ŷ

Jump to ratings and reviews
Rate this book

Ματωμένα χώματα

Rate this book
Νεοελληνική πεζογραφία - Μυθιστόρημα

Τα Ματωμένα Χώματα τα είπαν "βιβλίο της σύγχρονης Εξόδου του μικρασιατικού Ελληνισμού". Τα είπαν "σεισμική δόνηση". Μυθιστόρημα που "Τσούζει. Ζεματάει. Κάει. Τιμωρεί. Έχει ψυχή ανθρώπινη. Οργή λαού. Πόνο εθνικό". "Κάστρο σωστό λόγου, ενάντια στον καιρό, τη λησμονιά και το ψέμα". Τα "Ματωμένα Χώματα" εκδόθηκαν το 1962. Μεταφράστηκαν σε μια σειρά χώρες, Γαλλία, Σοβιετική Ένωση, Ουγγαρία, σε όλα τα Βαλκάνια κλπ. Στην Τουρκία είχαν συγκλονιστική απήχηση. "Μέσα στην επική ατμόσφαιρα του βιβλίου αυτού, που είναι ένα είδος "Πολέμου και Ειρήνης" της Ελλάδας - γράφει ο Οίκος Σάντερ - αντί να αναζωπυρώνεται το μίσος, ζωντανεύει το ανθρώπινο δράμα όλων μικρών λαών που σφαγιάζονται στο βωμό των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων." "Το διάβασα σε μια νύχτα - γράφειο ο πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Πόλης, Ερτογρούλ Σοϋσάλ - κι έχυσα δάκρυα και για τους δυο λαούς μας. Ωραίο βιβλίο, απόλυτα έντιμο σαν όλα τα μεγάλα έργα. Οι διανοούμενοί μας το υποδέχτηκαν με αληθινό ενθουσιασμό".

340 pages, Paperback

First published January 1, 1962

88 people are currently reading
3,604 people want to read

About the author

Dido Sotiriou

15books139followers
Dido Sotiriou (Greek: ) was born in Aϊdini of Asia minor, in 1909, the daughter of Evangelos Pappas and Marianthi Papadopoulou.
In 1919 she moved with her family to Smyrni (Izmir) but following the destruction of 1922 she fled to Greece. In Athens she completed her general education having as teachers the then literary figures Kostas Paroritis and Sophia Mayroeidis-Papadakis amongst others. She studied at the French Institute of Athens and in 1937 she briefly attended a course in French Literature at the University of Sorbonnis.
In 1936 she officially turned to professionally practicing Journalism. She worked for the magazine “Gynaika� (Woman) (as editor-in-chief) and then went on to work for newspapers “Neos Kosmos� (New World) and “Rizospastis� (The Revolutionist) (again as editor-in-chief from 1944), while during the duration of the German Occupation collaborating with Melpo Aksioti, Elli Alexiou, Elli Pappa, Titika Damaskinou, Elektra Apostolou, Chrysa Chatzivasileiou and other Greek women who were members of the Resistance.
In 1935 she took part in the congress of the Comity in Geneva, where she met Vladimir Ilyich Lenin’s comrade Alexandra Mikhailovna "Shura" Kollontai and in 1945 she took part in the founding congress of the Women’s International Democratic Federation in Paris.
She first appeared on the literary scene in 1959 with the publication of her first novel “Oi Nekroi Perimenoyn� (The Dead Await). Her works have been translated into many foreign languages.
Dido Sotiriou belongs to the Greek novelists of the 1920-1940 eras. Her work moves in the planes of realism with the presence of the self biographical element strong and the emotional participation of the author in the adventures of her protagonists. Her material is derived from the Asia Minor Disaster, the Civil War period and the period after the Civil War in Greece.
With “Matomena Chomata� (published as Farewell,Anatolia in English) Sotiriou initiated her course towards a style of writing that combined fiction with her own distinct way of examining her issues from a historical aspect.
A course which continued and bled into her next two novels “Entoli� (The Command) which had as a theme the case of Mpelogiannis and “Katedafizometha� (Shattered).
She died in 2004.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
2,911 (55%)
4 stars
1,733 (32%)
3 stars
526 (9%)
2 stars
99 (1%)
1 star
23 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 265 reviews
Profile Image for Giannis.
153 reviews34 followers
October 9, 2018
Αυτό το βιβλίο όταν το έβαζα στη λίστα μου, ήμουν πολύ επιφυλακτικός κατά πόσο θα με απορροφούσε και για το κατά πόσο ευσταθούν οι υψηλές βαθμολογίες που το συνοδεύουν. Η Διδώ Σωτηρίου προσέφερε μία δομημένη, μεστή, συγκινητική, ανθρώπινη, ιστορία που προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις συναισθημάτων. Ο ήρωας μας, δεν είναι καθόλου� ήρωας και αυτός είναι ο λόγος που δένεσαι «ακαριαία» μαζί του. Είναι ένα απλό παιδί που δε θα ριχτεί μπροστά να σκοτώσει δεκάδες Τούρκους, αλλά αντιθέτως φοβάται τον πόλεμο όπως θα έκανε ο καθένας μας. Δε θέλει να πεθάνει και εκμεταλλεύεται την εξυπνάδα και το μυαλό του για να αποφύγει πολλές δύσκολες καταστάσεις. Και σαν έρθει η ώρα η δύσκολη όμως, δε θα κιοτέψει, αλλά με περηφάνια θα βρεθεί στο μέτωπο για να υπερασπιστεί το σπίτι του και ότι αγαπάει.

