What do you think?
Rate this book
睾乇賷亘
氐丿乇鬲 乇賵丕賷丞 芦睾乇賷亘禄 賱賱鬲乇賰賷 賷毓賯賵亘 賯丿乇賷 賯乇賴 毓孬賲丕賳 兀賵睾賱賵 丨鬲賶 丕賱丌賳 賮賷 15 胤亘毓丞 賰丕賳 兀賵賱賴丕 賮賷 毓丕賲 1932貙 賵賯丿 鬲乇噩賲賴丕 兀禺賷乇丕賸 丕賱賶 丕賱毓乇亘賷丞 賮丕乇賵賯 賲氐胤賮賶 (賵夭丕乇丞 丕賱孬賯丕賮丞 丕賱爻賵乇賷丞) 賵賴賷 鬲亘丿兀 亘毓孬賵乇 芦賱噩賳丞 鬲丿賯賷賯 丕賱賲馗丕賱賲禄 丕賱鬲賷 兀賵賮丿鬲賴丕 丕賱丨賰賵賲丞 丕賱鬲乇賰賷丞 丕賱鬲賷 賯丕賲鬲 毓賱賶 兀賳賯丕囟 丕賱禺賱丕賮丞 丕賱毓孬賲丕賳賷丞 毓賱賶 賲禺胤賵胤 賳噩丿 賮賷賴 賲匕賰乇丕鬲 丕賱乇丕賵賷 丕賱卮丕賴丿 毓賱賶 丕丨鬲乇丕賯 賵丿賲丕乇 賯乇賷丞 鬲乇賰賷丞 兀賳丕囟賵賱賷丞 亘賷賳 爻賳丕亘賰 丕賱賮賯乇 賵兀毓賯丕亘 亘賳丕丿賯 丕賱賷賵賳丕賳 丕賱睾夭丕丞 兀亘丕賳 丕賱丨乇亘 丕賱毓丕賱賲賷丞 丕賱兀賵賱賶 兀賵 亘毓丿賴丕 亘賯賱賷賱.
Unknown Binding
First published January 1, 1932
117 people are currently reading
3,672 people want to read
About the author
Yakup Kadri Karaosmano臒lu
36听books170听followersYakup Kadri Karaosmano臒lu, (d. 27 Mart 1889, Kahire, M谋s谋r 鈥� 枚. 3 Aral谋k 1974, Ankara). T眉rk romanc谋, gazeteci, 艧air, diplomat.
Roman, 枚yk眉 ve makaleleri ile T眉rk toplumunun Tanzimat鈥檛an bu yana ge莽irdi臒i de臒i艧iklikleri anlatm谋艧 bir yazard谋r. As谋l 眉n眉n眉 romanlar谋 ile sa臒layan yazar谋n en 眉nl眉 romanlar谋 Nur Baba, Kiral谋k Konak ve Yaban'd谋r. Edebiyat ya艧am谋n谋n ba艧谋nda Fecr-i Ati edebiyat toplulu臒unun kurucu 眉yeleri aras谋nda yer alm谋艧; daha sonra ferdiyet莽i d眉艧眉ncelerden uzakla艧arak toplumcu kabul etmi艧 bir yazar olarak de臒erlendirilir [1].
Milli M眉cadele y谋llar谋nda ve sonras谋nda etkin bir siyasal ya艧am s眉rm眉艧t眉r[1]. Milli M眉cadeleden itibaren Atat眉rk鈥櫭糿 yak谋n arkada艧lar谋 aras谋nda yer alm谋艧; TBMM II., IV., XII. d枚nemlerde milletvekili臒i yapm谋艧t谋r.
Kadro Dergisi鈥檔in kurucular谋ndand谋r. Dergi, devrin y枚neticileri ile fikir ayr谋l谋臒谋na d眉艧眉p Kemalizm鈥檌 de臒i艧tirmekle su莽lanarak kapanmas谋ndan sonra diplomat olarak yurtd谋艧谋nda 莽e艧itli g枚revlerde bulunmu艧tur.
Anadolu Ajans谋鈥檔谋n kurucular谋ndand谋r 枚mr眉n眉n son y谋llar谋nda ajans谋n y枚netim kurulu ba艧kanl谋臒谋n谋 yapm谋艧t谋r.
Kaynak:
Roman, 枚yk眉 ve makaleleri ile T眉rk toplumunun Tanzimat鈥檛an bu yana ge莽irdi臒i de臒i艧iklikleri anlatm谋艧 bir yazard谋r. As谋l 眉n眉n眉 romanlar谋 ile sa臒layan yazar谋n en 眉nl眉 romanlar谋 Nur Baba, Kiral谋k Konak ve Yaban'd谋r. Edebiyat ya艧am谋n谋n ba艧谋nda Fecr-i Ati edebiyat toplulu臒unun kurucu 眉yeleri aras谋nda yer alm谋艧; daha sonra ferdiyet莽i d眉艧眉ncelerden uzakla艧arak toplumcu kabul etmi艧 bir yazar olarak de臒erlendirilir [1].
Milli M眉cadele y谋llar谋nda ve sonras谋nda etkin bir siyasal ya艧am s眉rm眉艧t眉r[1]. Milli M眉cadeleden itibaren Atat眉rk鈥櫭糿 yak谋n arkada艧lar谋 aras谋nda yer alm谋艧; TBMM II., IV., XII. d枚nemlerde milletvekili臒i yapm谋艧t谋r.
Kadro Dergisi鈥檔in kurucular谋ndand谋r. Dergi, devrin y枚neticileri ile fikir ayr谋l谋臒谋na d眉艧眉p Kemalizm鈥檌 de臒i艧tirmekle su莽lanarak kapanmas谋ndan sonra diplomat olarak yurtd谋艧谋nda 莽e艧itli g枚revlerde bulunmu艧tur.
Anadolu Ajans谋鈥檔谋n kurucular谋ndand谋r 枚mr眉n眉n son y谋llar谋nda ajans谋n y枚netim kurulu ba艧kanl谋臒谋n谋 yapm谋艧t谋r.
Kaynak:
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 333 reviews
April 5, 2017
Initially I was not sure about this book. Having read , I couldn't fully grasp where the author was going and why he had a sudden change of heart as to his world views. However, I quickly realized that at the beginning of the book he heavily used irony to introduce the strange world of Anatolia to the reader.
Similarly to what I said in my review about , I think that a person who has never had any kind of contact with Anatolia, and with Turkey outside of Istanbul in general, would have a problem completely understanding Yaban (translated as The Strange on Wikipedia; whereas yabanc谋 is a foreigner, an alien [though not one from outer space]).
This book represents a world that has hardly changed from the time it was written, or, as a matter of fact, the time it is set in, or any time before that. Anatolia is not anything that one could just imagine. The people living there are, and seem to have been for a really long time, suspended in a certain timelessness. Their world might change as the outside world does, but their mindset doesn't necessarily need to follow.
The main character in Yaban is a veteran from the war, the son of a rich family from Istanbul, who loses his arm during WWI and, defeated, decides to "look for himself" in a quiet village in Anatolia, supposedly somewhere close to Sakarya (which is still far away from inner or Eastern Anatolia, which is yet another, completely different world). What this man is not prepared for is that even though he is from the same country, even though he speaks almost the same language, albeit much more refined, even though he has lost his arm to protect these people, they will never see him as one of them. He is always rejected as a crippled outsider, unwanted and unwelcome. The most that he ever achieves is to be tolerated, but never sought after.
The world has changed a lot since the times of the book - the Turkish Liberation War (1919-1922), but I wouldn't say that Anatolia has done so, too. I had the opportunity to live in Ankara, the second biggest metropolis in Turkey, and to travel around the country, and I can understand the character of this book very well. While in university life I could almost fit in, especially considering that I speak the language, whenever me and my friends would go on a trip to any other city in Anatolia, we would stick out like a sore thumb. On one occasion we were walking on a seemingly empty market street in a rather big town, only to have every single person from every single store come out to gawk at us in a matter of seconds.
Therefore, this special mindset can be attributed to the culture of this mainland part of Turkey. The closed societies, everyone knowing everybody else, the people sticking together in times of need, but always mistrusting outsiders. This is something that, I believe, was a common phenomenon all over the world before globalization and multiculturalism, but in many parts of the world, and especially Europe, where by many standards Turkey is, it has changed a lot since. More so, even if strangers and foreigners are noticeable in small towns all over Europe, they are still more welcome.
I think that this lack of change in Anatolia can, therefore, be attributed to the continuing conflict between European culture and Islamic tradition. And when I say Islamic tradition, I especially need to underline the word tradition. Because religions of all kinds are tightly linked to following a set of rules which resist time and change and, in some cases, get much stronger with time and under the pressure of outside forces to evolve.
What bothered me in this story is also closely linked to the traditionalism of religion. Yaban is very actual today. I am afraid to say that in the last century it has never been more close to the reality of the current situation than today. The book is set right in the middle of Ataturk's war for the liberalization of Turkey. Ataturk's ideas were very controversial at the time. Today he is widely beloved, but that was not necessarily so during his rise to power. He was also considered an outsider and even an oppressor by some. And the main reason for that was that Ataturk shared many of the European values, including the idea that religion should not play a central role in society. Which means that after he became head of the newly born Turkish Republic, he lowered the importance of religion and went ahead to educate the people in a new set of cultural values.
In recent years religion has been re-gaining its positions, which means that more and more people become torn between Westernization and dedication to Islam. And this time around the government, in opposition to Ataturk's principles, is promoting the role of religion, therefore taking a step back from what was achieved during the Liberation War. And never has the following quote from the book been more relevant to society, and not in a good way:
- I know, you are one of them.听
- Who are "them"?
- The ones who support Kemal Pasha [Ataturk].
- How can a man be a Turk and not support Kemal Pasha?
- My friend, we are not Turks.
- What are you, then?
- We are Muslim, alhamdulillah, praise be to God.
(translated by me)听
听
March 27, 2019
Toplumumuzun temel sorunlar谋na de臒inilmi艧. D眉n neyse bug眉n de ayn谋s谋 de臒i艧en hi莽bir 艧ey yok. Okumak i莽in 莽ok ge莽 kalm谋艧谋m. Yakup Kadri s谋rf bu kitab谋yla bile favori yazarlar谋m aras谋na girdi.
November 28, 2016
脟ok g眉zel.
惭眉办别尘尘别濒.
Okumak i莽in 莽ok ge莽 kalm谋艧谋m.
Ke艧ke y谋llar once okumu艧 olsayd谋m da 艧imdi tekrar okuyor olsayd谋m.
Bir subay. Ad谋 Ahmed. Varl谋kl谋 bir aileden geliyor. Kurtulu艧 sava艧谋 d枚nemindeyiz. Sava艧谋n en k枚t眉le艧ti臒i zamanlar. 陌stanbul'da durulmuyor. Ahmed'in de psikolojisi 莽ok bozuk. 脺st眉ne 眉stl眉k Ahmed 1. Cihan Harbinde sol kolunu kaybetmi艧.
陌艧te b枚yle bir d枚nemde yard谋mc谋s谋 Mehmet Ali
-Gel diyor Beyim seni bizim k枚ye g枚t眉reyim.
Teklifi Kabul ediyor Ahmed ve Eski艧ehir'in bir k枚y眉ne gidip yerle艧iyorlar.
Burada Ahmed once k枚yl眉yle m眉cadele ediyor. Kendisini bu cahil k枚yl眉ye Kabul ettirmek epey zor oluyor. K枚yl眉 cahil kurnaz ve a莽 g枚zl眉. 陌stanbul'dan gelen zengin adam谋 "yolmaya" 莽al谋艧谋yorlar. Dolay谋s谋yla once bir nefret ediyorsunuz k枚yl眉den. Sonra bir daha da sevmiyorsunuz.
