What do you think?
Rate this book
廿賱賶 賯亘乇 亘賱丕 丕爻賲
"Per una tomba senza nome" prosegue la saga di Santa Maria, il luogo mitico e immaginario creato da Onetti. La voce narrante 猫 quella di Diaz Grey, il medico locale, che tutto osserva e racconta. Jorge Malabia, unico partecipante a un misero funerale, riferisce a Grey la storia di Rita (la donna che ha fatto seppellire) e del suo inseparabile capro, fatta di raggiri, trucchi per ottenere infinite elemosine, squallide frequentazioni maschili. Quando finalmente la vicenda sembra chiarirsi, Jorge pone in dubbio la veridicit脿 della storia che lui stesso ha raccontato. Rita 猫 davvero Rita o tutt'altra persona? La narrazione ricomincia, non sappiamo pi霉 a quale versione credere, mentre ci lasciamo turbare dall'impossibilit脿 di conoscere una verit脿 univoca, e affascinare da una scrittura avvolgente. Prefazione di Antonio Pascale.
- GenresFiction
100 pages, Paperback
First published January 1, 1959
9 people are currently reading
261 people want to read
About the author
Juan Carlos Onetti
144听books368听followersJuan Carlos Onetti (July 1, 1909, Montevideo 鈥� May 30, 1994, Madrid) was an Uruguayan novelist and author of short stories.
A high school drop-out, Onetti's first novel, El pozo, published in 1939, met with his close friends' immediate acclaim, as well as from some writers and journalists of his time. 500 copies of the book were printed, most of them left to rot at the only bookstore that sold it, Barreiro (the book was not reprinted until the 60's, with an introduction and preliminary study by 脕ngel Rama). Aged 30, Onetti was already working as editing secretary of the famous weekly Uruguayan newspaper Marcha. He had lived for some years in Buenos Aires, where he published short stories and wrote cinema critiques for the local media, and met and befriended the notorious novelist and journalist, Roberto Arlt ("El juguete rabioso", "Los siete locos", "Los lanzallamas").
He went on to become one of Latin America's most distinguished writers, earning Uruguay's National Prize in literature in 1962. In 1974, he and some of his colleagues were imprisoned by the military dictatorship. Their crime: as members of the jury, they had chosen Nelson Marra's short story El guardaespaldas (i.e. "The bodyguard") as the winner of Marcha's annual literary contest. Due to a series of misunderstandings (and the need to fill some space in the following day's edition), El guardaespaldas was published in Marcha, although it had been widely agreed among them that they shouldn't and wouldn't do so, knowing this would be the perfect excuse for the military to intervene Marcha, considering the subject of the story (the interior monologue of a top-rank military officer who recounts his murders and atrocious behavior, much as it was happening with the functioning regime).
Onetti left his native country (and his much-loved city of Montevideo) after being imprisoned for 6 months in Colonia Etchepare, a mental institution. A long list of world-famous writers -including Gabriel Garc铆a M谩rquez, Mario Vargas Llosa and Mario Benedetti - signed open letters addressed to the military government of Uruguay, which was unaware of the talented (and completely harmless) writer it had imprisoned and humiliated.
As soon as he was released, Onetti fled to Spain with his wife, violin player Dorotea M眉hr. There he continued his career as a writer, being awarded the most prestigious literary prize in the Spanish-speaking world, the Premio Cervantes. He remained in Madrid until his death in 1994. He is interred in the Cementerio de la Almudena in Madrid.
A high school drop-out, Onetti's first novel, El pozo, published in 1939, met with his close friends' immediate acclaim, as well as from some writers and journalists of his time. 500 copies of the book were printed, most of them left to rot at the only bookstore that sold it, Barreiro (the book was not reprinted until the 60's, with an introduction and preliminary study by 脕ngel Rama). Aged 30, Onetti was already working as editing secretary of the famous weekly Uruguayan newspaper Marcha. He had lived for some years in Buenos Aires, where he published short stories and wrote cinema critiques for the local media, and met and befriended the notorious novelist and journalist, Roberto Arlt ("El juguete rabioso", "Los siete locos", "Los lanzallamas").
He went on to become one of Latin America's most distinguished writers, earning Uruguay's National Prize in literature in 1962. In 1974, he and some of his colleagues were imprisoned by the military dictatorship. Their crime: as members of the jury, they had chosen Nelson Marra's short story El guardaespaldas (i.e. "The bodyguard") as the winner of Marcha's annual literary contest. Due to a series of misunderstandings (and the need to fill some space in the following day's edition), El guardaespaldas was published in Marcha, although it had been widely agreed among them that they shouldn't and wouldn't do so, knowing this would be the perfect excuse for the military to intervene Marcha, considering the subject of the story (the interior monologue of a top-rank military officer who recounts his murders and atrocious behavior, much as it was happening with the functioning regime).
Onetti left his native country (and his much-loved city of Montevideo) after being imprisoned for 6 months in Colonia Etchepare, a mental institution. A long list of world-famous writers -including Gabriel Garc铆a M谩rquez, Mario Vargas Llosa and Mario Benedetti - signed open letters addressed to the military government of Uruguay, which was unaware of the talented (and completely harmless) writer it had imprisoned and humiliated.
As soon as he was released, Onetti fled to Spain with his wife, violin player Dorotea M眉hr. There he continued his career as a writer, being awarded the most prestigious literary prize in the Spanish-speaking world, the Premio Cervantes. He remained in Madrid until his death in 1994. He is interred in the Cementerio de la Almudena in Madrid.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 39 reviews
May 20, 2024
Onetti pasaba largas 鈥渇ases de acostado鈥�. Eso nos cuenta Jos茅 Manuel Caballero Bonald en el pr贸logo a mi edici贸n, tanto es as铆 que 茅l solo lo vio levantado en tres ocasiones, una firma de libros, una cena entre amigos y la entrega del premio Cervantes. Eran los a帽os ochenta, m谩s de dos d茅cadas despu茅s de la publicaci贸n de esta novela y, sin embargo, ya entonces la semilla horizontal germinaba en su interior.
鈥溾€� un hombre o una forma masculina, tiritando o sudando, inm贸vil en la sombra; una cabeza yacente y empecinada, hecha Inhumana por la meditaci贸n, por el desd茅n al mundo, por el sometimiento, aceptado con orgullo, a la fatalidad de crear鈥�Aqu铆 se trataba de un posible Ambrosio y su empe帽o por encontrar la mejor forma de embaucar a los inocentes que se paraban a escuchar la historia de Rita y su petici贸n de unas pocas monedas de ayuda. Su idea fue agenciarse un chivo, el mismo ins贸lito reclamo que utiliza Onetti en su historia para mantenernos atrapados en la explicaci贸n de ese extra帽o cortejo f煤nebre con chivo que da inicio a la novela.
鈥淓s mejor, m谩s armonioso, que la cosa empiece de noche鈥�En aquellos tiempos, nos sigue contando Bonald, Onetti solo le铆a novelas policiacas. Esta no lo es, pero lo parece, hay muerto, pero no crimen (o quiz谩 s铆, pero sin intriga de autor铆a: 鈥渢odos nosotros, usted, yo y los dem谩s, 茅ramos responsables de aquello鈥� y, ya sin razonar, sin que la evidencia me viniera del razonamiento o pudiera ser alterada por 茅l: culpables, todos los habitantes del mundo, por haber nacido y ser contempor谩neos de aquella monstruosidad, aquella tristeza鈥�), tambi茅n hay un enigma por resolver, un vac铆o que llenar, un vac铆o que es en realidad lo que mueve a fantasear, a inventar, a escribir, lo que en el fondo es el inicio de toda literatura.
鈥溾€� la verdad que importa no est谩 en lo que llaman hechos鈥�Aqu铆 hay en realidad dos vac铆os: el primero, todo lo que antecede a ese f煤nebre cortejo y que poco a poco va confesando Jorge Malabia al doctor D铆az Grey y que este completa como puede y que despu茅s contradice Tito, el compa帽ero de aventuras de Jorge, y hasta el propio Jorge desdici茅ndose, porque no es la historia lo importante sino el contarla, el construir realidades que soporten bien el peso de una posibilidad real sin que la realidad cierta importe demasiado, sin que a nadie importen las desdichas de Rita mas que como punto de apoyo arquim茅dico para levantar un mundo que llene el segundo vac铆o: la propia vida de estos personajes 鈥渘otables鈥� que tienen 鈥渄erecho a jugar al p贸ker en el Club Progreso鈥�, dos verdades que m谩s vale diluir en una nebulosa vaga y equ铆voca.
鈥溾€� hab铆a descubierto el simple secreto aritm茅tico de la vida, la f贸rmula del triunfo que s贸lo exige perseverar, despersonalizarse, ser apenas鈥�Pero nada de esto, siendo muy atractivo, justificar铆a mi celebraci贸n de la novela y, para mi sonrojo, el descubrimiento tard铆o de un autor que intuyo me proporcionar谩 grandes momentos de lectura, si no fuera por su maravilloso, brillante y personal estilo (aunque su barroquismo me recuerda a mi admirado Gesualdo Bufalino, cuyos p谩rrafos, como en este caso, me es preciso releer disfrutando de como la oscuridad va convirti茅ndose de a poco en una luz deslumbrante), sugerente y hermoso, sensible y l煤cido.