Τα Ματωμένα Χώματα μας περιγράφουν τη δυσκολότερη ίσως στιγμή του ελληνισμού και η συγγραφέας, μας δημιουργεί πολλές παραστατικές εικόνες φρικαλεότητας και αχρείαστης βίας -τόσο από την πλευρά των Τούρκων, όσο και από τη δικιά μας. Κάθε σελίδα (ειδικά οι τελευταίες) είναι και μία γροθιά στο στομάχι. Ένα βιβλίο που πραγματικά προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα και σίγουρα θα δυσκολέψει κάποιους στην ανάγνωση ξέροντας ότι αυτά συνέβησαν όντως σε ανθρώπους, και δη Έλληνες. Αλλά θεωρώ πως πρέπει να διαβαστεί από όλους!
Profile Image for Eirini Proikaki.
380 reviews130 followers
July 1, 2017
Eνα βιβλίο συγκλονιστικό,σκληρό και πολύ αληθινό.Ζωντανεύει τη φρίκη και την παράνοια του πολέμου,του ξεριζωμού και της προσφυγιάς.Θα πρότεινα σε όσους δεν το έχουν ήδη κάνει ,να το διαβάσουν οπωσδήποτε.
Profile Image for Linda.
Author2 books240 followers
January 4, 2023
Ever wonder why different ethnic groups can live harmoniously for hundreds of years and then end up killing each other?

Dido Sotiriou tackles this question in Farewell Anatolia. This historical novel chronicles the tragedy of the Greeks of Asia Minor through the story of Manolis Axiotis, a poor farmer from a Greek Village near Ephesus. Before World War I, Greeks and Turks lived harmoniously in Anatolia. However, tensions erupted when the Ottomans sided with Germany and the Central Powers, and the state of Greece aligned with the Allies. Ethnic Greeks of the Ottoman Empire were not allowed to serve in the army. Instead, they faced forced conscription in the Ottoman Labor Battalions, where they worked in labor camps under harsh conditions and received little food. Manolis's conscription and escape from Labor Battalion was just the first stage of his hellish journey.

In 1919, the Greco-Turkish War erupted after Manolis returned to his village. Manolis and the other surviving village men now enlisted in the Greek Army and fought to make Greek Anatolia, which the Greeks settled in 800 BC, a part of the Greek state. The war went badly for the Greeks, and in 1922, Manolis fled to Smyrna in search of his family. A few days after his arrival, the Turkish army torched the Greek and Armenian sections of the city and massacred its inhabitants, killing between 10,000 to 25,000 people. Sotiriou vividly describes Manilos's harrowing escape to a Greek island where he became a refugee. By the end of the Greco- War, nearly 1.5 million refugees headed for Greece.

Farewell Anatolia captures the horrors of this period. Sotiriou believes the tragedy is due to more than ethnic tension. Instead, she attributes the growing animosity to the machinations of the Great Powers vying for control of Middle Eastern oil, corrupt politicians, and rising nationalist sentiment.

According to the Greek News Agenda, Sotiriou, a journalist, based the novel on a true story that fictionalized a written account provided by a refugee who worked in Piraeus. In Farewell Anatolia, she paints a harrowing portrait of a tragic period in Greek and Turkish history. Highly recommend.

































Profile Image for Athena ღ.
324 reviews187 followers
May 27, 2019
Ενα βιβλίο, μάθημα ζωής, που πρέπει να διαβαστεί από όλους μας.
Profile Image for Aggeliki.
322 reviews
December 30, 2020
Κάποια κείμενα δεν επιδέχονται κριτικής. Τα Ματωμένα χώματα είναι ένα από αυτά. Έτσι κι αλλιώς, δε θεωρώ ότι σε αυτή εδώ τη γειτονιά είμαστε κριτές. Είμαστε αναγνώστες που μοιράζονται τα συναισθήματά τους για τα βιβλία που έρχονται στα χέρια μας.
Επί του προκειμένου λοιπόν. Είναι κάποια βιβλία που σου προκαλούν πολλαπλά συναισθήματα. Το ένα μετά το άλλο, μπαίνουν στη σειρά και καταλήγουν στον θαυμασμό. Όχι μόνο προς τη συγγραφέα που φτιάχνει μια ιστορία αντιμετωπίζοντας τα γεγονότα με απόλυτο σεβασμό, αλλά πολύ περισσότερο προς όλους αυτούς τους ανθρώπους που έζησαν αδιανόητες καταστάσεις, έζησαν τη φρίκη, την απελπισία, την ωμότητα, τη βιαιότητα, την απώλεια και τον θάνατο.
Είναι σκληρό ανάγνωσμα όταν έχεις στο μυαλό σου πως όσα περιγράφει συνέβησαν πραγματικά. Σε συγκλονίζει και ταυτόχρονα σε κάνει να νιώθεις τύχη για τα κεκτημένα που δεν είναι όμως και αυτονόητα. Χωρίς φανφάρες και βαρύγδουπες εκφράσεις. Μόνο με απλό λόγο και τη ντοπιολαλιά που ταιριάζει σε αυτή την ιστορία.
Τα σέβη μου κυρία Σωτηρίου.
Profile Image for Sinem A..
476 reviews283 followers
August 6, 2016
özeti son satırı;
"Anayurduma selam söyle benden Kör Mehmet'in
damadı! Benden selam söyle Anadolu'ya ... Toprağını kan­la suladık diye bize garezlenmesin ... Ve kardeşi kardeşe
kırdıran cellatların, Tanrı bin belasını versin!"
Profile Image for Aggeliki Spiliopoulou.
270 reviews79 followers
September 14, 2022
Το 1962 κυκλοφορεί το γνωστότερο ίσως βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου.
Είναι η εξιστόρηση της ζωής του Μανώλη Αξιώτη. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κιρκιντζέ της Μικρασίας, κοντά στην Έφεσο. Στο χωριό του θα επιστρέφει κάθε φορά που η ζωή θα τον παίρνει μακριά. Στα 16 του χρόνια η οικογένεια του τον στέλνει στη Σμύρνη όπου θα εργαστεί σε εμπορικά καταστήματα. Αργότερα έρχεται ο ΆΠΠ και ως Οθωμανός υπήκοος θα στρατευτεί στον τουρκικό στρατό και θα ταξιδέψει στα βάθη της ανατολής συνοδεύοντας Έλληνες στα τάγματα εργασίας. Η ζωή όμως επιφυλάσσει ανατροπές. Ως φαντάρος του ελληνικού στρατού, αυτή τη φορά, θα φτάσει στο Αφιόν Καραχισάρ για να βρεθεί στη Σμύρνη να ζήσει την καταστροφή της και να καταλήξει σ' ένα καράβι πρόσφυγας.
Όλη του η ζωή ένα οδοιπορικό σε χώματα ποτισμένα αίμα. Αίμα ελληνικό και τούρκικο.
Ο Μανώλης Αξιώτης είναι ο άνθρωπος που γεννήθηκε στην Μικρασία, ζούσε ειρηνικά και συμβίωνε με Τούρκους.
Δούλευαν τη γη και την πότιζαν με τον ιδρώτα τους ώσπου ήρθε ο πόλεμος, τα συμφέροντα και η γη ποτίστηκε με αίμα.
Ο Μανώλης Αξιώτης είναι ο άνθρωπος που θα βρεθεί και στα δύο στρατόπεδα.
Η Διδώ Σωτηρίου γράφει ένα βιβλίο αντιιμπεριαλιστικό, για όσους αφήνει πίσω του ο πόλεμος, τους νεκρούς και τους πρόσφυγες. Θύματα και από τους δύο λαούς με θύτες τον πόλεμο και τα συμφέροντα που τον υποδαυλίζουν.
Είναι η ζωή ενός ανθρώπου, οι κακουχίες, τα βάσανα, οι βαρβαρότητες που βιώνουν και προκαλούν οι άνθρωποι.