Sonra Yunanl谋lar geliyor. K枚yden ge莽ip Ankara'ya gidiyorlar. 脟akal Salih A臒a vatan谋 sat谋p bu 艧erefsizlere yol bil g枚steriyor. Hemde imam olacak allahs谋z da yan谋nda. Bu durumda herkesin evini bark谋n谋 ba臒谋n谋 bah莽esini yakan Yunan Salih A臒a'yla 陌mam Efendi'ye dokunmuyorlar.
Ancak t眉m k枚y眉 yak谋yorlar. 脟ok k枚t眉l眉k ediyorlar. Ben y,nede k枚yl眉y眉 affedemedim ama ne yalan s枚yleyeyim ac谋d谋m.
惭眉办别尘尘别濒.
Okumak i莽in 莽ok ge莽 kalm谋艧谋m.
Ke艧ke y谋llar once okumu艧 olsayd谋m da 艧imdi tekrar okuyor olsayd谋m.
Bir subay. Ad谋 Ahmed. Varl谋kl谋 bir aileden geliyor. Kurtulu艧 sava艧谋 d枚nemindeyiz. Sava艧谋n en k枚t眉le艧ti臒i zamanlar. 陌stanbul'da durulmuyor. Ahmed'in de psikolojisi 莽ok bozuk. 脺st眉ne 眉stl眉k Ahmed 1. Cihan Harbinde sol kolunu kaybetmi艧.
陌艧te b枚yle bir d枚nemde yard谋mc谋s谋 Mehmet Ali
-Gel diyor Beyim seni bizim k枚ye g枚t眉reyim.
Teklifi Kabul ediyor Ahmed ve Eski艧ehir'in bir k枚y眉ne gidip yerle艧iyorlar.
Burada Ahmed once k枚yl眉yle m眉cadele ediyor. Kendisini bu cahil k枚yl眉ye Kabul ettirmek epey zor oluyor. K枚yl眉 cahil kurnaz ve a莽 g枚zl眉. 陌stanbul'dan gelen zengin adam谋 "yolmaya" 莽al谋艧谋yorlar. Dolay谋s谋yla once bir nefret ediyorsunuz k枚yl眉den. Sonra bir daha da sevmiyorsunuz.
Sonra Yunanl谋lar geliyor. K枚yden ge莽ip Ankara'ya gidiyorlar. 脟akal Salih A臒a vatan谋 sat谋p bu 艧erefsizlere yol bil g枚steriyor. Hemde imam olacak allahs谋z da yan谋nda. Bu durumda herkesin evini bark谋n谋 ba臒谋n谋 bah莽esini yakan Yunan Salih A臒a'yla 陌mam Efendi'ye dokunmuyorlar.
Ancak t眉m k枚y眉 yak谋yorlar. 脟ok k枚t眉l眉k ediyorlar. Ben y,nede k枚yl眉y眉 affedemedim ama ne yalan s枚yleyeyim ac谋d谋m.
March 29, 2016
"D眉nyadan elini ete臒ini 莽ekmi艧 bir kimse i莽in Anadolu'nun bu 眉cra k枚艧esinden daha uygun neresi bulunabilir? Ben, burada diri diri, bir mezara g枚m眉lm眉艧 gibiyim. Hi莽bir intihar bu kadar 艧uurlu, bu kadar iradeli, bu kadar s眉rekli ve 莽etin olmam谋艧t谋r."
April 1, 2014
Sanki Kurtulu艧 Sava艧谋 zaman谋n谋 de臒il, g眉n眉m眉zde ge莽en bir vakay谋 okuyor gibiydim. Bozk谋r谋m谋n insan谋 hi莽 de臒i艧medi, belki hi莽 de de臒i艧meyecek. 陌莽inde Haymana, Polatl谋, Sivrihisar ge莽tik莽e akl谋ma hep o Ankara'n谋n ve 莽evresinin eski foto臒raflar谋 geliyor. Buydu bu hale getirdik diye 莽e艧itli devlet binalar谋nda/眉niversitelerde/lokantalarda vb. yer alan foto臒raflar.
Yaban o kadar g眉zel anlatm谋艧 ki o ani de臒i艧imi, hayret etmemek elde de臒il. Y眉zlerce y谋l devlet denilen kavram谋 ve sava艧谋 sadece belli zamanda gelen 枚艧眉rc眉lerden ve bir iki asker vermekten ibaret sanan 陌莽 Anadolu k枚yl眉s眉n眉n sava艧 burnunun dibine gelince ve 眉lkenin merkezi birden 陌stanbul'dan al谋n谋p yan谋 ba艧lar谋na Ankara'ya konunca 艧a艧k谋nl谋klar谋n谋, d眉zenlerini de臒i艧tirmek istememelerini, kendi 眉lkelerinden bile olsa farkl谋 olanlar谋 Yaban olarak kabul etmeleri 莽ok do臒al. Bu insanlar谋n hala de臒i艧memesine de 艧a艧mamak gerek, ne de olsa g眉n眉m眉z iktidar谋 dahi Ankara'n谋n ba艧kentli臒ini kabul edememi艧 durumda. Hep bir ayr谋m谋n par莽as谋, eskiyle ba臒lar谋n koptu臒u nokta olacak Ankara, bozk谋r谋n insanlar谋 buna haz谋r olsa da olmasa da.
Not: 艦u eserlerdeki neredeyse kitap sayfa say谋s谋 kadar 枚n a莽谋klama ve son a莽谋klamalardan rahats谋z olan bir benim san谋r谋m. Bunlar anlamaz diye mi d眉艧眉n眉yorlar ki kitab谋 sayfa sayfa 枚zetleyip, burada yazar bunu demek istedi, bunu anlatt谋 diye a莽谋kl谋yorlar? Ben ise rahats谋z oluyorum.
Yaban o kadar g眉zel anlatm谋艧 ki o ani de臒i艧imi, hayret etmemek elde de臒il. Y眉zlerce y谋l devlet denilen kavram谋 ve sava艧谋 sadece belli zamanda gelen 枚艧眉rc眉lerden ve bir iki asker vermekten ibaret sanan 陌莽 Anadolu k枚yl眉s眉n眉n sava艧 burnunun dibine gelince ve 眉lkenin merkezi birden 陌stanbul'dan al谋n谋p yan谋 ba艧lar谋na Ankara'ya konunca 艧a艧k谋nl谋klar谋n谋, d眉zenlerini de臒i艧tirmek istememelerini, kendi 眉lkelerinden bile olsa farkl谋 olanlar谋 Yaban olarak kabul etmeleri 莽ok do臒al. Bu insanlar谋n hala de臒i艧memesine de 艧a艧mamak gerek, ne de olsa g眉n眉m眉z iktidar谋 dahi Ankara'n谋n ba艧kentli臒ini kabul edememi艧 durumda. Hep bir ayr谋m谋n par莽as谋, eskiyle ba臒lar谋n koptu臒u nokta olacak Ankara, bozk谋r谋n insanlar谋 buna haz谋r olsa da olmasa da.
Not: 艦u eserlerdeki neredeyse kitap sayfa say谋s谋 kadar 枚n a莽谋klama ve son a莽谋klamalardan rahats谋z olan bir benim san谋r谋m. Bunlar anlamaz diye mi d眉艧眉n眉yorlar ki kitab谋 sayfa sayfa 枚zetleyip, burada yazar bunu demek istedi, bunu anlatt谋 diye a莽谋kl谋yorlar? Ben ise rahats谋z oluyorum.
August 13, 2019
T眉m Anadolu kenetlendi, Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檔谋 枚yle kazand谋k. 陌lk枚臒retimde bize 枚臒retilen 枚zetle buydu. Ancak ger莽ekte durum neydi? 陌stanbul ayd谋n谋 ile Anadolu k枚yl眉s眉 aras谋ndaki u莽urumu, halk谋n cehaletini ve bunun sorumlular谋n谋 irdeleyen bir kitap Yaban. Kendi i莽imizde kendi kendimize yabanc谋 kal谋艧谋m谋z谋 ve bunun sonu莽lar谋n谋 anlat谋yor da diyebiliriz.
March 28, 2017
Nas谋l sard谋, nas谋l bitti anlayad谋m
Soluk solu臒a bir hikayeydi!
Soluk solu臒a bir hikayeydi!
January 17, 2021
3.5/4
Yaban鈥櫮� en son lisede b谋rakt谋臒谋m i莽in yar谋m yamalak haf谋zamdan 莽a臒谋r谋p duruyordum. T眉rk klasiklerine geri d枚n眉艧 furyamla beraber yeniden ele alma 艧ans谋 buldu臒um i莽in mutluyum. Yakup Kadri bu k谋sa romanda kurtulu艧 m眉cadelesinde gazi olarak tek kolunu kaybetmi艧 Ahmet鈥檌n 陌stanbul鈥檇a ya艧amak istemeyerek k枚ye yerle艧mesini konu al谋yor. Sava艧la tarumar olan 眉lkenin ac谋s谋n谋n ve i艧galin hen眉z u臒ramad谋臒谋 bu k枚yde 艧ehirden inmi艧 鈥渁yd谋n鈥� ve okumu艧 beyaz T眉rk鈥櫭糿 adaptasyon m眉cadelesini dinliyoruz uzunca bir s眉re. Yakup Kadri T眉rkiye鈥檇eki do臒u-bat谋 aras谋ndaki u莽urumu nokta at谋艧谋 tespitler ve yerli yerinde g枚zlemlerle okura 莽ok g眉zel aktar谋yor. Ayn谋 topraklar谋n insanlar谋n谋n birbirinden bu denli derin k眉lt眉rel farkl谋l谋klarla ayr谋lmas谋n谋 da 艧u s枚zlerle muazzam 艧ekilde ortaya koyuyor:
鈥淭眉rk ayd谋n谋, gene sensin! Bu viran 眉lke ve yoksul insan kitlesi i莽in ne yapt谋n? Y谋llarca, y眉zy谋llarca onun kan谋n谋 emdikten ve onu bir posa halinde kat谋 toprak 眉st眉ne att谋ktan sonra, 艧imdi de gelip ondan tiksinmek hakk谋n谋 kendinde buluyorsun.鈥�
Ahmet鈥檌n yer yer komik ve d眉艧眉nd眉r眉c眉, yer yer trajik ve 眉z眉c眉 deneyimleri k枚y眉n de i艧gal edilmesi, sava艧谋n s谋莽ramas谋 ve 枚l眉m眉n yeniden bir ger莽eklik haline gelmesiyle olduk莽a dramatik bir y枚ne evriliyor.
Genel olarak konu ve i艧leni艧 a莽谋s谋ndan ilgi 莽ekici bir roman ancak Yakup Kadri鈥檔in anlat谋m谋n谋 yeterince g眉莽l眉 bulmad谋m. Baz谋 kavramlar ve olaylar fazlas谋yla basite indirgenmi艧ti ve arada kopukluklar mevcuttu. Sonunun fazlas谋yla havada kalmas谋 da k眉莽眉k bir hayal k谋r谋kl谋臒谋 yaratt谋 ancak edebiyat谋m谋z谋n yap谋ta艧lar谋ndan biri oldu臒u i莽in mutlaka okuma maceram谋zda yer almas谋 gereken klasiklerden.