鈥溾€� el objeto de amor鈥� lo 煤nico que uno tiene. Porque si tenemos algo m谩s, por poco que sea, hay que inventar otro nombre, menos ambicioso鈥�
February 16, 2016
Quasi un'altra donna
鈥淭utti i brandelli della storia che riuscii a ricordare mi servivano soltanto ad attizzare la mia piet脿, a restare in quelle ore dell'alba nel punto esatto della sofferenza che mi faceva felice; un poco al di qua delle lacrime, che mi sentivo nascere dentro e non uscire. E, oltretutto, il rancore per il mondo intero. E questo proprio alla lettera: il mondo intero, tutti noi鈥�.
Al centro di questo breve romanzo del ciclo onettiano di Santa Maria c'猫 una donna misteriosa, Rita, e un caprone addomesticato di nome Jeronimo, soluzione alla solitudine e rappresentazione mediata del suo essere una donna interamente selvatica e passivamente anomala. La lingua dello scrittore del pessimismo radicale si esprime in corporee figurazioni e avvolgenti sonorit脿, incentrando la vicenda sul tema del possesso e della nostalgia. La malinconia spinge Jorge a tornare a ricordarne la presenza, come per riappriopriarsene. Rita 猫 vissuta offrendo se stessa, prima serva poi amante e infine donna di passione, facendosi sfruttare senza fascino, ma senza mai odiare la vita, e muore di tubercolosi in un'assurda miseria, abbandonata in una voragine creata dall'ostinazione dei suoi squallidi amori, adusi ad oziare guardando il soffitto mentre lei gli procura tragicamente denaro e piacere. La rappresentazione della femminilit脿 in Onetti 猫 sempre ambivalente, corrotta e necessaria, desiderata e rinnegata, infelicit脿 e appagamento, ossessione e esilio, salvezza e maledizione. Persino il suo matrimonio 猫 forse inventato, certamente vissuto nel segno della vergogna. Le diverse voci che ricostruiscono la memoria della sua vita, cos矛 esile e sublime, tanto da trasfigurare nei luoghi del vissuto cittadino, rappresentano nel teatro di Onetti le debolezze e le piccole oscenit脿, l'ironia, la vanit脿, la durezza di uomini angosciati, indifferenti e incoscienti, che sono stati piegati e hanno smesso di imparare, rassegnandosi alla prepotenza, all'insensibilit脿 e all'insuccesso. E allora raccontare la sua storia, il suo funerale cos矛 triste e dignitoso, si rivela l'unico modo di trasformare la sconfitta in vittoria, o quanto meno di evitare il fallimento pervasivo dell'oblio, celebrandone indirettamente l'essenziale e innata disposizione ad amare.
鈥淭utti i brandelli della storia che riuscii a ricordare mi servivano soltanto ad attizzare la mia piet脿, a restare in quelle ore dell'alba nel punto esatto della sofferenza che mi faceva felice; un poco al di qua delle lacrime, che mi sentivo nascere dentro e non uscire. E, oltretutto, il rancore per il mondo intero. E questo proprio alla lettera: il mondo intero, tutti noi鈥�.
Al centro di questo breve romanzo del ciclo onettiano di Santa Maria c'猫 una donna misteriosa, Rita, e un caprone addomesticato di nome Jeronimo, soluzione alla solitudine e rappresentazione mediata del suo essere una donna interamente selvatica e passivamente anomala. La lingua dello scrittore del pessimismo radicale si esprime in corporee figurazioni e avvolgenti sonorit脿, incentrando la vicenda sul tema del possesso e della nostalgia. La malinconia spinge Jorge a tornare a ricordarne la presenza, come per riappriopriarsene. Rita 猫 vissuta offrendo se stessa, prima serva poi amante e infine donna di passione, facendosi sfruttare senza fascino, ma senza mai odiare la vita, e muore di tubercolosi in un'assurda miseria, abbandonata in una voragine creata dall'ostinazione dei suoi squallidi amori, adusi ad oziare guardando il soffitto mentre lei gli procura tragicamente denaro e piacere. La rappresentazione della femminilit脿 in Onetti 猫 sempre ambivalente, corrotta e necessaria, desiderata e rinnegata, infelicit脿 e appagamento, ossessione e esilio, salvezza e maledizione. Persino il suo matrimonio 猫 forse inventato, certamente vissuto nel segno della vergogna. Le diverse voci che ricostruiscono la memoria della sua vita, cos矛 esile e sublime, tanto da trasfigurare nei luoghi del vissuto cittadino, rappresentano nel teatro di Onetti le debolezze e le piccole oscenit脿, l'ironia, la vanit脿, la durezza di uomini angosciati, indifferenti e incoscienti, che sono stati piegati e hanno smesso di imparare, rassegnandosi alla prepotenza, all'insensibilit脿 e all'insuccesso. E allora raccontare la sua storia, il suo funerale cos矛 triste e dignitoso, si rivela l'unico modo di trasformare la sconfitta in vittoria, o quanto meno di evitare il fallimento pervasivo dell'oblio, celebrandone indirettamente l'essenziale e innata disposizione ad amare.
May 8, 2015
Onetti es un bolastristes, maestro del aburrimiento con su prosa pretendidamente po茅tica. M谩s que po茅tica, su prosa me parece afectada, insufrible. Dicen que Onetti pas贸 no s茅 cu谩ntos a帽os de su vida sin salir de la cama. Su literatura es igual a 茅l, menos vitalista que la mierda.
Lo que en un momento dice un personaje de otro que le cuenta una historia puede aplicar al propio autor: 鈥淓s un mal narrador 鈥損ens茅 con poca pena鈥�. Muy lento, deteni茅ndose a querer lo que ama (鈥�) demasiado seguro de que yo, el p煤blico, no soy grosero ni fr铆volo y no me aburro鈥�.
Lo que en un momento dice un personaje de otro que le cuenta una historia puede aplicar al propio autor: 鈥淓s un mal narrador 鈥損ens茅 con poca pena鈥�. Muy lento, deteni茅ndose a querer lo que ama (鈥�) demasiado seguro de que yo, el p煤blico, no soy grosero ni fr铆volo y no me aburro鈥�.
May 25, 2021
Este es el segundo libro que leo de Onetti y me ha gustado m谩s que el que le铆 anteriormente (La ni帽a y la muerte). Este me resulta menos confuso. El tiempo presente y las diferentes instancias del pasado se van intercalando y resulta como un rompecabezas que el lector tiene que ir armando. En ese sentido es interesante y la historia me pareci贸 original por como est谩 encarada, pero no me gust贸 el final, termina inconcluso, no se revelan las respuestas a las preguntas que va presentando el texto.
December 4, 2024
Vreemd boekje. De lezer wordt eigenlijk wel bij de neus genomen door de vele onbetrouwbare vertellers.
Citaat: "Voor de dag van mijn geboorte was er niets en mocht ik sterfelijk blijken, dan zal er na mij ook niets meer zijn." (Blz.73)
Citaat: "Voor de dag van mijn geboorte was er niets en mocht ik sterfelijk blijken, dan zal er na mij ook niets meer zijn." (Blz.73)
April 5, 2016
4.5
Onetti, meraviglioso Onetti.
Onetti, meraviglioso Onetti.
December 12, 2024
Na de begrafenis van ene Rita, een vrouw die altijd vergezeld ging van een bok, begint dokter Diaz Grey mensen uit het dorp aan te spreken, in de hoop meer te weten te komen over de mysterieuze figuur. Via enkele soms tegenstrijdige verhalen van kennissen, geliefden en vrienden krijgen we een ambigu portret van een personage waarvan we aan het einde bijvoorbeeld niet weten of ze nu een bedelares was of een prostituee. Dat Diaz in het verhaal dat hij ons vertelt ook wat leugens verstopt heeft, maakt het er niet makkelijker op, maar dat is natuurlijk de bedoeling. In de wereld van Onetti is niets altijd volledig eenduidig... "Voor een graf ..." is een novelle die je best traag en in kleine porties inneemt en die je af en toe eens doet terugbladeren. Een interessant werk, maar niet van het niveau van het onsterfelijke "De werf".
"Een hopeloze warboel, een verhaal zonder passende ontknoping, vol twijfelachtige betekenissen [...]."
"Hij is ego茂stisch in de omgang en heeft een uitstekend geheugen voor beledigingen en vernederingen."
"[...] omdat een bok nu eenmaal stinkt. De bok, want daar gaat het om."
"Een hopeloze warboel, een verhaal zonder passende ontknoping, vol twijfelachtige betekenissen [...]."
"Hij is ego茂stisch in de omgang en heeft een uitstekend geheugen voor beledigingen en vernederingen."
"[...] omdat een bok nu eenmaal stinkt. De bok, want daar gaat het om."
November 18, 2024
賲丿賷賳丞 賳丕卅賷丞 賵 丕賲乇兀丞 賵 鬲賷爻 賵 丨賰丕賷丞 丨賵賱 丕賱賲乇兀丞 丕賱鬲賷 鬲賲 丿賮賳賴丕 賵 丕賱爻乇 賲賳 賵乇丕亍賴丕.
August 16, 2021
Esta peque帽a novela de Onetti demuestra, una vez m谩s, que su literatura se basa, entre muchas otras cosas, en el principio de que lo que realmente importa en una historia no es su grado de verdad, sino m谩s bien trabajar la mentira, asumirla como tal, y apostar por una experiencia est茅tica, sentimental.