"Ώρα μάχης, Αξιώτη, ώρα θυσίας. Δεν έχεις ελόγου σου κανένα πάρε δώσε με την πολιτική. Το χρέος σου κάνεις".
Γνώρισε κακουχίες και στερήσεις, είδε βασανιστήρια και θανάτους, έζησε την αιχμαλωσία και την προσφυγιά, για να συλλογιστεί:
"Θηρίο είν' ο άνθρωπος!"
Profile Image for Ria.
561 reviews74 followers
December 9, 2021
''Εδώ στη Σμύρνη θα μπορούσα να κάνω όνειρα, όσα όνειρα ήθελα...''

Sad shit. Δεν μπορώ να θυμηθώ εάν έχω δει τη σειρά.
Στον πόλεμο δεν υπάρχει νικητής. Στην πραγματικότητα είναι όλοι χαμένοι. Deep i know.
Profile Image for Tassos.
128 reviews6 followers
November 27, 2011
A story that has to be read by every Greek and Turkish person on the Earth.

A true story of a man from Izmir and the adventures he went through the whole period before and after World War I and the destruction of Minor Asia, showing how the opinion of Greeks towards Turks changes by the influences of the major powers and how things changed from a peaceful co-living to a hating state.

A very touching story indeed
Profile Image for Ηλίας Α..
22 reviews15 followers
November 12, 2014
"Τι να σας κρύψω αδέρφια; Ο πόλεμος είναι πόλεμος! Δεν είναι γάμος να 'χω όρεξη γι' αστεία. Θα χαθούνε νιάτα, θα χυθεί αίμα! Άλλοι θα πλερώνουν�� τα σπασμένα, άλλοι θα θησαυρίσουν. Το φτωχό κοσμάκη να λυπηθεί ο Θεός..."

"Ο πόλεμος ανοίγει βάραθρα στις ψυχές και στα έθνη."

"Ο τρόμος ξεπερνάει το θάνατο. Δε φοβάσαι το θάνατο· φοβάσαι τον τρόμο. Ο τρόμος έχει τώρα το πρόσταγμα. Τσαλαπατά την ανθρωπιά. Αρχίζει από το ρούχο και φτάνει ίσαμε την καρδιά. Λέει: γονάτισε γκιαούρη! Και γονατίζει. Ξεγυμνώσου! Και ξεγυμνώνεται. Άνοιξε τα σκέλια σου! Και τ' ανοίγει. Χόρεψε! Και χορεύει. Φτύσε την τιμή σου και την πατρίδα σου! Και φτύνει. Απαρνήσου την πίστη σου! Και την απαρνιέται. Αχ ο τρόμος! Όποια γλώσσα κι αν μιλάς, λόγια δε θα βρεις να τόνε περιγράψεις."

"Η θάλασσα ανταριασμένη, κουνούσε πέρα δώθε δυο τουμπανιασμένα κορμάκια παιδιών σαν να τα νανούριζε: «Κοιμηθείτε! Δε θέλει πια η γης παιδιά!». Τα μικρά κεφαλάκια χτυπούσανε τα ύφαλα του εγγλέζικου καταδρομικού μ' επιμονή: «Ανοίξτε μας να μπούμε! Δε βλέπετε; Δεν ακούτε;» Δεν βλέπουνε! Δεν ακούνε!"

Ανάθεμα στους αίτιους!
Profile Image for Elena Sala.
494 reviews92 followers
June 5, 2021
FAREWELL ANATOLIA (or maybe more accurately, "Bloodied Earth") (1962) has been a bestseller in Greece for years and has been reprinted countless times. In this novel, Greek writer Dido Sotiriou retells in literary language the testimony of a real informant who survived the series of disasters which culminated in the exodus of the Greek population from Anatolia in 1922-3.