Yaban鈥櫮� en son lisede b谋rakt谋臒谋m i莽in yar谋m yamalak haf谋zamdan 莽a臒谋r谋p duruyordum. T眉rk klasiklerine geri d枚n眉艧 furyamla beraber yeniden ele alma 艧ans谋 buldu臒um i莽in mutluyum. Yakup Kadri bu k谋sa romanda kurtulu艧 m眉cadelesinde gazi olarak tek kolunu kaybetmi艧 Ahmet鈥檌n 陌stanbul鈥檇a ya艧amak istemeyerek k枚ye yerle艧mesini konu al谋yor. Sava艧la tarumar olan 眉lkenin ac谋s谋n谋n ve i艧galin hen眉z u臒ramad谋臒谋 bu k枚yde 艧ehirden inmi艧 鈥渁yd谋n鈥� ve okumu艧 beyaz T眉rk鈥櫭糿 adaptasyon m眉cadelesini dinliyoruz uzunca bir s眉re. Yakup Kadri T眉rkiye鈥檇eki do臒u-bat谋 aras谋ndaki u莽urumu nokta at谋艧谋 tespitler ve yerli yerinde g枚zlemlerle okura 莽ok g眉zel aktar谋yor. Ayn谋 topraklar谋n insanlar谋n谋n birbirinden bu denli derin k眉lt眉rel farkl谋l谋klarla ayr谋lmas谋n谋 da 艧u s枚zlerle muazzam 艧ekilde ortaya koyuyor:
鈥淭眉rk ayd谋n谋, gene sensin! Bu viran 眉lke ve yoksul insan kitlesi i莽in ne yapt谋n? Y谋llarca, y眉zy谋llarca onun kan谋n谋 emdikten ve onu bir posa halinde kat谋 toprak 眉st眉ne att谋ktan sonra, 艧imdi de gelip ondan tiksinmek hakk谋n谋 kendinde buluyorsun.鈥�
Ahmet鈥檌n yer yer komik ve d眉艧眉nd眉r眉c眉, yer yer trajik ve 眉z眉c眉 deneyimleri k枚y眉n de i艧gal edilmesi, sava艧谋n s谋莽ramas谋 ve 枚l眉m眉n yeniden bir ger莽eklik haline gelmesiyle olduk莽a dramatik bir y枚ne evriliyor.
Genel olarak konu ve i艧leni艧 a莽谋s谋ndan ilgi 莽ekici bir roman ancak Yakup Kadri鈥檔in anlat谋m谋n谋 yeterince g眉莽l眉 bulmad谋m. Baz谋 kavramlar ve olaylar fazlas谋yla basite indirgenmi艧ti ve arada kopukluklar mevcuttu. Sonunun fazlas谋yla havada kalmas谋 da k眉莽眉k bir hayal k谋r谋kl谋臒谋 yaratt谋 ancak edebiyat谋m谋z谋n yap谋ta艧lar谋ndan biri oldu臒u i莽in mutlaka okuma maceram谋zda yer almas谋 gereken klasiklerden.
December 2, 2017
Bu kadar zamand谋r neden okumam谋艧t谋m bilmiyorum...T眉rkiye'de 1930lardan 2017ye neredeyse hi莽 bir 艧eyin de臒i艧memi艧 oldu臒unu g枚steren, m眉thi艧 g枚zlemlerle dolu bir roman.
May 5, 2025
insano臒lu do臒rular谋 sevmez. do臒rular谋n apa莽谋k dillendirilmesinden ho艧lanmaz. yaban'da bu do臒rular谋n y眉z眉m眉ze bir bir vuruldu臒una 艧ahit oluyoruz. bunlar rahats谋zl谋k duyulmas谋 s枚ylenenlerin do臒ru olmas谋ndan kaynaklan谋yor.
kitab谋n ba艧谋nda t眉rk ayd谋n'谋n谋n谋n halktan kopuk halka y眉ksekten bakan hatta a艧a臒谋layan g枚zlemlerini g枚r眉yoruz. 莽o臒u 艧eye inanam谋yor. ilerleyen b枚l眉mlerde insanlara al谋艧maya ba艧lad谋k莽a insanlar谋n davran谋艧lar谋ndaki gariplikleri okuyoruz. o kadar ki insalara art谋k normal gelen bu davran谋艧lar art谋k onlardan biri olan yazar i莽in hala sorgulan谋yor. sonras谋nda da sava艧谋n kirli ve so臒uk y眉z眉.
kitapta anlat谋lan pek 莽ok 艧eyin oldu臒una olabilece臒ine inan谋yorum. k枚ylerimiz, k枚yl眉lerimiz, k谋sacas谋 birlikte ya艧ad谋臒谋m谋z insanlar o kadar temiz, saf insanlar de臒iller. ben sadece kendi k枚y眉mde kendi 艧ehrimde t眉rl眉 ahlaks谋zl谋klar, t眉rl眉 莽eki艧melerin s谋radan bir olay gibi anlat谋ld谋臒谋 pek 莽ok 艧ey duydum g枚rd眉m ya艧ad谋m. dolay谋s谋yla bu toplumdaki ahlaks谋zl谋k 莽ok 莽ok 枚nceden yerle艧mi艧 do臒al bir olgu olmu艧. bunun dillendirilmesi ho艧umuza gitmiyor. ki yazar (bendeki kitab谋nda) 枚ns枚zde ele艧trisini de yapm谋艧. kitaptaki baz谋 b枚l眉mlerde de ele艧tirisi mevcut. bu durumda halka tepeden bakan zengin yak谋艧t谋rmas谋 yazar谋 k眉莽眉ltmek 艧枚yle dursun y眉celtiyor bile benim g枚z眉mde.
k谋saca ise: Kitap gerceklerin ac谋 bir yans谋mas谋 gibi. Basta fakirlik gormemis bir sehirlinin koyluyu alaya almas谋 gibi basl谋yor. Sonra ise koylunun cehaletini daha dogrusu cehaletin pisligini yuze vuruyor. Bugun hala bu cehalet ile savas谋yoruz.
toplum olarak dunning kruger sendroma yakalanm谋艧 durumday谋z. ne kadar boka batt谋臒谋m谋z谋n fark谋nda de臒iliz. cehaleti yenebiliriz in艧allah.
kitab谋n ba艧谋nda t眉rk ayd谋n'谋n谋n谋n halktan kopuk halka y眉ksekten bakan hatta a艧a臒谋layan g枚zlemlerini g枚r眉yoruz. 莽o臒u 艧eye inanam谋yor. ilerleyen b枚l眉mlerde insanlara al谋艧maya ba艧lad谋k莽a insanlar谋n davran谋艧lar谋ndaki gariplikleri okuyoruz. o kadar ki insalara art谋k normal gelen bu davran谋艧lar art谋k onlardan biri olan yazar i莽in hala sorgulan谋yor. sonras谋nda da sava艧谋n kirli ve so臒uk y眉z眉.
kitapta anlat谋lan pek 莽ok 艧eyin oldu臒una olabilece臒ine inan谋yorum. k枚ylerimiz, k枚yl眉lerimiz, k谋sacas谋 birlikte ya艧ad谋臒谋m谋z insanlar o kadar temiz, saf insanlar de臒iller. ben sadece kendi k枚y眉mde kendi 艧ehrimde t眉rl眉 ahlaks谋zl谋klar, t眉rl眉 莽eki艧melerin s谋radan bir olay gibi anlat谋ld谋臒谋 pek 莽ok 艧ey duydum g枚rd眉m ya艧ad谋m. dolay谋s谋yla bu toplumdaki ahlaks谋zl谋k 莽ok 莽ok 枚nceden yerle艧mi艧 do臒al bir olgu olmu艧. bunun dillendirilmesi ho艧umuza gitmiyor. ki yazar (bendeki kitab谋nda) 枚ns枚zde ele艧trisini de yapm谋艧. kitaptaki baz谋 b枚l眉mlerde de ele艧tirisi mevcut. bu durumda halka tepeden bakan zengin yak谋艧t谋rmas谋 yazar谋 k眉莽眉ltmek 艧枚yle dursun y眉celtiyor bile benim g枚z眉mde.
k谋saca ise: Kitap gerceklerin ac谋 bir yans谋mas谋 gibi. Basta fakirlik gormemis bir sehirlinin koyluyu alaya almas谋 gibi basl谋yor. Sonra ise koylunun cehaletini daha dogrusu cehaletin pisligini yuze vuruyor. Bugun hala bu cehalet ile savas谋yoruz.
toplum olarak dunning kruger sendroma yakalanm谋艧 durumday谋z. ne kadar boka batt谋臒谋m谋z谋n fark谋nda de臒iliz. cehaleti yenebiliriz in艧allah.
August 12, 2016
''E臒er,kendi emeklerimize,kendi ideallerimize g枚re ya艧amak imkan谋n谋 bulamad谋ksa bari kendi 枚l眉m眉m眉zle 枚lelim.Ne do臒du臒umuz yeri,ne sevdi臒imiz kimseleri,ne y眉z眉m眉z眉,ne kalbimizi kendimiz se莽ebildik.Fakat 枚l眉m眉n her t眉rl眉s眉n眉 se莽mek bizim elimizdedir.''
March 9, 2024
"Bekir 脟avu艧;
-Biliyorum beyim sen de onlardans谋n emme.
-Onlar kim?
-Aha, Kemal Pa艧a'dan yana olanlar...
-陌nsan T眉rk olur da, nas谋l Kemal Pa艧adan yana olmaz?"
脟ok g眉zel kitapt谋, tavsiye ediyorum...
-Biliyorum beyim sen de onlardans谋n emme.
-Onlar kim?
-Aha, Kemal Pa艧a'dan yana olanlar...
-陌nsan T眉rk olur da, nas谋l Kemal Pa艧adan yana olmaz?"
脟ok g眉zel kitapt谋, tavsiye ediyorum...
June 5, 2015
惭眉迟丑颈艧!
November 8, 2023
Cumhuriyet d枚neminin 枚nemli yazarlar谋ndan Yakup Kadri Karaosmano臒lu鈥檔un Yaban roman谋nda anlat谋lan olaylar, Birinci D眉nya Sava艧谋鈥檔谋n bitimiyle Sakarya Meydan Muharebesi鈥檔in bitimine kadar olan s眉reyi kaps谋yor. Cihan harbinde bir kolunu kaybetmi艧, sava艧tan sonra Anadolu鈥檇a Porsuk nehri 莽evresinde bulunan bir k枚ye yerle艧mi艧 olan Ahmet Celal isimli subay鈥櫮眓 hat谋ra defterine yazd谋臒谋 sat谋rlar, milli m眉cadele y谋llar谋na 谋艧谋k tutuyor. Romanda T眉rk ayd谋n谋n谋 temsil eden Ahmet Celal, 1920鈥檒i y谋llardaki Anadolu ko艧ullar谋n谋, Anadolu k枚yl眉s眉n眉 ve k枚yl眉n眉n milli m眉cadeleye kar艧谋 tutumunu kendi perspektifinden bizlere aktar谋yor. Bu aktar谋m, i莽erisinde hem bireysel hem de toplumsal bir bak谋艧 a莽谋s谋n谋 bar谋nd谋r谋yor. Yazar, ana karakter ve k枚yl眉ler aras谋ndaki yabanc谋la艧may谋, yaln谋zl谋k duygusunu, bencilli臒i, cehaleti ve daha bir 莽ok olguyu yaratt谋臒谋 karakterler 眉zerinden en ger莽ek halleriyle okuyucusuna yans谋t谋yor. Roman谋n bende b谋rakt谋臒谋 derin etkinin nedeni de i艧te bu ger莽eklik.
O d枚nemde ya艧anan olaylar谋n tarihsel 枚neminin kavranmas谋, roman谋n ana mekan谋n谋 te艧kil eden k枚y眉n sosyal ve k眉lt眉rel niteliklerinin anla艧谋labilmesi ve Anadolu鈥檇aki ayd谋n-k枚yl眉 莽at谋艧mas谋na yak谋ndan mercek tutulabilmesi i莽in, T眉rk edebiyat谋n谋n klasikleri aras谋na girmi艧 bu eserin herkesin okuma listesinde olmas谋 gerekti臒ini d眉艧眉n眉yorum.
O d枚nemde ya艧anan olaylar谋n tarihsel 枚neminin kavranmas谋, roman谋n ana mekan谋n谋 te艧kil eden k枚y眉n sosyal ve k眉lt眉rel niteliklerinin anla艧谋labilmesi ve Anadolu鈥檇aki ayd谋n-k枚yl眉 莽at谋艧mas谋na yak谋ndan mercek tutulabilmesi i莽in, T眉rk edebiyat谋n谋n klasikleri aras谋na girmi艧 bu eserin herkesin okuma listesinde olmas谋 gerekti臒ini d眉艧眉n眉yorum.