Esta es la historia de una mujer, un chivo y dos (en apariencia, aunque yo hablar铆a de cuatro) personajes por construir y apropiarse de un relato, por impregnarle un estilo, un foco y un sentido, que terminan multiplic谩ndose hasta llenar a nosotros, quienes formamos parte de la 煤ltima instancia de la narraci贸n y su significado.
Esta nouvelle de Onetti me ha provocado unas ganas enormes de escribir, de leer m谩s y sobre todo, significa una manera de entender a la literatura, una postura que hace del lenguaje usado por Onetti algo extraordinario.
Esta es la historia de una mujer, un chivo y dos (en apariencia, aunque yo hablar铆a de cuatro) personajes por construir y apropiarse de un relato, por impregnarle un estilo, un foco y un sentido, que terminan multiplic谩ndose hasta llenar a nosotros, quienes formamos parte de la 煤ltima instancia de la narraci贸n y su significado.
Esta nouvelle de Onetti me ha provocado unas ganas enormes de escribir, de leer m谩s y sobre todo, significa una manera de entender a la literatura, una postura que hace del lenguaje usado por Onetti algo extraordinario.
September 17, 2024
El primer texto que leo de Onetti que no me agarra del cuello y me tiene cautivo. No deja de estar brillantemente escrito, con im谩genes brutales tales como 'la noche muerta' refiri茅ndose a la iluminaci贸n de las calles.
Le pongo un 3/5 solo comparando con los dem谩s cuentos y novelas cortas de Onetti.
Cualquier texto no destacable dentro de su obra es excelente. Para m铆, uno de los mejores (entre los tres mejores) prosistas en lengua hisp谩nica.
Le pongo un 3/5 solo comparando con los dem谩s cuentos y novelas cortas de Onetti.
Cualquier texto no destacable dentro de su obra es excelente. Para m铆, uno de los mejores (entre los tres mejores) prosistas en lengua hisp谩nica.
October 20, 2021
DICE: "Baj贸 de cualquier tren, de cualquier pasado prescindible, de cualquier corta y casi ajena experiencia para entrar en el alto t煤nel iluminado donde ella esperaba, eleg铆a y atacaba. Camin贸 velozmente, por costumbre, acerc谩ndose incauto al encuentro, al metro cuadrado de baldosas que le hab铆a reservado el destino para que pudiera crear su obra y ser."
Creo que Onetti hizo una novela corta con una sola imagen que le impresion贸. Como con toda su obra: o te sumerges en su mundo o lees sin entrar en 茅l y acabas repitiendo por ah铆 que el mejor escritor uruguayo de siempre es muy aburrido.
Creo que Onetti hizo una novela corta con una sola imagen que le impresion贸. Como con toda su obra: o te sumerges en su mundo o lees sin entrar en 茅l y acabas repitiendo por ah铆 que el mejor escritor uruguayo de siempre es muy aburrido.
December 20, 2020
Para una tumba sin nombre (1959) Juan Carlos Onetti
"(...) escrib铆, en pocas noches, esta historia. La hice con algunas deliberadas mentiras;(...)"
Nunca me gust贸, m谩s bien siempre me aburri贸 como una otaria, la literatura sobre la literatura. Pero el charr煤a sabe hacerlo bien y demostr贸 como pocos que se puede hacer eso sin ser autoreferencial hasta el hartazgo y encima "contando el cuento", embaucando al lector que puede optar por c贸mo y qu茅 leer (creer y reproducir, es decir, reescribir) en esa historia.
Para una tumba es, otra vez, una novela sobre la escritura y se vuelve ineludible leer antes y despu茅s el estudio preliminar de la uno, Josefina "La China" Ludmer. No se lo voy a contar ac谩 porque ya me estuvieron pidiendo que hagamos el taller prometido y una maga no revela sus trucos (?)
S贸lo esto les traigo, una historia: la de la mujer y el chivo; una ciudad m铆tica en la historia literaria rioplatense, Santa Mar铆a y, finalmente, la presencia hereditaria de los marginados de Roberto Arlt y el enigma del policial cl谩sico.
"(...) escrib铆, en pocas noches, esta historia. La hice con algunas deliberadas mentiras;(...)"
Nunca me gust贸, m谩s bien siempre me aburri贸 como una otaria, la literatura sobre la literatura. Pero el charr煤a sabe hacerlo bien y demostr贸 como pocos que se puede hacer eso sin ser autoreferencial hasta el hartazgo y encima "contando el cuento", embaucando al lector que puede optar por c贸mo y qu茅 leer (creer y reproducir, es decir, reescribir) en esa historia.
Para una tumba es, otra vez, una novela sobre la escritura y se vuelve ineludible leer antes y despu茅s el estudio preliminar de la uno, Josefina "La China" Ludmer. No se lo voy a contar ac谩 porque ya me estuvieron pidiendo que hagamos el taller prometido y una maga no revela sus trucos (?)
S贸lo esto les traigo, una historia: la de la mujer y el chivo; una ciudad m铆tica en la historia literaria rioplatense, Santa Mar铆a y, finalmente, la presencia hereditaria de los marginados de Roberto Arlt y el enigma del policial cl谩sico.
October 29, 2019
This is the first novel I've read from Uruguayan author Juan Carlos Onetti. I rated it only 1 star not because I didn't like it, but because I didn't understand it at all. After finishing reading this book, I am still clueless about the story, the meaning of the story, the main characters and their stories. It's not even an interesting story to begin with.
A woman and her goat die and are buried. 3 or 4 different men tell different versions of the woman and her goat's life and their relationships to her. In the last chapter, the author implies that the entire story may have been false all together.
The book is too short and too concise for it's own good. I've never been so lost after finishing to read a book.
A woman and her goat die and are buried. 3 or 4 different men tell different versions of the woman and her goat's life and their relationships to her. In the last chapter, the author implies that the entire story may have been false all together.
The book is too short and too concise for it's own good. I've never been so lost after finishing to read a book.
December 31, 2024
Onetti is een voorloper van de Boom-generatie, mijn geliefde clubje Spaans-Amerikaanse auteurs waartoe onder andere Gabriel Garc铆a M谩rquez en Mario Vargas Llosa behoren. Hij cre毛erde, net zoals M谩rquez, zijn eigen denkbeeldige stad Santa Mar铆a. Een troosteloze plek vol eenzaten, mislukkelingen en leeggangers. Geen magisch realisme in dit boekje, maar geheimzinnigheid alom! Als je het dichtslaat heb je geen flauw idee hoe de vork in de steel zit. De onbetrouwbare vertellers hebben elk hun eigen versie van wat met Rita en haar bok is gebeurd. De perspectieven wisselen razendsnel en je moet goed bij de les blijven. Virtuoos spel van waarheid en leugen.
November 23, 2024
Heb de Nederlandse vertaling van dit boek gelezen, van de hand van Marijke Arijs. Mismoedig verhaal, maar heerlijk om te lezen door de manier waarop het verteld wordt. Wat is er nu echt gebeurd, en wat niet? Interessant nawoord van de vertaalster.
October 26, 2024
De Uruguese schrijver Juan Carlos Onetti (1909- 1994) is een compromisloos zwartgallige schrijver, en zijn ongehoord barokke boeken staan stijf van alomtegenwoordige vergeefsheid en zinloosheid. Dat, en zijn totaal ontbrekende interesse in zelfpromotie, is mogelijk de reden dat hij in Nederland nooit aansloeg. Toch wordt hij o.a. in Duitsland goed gelezen. Velen vinden hem bovendien 茅茅n van de grootste Zuid- Amerikaanse schrijvers ooit. En zelf vind ik al zijn boeken een feest om te lezen, juist door alle zo briljant voelbaar gemaakte zwartgalligheid en zinloosheid. Het is dus een heel goede zaak dat Uitgeverij Kievenaar hem in Nederland weer op de kaart zet. Eerder verschenen al de even intrigerende als onnavolgbare novellen "Afscheid" en "De dood en het meisje", daarna de ongrijpbaar intrigerende roman "Lijkendrijver", en nu de exemplarische novelle "Voor een graf zonder naam". In een prijzenswaardig soepele vertaling van Marijke Arijs, die tevens een enthousiasmerend en verhelderend nawoord verzorgde.
De ik- verteller van deze novelle is dokter Diaz Grey, een bekend alter ego van Onetti die in veel van zijn novellen en romans optreedt. Steeds op andere manieren, maar steeds met een volmaakt troosteloze blik en totaal onthecht van alle illusies. In Voor een graf zonder naam vertelt hij ons het bizarre verhaal van een naamloze gestorven vrouw en een bok. Zelf heeft Diaz Grey alleen 鈥渆en absurd lichte kist鈥� gezien met haar lijk erin, en een stokoude stinkende bok met gespalkte poot die de kist volgt, en vrij snel daarna eveneens sterft. Maar daarna reconstrueert hij de voorgeschiedenis van de vrouw en van haar bok. Op basis van allerlei gissingen, verzinsels, regelrechte leugens van eigen makelij, en vele elkaar volkomen tegensprekende onbetrouwbare getuigenissen. Zodat er een zeer gefragmenteerd verhaal ontstaat, vol gaten, onzekerheden, dubbelzinnigheden, tegenspraken en onwaarheden. Een absurd en van elke zin verstoken verhaal, dat uit vele verschillende verhalen bestaat die elkaar en zichzelf voortdurend ondermijnen. Het verhaal gaat dus, zoals zoveel van Onetti鈥檚 verhalen, over de onmogelijkheid om een logisch en sluitend verhaal te vertellen. Alsof over onze zo absurde wereld er alleen maar volstrekt absurde en tegenstrijdige verhalen verteld kunnen worden. Zonder zin, zonder clou, zonder samenhang. Alsof de werkelijkheid een ongerijmde dubbelzinnigheid is die nog weer verdubbeld wordt door de bedrieglijke verhalen die we over die werkelijkheid vertellen.