Through the eyes of Manolis Axiotis we receive a first-hand account of his life in a Greek community in Anatolia at the beginning of the last century. Kirkica, his beloved village, was a beautiful and peaceful place. His family worked very hard, but the future seemed promising. Sotiriou re-creates the almost idyllic world of the Greek peasants in Anatolia in a very moving way.

However, things would change drastically with World War I. Manolis and some of his brothers were conscripted into forced labour brigades by the Ottomans; then, after the collapse of the sultan’s rule, he took part in the Anatolian campaign of the Greek army in 1921-2, and, after its defeat, he miraculously managed to survive the expulsion of the Greek population, a nightmare known as the “Asia Minor Catastrophe� of 1922.

Thousands of people were forced to flee in terror as Ataturk’s troops seized Smyrna. More than 30.000 Christians, including Greeks and Armenians, were burned to death or slaughtered in the massacre that lasted for days. Later, in the subsequent “exchange� of people, more than a million Ottoman Greeks were forced to move to Greece, where they had never lived, while 380.000 Muslims were forced to leave Greece for Turkey.

Manolis paints a bitter picture of how Greek culture was wiped out in Asia Minor. The relentless description of the atrocities and the torching of Smyrna are indeed very hard to read, but the criminal behavior and the corrupted politics of the Great Powers as well as their treatment of refugees is simply staggering. Described by some critics as the WAR AND PEACE of Greece, this novel is really worth reading.
Profile Image for Michalis Manassakis.
105 reviews4 followers
April 29, 2020
Να γράψω εγω κριτική για αυτό εδω το βιβλίο;
Ντροπής πράγματα !
Profile Image for Alexander Theofanidis.
1,548 reviews114 followers
May 4, 2023
Παρά το εμετικό εξύφωλλο, ένα εξαιρετικό βιβλίο και μια απόδειξη στην Πηνελόπη Δέλτα ότι μπορείς να γράψεις για την ιστορία σου χωρίς κονκάρδα του Μιχαλολιάκου στο πέτο. Ευχαριστώ πολύ.
Profile Image for Λευτέρης Πετρής.
Author1 book36 followers
September 22, 2020
"Είδα κομμένα δέντρα που μάχονταν ν' ανθίσουν μέσα στους σκοτεινούς τάφους. Είδα πληγωμένα θεριά που παλεύανε ίσαμε την ύστατη πνοή τους να ζήσουνε. Μα σαν τη Βουλή τ' ανθρώπου να παλεύει για τη ζωή δε γνώρισα άλλη."

"Στον πόλεμο δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσεις τη δολοφονία από την πατριωτική πράξη."
Profile Image for Eirini Zazani.
348 reviews17 followers
March 12, 2020
Συγκλονιστική λογοτεχνική καταγραφή της Μικρασιατικής καταστροφής! ".... και η κανονιά από τους "προστάτες" δεν έπεσε ποτέ..." Απλοί παρατηρητές οι Δυνατοί μπροστά στον πόνο, τη βία, τον κατατρεγμό, την απανθρωπιά... Στην εποχή μας, έχει αλλάξει κάτι από τότε, άραγε;
Profile Image for Zeren.
165 reviews204 followers
November 18, 2016
Yunanistan'da Türkleri, Anadolu'da Rum'u, Kürd'ü, Türk'ü birbirine kırdıran cellatların ve onların kanlı oyununa piyon olan halkların hikayesi... Ben susayım son satırlar konuşsun:
"Ve sen... Kör Mehmet'in damadı. Hele sen! Neye öyle tiksinerek bakıyorsun yüzüme? Öldürdüm evet seni, ne olmuş? Ve işte ağlıyorum... Sen de öldürdün. Kardeşler, dostlar, hemşeriler... Koskaca bir kuşak durup dururken katletti kendini...
Anayurduma selam söyle benden Kör Mehmet'in damadı! Benden selam söyle Anadolu'ya... Toprağını kanla suladık diye bize garezlenmesin... Ve kardeşi kardeşe kırdıran cellatların Allah bin belasını versin!"
Profile Image for Ian D.
597 reviews72 followers
March 25, 2022
Το μίσος και η αγριίλα του πολέμου σταθήκανε πιο δυνατά από την αγάπη. Οι αγνές καρδιές μείνανε σαν ξεχασμένες παντιέρες σ'εχθρικό έδαφος.

Μια απλή, αντιπολεμική ιστορία, συγκλονιστικά δοσμένη με εξαιρετική αίσθηση του μέτρου και με βαθιά αγάπη για την ανθρώπινη υπόσταση.
Όχι τυχαία, αγαπήθηκε από Έλληνες και Τούρκους, χθες, σήμερα, αύριο. Γιατί μιλάει για ζητήματα χωρίς πατρίδα, εποχή και ιδεολογία. Κατευθείαν καρδιά.

Δε με τρόμαζε πια ο θάνατος. Τους ζωντανούς σκιαζόμουνα που χάσαν κάθε ανθρωπιά.