February 7, 2017
Cumhuriyet d枚nemi insanlar谋n谋 seviyorum. Muhalifini de seviyorum, muhalif olmayan谋n谋 da. O d枚nem yaz谋lm谋艧 her metin, o insanlar谋n b眉y眉k umutlarla kurulan yeni bir 眉lkeye dair heyecanlar谋n谋, 枚zlemlerini ve 莽aresizliklerini yans谋t谋r bana. Yakup Kadri de ya艧ad谋臒谋 toplumu dert edinmi艧 bir yazar, sonras谋nda diplomat ve siyaset莽i.
Bu kitapta toplumumuzun temelini olu艧turan k枚y眉 ve k枚yl眉y眉 inceliyor. Sava艧 sonras谋 yepyeni umutlarla kurulacak modern bir 眉lkenin yaslanaca臒谋 birincil dayanak noktas谋 olarak g枚rd眉臒眉 k枚yl眉n眉n buna ne kadar haz谋r oldu臒unu ve bundaki sorumlulu臒un kimde oldu臒unu tart谋艧谋yor. O d枚neme kadar T眉rk k枚yleri hep 谋rmaklar谋 g眉r眉l g眉r眉l akan, yemye艧il do臒as谋 ve misafirperver insan谋yla tasvir edilirken Yakup Kadri bu roman谋yla bunu y谋karak k枚ye ve k枚yl眉ye dair yapt谋臒谋 u莽 tasvirlerle dikkat 莽ekmeye 莽al谋艧谋yor.
Kitap yay谋nland谋臒谋 d枚nemde -k枚ye ve k枚yl眉ye- getirdi臒i ele艧tiriler ile olduk莽a b眉y眉k tepki 莽ekmi艧 ama bana kal谋rsa kitapta yap谋lan ayd谋n ele艧tirisi 莽ok daha sert. Ahmet Celal, ne bizim olmak isteyece臒imiz ne de T眉rkiye insan谋n谋 bir yerden al谋p bir yere ta艧谋yabilecek bir ayd谋n gibi g枚z眉kmektedir. Ahmet Celal, 莽ok 枚nemsedi臒ini anlatt谋臒谋 istiklal m眉cadelesine kat谋lmaktan imtina eden, 莽evresiyle do臒ru d眉zg眉n ileti艧im kuramayan, uzun s眉re evinde misafir oldu臒u bir insana -o insan谋n ki艧ili臒inden ba臒谋ms谋z olarak- kar艧谋 arkadan i艧 莽eviren ve son olarak da sevdi臒i ki艧iyi yar谋 yolda b谋rakan bir karakter olarak fazlas谋yla g眉venilmezdir.
Yanisi bu toplumdan 莽谋kan ayd谋n谋n da k枚yl眉n眉n de eksiklikleri 莽oktur. 陌kisi de birbirini kar艧谋l谋kl谋 besler. Modernle艧eceksek, 莽a臒da艧lacaksak ve ilerleyeceksek bunu bilip buna g枚re hareket edelim, tad谋m谋z ka莽mas谋n. Yoksa Yakup Kadri ayd谋n谋m谋z s眉per de k枚yl眉n眉n ayd谋n谋 anlayacak kadar kafas谋 basm谋yor demiyor yani.
Bu kitapta toplumumuzun temelini olu艧turan k枚y眉 ve k枚yl眉y眉 inceliyor. Sava艧 sonras谋 yepyeni umutlarla kurulacak modern bir 眉lkenin yaslanaca臒谋 birincil dayanak noktas谋 olarak g枚rd眉臒眉 k枚yl眉n眉n buna ne kadar haz谋r oldu臒unu ve bundaki sorumlulu臒un kimde oldu臒unu tart谋艧谋yor. O d枚neme kadar T眉rk k枚yleri hep 谋rmaklar谋 g眉r眉l g眉r眉l akan, yemye艧il do臒as谋 ve misafirperver insan谋yla tasvir edilirken Yakup Kadri bu roman谋yla bunu y谋karak k枚ye ve k枚yl眉ye dair yapt谋臒谋 u莽 tasvirlerle dikkat 莽ekmeye 莽al谋艧谋yor.
Kitap yay谋nland谋臒谋 d枚nemde -k枚ye ve k枚yl眉ye- getirdi臒i ele艧tiriler ile olduk莽a b眉y眉k tepki 莽ekmi艧 ama bana kal谋rsa kitapta yap谋lan ayd谋n ele艧tirisi 莽ok daha sert. Ahmet Celal, ne bizim olmak isteyece臒imiz ne de T眉rkiye insan谋n谋 bir yerden al谋p bir yere ta艧谋yabilecek bir ayd谋n gibi g枚z眉kmektedir. Ahmet Celal, 莽ok 枚nemsedi臒ini anlatt谋臒谋 istiklal m眉cadelesine kat谋lmaktan imtina eden, 莽evresiyle do臒ru d眉zg眉n ileti艧im kuramayan, uzun s眉re evinde misafir oldu臒u bir insana -o insan谋n ki艧ili臒inden ba臒谋ms谋z olarak- kar艧谋 arkadan i艧 莽eviren ve son olarak da sevdi臒i ki艧iyi yar谋 yolda b谋rakan bir karakter olarak fazlas谋yla g眉venilmezdir.
Yanisi bu toplumdan 莽谋kan ayd谋n谋n da k枚yl眉n眉n de eksiklikleri 莽oktur. 陌kisi de birbirini kar艧谋l谋kl谋 besler. Modernle艧eceksek, 莽a臒da艧lacaksak ve ilerleyeceksek bunu bilip buna g枚re hareket edelim, tad谋m谋z ka莽mas谋n. Yoksa Yakup Kadri ayd谋n谋m谋z s眉per de k枚yl眉n眉n ayd谋n谋 anlayacak kadar kafas谋 basm谋yor demiyor yani.
October 10, 2012
Kurtulu艧 m眉cadelesi y谋llar谋nda anadolu k枚yl眉s眉n眉n yap谋s谋 hakk谋nda fikir edindiriyor ancak bu 枚zelli臒inin d谋艧谋nda, beni as谋l etkileyen 艧ey yaln谋zl谋臒谋 bu kadar iyi aktarabilmesi. Karakterin ruh hali ve d眉艧眉ncelerini benimmi艧 gibi hissedebiliyordum. T眉rk莽e'yi kullan谋艧谋, her b枚l眉m sonunda "quote" say谋labilecek vurucu c眉mleleri 莽ok be臒endim.
Yer yer bana kendimi hat谋rlatmas谋 da kitab谋 okurken ald谋臒谋m zevki ayr谋ca artt谋rd谋.
Yer yer bana kendimi hat谋rlatmas谋 da kitab谋 okurken ald谋臒谋m zevki ayr谋ca artt谋rd谋.
May 2, 2023
"Ne bu z谋rhl谋lardan, ne bu ordudan, ne sokak ba艧lar谋ndaki bu makineli t眉feklerden korkuyorum. Beni korkutan 艧ey, kendi aram谋zdaki anla艧mazl谋klar, kendi aram谋zdaki nifaklard谋r. Bizi as谋l bu mahvedecek." Ak谋c谋 ve s眉r眉kleyici bir 眉slupla yaz谋lm谋艧 莽ok etkileyici bir kitap. 脰zellikle Yakup Kadri'nin T眉rk莽eyi kullan谋艧谋n谋 be臒endim.
March 24, 2021
Foto臒raf gibi roman.
T眉rk k枚yl眉s眉n眉n, 莽orak Anadolu鈥檔un foto臒raf谋. Ama bu foto臒raf谋n arkas谋na bir not d眉艧眉lm眉艧 gibi. O da 艧u: K枚ylerimiz, k枚yl眉lerimiz s谋臒d谋r. Evet ama bizim ayd谋n谋m谋z, entelekt眉ellerimiz de s眉tten 莽谋kma ak ka艧谋k de臒il. 陌臒nenin her iki tarafa bat谋r谋ld谋臒谋 ama Anadolu irfan谋n谋n da abart谋lmamas谋 gerekti臒ini bir kez daha hissetti臒im bir roman Yaban. Yakup Kadri鈥檔in kalemine sa臒l谋k.
T眉rk k枚yl眉s眉n眉n, 莽orak Anadolu鈥檔un foto臒raf谋. Ama bu foto臒raf谋n arkas谋na bir not d眉艧眉lm眉艧 gibi. O da 艧u: K枚ylerimiz, k枚yl眉lerimiz s谋臒d谋r. Evet ama bizim ayd谋n谋m谋z, entelekt眉ellerimiz de s眉tten 莽谋kma ak ka艧谋k de臒il. 陌臒nenin her iki tarafa bat谋r谋ld谋臒谋 ama Anadolu irfan谋n谋n da abart谋lmamas谋 gerekti臒ini bir kez daha hissetti臒im bir roman Yaban. Yakup Kadri鈥檔in kalemine sa臒l谋k.
April 13, 2015
Yakup Kadri Karaosmano臒lu, Kurtulu艧 Sava艧谋 zamanlar谋nda Anadolu'yu, k枚yleri ve k枚yl眉lerin hayat alg谋s谋n谋 莽ok ince i艧lemi艧 Yaban'da. Bu kitab谋 sadece okumaya de臒er bulmuyorum ayn谋 zamanda toplumsal ger莽ek莽i T眉rk romanlar谋 aras谋nda ilk s谋ralara koyuyorum.
March 21, 2021
Atat眉rk sevdas谋yla bilinen yazarlardan olan Yakup Kadri鈥檔in Yaban kitab谋, ayd谋n kesim ile hor g枚r眉len ve ezilen k枚yl眉lerin aras谋ndaki a艧谋lmas谋 imkans谋z engeli anlat谋yor. Hayvanlara k枚yl眉lerden daha fazla yak谋n hisseden Ahmet Celal ile onu 鈥淵aban鈥� olarak g枚ren k枚yl眉lerin ili艧kisini etkileyici bir dille aktar谋yor yazar. Ba艧ta k枚yl眉leri hor g枚rd眉臒眉 i莽in ele艧tirilse de, asl谋nda ayd谋n kesimi 鈥淣e ektin ki, ne bi莽eceksin鈥� diye ele艧tiriyor Yakup Kadri. Kurtulu艧 Sava艧谋 d枚nemini 莽ok g眉zel ve yal谋n bir dille aktaran bu kitab谋, o d枚nemi merak edenlere tavsiye ederim.
Ayr谋ca, 陌leti艧im Yay谋nlar谋鈥檔da okudu臒um 枚n s枚z眉 莽ok be臒endi臒im i莽in onu buraya kopyalamak istedim.
-- Spoiler --
陌leti艧im Yay谋nlar谋 脰ns枚z
Yaban鈥檇a zaman olarak 1.D眉nya Sava艧谋鈥檔谋n bitiminden Sakarya zaferinin kazan谋l谋艧谋na kadar olan s眉re al谋n谋r. Sava艧ta bir kolunu kaybetmi艧 陌htiyat Zabiti Ahmet Celal鈥檌n ki艧ili臒inde tan谋r谋z yenilgiyi. Mek芒nsa, ad谋 verilmemekle birlikte, Haymana ovas谋n谋n ortas谋nda, Porsuk 脟ay谋 dolaylar谋nda bir k枚yd眉r. Anlat谋m bi莽imi olarak da an谋 t眉r眉 se莽ilmi艧tir.
Milli M眉cadeleyi konu alan romanda, k枚y眉n ve k枚yl眉n眉n durumu, Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檔daki tavr谋 Ahmet Celal鈥檌n g枚z眉yle verilir. Yine onun k枚yl眉lerle ili艧kisi halk ayd谋n kopuklu臒u bi莽iminde belirir.