Zo van zin en samenhang verstoken is het verhaal dat we aan het eind alleen maar vragen hebben over de vrouw en haar bok. Want wat voor iemand was die vrouw? Wat dreef haar om een bok bij zich te houden op zelfs de meest onwaarschijnlijke plaatsen? Iedereen heeft daar zo zijn eigen afwijkende, soms heel erg tastende mening over. Volgens sommigen verdiende zij de kost door op een station een zielig bedelverhaal af te steken en haar lichaam te verkopen, steeds in gezelschap van een bok. Maar waarom dan die bok? Klopt dit verhaal trouwens wel? En heeft die bok eigenlijk wel echt bestaan? Sommige onbetrouwbare getuigen zeggen van wel, maar spreken van een nepbeest of een speelgoedbeest. Ook zegt iemand dat die neppe bok 鈥渉et symbool was van iets dat ik van mijn leven niet zal begrijpen en ik verwacht ook niet dat iemand het me uitlegt鈥�. Het beest is, zo wordt gezegd, 鈥渘iet geboren uit een moederdier maar uit een menselijk brein, uit een artistieke intentie鈥�. Maar wat die intentie is weet niemand, gezien ook de volkomen cryptische symboolwaarde van het beest. En dat versterkt weer de ongewisheid van dit toch al zo ongewisse verhaal.
Bovendien, degene die de vrouw de bok vermoedelijk schonk is, althans volgens onbetrouwbare getuigen en Greys eigen fantasie, een uiterst dubbelzinnige figuur met heel cryptische intenties. Namelijk ene Ambrosius, iemand 鈥渕et een peinzende uitdrukking op zijn gezicht, alsof hij tevergeefs op zoek was naar iets om over na te denken鈥�. En iemand die alleen zwijgt, 鈥渁lsof hij nog niet had leren praten, alsof hij nog steeds volhardde in de eeuwenoude poging om een taal te cre毛ren, de enige waarin hij de idee毛n zou kunnen uitdrukken die nog niet in hem waren opgekomen鈥�. Bovendien ligt hij voortdurend in het halfduister in bed, 鈥渙nverschillig voor de cyclus van licht en donker鈥�. En hij heeft 鈥渆en koppig hoofd dat onmenselijk was geworden van al dat mediteren, van zijn minachting voor de wereld en zijn trots aanvaarde onderwerping aan de onvermijdelijkheid van het scheppen鈥�. Is hij, gezien die laatste zin, misschien net zo鈥檔 absurdistisch fabulerende verteller als Diaz Grey? Zij het een verteller die nog geen taal heeft en nog geen gedachten? En is zijn geschenk 鈥� zijn gave van de bok- dan wellicht een bewust absurdistische daad die uit minachting voor de wereld is geboren? In elk geval is hij een absurd personage, dat niet de taal en de conventies van de normale wereld wil volgen, omdat hij die wereld minacht. En dus was ook zijn idee om de vrouw een bok te geven vast onnavolgbaar voor burgermannen als u en ik.
Wie was bovendien die vrouw? Wat is haar naam? Volgens ene Jorge Malabia heet ze Rita, maar later spreekt hij dat weer tegen en noemt hij haar een naamloze. Maar Jorge is een apert onbetrouwbare verteller, door zijn eigen tegenspraken en omdat hij 鈥� volgens Diaz Grey althans, maar ook volgens een van zijn vrienden- voortdurend poseert. Bovendien staat Jorge lang stil bij hoe zijn eigen geliefde Julita, die door waanzin gegrepen was, naar Rita keek: 鈥淶e heeft mensen nooit in hokjes kunnen plaatsen en had met niemand vastomlijnde relaties. En dus was Rita voor haar achtereenvolgens misschien volgens een vast en regelmatig terugkerend patroon dienstbode, een goede vriendin, een dochter, een hond, een spion of een zus. En ook een rivale, n贸g een vrouw om jaloers op te zijn鈥�. In de ogen van de waanzinnige Julita bestaat Rita dus alleen in vele verschillende gestaltes. Maar ook in de ogen van Diaz Grey, want die kent haar alleen maar via uiteenlopende en elkaar tegensprekende verhalen die steeds een ander vertekend beeld geven. En via zijn eigen veranderlijke verzinsels, drogbeelden, fantasma鈥檚 en gissingen.
De novelle staat kortom bol van de elkaar tegensprekende en zichzelf ondermijnende verhalen, en zuigt ons daarmee helemaal mee in werelden vol ongewisheid. Bovendien is hij doordesemd van sfeerbeelden die ons helemaal meezuigen in de uitzichtloze troosteloosheid. Meteen op de eerste pagina鈥檚 gaat het al om begrafenissen en 鈥渆en zeker welbehagen in onze tegenspoed鈥�. Al snel daarna vertelt Diaz Grey hoe hij rookt en iemand anders niet: die ander neemt aan 鈥渄at hij een toekomst heeft waar een mens op voorbereid moet zijn鈥�, maar de Diaz Grey doet dat kennelijk niet. En DUS rookt hij. Even verderop meldt hij dat hij 鈥渙p mijn hurken een sigaret [zit] te roken. De zomer, de verraderlijke verlokkingen van al die voorbije zomers, de omhoog kringelende rook van de keukens in de verte鈥�. En nog iets later observeert hij een sigaar rokende koetsier van een lijkwagen: 鈥淗ij hield de sigaar midden in zijn halvemaanvormige mond en staarde in ontroostbaar gepeins verzonken naar de blauwe rook die op de windstille middag langzaam omhoog kringelde鈥�.
Een roker die rookt omdat hij niet in een toekomst gelooft. En die met sombere voldoening kijkt naar omhoog kringelende en in het niets verdwijnende rook. Van dat soort sfeerbeelden van vergeefsheid is "Voor een graf zonder naam" doordrenkt. Die vergeefsheid wordt nooit geanalyseerd, geduid of verklaard: hij is er gewoon, overal en altijd. Op zodanig onontkoombare wijze dat elke analyse of verklaring vergeefs is en ontoereikend is. Want die zinloosheid is zonder enig waarom. En wordt dus ook opgeroepen met sfeerbeelden zonder enig waarom. Even ongrijpbaar en zonder waarom als omhoog kringelende rook. Even ongrijpbaar en zonder waarom als het zich voortdurend ondermijnende verhaal over de vrouw en haar bok.
Als arts komt Diaz Grey vaak in aanraking met ziekte, verval, uitzichtloosheid. Bijvoorbeeld met een man die, geteisterd door de hopeloze ziekte van zijn vrouw, 鈥渮ijn hartstochtelijke haat tegen het leven op mij kon afreageren. Zoals gewoonlijk wist ik niet hoe ik zijn leed het beste kon verlichten: door hem hoop te geven of door hem die juist te ontnemen鈥�. Maar de man zelf vindt mogelijk een wrange troost in de nog grotere troosteloosheid van de wereld om hem heen: 鈥淢isschien vond de man troost in deze nog grotere ellende 鈥� de statische ellende van de zwervers, de dynamische van de morsige kinderen op blote voeten -, misschien werd hij opgemonterd door de gedachte dat het druppelende bloed in de kamer geen persoonlijke tragedie was, maar slechts een minuscuul, anoniem detail dat een actieve bijdrage leverde aan de vervolmaking van het ongeluk van de mens鈥�. Bodemloos, deze troosteloosheid. Niet alleen die van die man zelf, maar ook die van de hem observerende en peilende Diaz Grey. De troosteloos naar troosteloosheid kijkende troosteloze.
Ook tamelijk bizar en troosteloos is een passage waarin Diaz Grey bij toeval Jorge Malabia aantreft in het ziekenhuis. Die is daar om een wel heel opmerkelijke reden: 鈥淚k hoorde dat ze van plan waren een trepanatie uit te voeren. Ik wilde iemand op die manier zien sterven, in de fractie van de seconde waarin de hersenen doodgaan. Maar ze hebben zich bedacht鈥�. De lezer weet niet of poseur Jorge Malabia hier wellicht weer aan het poseren is, maar dat maakt deze passage niet minder bizar. Want er is hoe dan ook sprake van een macaber soort fascinatie voor het sterven. En voor de even ultieme als onontkoombare nederlaag die dat sterven betekent. Dat illustreert naar mijn gevoel hoe illusieloos Jorge Malabia naar de wereld kijkt, en hoe uitzichtloos het bestaan voor hem is. Wat uiteraard weer illusieloos wordt opgetekend door Diaz Grey.
