopheles (the devil), exchanging his soul for worldly knowledge, pleasure, and power.
In Mephisto, the devil is the Nazi regime. Perhaps not for worldly knowledge, but the protagonist in this story does give up his identity and moral responsibility for success and fame.
It reminded me of Hannah Arendt’s concept of the banality of evil in Eichmann in Jerusalem. Arendt’s analysis of Adolf Eichmann who was a Nazi bureaucrat portrayed him as a very ordinary man following orders without giving them any critical or moral thought.
So when you read Hofgen (the protagonist) through that lens, you understand that he isn’t inherently evil, but he is an opportunist, like so many others, justifying his actions as necessary to survive in the country, perpetuating evil all the same.
The cultural elite in Germany used art and theatre as tools for propaganda which become symbols of decay itself. So there’s always a lingering imagery of decadent decay where everything is a façade and what festers underneath is all rot and betrayal; where ideals dissolve into servitude and greatness becomes the path to ruin.
The presence of Art in the protagonist’s life becomes a double-edged sword. Though it leads him to the heights of his craft, it also becomes the root of his moral and existential undoing.
Trapped by his own bloated narcissism and constant need for validation, this kind of morbid and destructive self-obsession in a character makes the story very dehumanizing AND entertaining to read.
Mephisto redefines the values of success as a kind of survival mechanism in an oppressive system. It also raises a very time-relevant question: Is art inherently political or can it exist in isolation from societal issues?
The Faustian bargain is at the heart of Mephisto’s narrative. Inspired by Goethe’s Faust, Klaus Mann has reimagined the pact with the devil, bringing it down to a more political context, and through that you understand the relationship between ambition and self-deception.
In Goethe’s Faust, the protagonist makes a pact with Mephistopheles (the devil), exchanging his soul for worldly knowledge, pleasure, and power.
In Mephisto, the devil is the Nazi regime. Perhaps not for worldly knowledge, but the protagonist in this story does give up his identity and moral responsibility for success and fame.
It reminded me of Hannah Arendt’s concept of the banality of evil in Eichmann in Jerusalem. Arendt’s analysis of Adolf Eichmann who was a Nazi bureaucrat portrayed him as a very ordinary man following orders without giving them any critical or moral thought.
So when you read Hofgen (the protagonist) through that lens, you understand that he isn’t inherently evil, but he is an opportunist, like so many others, justifying his actions as necessary to survive in the country, perpetuating evil all the same.
The cultural elite in Germany used art and theatre as tools for propaganda which become symbols of decay itself. So there’s always a lingering imagery of decadent decay where everything is a façade and what festers underneath is all rot and betrayal; where ideals dissolve into servitude and greatness becomes the path to ruin.
Displaying 1 - 30 of 311 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.