K枚yl眉lere g枚re bir yaband谋r Ahmet Celal. Konu艧mas谋, tav谋rlar谋, giyimi, d眉艧眉nceleri, duyarl谋臒谋yla onlar谋n d眉nyalar谋n谋n d谋艧谋ndad谋r. Kafas谋ndaki, benli臒indeki ac谋lardan kurtulmak i莽in eski neferi Mehmet Ali鈥檔in k枚y眉ne gelmi艧, k枚yl眉lerin aras谋na kar谋艧arak, kendini do臒aya b谋rakarak yenilenmeyi ummu艧tur. Ama 莽ok ge莽meden yabanl谋臒谋n谋n bir yazg谋 oldu臒unu fark eder: 鈥淥nlar gibi olmak, onlar gibi giyinmek, onlar gibi yiyip i莽mek, onlar gibi oturup kalkmak, onlar谋n diliyle konu艧mak鈥� Haydi bunlar谋n hepsini yapay谋m. Fakat onlar gibi nas谋l d眉艧眉nebilirim? Nas谋l onlar gibi hissedebilirim? Soru budur i艧te: D谋艧 cephem de臒i艧mi艧 neye yarar? Sorun da 艧u: Ben as谋l bu topra臒谋n mal谋 olmayan ve hepsi d谋艧ar谋dan gelen maddeler ve unsurlarla yu臒rula yu臒rula adeta s谋nai, adeta kimyevi bir 艧ey halini alm谋艧谋m.鈥� B枚ylece toplumsal bir boyuta yerle艧tirir konuyu Yakup Kadri. Tarihsel olu艧umu a莽谋s谋ndan T眉rkiye鈥檔in Ayd谋n S谋n谋f谋鈥檇谋r yarg谋lad谋臒谋. Ahmet Celal, salt bir roman kahraman谋 de臒il, bir prototiptir.
Yakup Kadri, Yaban鈥檒a ger莽ek d谋艧谋, bir d眉艧 眉lkesi g枚r眉n眉m眉ndeki k枚y edebiyat谋n谋 y谋km谋艧t谋r. 脟irkin, k谋s谋r bir do臒a, pis bir 莽evre; illetli, sakat insanlar, cehalet, k枚r inan莽lar, i莽g眉d眉lerin y枚n verdi臒i bir ya艧ama bi莽imi鈥� 莽izilen tablonun renkleri bunlard谋r. Sava艧 sanki bu insanlar谋n d谋艧谋nda olup bitmektedir. Askere 莽a臒r谋lma korkusu d谋艧谋nda ilgilenmezler sava艧la. Milli M眉cadele鈥檡e kar艧谋 k枚yl眉lerin tavr谋yla Ahmet Celal鈥檌n tavr谋 birbirinin tam kar艧谋t谋d谋r. Bozgundan sonra geri 莽ekilen d眉艧man askerlerinin yapt谋klar谋 zul眉m bile tepkiye yol a莽maz. Tevekk眉lle kabullenilir. Bir kolunu onlar i莽in veren Ahmet Celal ise deliye d枚necektir.
Ama onu ac谋ya salan bu durum, kendi eseridir. Anadolu halk谋n谋, hayvani duygular谋n, cehaletin, yoksullu臒un ve k谋tl谋臒谋n elinde b谋rakm谋艧t谋r.
Ne ektin ki, ne bi莽eceksin? diye sorar Ahmet Celal T眉rk ayd谋n谋na.
Roman谋n bir ba艧ka b枚l眉m眉nde, Ahmet Celal鈥檌n eski neferi Mehmet Ali鈥檇en s枚z edilirken sorun daha kapsaml谋 bir bi莽imde konulacakt谋r. Burada Yakup Kadri鈥檔in ki艧ilerini ele al谋艧谋n谋n do臒rulu臒u 眉zerinde de durmak gerekir. 陌nsan谋n 莽evreyle ili艧kisinin 枚nemini kavram谋艧 bir romanc谋d谋r kar艧谋m谋zdaki. Ahmet Celal, k枚ye geldikleri g眉nden beri ba艧ka bir Mehmet Ali鈥檔in varl谋臒谋yla tan谋艧谋r. Eski neferi de臒ildir bu. Asker olmazdan 枚nceki haline d枚nm眉艧t眉r Mehmet Ali.
Ona g枚re geriye do臒ru bir geli艧medir s枚z konusu olan. Bu g枚zlem Ahmet Celal鈥檌 艧u do臒ruyu saptamaya g枚t眉recektir: Talim, terbiye, iyi misal, bunlar谋n hepsi ge莽ici 艧eylerdir. Ve 莽evre de臒i艧tirmedik莽e, insan谋n geli艧mesine imk芒n yoktur. Bu k眉莽眉k m眉lahazadan T眉rkiye鈥檇eki yenilik ve garp莽谋l谋k hareketlerinin, neden ba艧ar谋s谋zl谋臒a u臒rad谋臒谋 sorununa kadar 莽谋kabiliriz. Bu d眉艧眉nce yukar谋daki al谋nt谋larla birle艧tirilirse, Yaban鈥檇a i艧lenen tezin y眉zeysel bir halk-ayd谋n 莽at谋艧mas谋 olmad谋臒谋, romanc谋n谋n bu 莽at谋艧maya, bu kopuklu臒a yol a莽an temeldeki soruna dikkati 莽ekti臒i g枚r眉l眉r.
Yaban鈥櫮眓, d枚neminin ger莽ek莽ilik anlay谋艧谋na uygun bir roman oldu臒unu s枚ylemi艧tik. Bu ger莽ek莽ili臒in, Zola ve Balzac etkisi ta艧谋d谋臒谋, giderek Yakup Kadri鈥檔in, Toprak ve K枚yl眉ler romanlar谋ndan esinlendi臒i de 枚ne s眉r眉lm眉艧t眉r. Ger莽ekten de Yaban鈥檒a s枚z konusu romanlar aras谋nda kimi benzerlikler bulmak m眉mk眉nd眉r. Yaban鈥櫮眓 枚zellikle k枚yl眉 ki艧ilerinin sergileni艧inde nat眉ralizmin izleri de g枚r眉l眉r. Ama bu, bir莽ok roman i莽in de 枚ne s眉r眉lebilecek teknik bir ayr谋nt谋d谋r. Roman yazar谋n谋n e臒itimine, d眉艧眉nce birikimine ba臒l谋d谋r, giderek k眉lt眉rel bir ortam谋n sonucudur. B枚yle oldu臒u i莽in de do臒ald谋r. 脰nemli olan romanda kullan谋lan malzeme ve malzemeyle verilen bi莽imdir. Konuya bu a莽谋dan bak谋l谋rsa, Yaban鈥櫮眓 yerli ve ulusal nitelikler ta艧谋d谋臒谋 g枚r眉l眉r. Psikolojiye girildi臒i zaman bile evrensel boyutlara ula艧谋ld谋臒谋 s枚ylenemez. Yaban鈥櫮眓 eskimeyi艧inin, okunurlulu臒unun s谋rr谋 da buradad谋r. K枚y眉 ve k枚yl眉y眉 anlatan ilk ger莽ek莽i T眉rk romanlar谋ndan biri olarak de臒il, ilk yerli romanlardan biri olarak 枚nem ta艧谋r.
Bu kadar da de臒il. Yakup Kadri ki艧ilerini verirken kaba bir tasvire girmez. Ayr谋nt谋lar titizlikle se莽ilmi艧, anlat谋lan ki艧iyi yans谋tacak en tipik 莽izgiler kal谋nla艧t谋r谋lm谋艧t谋r. Ki艧ilerinin d谋艧 g枚r眉n眉m眉yle ilgili ayr谋nt谋lardan 莽ok, ki艧iliklerinin, benliklerinin d谋艧a vurumu olan davran谋艧lar belirginle艧tirilmi艧tir.
Roman谋n, Ahmet Celal鈥檌n an谋lar谋 bi莽iminde yaz谋lm谋艧 olmas谋, 枚z bi莽im uyumunda ba艧ar谋y谋 sa臒lar. Konu艧an Yakup Kadri鈥檇ir, biliriz.
Ama Ahmet Celal ad谋n谋n ard谋na gizlenmesi anlat谋m bi莽iminden dolay谋 batmaz. Tersine, i艧ini kolayla艧t谋r谋r bile. Bir Yaban鈥櫮眓 g枚zlemleri, izlenimleri, d眉艧眉nceleri, duyular谋d谋r bunlar. Elbette b枚l眉k p枚r莽眉k olacaklard谋r. Ama bu par莽alarla yava艧 yava艧 bir b眉t眉n olu艧turuldu臒u g枚r眉l眉r. Yaln谋z Ahmet Celal鈥檌n k枚yl眉lerce yaban say谋l谋艧谋n谋n nedenlerini de臒il, onun kendisinin yabanl谋臒谋n谋n bilincine var谋艧 s眉recini ve k枚y眉n, k枚yl眉n眉n durumunu da buluruz bu b眉t眉nde.
Yaban meziyetleri kusurlar谋ndan 莽ok olan bir romand谋r. 脺stelik bu kusurlar, yazar谋nda oldu臒u kadar yaz谋ld谋臒谋 d枚nemde de aranmal谋d谋r.
Bu k谋sa 枚n s枚z, Yaban 眉zerine bir inceleme ya da ele艧tiri olmaktan 莽ok bir sunu niteli臒ini ta艧谋yor. Yazar谋 art谋k ya艧amayan, T眉rk edebiyat谋n谋n klasikle艧mi艧 bir eserini okurken nesnel ipu莽lar谋n谋 vermeyi ama莽layan bir sunu. Dolay谋s谋yla, metni bas谋ma haz谋rlarken ve bu yeni bas谋mda bulunan eklerle ilgili k谋sa bir a莽谋klama da yapmak gerekecek. 脺stelik Yaban, Yakup Kadri Karaosmano臒lu鈥檔un B眉t眉n Eserleri dizisinin ilki oldu臒una g枚re, bir bak谋ma zorunlu bu.
Ayr谋ca, 陌leti艧im Yay谋nlar谋鈥檔da okudu臒um 枚n s枚z眉 莽ok be臒endi臒im i莽in onu buraya kopyalamak istedim.
-- Spoiler --
陌leti艧im Yay谋nlar谋 脰ns枚z
Yaban鈥檇a zaman olarak 1.D眉nya Sava艧谋鈥檔谋n bitiminden Sakarya zaferinin kazan谋l谋艧谋na kadar olan s眉re al谋n谋r. Sava艧ta bir kolunu kaybetmi艧 陌htiyat Zabiti Ahmet Celal鈥檌n ki艧ili臒inde tan谋r谋z yenilgiyi. Mek芒nsa, ad谋 verilmemekle birlikte, Haymana ovas谋n谋n ortas谋nda, Porsuk 脟ay谋 dolaylar谋nda bir k枚yd眉r. Anlat谋m bi莽imi olarak da an谋 t眉r眉 se莽ilmi艧tir.
Milli M眉cadeleyi konu alan romanda, k枚y眉n ve k枚yl眉n眉n durumu, Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檔daki tavr谋 Ahmet Celal鈥檌n g枚z眉yle verilir. Yine onun k枚yl眉lerle ili艧kisi halk ayd谋n kopuklu臒u bi莽iminde belirir.
K枚yl眉lere g枚re bir yaband谋r Ahmet Celal. Konu艧mas谋, tav谋rlar谋, giyimi, d眉艧眉nceleri, duyarl谋臒谋yla onlar谋n d眉nyalar谋n谋n d谋艧谋ndad谋r. Kafas谋ndaki, benli臒indeki ac谋lardan kurtulmak i莽in eski neferi Mehmet Ali鈥檔in k枚y眉ne gelmi艧, k枚yl眉lerin aras谋na kar谋艧arak, kendini do臒aya b谋rakarak yenilenmeyi ummu艧tur. Ama 莽ok ge莽meden yabanl谋臒谋n谋n bir yazg谋 oldu臒unu fark eder: 鈥淥nlar gibi olmak, onlar gibi giyinmek, onlar gibi yiyip i莽mek, onlar gibi oturup kalkmak, onlar谋n diliyle konu艧mak鈥� Haydi bunlar谋n hepsini yapay谋m. Fakat onlar gibi nas谋l d眉艧眉nebilirim? Nas谋l onlar gibi hissedebilirim? Soru budur i艧te: D谋艧 cephem de臒i艧mi艧 neye yarar? Sorun da 艧u: Ben as谋l bu topra臒谋n mal谋 olmayan ve hepsi d谋艧ar谋dan gelen maddeler ve unsurlarla yu臒rula yu臒rula adeta s谋nai, adeta kimyevi bir 艧ey halini alm谋艧谋m.鈥� B枚ylece toplumsal bir boyuta yerle艧tirir konuyu Yakup Kadri. Tarihsel olu艧umu a莽谋s谋ndan T眉rkiye鈥檔in Ayd谋n S谋n谋f谋鈥檇谋r yarg谋lad谋臒谋. Ahmet Celal, salt bir roman kahraman谋 de臒il, bir prototiptir.