Exact dat soort absurde uitzichtloosheid observeert Diaz Grey in deze novelle voortdurend, met totaal illusieloze blik. Net als andere anti- helden uit ander werk van Onetti omarmt hij de desolate sferen van nederlaag, verval, teleurstelling, vergeefsheid en existenti毛le leegte. Hij durft dus om de totale zinloosheid van het bestaan in de ogen te zien. Of in elk geval niet weg te lopen voor het inzicht in de totale zinloosheid van alles. Hij omarmt de totale mislukking, het ultieme failliet van het hele bestaan, de teloorgang en vergeefsheid van alle verlangens en dromen, de alles doordesemende waanzin. Dat geeft hem een bepaalde hero茂ek: de treurige hero茂ek van iemand die het totale falen recht in het gezicht ziet. Precies daarom zegt hij, uiteindelijk: 鈥渋k was de uitdaging aangegaan en had tenminste 茅茅n van de dagelijkse nederlagen in een overwinning omgezet鈥�. De 鈥渙verwinning鈥� is dat hij zijn persoonlijke versie, zijn eigen verhaal, heeft weten te schrijven over een raadselachtige vrouw met een raadselachtige bok. In dit verhaal wordt de zinloosheid echter niet overwonnen, maar voelbaar gemaakt. Juist omdat het verhaal zichzelf op allerlei manieren ondermijnt, en allerlei uitermate pregnante sfeerbeelden van troosteloosheid bevat. En precies dat is volgens mij Diaz Greys troosteloze overwinning.
Ik bewonder hoe Onetti in deze novelle jongleert met vele elkaar en zichzelf ondermijnende verhalen, en hoe hij ons daarmee helemaal doordringt van de dubbelzinnige ongewisheid der dingen. Ook bewonder ik hoe hij ons helemaal meezuigt in de troosteloosheid van alles, zodat ook wij die voor even vlijmscherp onder ogen zien. En ik bewonder zijn ongelofelijk trefzekere stijl en vorm. Lees deze novelle, zou ik zeggen, en lees ook de andere door Kievenaar uitgegeven Onetti鈥檚. En ook zijn andere prachtwerken: zijn magnifieke maar in de ramsj versmoorde verhalenbundel "De put", zijn meesterlijke romans "Het korte leven" en "De werf", en ook "Laat de wind maar spreken". Bovendien hoop ik vurig dat dit niet de laatste Onetti is die bij Kievenaar uitkomt. Want Onetti is groot. Zeer groot.
De ik- verteller van deze novelle is dokter Diaz Grey, een bekend alter ego van Onetti die in veel van zijn novellen en romans optreedt. Steeds op andere manieren, maar steeds met een volmaakt troosteloze blik en totaal onthecht van alle illusies. In Voor een graf zonder naam vertelt hij ons het bizarre verhaal van een naamloze gestorven vrouw en een bok. Zelf heeft Diaz Grey alleen 鈥渆en absurd lichte kist鈥� gezien met haar lijk erin, en een stokoude stinkende bok met gespalkte poot die de kist volgt, en vrij snel daarna eveneens sterft. Maar daarna reconstrueert hij de voorgeschiedenis van de vrouw en van haar bok. Op basis van allerlei gissingen, verzinsels, regelrechte leugens van eigen makelij, en vele elkaar volkomen tegensprekende onbetrouwbare getuigenissen. Zodat er een zeer gefragmenteerd verhaal ontstaat, vol gaten, onzekerheden, dubbelzinnigheden, tegenspraken en onwaarheden. Een absurd en van elke zin verstoken verhaal, dat uit vele verschillende verhalen bestaat die elkaar en zichzelf voortdurend ondermijnen. Het verhaal gaat dus, zoals zoveel van Onetti鈥檚 verhalen, over de onmogelijkheid om een logisch en sluitend verhaal te vertellen. Alsof over onze zo absurde wereld er alleen maar volstrekt absurde en tegenstrijdige verhalen verteld kunnen worden. Zonder zin, zonder clou, zonder samenhang. Alsof de werkelijkheid een ongerijmde dubbelzinnigheid is die nog weer verdubbeld wordt door de bedrieglijke verhalen die we over die werkelijkheid vertellen.
Zo van zin en samenhang verstoken is het verhaal dat we aan het eind alleen maar vragen hebben over de vrouw en haar bok. Want wat voor iemand was die vrouw? Wat dreef haar om een bok bij zich te houden op zelfs de meest onwaarschijnlijke plaatsen? Iedereen heeft daar zo zijn eigen afwijkende, soms heel erg tastende mening over. Volgens sommigen verdiende zij de kost door op een station een zielig bedelverhaal af te steken en haar lichaam te verkopen, steeds in gezelschap van een bok. Maar waarom dan die bok? Klopt dit verhaal trouwens wel? En heeft die bok eigenlijk wel echt bestaan? Sommige onbetrouwbare getuigen zeggen van wel, maar spreken van een nepbeest of een speelgoedbeest. Ook zegt iemand dat die neppe bok 鈥渉et symbool was van iets dat ik van mijn leven niet zal begrijpen en ik verwacht ook niet dat iemand het me uitlegt鈥�. Het beest is, zo wordt gezegd, 鈥渘iet geboren uit een moederdier maar uit een menselijk brein, uit een artistieke intentie鈥�. Maar wat die intentie is weet niemand, gezien ook de volkomen cryptische symboolwaarde van het beest. En dat versterkt weer de ongewisheid van dit toch al zo ongewisse verhaal.
Bovendien, degene die de vrouw de bok vermoedelijk schonk is, althans volgens onbetrouwbare getuigen en Greys eigen fantasie, een uiterst dubbelzinnige figuur met heel cryptische intenties. Namelijk ene Ambrosius, iemand 鈥渕et een peinzende uitdrukking op zijn gezicht, alsof hij tevergeefs op zoek was naar iets om over na te denken鈥�. En iemand die alleen zwijgt, 鈥渁lsof hij nog niet had leren praten, alsof hij nog steeds volhardde in de eeuwenoude poging om een taal te cre毛ren, de enige waarin hij de idee毛n zou kunnen uitdrukken die nog niet in hem waren opgekomen鈥�. Bovendien ligt hij voortdurend in het halfduister in bed, 鈥渙nverschillig voor de cyclus van licht en donker鈥�. En hij heeft 鈥渆en koppig hoofd dat onmenselijk was geworden van al dat mediteren, van zijn minachting voor de wereld en zijn trots aanvaarde onderwerping aan de onvermijdelijkheid van het scheppen鈥�. Is hij, gezien die laatste zin, misschien net zo鈥檔 absurdistisch fabulerende verteller als Diaz Grey? Zij het een verteller die nog geen taal heeft en nog geen gedachten? En is zijn geschenk 鈥� zijn gave van de bok- dan wellicht een bewust absurdistische daad die uit minachting voor de wereld is geboren? In elk geval is hij een absurd personage, dat niet de taal en de conventies van de normale wereld wil volgen, omdat hij die wereld minacht. En dus was ook zijn idee om de vrouw een bok te geven vast onnavolgbaar voor burgermannen als u en ik.
Wie was bovendien die vrouw? Wat is haar naam? Volgens ene Jorge Malabia heet ze Rita, maar later spreekt hij dat weer tegen en noemt hij haar een naamloze. Maar Jorge is een apert onbetrouwbare verteller, door zijn eigen tegenspraken en omdat hij 鈥� volgens Diaz Grey althans, maar ook volgens een van zijn vrienden- voortdurend poseert. Bovendien staat Jorge lang stil bij hoe zijn eigen geliefde Julita, die door waanzin gegrepen was, naar Rita keek: 鈥淶e heeft mensen nooit in hokjes kunnen plaatsen en had met niemand vastomlijnde relaties. En dus was Rita voor haar achtereenvolgens misschien volgens een vast en regelmatig terugkerend patroon dienstbode, een goede vriendin, een dochter, een hond, een spion of een zus. En ook een rivale, n贸g een vrouw om jaloers op te zijn鈥�. In de ogen van de waanzinnige Julita bestaat Rita dus alleen in vele verschillende gestaltes. Maar ook in de ogen van Diaz Grey, want die kent haar alleen maar via uiteenlopende en elkaar tegensprekende verhalen die steeds een ander vertekend beeld geven. En via zijn eigen veranderlijke verzinsels, drogbeelden, fantasma鈥檚 en gissingen.
De novelle staat kortom bol van de elkaar tegensprekende en zichzelf ondermijnende verhalen, en zuigt ons daarmee helemaal mee in werelden vol ongewisheid. Bovendien is hij doordesemd van sfeerbeelden die ons helemaal meezuigen in de uitzichtloze troosteloosheid. Meteen op de eerste pagina鈥檚 gaat het al om begrafenissen en 鈥渆en zeker welbehagen in onze tegenspoed鈥�. Al snel daarna vertelt Diaz Grey hoe hij rookt en iemand anders niet: die ander neemt aan 鈥渄at hij een toekomst heeft waar een mens op voorbereid moet zijn鈥�, maar de Diaz Grey doet dat kennelijk niet. En DUS rookt hij. Even verderop meldt hij dat hij 鈥渙p mijn hurken een sigaret [zit] te roken. De zomer, de verraderlijke verlokkingen van al die voorbije zomers, de omhoog kringelende rook van de keukens in de verte鈥�. En nog iets later observeert hij een sigaar rokende koetsier van een lijkwagen: 鈥淗ij hield de sigaar midden in zijn halvemaanvormige mond en staarde in ontroostbaar gepeins verzonken naar de blauwe rook die op de windstille middag langzaam omhoog kringelde鈥�.