Ο τρόμος ξεπερνά το θάνατο. Δε φοβάσαι το θάνατο. Φοβάσαι τον τρόμο. Ο τρόμος έχει τώρα το πρόσταγμα.
Profile Image for ˥️ԲԱٱ˥️DZ❤️Ǵǰ˥️.
586 reviews190 followers
February 19, 2024
⭐⭐⭐⭐ Τραγικό, συγκλονιστικο, σπαραξικαρδιο! Τι τρομερό πράγμα που είναι ο πόλεμος! Σπαραξε η καρδιά μου με τα παθήματα των απλών ανθρώπων Ελλήνων και Τούρκων, που δεν έφταιξαν σε τίποτα κι όμως πλήρωσαν με όλο τους το είναι και έχασαν τα πάντα.
"Τα ματωμένα χώματα" είναι μια αντιπολεμική κραυγή. Η Διδώ Σωτηρίου, πιάνει τον αναγνώστη από το χέρι και είναι σαν να του λέει :"Να, κοίτα, ανόητε άνθρωπε, τι μπορείς να πάθεις. Πόσο κτήνος μπορεί να γίνεις που να μην υπολογίζεις τίποτα στο διάβα σου. Να καταστρέφεις, να σκοτώνεις, να βιάζεις, να ξεριζώνεις ανθρώπους, να καις και να ερήμωνεις χωριά και πόλεις, να αφήνεις παιδιά ορφανά και γονείς με άδεια αγκαλιά. Φρικτό πράγμα ο πόλεμος. Αποτρόπαιο! Κρατήσου μακριά, άνθρωπε. Μη χάσεις ποτέ την ψυχή σου! "
Το βιβλίο αυτό πρέπει να διαβαστεί από όλους και σε όλα τα έθνη. Δυστυχώς, τα τρομερά πράγματα που αφηγείται τούτο το βιβλίο, συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο μας. Στον προηγμένο τεχνολογικά κόσμο μας, εν έτη 2024, οι πόλεμοι μαίνονται με άγριες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Αυτός ο κόσμος, δεν θα αλλάξει ποτέ. Η μανία για βία και κυριαρχία, θα είναι πάντα παρούσα. Ας γινόταν, Θεέ μου, να γινόμασταν λίγο άνθρωποι.
4 συγκλονιστικα αστέρια για αυτό το αριστούργημα!
Profile Image for Nicoleta Balopitou.
165 reviews64 followers
July 22, 2014
Τα λόγια είναι περιττά και η λέξη αριστούργημα φαντάζει μικρή για να το περιγράψει ... Ένα μυθιστόρημα που ΠΡΕΠΕΙ να βρίσκεται σε κάθε ελληνική βιβλιοθήκη !
Profile Image for Artemis Slipknot.
66 reviews16 followers
June 18, 2015
Αυτό το βιβλίο το αγαπώ πολύ. Έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδία μου. Όταν τελείωσα το διάβασμα ένιωσα σαν να είχα φάει μπουνιά στο στομάχι. Πολύ συγκινητικό!!
Profile Image for Κώστας.
194 reviews43 followers
December 5, 2022
Άρχισα διαβάζοντας το οπισθόφυλλο. Σφίχτηκε το στομάχι μου.
Συνέχισα σοκαρισμένος.
Τελείωσα με ψυχικό τραύμα.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
"Το τούρκικο ιππικό περνούσε καμαρωτό από την παραλία. Κανείς δεν έβγαλε τσιμουδιά. Και τα μωρά κερώσανε.
Μόνο μια πολύ ψιλή παιδική φωνούλα ρώτηξε: "Τι θα μάς κάνουνε οι Τούρκοι; Τι θα μας κάνουνε;"
Αυτή 'ταν ολουνών η αγωνία, μα κανείς δεν τήν εξεστόμιζε. Από μερικά μπαλκόνια ξένων σπιτιών ακούστηκαν αδύναμα παλαμάκια και «γιασασίν».
Σαν τέλειωσε ή παρέλαση, έγινε νεκρική ησυχία. Η δικιά μας μαούνα ήταν η τελευταία απ' τις εξήντα και βρισκότανε σιμά στην ξηρά. Σε λίγο ακούστηκε τελάλης. -Μπρε σεις, τι λέει; -Λέει, νά βγει ο κόσμος και νά πάει στις δουλειές του δίχως νά φοβάται. Κανένας δε θα κακοπάθει.
-Μπορεί ή νίκη νά μερώνει τσ' ανθρώπους, είπε ή μάνα μου .
-Οι Μεγάλες Δυνάμεις δώκανε εντολή νά μην ανοίξει ρουθούνι χριστιανικό.
-Αυτή 'ναι ή αλήθεια. Φτάνει το αίμα. Τί τα γενιτσαριά θα 'χουμε;
-Τόσοι στόλοι! Τόσα βασιλικά για τα μάτια ηθαρρέψατε πως στέκουνε δω χάμου ;
Ο αδερφός μου ο Κώστας με πλησίασε όλο χαμόγελα και φουσκώνοντας σαν διάνος, μού 'πε ειρωνικά: -
Τί γνώμη έχεις τώρα, Μανωλάκη, για το χτήμα π' αγόρασα; Έκανα καλά ή με πέρασε κορόιδο ο μπάρμπα-Θόδωρος;
Ήμουνα τόσο χαρούμενος πού θα του συγχωρούσα χίλιες τόσες κακοκεφαλιές κι άλλες τόσες ειρωνείες. Όλοι στη μαούνα γινήκαμε τώρα μιά παρέα. Βγάλαμε ό,τι φαγώσιμο είχαμε, παστά, αυγά, κονσέρβες. Αρχίσαμε τα τραταμέντα και τις τσιρεμόνιες. Ξάφνου, μέσα στη γενική χαρά, ακούστηκε μια φωνή κι ύστερα πολλές μαζί:
-Φωτιά! Φωτιά ! -Βάλαν φωτιά στη Σμύρνη!
Πεταχτήκαμε ορθοί. Κοκκινόμαυρες φλόγες τινάζονταν στον ουρανό, χοροπηδηχτές. - Είναι κατά την Αρμενογειτονιά.
- Κατά κει φαίνεται νά 'ναι.
- Πάλι οι Αρμεναίοι θα τα πλερώσουνε!
-Αποκλείεται να κάψουνε ολόκληρη τη Σμύρνη. Ποιό συμφέρον έχουνε; Αφού έγινε πια δική τους...
Ποιο συμφέρον είχαμε μεις που καίγαμε τα τουρκοχώρια στην υποχώρηση; Η φωτιά απλωνόταν παντού. Ντουμάνιασε ο ουρανός. Μαύρα σύγνεφα ανηφορίζανε και μπερδευότανε το 'να με τ' άλλο. Κόσμος, εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος, τρελός από φόβο, αρχίνησε νά τρέχει απ' όλα τα στενοσόκακα και τούς βερχανέδες και να ξεχύνεται στην παραλία σαν μαύρο ποτάμι.
-Σφαγή ! Σφαγή !
-Παναγιά, βοήθα!
-Προφτάστε. Σώστε μας!
Η μάζα πυκνώνει, δεν ξεχωρίζεις ανθρώπους, μα ένα μαύρο ποτάμι που κουνιέται πέρα δώθε απελπισμένα, δίχως να μπορεί να σταθεί ούτε να προχωρήσει. Μπρος θάλασσα, πίσω φωτιά και σφαγή! 'Ένας αχός κατρακυλάει από τα βάθη της πολιτείας και σπέρνει τον πανικό.
-Τούρκοι! -Τσέτες... Μας σφάζουνε!
Η θάλασσα δεν είναι πια εμπόδιο. Χιλιάδες άνθρωποι πέφτουνε και πνίγονται. Τα κορμιά σκεπάζουνε τα νερά σαν νά 'ναι μόλος. Οι δρόμοι γεμίζουνε κι αδειάζουνε και ξαναγεμίζουνε. Νέοι, γέροι, γυναίκες, παιδιά ποδοπατιούνται, στριμώχνονται, λιποθυμούνε, ξεψυχούνε. Τούς τρελαίνουν οι χαντζάρες, οι ξιφολόγχες, οι σφαίρες των τσέτηδων!
-Βούρ, κεραταλάρ!
Το βράδυ το μονοφώνι κορυφώνεται. Η σφαγή δε σταματά. Μόνο όταν τα πλοία ρίχνουνε προβολείς γίνεται μια πρόσκαιρη ησυχία. Μερικοί που καταφέρανε να φτάσουνε ζωντανοί ίσαμε τη μαούνα, μας ιστορούνε το τι γίνεται όξω, στις γειτονιές. Οι τσέτες του Μπεχλιβάν και οι στρατιώτες τού Νουρεντίν τρώνε ανθρώπινο κρέας. Σπάζουνε, πλιατσικολογούνε σπίτια και μαγαζιά. Όπου βρούνε ζωντανούς, τούς τραβούνε όξω και τούς βασανίζουνε. Σταυρώνουνε παπάδες στις εκκλησιές, ξαπλώνουνε μισοπεθαμένα κορίτσια κι αγόρια πάνω στις 'Άγιες Τράπεζες και τ' ατιμάζουνε. Απ' τον Αι-Κωνσταντίνο και το Ταραγάτς ίσαμε το Μπαλτσόβα το τούρκικο μαχαίρι θερίζει.