Yakup Kadri, Yaban鈥檒a ger莽ek d谋艧谋, bir d眉艧 眉lkesi g枚r眉n眉m眉ndeki k枚y edebiyat谋n谋 y谋km谋艧t谋r. 脟irkin, k谋s谋r bir do臒a, pis bir 莽evre; illetli, sakat insanlar, cehalet, k枚r inan莽lar, i莽g眉d眉lerin y枚n verdi臒i bir ya艧ama bi莽imi鈥� 莽izilen tablonun renkleri bunlard谋r. Sava艧 sanki bu insanlar谋n d谋艧谋nda olup bitmektedir. Askere 莽a臒r谋lma korkusu d谋艧谋nda ilgilenmezler sava艧la. Milli M眉cadele鈥檡e kar艧谋 k枚yl眉lerin tavr谋yla Ahmet Celal鈥檌n tavr谋 birbirinin tam kar艧谋t谋d谋r. Bozgundan sonra geri 莽ekilen d眉艧man askerlerinin yapt谋klar谋 zul眉m bile tepkiye yol a莽maz. Tevekk眉lle kabullenilir. Bir kolunu onlar i莽in veren Ahmet Celal ise deliye d枚necektir.
Ama onu ac谋ya salan bu durum, kendi eseridir. Anadolu halk谋n谋, hayvani duygular谋n, cehaletin, yoksullu臒un ve k谋tl谋臒谋n elinde b谋rakm谋艧t谋r.
Ne ektin ki, ne bi莽eceksin? diye sorar Ahmet Celal T眉rk ayd谋n谋na.
Roman谋n bir ba艧ka b枚l眉m眉nde, Ahmet Celal鈥檌n eski neferi Mehmet Ali鈥檇en s枚z edilirken sorun daha kapsaml谋 bir bi莽imde konulacakt谋r. Burada Yakup Kadri鈥檔in ki艧ilerini ele al谋艧谋n谋n do臒rulu臒u 眉zerinde de durmak gerekir. 陌nsan谋n 莽evreyle ili艧kisinin 枚nemini kavram谋艧 bir romanc谋d谋r kar艧谋m谋zdaki. Ahmet Celal, k枚ye geldikleri g眉nden beri ba艧ka bir Mehmet Ali鈥檔in varl谋臒谋yla tan谋艧谋r. Eski neferi de臒ildir bu. Asker olmazdan 枚nceki haline d枚nm眉艧t眉r Mehmet Ali.
Ona g枚re geriye do臒ru bir geli艧medir s枚z konusu olan. Bu g枚zlem Ahmet Celal鈥檌 艧u do臒ruyu saptamaya g枚t眉recektir: Talim, terbiye, iyi misal, bunlar谋n hepsi ge莽ici 艧eylerdir. Ve 莽evre de臒i艧tirmedik莽e, insan谋n geli艧mesine imk芒n yoktur. Bu k眉莽眉k m眉lahazadan T眉rkiye鈥檇eki yenilik ve garp莽谋l谋k hareketlerinin, neden ba艧ar谋s谋zl谋臒a u臒rad谋臒谋 sorununa kadar 莽谋kabiliriz. Bu d眉艧眉nce yukar谋daki al谋nt谋larla birle艧tirilirse, Yaban鈥檇a i艧lenen tezin y眉zeysel bir halk-ayd谋n 莽at谋艧mas谋 olmad谋臒谋, romanc谋n谋n bu 莽at谋艧maya, bu kopuklu臒a yol a莽an temeldeki soruna dikkati 莽ekti臒i g枚r眉l眉r.
Yaban鈥櫮眓, d枚neminin ger莽ek莽ilik anlay谋艧谋na uygun bir roman oldu臒unu s枚ylemi艧tik. Bu ger莽ek莽ili臒in, Zola ve Balzac etkisi ta艧谋d谋臒谋, giderek Yakup Kadri鈥檔in, Toprak ve K枚yl眉ler romanlar谋ndan esinlendi臒i de 枚ne s眉r眉lm眉艧t眉r. Ger莽ekten de Yaban鈥檒a s枚z konusu romanlar aras谋nda kimi benzerlikler bulmak m眉mk眉nd眉r. Yaban鈥櫮眓 枚zellikle k枚yl眉 ki艧ilerinin sergileni艧inde nat眉ralizmin izleri de g枚r眉l眉r. Ama bu, bir莽ok roman i莽in de 枚ne s眉r眉lebilecek teknik bir ayr谋nt谋d谋r. Roman yazar谋n谋n e臒itimine, d眉艧眉nce birikimine ba臒l谋d谋r, giderek k眉lt眉rel bir ortam谋n sonucudur. B枚yle oldu臒u i莽in de do臒ald谋r. 脰nemli olan romanda kullan谋lan malzeme ve malzemeyle verilen bi莽imdir. Konuya bu a莽谋dan bak谋l谋rsa, Yaban鈥櫮眓 yerli ve ulusal nitelikler ta艧谋d谋臒谋 g枚r眉l眉r. Psikolojiye girildi臒i zaman bile evrensel boyutlara ula艧谋ld谋臒谋 s枚ylenemez. Yaban鈥櫮眓 eskimeyi艧inin, okunurlulu臒unun s谋rr谋 da buradad谋r. K枚y眉 ve k枚yl眉y眉 anlatan ilk ger莽ek莽i T眉rk romanlar谋ndan biri olarak de臒il, ilk yerli romanlardan biri olarak 枚nem ta艧谋r.
Bu kadar da de臒il. Yakup Kadri ki艧ilerini verirken kaba bir tasvire girmez. Ayr谋nt谋lar titizlikle se莽ilmi艧, anlat谋lan ki艧iyi yans谋tacak en tipik 莽izgiler kal谋nla艧t谋r谋lm谋艧t谋r. Ki艧ilerinin d谋艧 g枚r眉n眉m眉yle ilgili ayr谋nt谋lardan 莽ok, ki艧iliklerinin, benliklerinin d谋艧a vurumu olan davran谋艧lar belirginle艧tirilmi艧tir.
Roman谋n, Ahmet Celal鈥檌n an谋lar谋 bi莽iminde yaz谋lm谋艧 olmas谋, 枚z bi莽im uyumunda ba艧ar谋y谋 sa臒lar. Konu艧an Yakup Kadri鈥檇ir, biliriz.
Ama Ahmet Celal ad谋n谋n ard谋na gizlenmesi anlat谋m bi莽iminden dolay谋 batmaz. Tersine, i艧ini kolayla艧t谋r谋r bile. Bir Yaban鈥櫮眓 g枚zlemleri, izlenimleri, d眉艧眉nceleri, duyular谋d谋r bunlar. Elbette b枚l眉k p枚r莽眉k olacaklard谋r. Ama bu par莽alarla yava艧 yava艧 bir b眉t眉n olu艧turuldu臒u g枚r眉l眉r. Yaln谋z Ahmet Celal鈥檌n k枚yl眉lerce yaban say谋l谋艧谋n谋n nedenlerini de臒il, onun kendisinin yabanl谋臒谋n谋n bilincine var谋艧 s眉recini ve k枚y眉n, k枚yl眉n眉n durumunu da buluruz bu b眉t眉nde.
Yaban meziyetleri kusurlar谋ndan 莽ok olan bir romand谋r. 脺stelik bu kusurlar, yazar谋nda oldu臒u kadar yaz谋ld谋臒谋 d枚nemde de aranmal谋d谋r.
Bu k谋sa 枚n s枚z, Yaban 眉zerine bir inceleme ya da ele艧tiri olmaktan 莽ok bir sunu niteli臒ini ta艧谋yor. Yazar谋 art谋k ya艧amayan, T眉rk edebiyat谋n谋n klasikle艧mi艧 bir eserini okurken nesnel ipu莽lar谋n谋 vermeyi ama莽layan bir sunu. Dolay谋s谋yla, metni bas谋ma haz谋rlarken ve bu yeni bas谋mda bulunan eklerle ilgili k谋sa bir a莽谋klama da yapmak gerekecek. 脺stelik Yaban, Yakup Kadri Karaosmano臒lu鈥檔un B眉t眉n Eserleri dizisinin ilki oldu臒una g枚re, bir bak谋ma zorunlu bu.
This entire review has been hidden because of spoilers.
April 25, 2017
Told through the charred remains of a (fictional) journal stumbled upon by members of the Atrocity Investigation Commission in the aftermath of Turkey's War of Salvation, Yaban recounts the experiences of a former Ottoman Turkish officer who dejectedly leaves Istanbul to live in the miniscule, inner-Anatolian town of one of his soldiers. The novel's narrator is both horrified and entranced by the unrefined habits and preoccupations of his new neighbors, while also constantly being made aware of his seemingly immutable status as an outsider.
Yakup Kadri Karaosmano臒lu's anti-bucolic stance was somewhat jarring, particularly in a time when so much socio-political commentary is aimed at a perceived lack of understanding for conservative, rural 'heartlands' of our societies. He also captures the difficulties faced by the architects of the Turkish national project, illustrating a tendency for little nationalist thinking among the masses, who in the case of Yaban always opted for the more immediate religious association. Two passages from the book illustrate this disjuncture quite clearly:
(The narrator reproaching a villager who attributed the war's advance into inner-Anatolia as the result of a 'provocation' by Turkish forces):
"Ve ona son defa olarak, vatan谋n b眉t眉nl眉臒眉 hakk谋nda bir fikir vermeye 莽al谋艧t谋m: Bir T眉rk i莽in 陌zmir ne ise Sivas da odur. Diyarbak谋r ne ise Samsun da odur. 陌zmir zaptolundu mu, b眉t眉n Anadolu'nun ilmi臒i d眉艧man谋n elinde demektir. Oras谋 kurtulmay谋nca buras谋 kurtulamaz." // "And for the last time, I attempted to give him some idea about the integrity of the nation: For a Turk, Izmir is also Sivas. And Diyarbakir is also Samsun. If they've captured Izmir, it means that the noose of all of Anatolia rests in the hands of the enemy. You cannot save here without saving there."
(And later, speaking to the same villager):
"-Biliyorum beyim sen de onlardans谋n emme.
-Onlar kim?
-Aha, Kemal Pa艧a'dan yana olanlar...
-陌nsan T眉rk olur da, nas谋l Kemal Pa艧a'dan yana olmaz?
-Biz T眉rk de臒iliz ki, beyim.
-Ya nesiniz?
-Biz 陌slam谋z, elhamd眉lillah... O senin dediklerin Haymana'da ya艧arlar."
//
"-Sir, I know you're one of them though.
-One of who?
-Ah, from the ones supporting Kemal Pasha...
-If a person is a Turk, how should he not stand beside Kemal Pasha?
-Sir, we're not Turks...
-So what are you?
-We are Islam, alhamdulillah.... Those things you say are lived by those in Haymana (a region within the province of Ankara)."
Without a doubt, the disdain felt by the narrator in Yaban in the face of his rural neighbors' seeming disregard for or even ignorance of the 'greater national project' is of some relevance still today; just a week ago, an incredibly slim (supposed) majority of Turkish voters elected to greenlight a package of constitutional reforms which will lead to a new presidential system with greatly expanded powers for a single leader. The results of the referendum were striking: Turkey's three largest cities (Istanbul, Ankara and Izmir) all voted 'No' against these reforms. In the days following the election, a graphic depicting the 'Yes'/'No' split in Turkey circulated with the following caption: "72% of the Turkish economy, 85% of books sold in Turkey voted NO [...] 28% of the Turkish economy, 15% of books sold in Turkey voted YES" (). In this environment, the emotions portrayed in Yaban must surely find resonance within the educated, urbane stronghold of "NO"-voters. However, Yaban's narrator leaves us with no elaborate solutions to bridging the educational and identitarian divide, only gritting his teeth and marching off into the distance, leaving an atrocity behind him and, one must assume, living to continue pursuing his ideological devotions another day.