Een roker die rookt omdat hij niet in een toekomst gelooft. En die met sombere voldoening kijkt naar omhoog kringelende en in het niets verdwijnende rook. Van dat soort sfeerbeelden van vergeefsheid is "Voor een graf zonder naam" doordrenkt. Die vergeefsheid wordt nooit geanalyseerd, geduid of verklaard: hij is er gewoon, overal en altijd. Op zodanig onontkoombare wijze dat elke analyse of verklaring vergeefs is en ontoereikend is. Want die zinloosheid is zonder enig waarom. En wordt dus ook opgeroepen met sfeerbeelden zonder enig waarom. Even ongrijpbaar en zonder waarom als omhoog kringelende rook. Even ongrijpbaar en zonder waarom als het zich voortdurend ondermijnende verhaal over de vrouw en haar bok.
Als arts komt Diaz Grey vaak in aanraking met ziekte, verval, uitzichtloosheid. Bijvoorbeeld met een man die, geteisterd door de hopeloze ziekte van zijn vrouw, 鈥渮ijn hartstochtelijke haat tegen het leven op mij kon afreageren. Zoals gewoonlijk wist ik niet hoe ik zijn leed het beste kon verlichten: door hem hoop te geven of door hem die juist te ontnemen鈥�. Maar de man zelf vindt mogelijk een wrange troost in de nog grotere troosteloosheid van de wereld om hem heen: 鈥淢isschien vond de man troost in deze nog grotere ellende 鈥� de statische ellende van de zwervers, de dynamische van de morsige kinderen op blote voeten -, misschien werd hij opgemonterd door de gedachte dat het druppelende bloed in de kamer geen persoonlijke tragedie was, maar slechts een minuscuul, anoniem detail dat een actieve bijdrage leverde aan de vervolmaking van het ongeluk van de mens鈥�. Bodemloos, deze troosteloosheid. Niet alleen die van die man zelf, maar ook die van de hem observerende en peilende Diaz Grey. De troosteloos naar troosteloosheid kijkende troosteloze.
Ook tamelijk bizar en troosteloos is een passage waarin Diaz Grey bij toeval Jorge Malabia aantreft in het ziekenhuis. Die is daar om een wel heel opmerkelijke reden: 鈥淚k hoorde dat ze van plan waren een trepanatie uit te voeren. Ik wilde iemand op die manier zien sterven, in de fractie van de seconde waarin de hersenen doodgaan. Maar ze hebben zich bedacht鈥�. De lezer weet niet of poseur Jorge Malabia hier wellicht weer aan het poseren is, maar dat maakt deze passage niet minder bizar. Want er is hoe dan ook sprake van een macaber soort fascinatie voor het sterven. En voor de even ultieme als onontkoombare nederlaag die dat sterven betekent. Dat illustreert naar mijn gevoel hoe illusieloos Jorge Malabia naar de wereld kijkt, en hoe uitzichtloos het bestaan voor hem is. Wat uiteraard weer illusieloos wordt opgetekend door Diaz Grey.
Exact dat soort absurde uitzichtloosheid observeert Diaz Grey in deze novelle voortdurend, met totaal illusieloze blik. Net als andere anti- helden uit ander werk van Onetti omarmt hij de desolate sferen van nederlaag, verval, teleurstelling, vergeefsheid en existenti毛le leegte. Hij durft dus om de totale zinloosheid van het bestaan in de ogen te zien. Of in elk geval niet weg te lopen voor het inzicht in de totale zinloosheid van alles. Hij omarmt de totale mislukking, het ultieme failliet van het hele bestaan, de teloorgang en vergeefsheid van alle verlangens en dromen, de alles doordesemende waanzin. Dat geeft hem een bepaalde hero茂ek: de treurige hero茂ek van iemand die het totale falen recht in het gezicht ziet. Precies daarom zegt hij, uiteindelijk: 鈥渋k was de uitdaging aangegaan en had tenminste 茅茅n van de dagelijkse nederlagen in een overwinning omgezet鈥�. De 鈥渙verwinning鈥� is dat hij zijn persoonlijke versie, zijn eigen verhaal, heeft weten te schrijven over een raadselachtige vrouw met een raadselachtige bok. In dit verhaal wordt de zinloosheid echter niet overwonnen, maar voelbaar gemaakt. Juist omdat het verhaal zichzelf op allerlei manieren ondermijnt, en allerlei uitermate pregnante sfeerbeelden van troosteloosheid bevat. En precies dat is volgens mij Diaz Greys troosteloze overwinning.
Ik bewonder hoe Onetti in deze novelle jongleert met vele elkaar en zichzelf ondermijnende verhalen, en hoe hij ons daarmee helemaal doordringt van de dubbelzinnige ongewisheid der dingen. Ook bewonder ik hoe hij ons helemaal meezuigt in de troosteloosheid van alles, zodat ook wij die voor even vlijmscherp onder ogen zien. En ik bewonder zijn ongelofelijk trefzekere stijl en vorm. Lees deze novelle, zou ik zeggen, en lees ook de andere door Kievenaar uitgegeven Onetti鈥檚. En ook zijn andere prachtwerken: zijn magnifieke maar in de ramsj versmoorde verhalenbundel "De put", zijn meesterlijke romans "Het korte leven" en "De werf", en ook "Laat de wind maar spreken". Bovendien hoop ik vurig dat dit niet de laatste Onetti is die bij Kievenaar uitkomt. Want Onetti is groot. Zeer groot.
November 15, 2024
賱賲 兀賮賴賲 賲丕 丕賱匕賷 賷丨丕賵賱 丕賱賰丕鬲亘 賯賵賱賴貙 賵賰兀賳賳賷 兀丿賵乇 賮賷 賲賰丕賳賷 亘賱丕 賴丿賮.
August 3, 2017
C鈥櫭� molto Onetti in questo racconto. Sembra quasi di vederlo, il grande maestro, mentre prende una storia come tante, quella della morte di Rita e del suo caprone, e si dirige verso la finestra, sollevandola verso l鈥檃lto chiudendo prima un occhio e poi l鈥檃ltro per osservarla in controluce. Lo seguiamo discreti mentre si avvicina con passo pesante al tavolo da lavoro, spegne con cura la sigaretta nel portacenere, poi si siede e inserisce con gesti precisi la storia all鈥檌nterno del suo caleidoscopio. Lo osserviamo in silenzio, mentre si toglie gli occhiali, sfrega due dita sugli occhi e poi si piega sullo strumento, iniziando a maneggiarlo con cura. Non ha fretta di terminare il lavoro, ogni tanto distoglie lo sguardo e poi si china di nuovo, aggiustando pi霉 volte l鈥檃pparecchio fino a quando non 猫 soddisfatto. Solo allora alza la testa e fa un cenno verso di noi, porgendoci il caleidoscopio e invitandoci finalmente a guardare. Ed ecco la meraviglia: la storia di Rita e del suo caprone non esiste pi霉, si 猫 dissolta, scomposta. Al suo posto ci sono le storie: quella di di Jorge Malabia, quella del suo amico Tito Perotti, quella del dottor Diaz Grey (chi si rivede!). Al posto della storia di Rita e del suo caprone c鈥櫭� ora la storia di Onetti. Per una tomba senza nome ci parla del bisogno dell鈥檜omo di costruire storie e insieme dell鈥檌mpossibilit脿 di approdare con esse a qualcosa di sicuro e definito. Onetti si premura di togliere al lettore qualsiasi appiglio, facendo piazza pulita di ogni certezza, a cominciare dallo scenario che sceglie per fare da sfondo agli avvenimenti, un鈥檈state bugiarda che incarna 鈥渓e illusorie promesse di tante estati precedenti鈥�, per proseguire con gli stessi personaggi, uomini che percorrono la strada della vita trascinandosi dietro il loro bagaglio di contraddizioni. Contraddittorio 猫 il ragazzo, Jorge, spaccone e vigliacco al tempo stesso, che fugge quell鈥檕nda che racconta di voler cavalcare. Contraddittorio 猫 il dottore, cinico e solitario, una monade che osserva il mondo come se lui ne fosse da tempo al di fuori. 鈥淣essuno pu貌 capire鈥�, dice ad un certo punto il giovane. Ma nessuno pu貌 smettere di provare a capire, a cercare di costruire la sua storia. E allora avanti, con quell鈥檌nsieme di fatti, reticenze, interpretazioni e menzogne di cui ogni storia che si rispetti 猫 impastata. Brandelli, perch茅 come dice Jorge 鈥渋 brandelli che mi si presentavano via via erano ben separati da ogni brandello precedente, soprattutto dal tempo e dalle cose che avevo fatto negli intervalli tra uno e l鈥檃ltro. Non ho mai veramente veduto lo storia nella sua completezza. [鈥 Tutti i brandelli sella storia che riuscii a ricordare mi servivano soltanto ad attizzare la mia piet脿, a restare in quelle ore dell鈥檃lba nel punto esatto della sofferenza che mi faceva felice
July 13, 2016
Recomiendo esta novela corta a los lectores avisados o novatos de la prosa onettiana que disponen de unas horas para pasear en compa帽铆a de algunas almas inquietas, tiernas y llenas de una nostalgia espesa, por las calles, los bares, los prost铆bulos鈥ue forman el ya m铆tico microcosmo llamado Santa Mar铆a. Como suele ocurrir con los relatos del ciclo de Santa Mar铆a, el lector no sale indemne de esta excursi贸n; se acerca gradualmente a lo m谩s 铆ntimo del narrador hasta sentirse afectado por sus angustias existenciales:
鈥淓s decir nada, una confusi贸n sin esperanza, un relato sin final posible, de sentidos dudosos, desmentido por los mismos elementos de que yo dispon铆a para formarlo. Personalmente, s贸lo hab铆a sabido del 煤ltimo cap铆tulo, de la tarde calurosa en el cementerio. Ignoraba el significado de lo que hab铆a visto, me era repugnante la idea de averiguar y cerciorarme.鈥� 鈥� p.125
鈥淓s decir nada, una confusi贸n sin esperanza, un relato sin final posible, de sentidos dudosos, desmentido por los mismos elementos de que yo dispon铆a para formarlo. Personalmente, s贸lo hab铆a sabido del 煤ltimo cap铆tulo, de la tarde calurosa en el cementerio. Ignoraba el significado de lo que hab铆a visto, me era repugnante la idea de averiguar y cerciorarme.鈥� 鈥� p.125
Read
December 28, 2021A man ask a friend to hear his story and help him find an answer to the narration, a reconstruction or a guess that gets something out of it. Throught this simple premise, Onetti introduces us into his world of Santa Maria to watch the start of an endless life that could be a fiction, ornamented with a complex writing that contrasts the small lenght and simple structure of the story. If you have the patience to read it all (after a while you kind of get the need to breath away that book; it is very, VERY, difficult to read) you'll find a beautiful jewell about ghost and shadows who cannot rest until someone give them a sense to exist, even if it is only in the minds of those who know the tale.