Αχ, γκρέμισε ο κόσμος μας! Γκρέμισε ή Σμύρνη μας! Γκρέμισε ή ζωή μας! Η καρδιά, τρομαγμένο πουλί, δεν ξέρει πού να κρυφτεί. Ο τρόμος, ένας ανελέητος καταλυτής άδραξε στα νύχια του κείνο το πλήθος και το αλάλιασε. Ο τρόμος ξεπερνάει το θάνατο. Δε φοβάσαι το θάνατο, φοβάσαι τον τρόμο. Ο τρόμος έχει τώρα το πρόσταγμα. Τσαλαπατά την ανθρωπιά. Αρχίζει από το ρούχο και φτάνει ίσαμε την καρδιά. Λέει: Γονάτισε, γκιαούρη ! Και γονατίζει. Ξεγυμνώσου Και ξεγυμνώνεται. Άνοιξε τα σκέλια σου! Και τ' ανοίγει. Χόρεψε! Και χορεύει. Φτύσε την τιμή σου και την πατρίδα σου! Και φτύνει. Απαρνήσου την πίστη σου! Και την απαρνιέται. Αχ ο τρόμος! Όποια γλώσσα κι αν μιλάς, λόγια δε θα βρεις να τόνε περιγράψεις Τι κάνουν, λοιπόν, οι προστάτες μας; Τι κάνουν οι ναυάρχοι με τα χρυσά σιρίτια, οι διπλωμάτες κι οι πρόξενοι τής Αντάντ! Στήσανε κινηματογραφικές μηχανές στα καράβια τους και τραβούσανε ταινίες τη σφαγή και τον ξολοθρεμό μας! Μέσα στα πολεμικά οι μπάντες τους παίζανε εμβατήρια και τραγούδια τής χαράς για να μη φτάνουν ίσαμε τ' αφτιά των πληρωμάτων οι κραυγές της οδύνης και οι επικλήσεις του κόσμου. Και να ξέρει κανείς πώς μια, μόνο μια κανονιά, μια διαταγή, έφτανε για να διαλύσει όλα κείνα τα μαινόμενα στίφη. Κι η κανονιά δε ρίχτηκε κι η εντολή δε δόθηκε!"