Yakup Kadri Karaosmano臒lu's anti-bucolic stance was somewhat jarring, particularly in a time when so much socio-political commentary is aimed at a perceived lack of understanding for conservative, rural 'heartlands' of our societies. He also captures the difficulties faced by the architects of the Turkish national project, illustrating a tendency for little nationalist thinking among the masses, who in the case of Yaban always opted for the more immediate religious association. Two passages from the book illustrate this disjuncture quite clearly:
(The narrator reproaching a villager who attributed the war's advance into inner-Anatolia as the result of a 'provocation' by Turkish forces):
"Ve ona son defa olarak, vatan谋n b眉t眉nl眉臒眉 hakk谋nda bir fikir vermeye 莽al谋艧t谋m: Bir T眉rk i莽in 陌zmir ne ise Sivas da odur. Diyarbak谋r ne ise Samsun da odur. 陌zmir zaptolundu mu, b眉t眉n Anadolu'nun ilmi臒i d眉艧man谋n elinde demektir. Oras谋 kurtulmay谋nca buras谋 kurtulamaz." // "And for the last time, I attempted to give him some idea about the integrity of the nation: For a Turk, Izmir is also Sivas. And Diyarbakir is also Samsun. If they've captured Izmir, it means that the noose of all of Anatolia rests in the hands of the enemy. You cannot save here without saving there."
(And later, speaking to the same villager):
"-Biliyorum beyim sen de onlardans谋n emme.
-Onlar kim?
-Aha, Kemal Pa艧a'dan yana olanlar...
-陌nsan T眉rk olur da, nas谋l Kemal Pa艧a'dan yana olmaz?
-Biz T眉rk de臒iliz ki, beyim.
-Ya nesiniz?
-Biz 陌slam谋z, elhamd眉lillah... O senin dediklerin Haymana'da ya艧arlar."
//
"-Sir, I know you're one of them though.
-One of who?
-Ah, from the ones supporting Kemal Pasha...
-If a person is a Turk, how should he not stand beside Kemal Pasha?
-Sir, we're not Turks...
-So what are you?
-We are Islam, alhamdulillah.... Those things you say are lived by those in Haymana (a region within the province of Ankara)."
Without a doubt, the disdain felt by the narrator in Yaban in the face of his rural neighbors' seeming disregard for or even ignorance of the 'greater national project' is of some relevance still today; just a week ago, an incredibly slim (supposed) majority of Turkish voters elected to greenlight a package of constitutional reforms which will lead to a new presidential system with greatly expanded powers for a single leader. The results of the referendum were striking: Turkey's three largest cities (Istanbul, Ankara and Izmir) all voted 'No' against these reforms. In the days following the election, a graphic depicting the 'Yes'/'No' split in Turkey circulated with the following caption: "72% of the Turkish economy, 85% of books sold in Turkey voted NO [...] 28% of the Turkish economy, 15% of books sold in Turkey voted YES" (). In this environment, the emotions portrayed in Yaban must surely find resonance within the educated, urbane stronghold of "NO"-voters. However, Yaban's narrator leaves us with no elaborate solutions to bridging the educational and identitarian divide, only gritting his teeth and marching off into the distance, leaving an atrocity behind him and, one must assume, living to continue pursuing his ideological devotions another day.
May 14, 2021
- Kad谋nlar谋n谋z ni莽in yaln谋z benden ka莽谋yorlar?
- Yabans谋n谋z da ondan, beyim.
4,5/5猸愶笍猸愶笍猸愶笍猸愶笍
Yakup Kadri Karaosmano臒lu鈥檔dan uzun zamand谋r ilk kitab谋m谋 okumak istiyordum. En 莽ok be臒enilen eserlerinden biri Yaban oldu臒u i莽in ona 枚ncelik verdim. Kurtulu艧 D枚nemi zaman谋na 艧ahitlik eden kitapta sakatlam谋艧 y眉ksek rutbeli bir asker Osmanl谋 zaman谋n谋n son demlerinde 陌stanbul鈥檜n ku艧at谋lmas谋n谋n ard谋ndan tan谋d谋臒谋 birinin teklifi 眉zerine Anadolu鈥檔un 眉cra bir k枚y眉ne ta艧谋n谋r. Hayat谋n谋n geri kalan谋n谋 莽al谋艧madan ge莽irecek geliri vard谋r ve b眉y眉k bir zaman谋n谋 okudu臒umuz kitaba bir defter gibi an谋lar谋n谋 ve d眉艧眉ncelerini yazarak ge莽irir. K枚y halk谋yla ne empati kurmay谋 ba艧ar谋r ne de k枚y halk谋n谋n kendisini bir yabanc谋 olarak g枚rmesine olan 枚fkesine engel olamaz. K枚y halk谋n谋n kendisini onlardan biri g枚rmesi i莽in asla 莽abalamaz ama bir yandan da onlar谋n cahilli臒ini k眉莽眉msemekten kendini alamaz. Ve kitapta en 莽ok be臒endi臒im k谋s谋msa bu tutars谋zl谋臒谋n ve hatta iki y眉zl眉l眉臒眉n kendisi taraf谋ndan ele艧tirilmesiydi. Bunun d谋艧谋nda anlat谋m dilini, bahsetti臒i tarihte ya艧anan olaylara de臒inilmesini 枚zellikle bu zaman谋n gen莽lerinin okumas谋n谋n bahsedilen olaylar谋n谋n ehemmiyetini ciddiye almas谋na yard谋mc谋 olabilece臒ini d眉艧眉n眉yorum. Birka莽 ufuk k谋s谋m d谋艧谋nda 莽ok be臒enerek okudum. Yazardan s谋rada okuyaca臒谋m kitab谋 Kiral谋k Konak olacak, yorumuyla g枚r眉艧mek 眉zere. Merak edenlere Yaban kitab谋n谋 kesinlikle 枚nerir, keyifli okumalar dilerim..
- Yabans谋n谋z da ondan, beyim.
4,5/5猸愶笍猸愶笍猸愶笍猸愶笍
Yakup Kadri Karaosmano臒lu鈥檔dan uzun zamand谋r ilk kitab谋m谋 okumak istiyordum. En 莽ok be臒enilen eserlerinden biri Yaban oldu臒u i莽in ona 枚ncelik verdim. Kurtulu艧 D枚nemi zaman谋na 艧ahitlik eden kitapta sakatlam谋艧 y眉ksek rutbeli bir asker Osmanl谋 zaman谋n谋n son demlerinde 陌stanbul鈥檜n ku艧at谋lmas谋n谋n ard谋ndan tan谋d谋臒谋 birinin teklifi 眉zerine Anadolu鈥檔un 眉cra bir k枚y眉ne ta艧谋n谋r. Hayat谋n谋n geri kalan谋n谋 莽al谋艧madan ge莽irecek geliri vard谋r ve b眉y眉k bir zaman谋n谋 okudu臒umuz kitaba bir defter gibi an谋lar谋n谋 ve d眉艧眉ncelerini yazarak ge莽irir. K枚y halk谋yla ne empati kurmay谋 ba艧ar谋r ne de k枚y halk谋n谋n kendisini bir yabanc谋 olarak g枚rmesine olan 枚fkesine engel olamaz. K枚y halk谋n谋n kendisini onlardan biri g枚rmesi i莽in asla 莽abalamaz ama bir yandan da onlar谋n cahilli臒ini k眉莽眉msemekten kendini alamaz. Ve kitapta en 莽ok be臒endi臒im k谋s谋msa bu tutars谋zl谋臒谋n ve hatta iki y眉zl眉l眉臒眉n kendisi taraf谋ndan ele艧tirilmesiydi. Bunun d谋艧谋nda anlat谋m dilini, bahsetti臒i tarihte ya艧anan olaylara de臒inilmesini 枚zellikle bu zaman谋n gen莽lerinin okumas谋n谋n bahsedilen olaylar谋n谋n ehemmiyetini ciddiye almas谋na yard谋mc谋 olabilece臒ini d眉艧眉n眉yorum. Birka莽 ufuk k谋s谋m d谋艧谋nda 莽ok be臒enerek okudum. Yazardan s谋rada okuyaca臒谋m kitab谋 Kiral谋k Konak olacak, yorumuyla g枚r眉艧mek 眉zere. Merak edenlere Yaban kitab谋n谋 kesinlikle 枚nerir, keyifli okumalar dilerim..
August 19, 2019
4,5/5
Liseden beri edebiyat derslerinde ve daha sonras谋nda orda burda ad谋n谋 莽ok s谋k duydu臒um, edebiyat谋m谋z谋n 枚nemli isimlerinden biri olan Yakup Kadri ve bu 枚nemli eserini okuman谋n zaman谋n谋n art谋k geldi臒ini d眉艧眉nd眉m ve yine iyi ki okumu艧um dedi臒im bir yazar ile tan谋艧m谋艧 oldum. Kitab谋 lise y谋llar谋ndan beri okumak isterken aradan bu kadar zaman ge莽mesine m眉saade etmemin tek sebebi kitab谋n a臒谋r olmas谋ndan, okuyamamaktan veya kitab谋n hakk谋n谋 verememekten korkmamd谋. Fakat g枚r眉yorum ki bu korkum fazla yersizmi艧. Yazar谋n ilk sayfadan itibaren okurunu i莽ine 莽eken 莽ok sade bir anlat谋m谋 var. Kitaba ba艧lad谋臒谋m andan itibaren kendimi resmen yazar谋n anlatt谋臒谋 o k枚yde buldum ve okudu臒um her bir olaya 艧ahit olmu艧um gibi hissettim. Zaten yazar k枚yde ge莽en olaylar谋 fazla uzun tutmay谋p k谋sa k谋sa anlatt谋臒谋 i莽in k枚y ahalisinin nabz谋n谋 tutmak, onlar谋n aras谋nda kar谋艧mak 莽ok kolay oldu. Kitab谋n ilerleyen b枚l眉mlerinde ise k枚y眉n o tatl谋 sert, g眉ndelik sorunlar谋n谋n yerini yunan zulm眉n眉n ald谋臒谋n谋 g枚rmek fark etmeden ate艧in 眉zerine y眉r眉mek gibiydi. 陌lk ba艧 ne oldu臒unu anlayamad谋m derken bir anda i莽imin yand谋臒谋n谋 hissederek kapatt谋m kitab谋n kapa臒谋n谋. Her 艧eyiyle harika bir kitap, harika bir kalemdi. Edebiyat谋m谋zda bu kadar b眉y眉k yer edinmesine 艧a艧mamak gerek.