February 14, 2012
En esta novela de Santa Mar铆a, unos hombres entierran a una mujer que lleg贸 al pueblo con todo y chivo. Los hombres que participaron en el entierro se deciden a darle una historia.
Es una de las primeras novelas de Onetti y toca a uno de sus personajes m谩s sonados: Jorge Malabia. No es uno de mis personajes preferidos, pero esta novela sirve para ubicarlo en el universo sanmariano.
Hace un gran contraste con "Los adioses". Es una manera de percibir a Onetti. Quiz谩s estudiarlo. El antes y el despu茅s.
Es una de las primeras novelas de Onetti y toca a uno de sus personajes m谩s sonados: Jorge Malabia. No es uno de mis personajes preferidos, pero esta novela sirve para ubicarlo en el universo sanmariano.
Hace un gran contraste con "Los adioses". Es una manera de percibir a Onetti. Quiz谩s estudiarlo. El antes y el despu茅s.
September 16, 2021
Una novela corta donde hay viariantes dentro de la historia (ser谩 la manera de crear una leyenda?), el punto es que el autor nos envuelve de tal manera que no sabemos d贸nde est谩 la historia real y nos permite especular y reflexionar en cu谩l es la verdad y crear nuestra propia historia.
Una historia es s贸rdida, en ocasiones absurda, desubicada y contradictoria鈥�
Una historia es s贸rdida, en ocasiones absurda, desubicada y contradictoria鈥�
August 12, 2018
Se encaminaba muy bien para las 5 estrellas, una narrativa muy rica durante toda la historia... pero no esperaba un cierre as铆!
March 15, 2020
Juan Carlos Onetti, che gran figlio di puttana!
Sfacciatamente, dall'ultima, ma mica breve, orizzontalit脿 del suo letto a Madrid, giornali whisky e libri a portata di mano, ci prende per i fondelli e, se protestiamo, ci punta contro una pistola carica.
Oppure potremmo trarre la conclusione che ci vuole bene, smascherando, come fa, se stesso in primis, a ruota tutti gli scrittori e le loro storie, tutte insieme e una volta per tutte.
Siamo a Santa Maria, citt脿 immaginaria che ha fondato per abitarla dei suoi personaggi e della sua controvita, della sua e della loro immaginazione, delle sue e delle loro parole, a met脿 tra Montevideo e Buenos Aires senza essere n茅 l'una n茅 l'altra. Il dottore (quel Diaz Grey de "La vita breve" ambientato nello stesso luogo inesistente?) assiste a uno strano corteo funebre, un carretto che porta la bara seguito da un ragazzo e da un caprone bianco. Non vengono dalla strada principale, ma da un tragitto secondario e accidentato, quasi per vergogna evitando la citt脿; c'猫 bisogno anche delle braccia del dottore per scaricare il feretro e portarlo fino al luogo della sepoltura, una bara "dal peso assurdo" come quello del "fantasma incorporeo di un morto antico".
"Tutti noi sappiamo com'猫 un funerale a Santa Maria" esordisce nelle prime righe il dottore, al principio di una storia che agli esordi potrebbe apparire una lotta tra vivi e morti che si contendono la realt脿, un "Pedro Paramo" in salsa rioplatense, e invece, col tipico senso del mistero e del pessimismo onettiano, genera un vuoto diverso, quello delle vite apparenti e delle vite presunte o presumibili che il dottore si trova, quasi contro la sua volont脿, a indagare, ma anche di cui si rende partecipe: quella di Jorge (il ragazzo che accompagna il funerale), quella di Tito (amico di Jorge), di Rita (la defunta) e, infine, persino quella del capro.
Gi脿, perch茅 se tutti sappiamo com'猫 un funerale a Santa Maria, questo non lo sapevamo, questo modo di celebrarlo, nella desolazione e nella solitudine, con un capro appresso, e basta. La curiosit脿 del dottore 猫 confortata dalla voglia di raccontare di Jorge (Perch茅 non mi fa domande? ... mi domandi della donna), dalla sua giovanile ignavia distruttiva e dalla sua inadeguatezza virile; ma anche dall'apparizione folle e vendicativa di Tito, dalle versioni contraddittorie dei due amici; e persino dalla stessa immaginazione del dottore, che riordina il racconto inattendibile dei giovani, colma le mancanze con le sue supposizioni, cerca le verifiche che gli diano o meno ragione.
Onetti 猫 scrittore complesso, la sua prosa 猫 come un'ombra allungata sotto il sole di mezzogiorno, impossibile, restia a farsi comprendere al volo, tanto 猫 colma di distorsioni nel tempo e nello spazio, enigmatica. Discepolo del racconto destrutturato di Faulkner, sottraendovi la morale pubblica, il tribunale e il peccato che porta all'inferno, vi somma una dose di inafferrabilit脿 sudamericana. Lascia impronte evanescenti che presto scompaiono alla vista ma a lungo persistono nella memoria che diventa spazio di creazione, come in effetti 猫.
Quindi, perch茅 mai Onetti dovrebbe essere, essere stato, almeno in qualit脿 di scrittore, un figlio di puttana?
Senza scendere nei dettagli della storia di Jorge, Tito, Rita e del capro bianco - che emana una nuvola di indeterminabile atmosfera - Onetti, con i suoi contorsionismi intestinali, rende impossibile al lettore una visione completa, fissa: il primo racconto di Jorge 猫 completato dal dottore, poi distrutto e rivoltato dallo stesso Jorge, infine trasfigurato da Tito, ma sempre senza riuscire ad arrivare a un finale, un finale giusto o ingiusto che sia. Ma non 猫 nemmeno questo. A rendere Onetti un vero figlio di puttana 猫 la sua alterigia e la sua superiorit脿, che non 猫 altezzosa, il suo azzardo a dare degli sciocchi ai lettori che cercano in una storia un inizio, un senso e un finale, un supporto al significato che attribuiscono alla loro vita o un succedaneo a quello che non riescono a darle. Ma per lunghi tratti ce se ne dimentica, noi che leggiamo, e lo stesso Onetti che, fissato il telaio, si cimenta nel racconto, il puro racconto di una storia, che non contiene nessuna verit脿, cosicch茅 pu貌 essere smontato e ricostruito diversamente pur mantenendo lo stesso inizio e lo stesso finale, che guarda caso coincidono. Un capro bianco che segue un carro funebre.
Eppure ce lo si aspetta un finale, maledetto figlio di puttana! Invece tu hai scritto solo per sentirti in pace dopo aver trasformato in vittoria almeno una delle tante sconfitte quotidiane.
"Questo, questo era il funerale. Un carro che trasportava un morto, come sempre. Ma dietro al carro, a cinquanta metri, avviliti, stanchi, decisi in tutti i casi ad arrivare fino al cimitero anche se questo dovesse trovarsi due chilometri pi霉 lontano, il ragazzo e il capro, un po' indietro la bestia, trascinata o appena condotta, con una grossa corda, procedendo quasi a tre zampe, ma senza rifiutarsi di camminare. Nient'altro, nessun altro; l'ultima vibrazione della polvere, la calura mansueta della luce lungo la strada".
Sfacciatamente, dall'ultima, ma mica breve, orizzontalit脿 del suo letto a Madrid, giornali whisky e libri a portata di mano, ci prende per i fondelli e, se protestiamo, ci punta contro una pistola carica.
Oppure potremmo trarre la conclusione che ci vuole bene, smascherando, come fa, se stesso in primis, a ruota tutti gli scrittori e le loro storie, tutte insieme e una volta per tutte.