Όσοι αντέχετε, έχει κι άλλο

Μετά από αυτά έσπευσα, όπως είναι ευνόητο, στη θέαση της ομώνυμης σειράς σε σκηνοθεσία του τεχνίτη Κώστα Κουτσομύτη. Δυνατή σειρά γι'αυτό οφείλω να αναφέρω λίγα λόγια:
Ήταν τόσο ισχυρή η σκηνοθεσία του μάστορα Κώστα Κουτσομύτη που δεν μπόρεσα να αναβάλω τη θέαση των τελευταίων επεισοδίων παρότι με εμπύρετη ίωση παρότι με ακουστικά για να ακούω τους ψιθύρους με τα βογγητά των βασανισμένων παρότι που τα 3/4 της σειράς τα έκανε λαβ στόρυ (Κατίνα ψάχνει Μανώλη γυρνώντας πέρα δώθε χρονοτριβώντας εκατέρωθεν, ξεφύγατε από το βιβλίο Κύριε Κώστα αλλά συνειδητά όπως κατάλαβα). Όμως το υπόλοιπο 1/4 βγάζει όλα τα συναισθήματα: αλτρουισμό, αντιπάθεια, απελπισία, απόγνωση, οργή, μίσος, ματαιοπονία σε δόσεις ανακατωτές μα αδιάλειπτες.
Επικουρικά έρχεται η μουσική επένδυση να βγάλει ότι απόμεινε μέσα μας αφού "Ο Βασίλης Δημητρίου, που αφιερώνει το έργο αυτό στη μνήμη της μητέρας του και όλων των Μικρασιατών, θέλησε να αναβιώσει με τις νότες του την ατμόσφαιρα και το άρωμα μιας εποχής, που χάθηκε οριστικά και μιας περιοχής με πλούσια μουσική παράδοση. Μας ταξιδεύει στα "Ματωμένα χώματα", μέσα απ' το παράπονο, το σεβντά, τον έρωτα, τον καημό, τον πόνο, την απώλεια. Και το πετυχαίνει, έχοντας όχι μόνο τη γνώση, αλλά και την καταγωγή, αφού οι ρίζες του κρατάνε από τη Μικρά Ασία. Τα τραγούδια του στο συγκεκριμένο άλμπουμ κουβαλάνε μνήμες άσβηστες και έτσι καταφέρνουν να αγγίξουν την ψυχή του ακροατή. Τους στίχους έγραψε ο ίδιος ο Βασίλης Δημητρίου, χωρίς, όπως λέει, να νιώθει στιχουργός".
Tα “Ματωμέν� Χώματα� είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα που το χαρακτηρίζει ο σεβασμός και η προσοχή που αρμόζει στην τηλεοπτική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου της Διδώς Σωτηρίου.
Η τηλεοπτική σειρά αναβιώνει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, τη Μικρασιατική καταστροφή. Τη σχέση δύο λαών που έζησαν πολλά χρόνια με σύμπνοια και που οδηγήθηκαν στη σφαγή, στο βωμό των μεγάλων συμφερόντων.
Μία ξεχωριστή σειρά ποιότητας, μία πολύ μεγάλη παραγωγή, που ξεπερνά τα μέχρι τώρα τηλεοπτικά δεδομένα, ξυπνά μνήμες στους παλιούς, συγκινεί, αλλά και διδάσκει τους νεότερους.
"Ας έχουμε ιστορική μνήμη και γνώση...Η αγάπη και η νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες έχει πια συναισθηματικό χαρακτήρα.
Αλλά και χαρακτήρα μάθησης".

Ξεχώρισα κάποια από τα πάρα πολλά highlights της σειράς και τα ανέβασα στο ψηφιακό σωλήνα.
Λογικό το γεγονός ότι υπάρχουν spoilers και για αυτό δεν προτείνω να τα δουν όσοι δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο ή δεν είδαν τη σειρά.


Profile Image for Dvd (#).
496 reviews87 followers
July 15, 2024
13/07/2024 (**** 1/2)

E' un romanzo abbastanza sconvolgente.
Il primo capitolo è discordante rispetto al resto: una sorta di preambolo gaio e lieto di quello che verrà dopo. E' un'apertura corale, che racconta di un villaggio qualunque della provincia di Smirne e della vita dei suoi abitanti, uguale da secoli. Qui vivono greci, ormai da secoli sudditi dell'Impero Ottomano. Greci più greci di quelli che abitano l'altra sponda del mar Egeo e che vivono in armonia con le vicine regioni dell'Anatolia più interna, abitate invece da turchi.

Poi arrivano le guerre balcaniche, comincia il collasso degli ottomani e sopra l'impero turco iniziano a volteggiare numerosi avvoltoi, pronti a spartisene le spoglie. Quelli più grossi, inglesi, francesi, russi, tedeschi, italiani. E quelli più piccoli: bulgari, serbi e ovviamente greci. E' proprio l'intervento greco a fianco dell'Intesa - e quindi contro i turchi, alleati della Germania - il detonatore del disastro che travolgerà tutta la popolazione greca dell'Asia Minore negli anni successivi.
Il protagonista, il contadino Manolis, e la sua famiglia finiranno trascinati dalla corrente della storia e assisteranno prima all'inizio della pulizia etnica operata dai turchi contro i greci; poi alla sconfitta di questi ultimi nella grande Guerra e alla conquista greca della regione. Sembra finita - per i greci dell'Anatolia, bene - quando il governo greco, ingolosito dalla situazione turca, passa all'offensiva per la riconquista dell'intera costa occidentale della penisola anatolica, fra nuovi massacri ai danni della popolazione turca: il conflitto finisce però male, i greci sono abbandonati dagli alleati dell'Intesa e i turchi contrattaccano, guidati dal genio carismatico e riformatore di Mustafa Kemal, il futuro Ataturk.
La guerra si tramuta in breve in una catastrofica ritirata, una Caporetto extralarge in cui l'odio - etnico, razziale e religioso - funge da combustibile esplosivo in una spaventosa orgia di sangue e violenza. Finisce in un massacro di proporzioni terrificanti, con l'incendio appiccato dai turchi alla capitale della regione, Smirne (Smirne l'infedele, come la chiamavano i turchi), e lo sterminio totale dei greci che non sono riusciti a fuggire. A pagare lo scotto, ovviamente, i soldati mandati allo sbaraglio al fronte e le popolazioni civili, sterminate nelle stesse spaventose modalità degli armeni - stesso periodo, stessi carnefici.