Liseden beri edebiyat derslerinde ve daha sonras谋nda orda burda ad谋n谋 莽ok s谋k duydu臒um, edebiyat谋m谋z谋n 枚nemli isimlerinden biri olan Yakup Kadri ve bu 枚nemli eserini okuman谋n zaman谋n谋n art谋k geldi臒ini d眉艧眉nd眉m ve yine iyi ki okumu艧um dedi臒im bir yazar ile tan谋艧m谋艧 oldum. Kitab谋 lise y谋llar谋ndan beri okumak isterken aradan bu kadar zaman ge莽mesine m眉saade etmemin tek sebebi kitab谋n a臒谋r olmas谋ndan, okuyamamaktan veya kitab谋n hakk谋n谋 verememekten korkmamd谋. Fakat g枚r眉yorum ki bu korkum fazla yersizmi艧. Yazar谋n ilk sayfadan itibaren okurunu i莽ine 莽eken 莽ok sade bir anlat谋m谋 var. Kitaba ba艧lad谋臒谋m andan itibaren kendimi resmen yazar谋n anlatt谋臒谋 o k枚yde buldum ve okudu臒um her bir olaya 艧ahit olmu艧um gibi hissettim. Zaten yazar k枚yde ge莽en olaylar谋 fazla uzun tutmay谋p k谋sa k谋sa anlatt谋臒谋 i莽in k枚y ahalisinin nabz谋n谋 tutmak, onlar谋n aras谋nda kar谋艧mak 莽ok kolay oldu. Kitab谋n ilerleyen b枚l眉mlerinde ise k枚y眉n o tatl谋 sert, g眉ndelik sorunlar谋n谋n yerini yunan zulm眉n眉n ald谋臒谋n谋 g枚rmek fark etmeden ate艧in 眉zerine y眉r眉mek gibiydi. 陌lk ba艧 ne oldu臒unu anlayamad谋m derken bir anda i莽imin yand谋臒谋n谋 hissederek kapatt谋m kitab谋n kapa臒谋n谋. Her 艧eyiyle harika bir kitap, harika bir kalemdi. Edebiyat谋m谋zda bu kadar b眉y眉k yer edinmesine 艧a艧mamak gerek.
June 7, 2013
Finished this Turkish literature classic during the period when Turkish protesters display their discontentment with the increasingly oppressing policies of the current government (which translates as the prime minister). It is plain to see that at least half of the population have remained the same, as if they were stuck in a time loop, as in the 1st-world-war era.
I'm going to try to review this poignant story soon and I hope I can make justice to it.
I'm going to try to review this poignant story soon and I hope I can make justice to it.
August 12, 2018
Edebiyat i莽in okudu臒um en iyi kitap buydu. Anlat谋m谋 bana fazla ger莽ek莽i geldi. Sanki ger莽ekten bunlar ya艧anm谋艧 gibi. Kurtulu艧 sava艧谋 y谋llar谋nda ki karma艧ay谋 眉lkenin e臒itimsizli臒ini y眉ze vuran bir eser.
May 30, 2020
D枚nemin Anadolu鈥檚u daha iyi anlat谋lamazd谋. Anadolu insan谋n谋n, k枚yl眉s眉n眉n, cehalet denilen zifiri karanl谋k i莽inde,ruhlar谋 her yan谋ndan 枚r眉l眉 bir zindanda nas谋l mahpus kald谋臒谋n谋 hissedeceksiniz.
April 24, 2025
lise y谋llar谋nda 枚臒retmenimin biraz zorlama biraz tavsiyesiyle okumu艧tum O zaman pek anlamam谋艧t谋m 莽ok karamsar gelmi艧ti ama mutlaka tekrar okunmas谋 gereken bir romanm谋艧. kat谋lmad谋臒谋m y枚nleri var ama o duyguyu verebilmesi a莽谋s谋ndan tan谋mlamalar谋 a莽谋s谋ndan karakterler a莽谋s谋ndan 莽ok iyi
July 15, 2016
Tam bir inziva roman谋.
Kitap, bir insan谋n, yaban bir insan谋n nas谋l ge莽mi艧inden, milletinin halinden, sava艧tan, halk谋ndan hatta kendinden ka莽maya 莽al谋艧mas谋n谋 anlat谋yor. Yaban, kendini s眉rg眉ne mahkum etmi艧, 枚rselenmi艧 bir entelekt眉el. Kendini sorguluyor, halk谋n谋, T眉rk k枚yl眉s眉n眉 sorguluyor. Bulmay谋 umdu臒u nedir kendisi de bilmeden, birinci d眉nya sava艧谋 gazisi olarak k眉莽眉k bir k枚ye 莽ekiliyor. Ne k枚yl眉 onu kabulleniyor ne o kendini kabulleniyor.
Fonda Mustafa Kemal Atat眉rk ve Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檓谋z谋n ba艧lar谋 olmas谋 枚zellikle 莽ok etkiledi beni. Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檔a uzaktan, s眉rg眉nden bakan bir adam fakat davaya g枚n眉lden ba臒l谋 ve i莽i i莽ine s谋臒m谋yor. Ne derdini ne sevincini 枚fkesini payla艧acak birini bulamad谋k莽a g眉nl眉臒眉ne y眉kleniyor karakter. Bir T眉rk ayd谋n谋 g枚z眉yle T眉rk k枚yl眉s眉n眉 anlat谋yor uzun uzun. Bunu yaparken bazen uzakla艧谋yor, k谋z谋yor k枚yl眉ye, bazen onlar谋n hatalar谋n谋 kendine ve ayd谋nlara mal ediyor. Zaman zaman kendin, halk谋n kendisini su莽luyor k枚yl眉n眉n kay谋ts谋zl谋臒谋 i莽in, bazen k枚yl眉n眉n kendisini.
Yakup Kadri, karakteri 莽ok ger莽ek莽i anlat谋yor. Karakterin derinli臒i y眉ksek, bak谋艧 a莽谋s谋 枚zg眉n. G枚z眉n眉z眉n 枚n眉nde canlan谋yor, dertleniyor, uyuyup uyan谋yor. 陌nceden de bir a艧k hikayesi i艧leniyor kitapta, bu da ayr谋 bir renk veriyor bu ciddi ve karamsar ortamda ge莽en hikayeye.
脟ok b眉y眉k zevkle okudum. Ben Yaban鈥櫮� bamba艧ka bir 艧eyi anlat谋yor sanarak konusuna bakmadan ald谋m elime. 脟ok memnun kalarak b谋rak谋yorum.
鈥淏unun nedendi, T眉rk ayd谋n谋, gene sensin! Bu viran 眉lke ve yoksul insan kitlesi i莽in ne yapt谋n? Y眉zy谋llarca onun kan谋n谋 emdikten ve bir posa halinde kat谋 toprak 眉st眉ne att谋ktan sonra, 艧imdi de gelip ondan tiksinmek hakk谋n谋 kendinde buluyorsun.
Anadolu halk谋n谋n bir ruhu vard谋, n眉fuz edemedin. Bir kafas谋 vard谋, ayd谋nlatamad谋n. Bir v眉cudu vard谋 besleyemedin. 脺st眉nde ya艧ad谋臒谋 bir toprak vard谋, i艧letemedin! Onu, hayvani duygular谋n, cehaletin, yoksullu臒un ve k谋tl谋臒谋n elinde b谋rakt谋n鈥� Sana 谋st谋rap veren bu 艧ey, senin kendi eserindir, senin kendi eserindir!鈥�
Kitap, bir insan谋n, yaban bir insan谋n nas谋l ge莽mi艧inden, milletinin halinden, sava艧tan, halk谋ndan hatta kendinden ka莽maya 莽al谋艧mas谋n谋 anlat谋yor. Yaban, kendini s眉rg眉ne mahkum etmi艧, 枚rselenmi艧 bir entelekt眉el. Kendini sorguluyor, halk谋n谋, T眉rk k枚yl眉s眉n眉 sorguluyor. Bulmay谋 umdu臒u nedir kendisi de bilmeden, birinci d眉nya sava艧谋 gazisi olarak k眉莽眉k bir k枚ye 莽ekiliyor. Ne k枚yl眉 onu kabulleniyor ne o kendini kabulleniyor.
Fonda Mustafa Kemal Atat眉rk ve Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檓谋z谋n ba艧lar谋 olmas谋 枚zellikle 莽ok etkiledi beni. Kurtulu艧 Sava艧谋鈥檔a uzaktan, s眉rg眉nden bakan bir adam fakat davaya g枚n眉lden ba臒l谋 ve i莽i i莽ine s谋臒m谋yor. Ne derdini ne sevincini 枚fkesini payla艧acak birini bulamad谋k莽a g眉nl眉臒眉ne y眉kleniyor karakter. Bir T眉rk ayd谋n谋 g枚z眉yle T眉rk k枚yl眉s眉n眉 anlat谋yor uzun uzun. Bunu yaparken bazen uzakla艧谋yor, k谋z谋yor k枚yl眉ye, bazen onlar谋n hatalar谋n谋 kendine ve ayd谋nlara mal ediyor. Zaman zaman kendin, halk谋n kendisini su莽luyor k枚yl眉n眉n kay谋ts谋zl谋臒谋 i莽in, bazen k枚yl眉n眉n kendisini.
Yakup Kadri, karakteri 莽ok ger莽ek莽i anlat谋yor. Karakterin derinli臒i y眉ksek, bak谋艧 a莽谋s谋 枚zg眉n. G枚z眉n眉z眉n 枚n眉nde canlan谋yor, dertleniyor, uyuyup uyan谋yor. 陌nceden de bir a艧k hikayesi i艧leniyor kitapta, bu da ayr谋 bir renk veriyor bu ciddi ve karamsar ortamda ge莽en hikayeye.
脟ok b眉y眉k zevkle okudum. Ben Yaban鈥櫮� bamba艧ka bir 艧eyi anlat谋yor sanarak konusuna bakmadan ald谋m elime. 脟ok memnun kalarak b谋rak谋yorum.
鈥淏unun nedendi, T眉rk ayd谋n谋, gene sensin! Bu viran 眉lke ve yoksul insan kitlesi i莽in ne yapt谋n? Y眉zy谋llarca onun kan谋n谋 emdikten ve bir posa halinde kat谋 toprak 眉st眉ne att谋ktan sonra, 艧imdi de gelip ondan tiksinmek hakk谋n谋 kendinde buluyorsun.
Anadolu halk谋n谋n bir ruhu vard谋, n眉fuz edemedin. Bir kafas谋 vard谋, ayd谋nlatamad谋n. Bir v眉cudu vard谋 besleyemedin. 脺st眉nde ya艧ad谋臒谋 bir toprak vard谋, i艧letemedin! Onu, hayvani duygular谋n, cehaletin, yoksullu臒un ve k谋tl谋臒谋n elinde b谋rakt谋n鈥� Sana 谋st谋rap veren bu 艧ey, senin kendi eserindir, senin kendi eserindir!鈥�
September 13, 2015
Son zamanlarda en 莽ok keyif ald谋臒谋m ve bu nedenle en h谋zl谋 okudu臒um kitap oldu Yaban. 陌lk kez bir Yakup Kadri kitab谋 okumu艧 oldum fakat ba艧ka eserlerini de okumak hevesi uyand谋 i莽imde. 脟眉nk眉, yazar谋n g枚zlemlerini, insan tahlillerini olduk莽a ba艧ar谋l谋 buldum. 脺stelik bunlar谋 yaparken son derece ak谋c谋, basit bir dil kullanmay谋 da becerebilmi艧. Bu eserin arka plan谋nda Kurtulu艧 Sava艧谋 d枚nemindeki Anadolu halk谋 ve 眉lke ayd谋nlar谋n谋n halkla aras谋ndaki u莽urum ba艧ar谋l谋 bir 艧ekilde i艧lenmi艧. Bu konulara ilgi duyanlar谋n da olduk莽a ho艧una gidece臒ini d眉艧眉n眉yorum. Kendi ad谋ma ana karakteri de 莽ok sevdim. Yer yer kendini "yaban" hisseden biri olarak karakterin kendi i莽 hesapla艧malar谋ndan b眉y眉k keyif ald谋m. K谋sacas谋, "iyi ki okumu艧um" dedi臒im bir kitap oldu.
March 1, 2016
Ben bu kitab谋 SEVD陌M galiba.
脟ok betimleme yoktu,bu bence kitab谋n art谋lar谋ndan biriydi.Ayr谋ca 莽ok g眉zel al谋nt谋lar谋 vard谋,bir莽ok post-it yap谋艧t谋rd谋m kitaba.Tavsiye edebilirim g眉zel bir kitapt谋.
脟ok betimleme yoktu,bu bence kitab谋n art谋lar谋ndan biriydi.Ayr谋ca 莽ok g眉zel al谋nt谋lar谋 vard谋,bir莽ok post-it yap谋艧t谋rd谋m kitaba.Tavsiye edebilirim g眉zel bir kitapt谋.
Displaying 1 - 30 of 333 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.