Siamo a Santa Maria, citt脿 immaginaria che ha fondato per abitarla dei suoi personaggi e della sua controvita, della sua e della loro immaginazione, delle sue e delle loro parole, a met脿 tra Montevideo e Buenos Aires senza essere n茅 l'una n茅 l'altra. Il dottore (quel Diaz Grey de "La vita breve" ambientato nello stesso luogo inesistente?) assiste a uno strano corteo funebre, un carretto che porta la bara seguito da un ragazzo e da un caprone bianco. Non vengono dalla strada principale, ma da un tragitto secondario e accidentato, quasi per vergogna evitando la citt脿; c'猫 bisogno anche delle braccia del dottore per scaricare il feretro e portarlo fino al luogo della sepoltura, una bara "dal peso assurdo" come quello del "fantasma incorporeo di un morto antico".
"Tutti noi sappiamo com'猫 un funerale a Santa Maria" esordisce nelle prime righe il dottore, al principio di una storia che agli esordi potrebbe apparire una lotta tra vivi e morti che si contendono la realt脿, un "Pedro Paramo" in salsa rioplatense, e invece, col tipico senso del mistero e del pessimismo onettiano, genera un vuoto diverso, quello delle vite apparenti e delle vite presunte o presumibili che il dottore si trova, quasi contro la sua volont脿, a indagare, ma anche di cui si rende partecipe: quella di Jorge (il ragazzo che accompagna il funerale), quella di Tito (amico di Jorge), di Rita (la defunta) e, infine, persino quella del capro.
Gi脿, perch茅 se tutti sappiamo com'猫 un funerale a Santa Maria, questo non lo sapevamo, questo modo di celebrarlo, nella desolazione e nella solitudine, con un capro appresso, e basta. La curiosit脿 del dottore 猫 confortata dalla voglia di raccontare di Jorge (Perch茅 non mi fa domande? ... mi domandi della donna), dalla sua giovanile ignavia distruttiva e dalla sua inadeguatezza virile; ma anche dall'apparizione folle e vendicativa di Tito, dalle versioni contraddittorie dei due amici; e persino dalla stessa immaginazione del dottore, che riordina il racconto inattendibile dei giovani, colma le mancanze con le sue supposizioni, cerca le verifiche che gli diano o meno ragione.
Onetti 猫 scrittore complesso, la sua prosa 猫 come un'ombra allungata sotto il sole di mezzogiorno, impossibile, restia a farsi comprendere al volo, tanto 猫 colma di distorsioni nel tempo e nello spazio, enigmatica. Discepolo del racconto destrutturato di Faulkner, sottraendovi la morale pubblica, il tribunale e il peccato che porta all'inferno, vi somma una dose di inafferrabilit脿 sudamericana. Lascia impronte evanescenti che presto scompaiono alla vista ma a lungo persistono nella memoria che diventa spazio di creazione, come in effetti 猫.
Quindi, perch茅 mai Onetti dovrebbe essere, essere stato, almeno in qualit脿 di scrittore, un figlio di puttana?
Senza scendere nei dettagli della storia di Jorge, Tito, Rita e del capro bianco - che emana una nuvola di indeterminabile atmosfera - Onetti, con i suoi contorsionismi intestinali, rende impossibile al lettore una visione completa, fissa: il primo racconto di Jorge 猫 completato dal dottore, poi distrutto e rivoltato dallo stesso Jorge, infine trasfigurato da Tito, ma sempre senza riuscire ad arrivare a un finale, un finale giusto o ingiusto che sia. Ma non 猫 nemmeno questo. A rendere Onetti un vero figlio di puttana 猫 la sua alterigia e la sua superiorit脿, che non 猫 altezzosa, il suo azzardo a dare degli sciocchi ai lettori che cercano in una storia un inizio, un senso e un finale, un supporto al significato che attribuiscono alla loro vita o un succedaneo a quello che non riescono a darle. Ma per lunghi tratti ce se ne dimentica, noi che leggiamo, e lo stesso Onetti che, fissato il telaio, si cimenta nel racconto, il puro racconto di una storia, che non contiene nessuna verit脿, cosicch茅 pu貌 essere smontato e ricostruito diversamente pur mantenendo lo stesso inizio e lo stesso finale, che guarda caso coincidono. Un capro bianco che segue un carro funebre.
Eppure ce lo si aspetta un finale, maledetto figlio di puttana! Invece tu hai scritto solo per sentirti in pace dopo aver trasformato in vittoria almeno una delle tante sconfitte quotidiane.
"Questo, questo era il funerale. Un carro che trasportava un morto, come sempre. Ma dietro al carro, a cinquanta metri, avviliti, stanchi, decisi in tutti i casi ad arrivare fino al cimitero anche se questo dovesse trovarsi due chilometri pi霉 lontano, il ragazzo e il capro, un po' indietro la bestia, trascinata o appena condotta, con una grossa corda, procedendo quasi a tre zampe, ma senza rifiutarsi di camminare. Nient'altro, nessun altro; l'ultima vibrazione della polvere, la calura mansueta della luce lungo la strada".
January 28, 2025
Para antes de morir, s铆 o s铆 me compro un cabr贸n. Excelente narraci贸n, el tercer capitulo me hizo estallar de risa y amor, hermos铆simo. Comprendo y apruebo y coincido y reinvindico plenamente la totalidad de la historia, en t茅rminos conceptuales, pero emocionalmente, no lo s茅. Luego del tercero, me fue perdiendo cada vez m谩s. A煤n si no cesara en los niveles de perfecci贸n, acab贸 por resultarme un excelente experimento, sensaci贸n semejante a la que me dio Cort谩zar en "Final de juego", nada malo, ch茅. Pero para tratarse de Onetti, me sent铆 raro y un poco triste, o vac铆o. Y no en un sentido dichoso, como suele tratarse con 茅l, sin贸, vac铆o y con asombro y admiraci贸n, pero no devastado y lleno de amor, que a fin de cuentas, es lo que busco en sus escritos. En resumen, muy bueno, pero quiz谩 demasiado convencional, a iguales partes que experimental, no lo s茅, una atracci贸n de circo, vistosa, meticulosa, lustrada e imponente. Pero, no el n煤cleo de mi alma al desnudo, como lo dem谩s del bueno de Carlos. De todas maneras, me alegro de haber le铆do ; ), a seguir en la b煤squeda de mi libro preferido, o la confirmaci贸n del mismo, dado el caso (y a mi pesar, reconozco, ya que me encantar铆a amar a煤n m谩s un pedazo de papel, tinta y momentos perdidos). Grato libro, Onetti, genio altamente versatil, te aplaudo a煤n si no me siento tan c贸modo como de costumbre. Brindo por vos, querido.
February 28, 2019
Admito que lo tuve que releer inmediatamente cuando lo termin茅 porque la primera vez no hab铆a entendido nada por la complejidad que posee, pero una vez que lo entend铆 me di cuenta que es una genialidad narrativa, te deja un buen rato tratando de procesar todo lo que se cuenta, sobre todo porque el lector tiene una importancia trascendental para la construcci贸n de este relato.
Es complejo pero realmente bien logrado.
Es complejo pero realmente bien logrado.
July 4, 2023
Un buen libro, pero no muy memorable. Indudablemente es singular, y se nota la influencia de la novela negra: Diaz Grey act煤a, en esta novela, casi como un detective.
Se lee, pues, como una novela de detectives; pero, al final, Onetti le da un giro muy onettiano: es decir, todo se va m谩s o menos a la mierda... pero bien.
Se lee, pues, como una novela de detectives; pero, al final, Onetti le da un giro muy onettiano: es decir, todo se va m谩s o menos a la mierda... pero bien.
September 26, 2023
Questo 猫 stato il primo testo che ho letto di Onetti e devo dire che ho trovato una bella storia 猫 una scrittura incisiva. Si classifica sicuramente tra gli scrittori sudamericani che apprezzo molto, motivo per cui ho gi脿 provveduto a recuperato altri suoi titoli cos矛 da provare testi un po鈥� pi霉 lunghi e corposi.
April 27, 2025
"賰丕賳 賴匕丕 鬲賯乇賷亘丕賸 賰賱賾 賲丕 丨馗賷鬲 亘賴 亘毓丿 丕賱毓胤賱丞. 兀賷賾 賱丕 卮賷亍貨 丨賷乇丞 亘賱丕 兀賲賱貙 賯氐賾丞 亘賱丕 賳賴丕賷丞 賲賲賰賳丞貙 亘賲丿賱賵賱丕鬲 賲卮賰賵賰 賮賷賴丕貙 鬲丿丨囟賴丕 丕賱毓賳丕氐乇 賳賮爻購賴丕 丕賱鬲賷 兀鬲賷丨鬲 賱賷 賱鬲賰賵賷賳賴丕. 卮禺氐賷賾丕賸貙 賱賲 兀毓乇賮 賲賳賴丕 爻賵賶 丕賱賮氐賱 丕賱兀禺賷乇貙 丕賱賲爻丕亍 丕賱丨丕乇賾 賮賷 丕賱賲丿賮賳. 賰賳鬲 兀噩賴賱 賲毓賳賶 賲丕 乇兀賷鬲賴貙 賵兀氐丕亘鬲賳賷 賮賰乇丞購 丕賱鬲丨賯賾賯 賵丕賱鬲孬亘賾鬲 賲賳 丕賱兀賲乇 亘丕賱丕卮賲卅夭丕夭."
Displaying 1 - 30 of 39 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.