Al di là del primo capitolo, che racconta il prima, il resto del libro descrive il durante, quello che accadde a coscritti e popolazione greca durante gli anni della guerra - prima nel conflitto mondiale sotto gli ottomani, inquadrati in battaglioni punitivi per essere usati come manodopera servile in condizioni di vita inumane; dopo, nella guerra greco-turca, al fronte contro i turchi e nelle retrovie.

Il finale è una sostanziale e lunga cartolina dall'inferno: la pulizia etnica dei greci - fra violenze e eccidi di ogni tipo: circa 3-400.000 mila morti - e l'incendio e la distruzione di Smirne, con l'esodo di un milione di persone che dovranno emigrare, senza più nulla, nel continente.

Diciamo che conoscevo già cause, sviluppo e conseguenze di quel complesso evento che gli storici greci hanno chiamato Catastrofe dell'Asia Minore, ma non avevo mai colto l'entità dello spaventoso bagno di sangue che seguì alla disfatta militare. Il romanzo ha il merito di raccontare l'evento storico dal punto di vista della popolazione greca residente, e di farlo in maniera coinvolgente e senza nessuna partigianeria.

Sorpresa del 2024, ampiamente consigliato.
Profile Image for Powersamurai.
234 reviews
February 17, 2015

I have known about this book for quite a few years. My uncle highly recommended it to me. He surprised me, because I never imagined him as a reader. Last year, I finally acquired a copy via the Internet. It had been sitting on my shelf waiting to be read since. Every now and then, it would scream out to me to put down the book I was reading and read it, but I ignored it. January 2nd, it screamed so loudly I could ignore it no longer. I put on a couple of CDs of Greek movie soundtrack music, grabbed a glass of wine and headed for the armchair. I was drawn in immediately, lapping up every detail.

My maternal grandparents hailed from Asia Minor, near Smyrna (present day Izmir), so this book means something to me; I was reading a novel written by someone who lived through the turmoil that led up to the Great Catastrophe of 1922. Years that my grandmother and her family lived before the family were expelled in 1922. My grandfather moved to Australia in 1914 when the novel begins, so it was easy to imagine what he would have endured. Would he have survived as did the protagonist, Manolis Axiotis?

For me, this book was not fiction, but reality. It graphically describes the horrors of war. Neither side is innocent; both are guilty of atrocities. Soteriou gave Manoli a conscious and morals, instead of painting him as a fierce patriot. He was torn between being Ottoman and being Greek, but his first and only instinct was to survive. The countries of the Entente were playing power games outside and away from the Middle East which ulitmately decided the destiny of millions of people--many who couldn't see it coming until it was too late--like pawns on a board. Manoli's animosity towards these powers was contagious. I had to remember I live almost 100 years later in a world that is very different, but one which is still the very much the same.

What made this even more poignant was the fact that January 2nd was the 23rd anniversary of my grandmother's death. Of all the books that remain unread on my shelf about this period in modern Greek and Turkish history, this is the one she wanted me to read.

Profile Image for Diamantis.
43 reviews9 followers
August 22, 2021
Τί να πει κανείς για αυτό το σπουδαίο έργο. Θλίψη, πόνος και ένα απέραντο γιατί. Το βιβλίο δείχνει την πλευρά του ανθρώπου που κανείς μας δε θέλει να παραδεχτεί πως υπάρχει. Υπάρχει πάντα εκεί και περιμένει. Περιμένει τη στιγμή που θα της δοθεί η ευκαιρία να κάνει κακό χωρίς να νιώθει τύψεις. Να ρημάξει, να σκοτώσει, να ατιμάσει άλλους ανθρώπους. Όλα χωρίς τον παραμικρό δισταγμό. Γιατί πάντα θα υπάρχουν αυτοί, που για τις δικές τους βλέψεις θα ωθήσουν άλλους ανθρώπους να κάνουν κακό. Η φράση που με σόκαρε καθώς τη διάβαζα όσο απλοϊκή ή παιδική και να ακούγεται είναι η εξής: Δυστυχώς δε φιλιωθήκανε οι θεοί μας!
Profile Image for Raphaela Folia.
328 reviews6 followers
November 23, 2021
Eνα βιβλίο συγκλονιστικό και πολύ αληθινό.Ζωντανεύει τη φρίκη και την παράνοια του πολέμου,του ξεριζωμού και της προσφυγιάς.

Δεν θα πω πολλα λογια για το βιβλιο αυτο μόνο αυτό : ''Είδα κομμένα δέντρα που μάχονταν ν' ανθίσουν μέσα στους σκοτεινούς τάφους. Είδα πληγωμένα θεριά που παλεύανε ίσαμε την ύστατη πνοή τους να ζήσουνε. Μα σαν τη Βουλή τ' ανθρώπου να παλεύει για τη ζωή δε γνώρισα άλλη."
Profile Image for Stratos.
970 reviews114 followers
December 19, 2018
Πιθανόν υπερτιμημένο. Διότι ναι μεν καταγράφει τον αγώνα των Ελλήνων και όλα όσα τράβηξαν στην Μικρασία, πλην όμως δεν σου δημιουργεί και την αίσθηση ενός σπουδαίου λογοτεχνικού κειμένου.
Profile Image for Fay.
187 reviews7 followers
May 10, 2021
Κάλλιο αργά παρά ποτέ... Όπως και να έχει, ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από κάθε Έλληνα, από κάθε άνθρωπο με προσφυγική ή όχι καταγωγή και από κάθε άνθρωπο γενικότερα. Ένα βιβλίο που περιγράφει με ρεαλιστικό τρόπο την κτηνωδία του πολέμου, το πόσα δεινά μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος που πάνω από όλα έχει θέληση για ζωή.
Μού κάνει εντύπωση το γεγονός πως στην Τουρκία βρήκε πολύ σημαντική απήχηση, κάτι που μόνο ως θετικό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.
Displaying 1 - 30 of 265 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.