"Οι λογισμοί της ηδονής είναι πουλιά Που νύχτα-μέρα διασχίζουν τον αέρα".
Η συλλογή συγκεντρώνει ποιήματα που γράφτηκαν από το 1934 ώς το 1937 και τυπώθηκε το 1945 σε 470 αριθμημένα αντίτυπα από τις εκδόσεις του περ. Τετράδιο, στο τυπογραφείο Ταρουσόπουλου. Το ποίημα "Την ώρα του δείκτου", με δύο σχέδια του Γιώργου Γουναρόπουλου, είχε πρωτοδημοσιευτεί το 1935 στο καλλιτεχνικό περιοδικό 20ός αιώνας του γλύπτη Ν. Τόμπρου. Ποιήματα της Ενδοχώας είχαν επίσης δημοσιευτεί το 1940 και το 1944 στο περιοδικό Νέα Γράμματα. Η συλλογή αυτή έμμετρων ποιημάτων και σύντομων ποιητικών πεζών που κάποτε είναι μόνο λιγοστές φράσεις (όπως στον Πλόκαμο της Αλταμίρας) περιέχει τα πιο γνωστά ίσως ποιήματα του Εμπειρίκου. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος γεννήθηκε το 1901 στην Μπράιλα της Ρουμανίας και πέθανε στην Αθήνα το 1975. Το 1926-31 βρίσκεται στο Παρίσι όπου συνδέεται με τον Andre Breton και τους υπερρεαλιστές και αρχίζει την ψυχανάλυση με τον Rene Laforgue. Το 1935 δίδει στην Αθήνα την περίφημη διάλεξη περί " Περί σουρρεαλισμού " και εκδίδει την Υψικάμινο, το κατεξοχήν υπερρεαλιστικό κείμενο, ενώ αρχίζει την άσκηση της ψυχανάλυσης, την οποία θα διακόψει το 1951. Το 1945 κυκλοφορεί η Ενδοχώα και ακολουθούν τα Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία το 1960 και η Αργώ ή Πλους αεροστάτου το 1964-65 στο περ. Πάλι, με περικοπές. Μετά το θάνατό του, το 1980 κυκλοφορεί πλήρης η Αργώ, η συλλογή Οκτάνα καθώς και το θεατρικό έργο του Πικάσσο Τα τέσσερα κοριτσάκια σε μετάφραση του ποιητή. Το 1985 εκδίδεται το Αι γενεαί Πάσαι ή Η Σήμερον ως Αύριον και ως Χθες και το Άρμαλα ή Εισαγωγή σε μία πόλι (εισαγωγή σ' ένα μυθιστόρημα που δεν γράφτηκε). Τον Δεκέμβριο του 1990 άρχισε να εκδίδεται, σύμφωνα με τη θέληση του ποιητή, ο Μέγας Ανατολικός, το τεράστιο έργο ζωής του Ανδρέα Εμπειρίκου που το επεξεργαζόταν επί 25 χρόνια. Άρχισε να γράφεται το 1945 και ολοκληρώνεται ύστερα από ενδιάμεσες φάσεις το 1970. Το μυθιστόρημα αποτελείται από 100 κεφάλαια, που συγκροτούν πέντε μέρη, και η έκδοσή του ολοκληρώθηκε το 1992 σε οκτώ τόμους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και τολμηρότερο μυθιστόρημα της ελληνικής γλώσσας. Το 1995, για να τιμηθούν τα 20 χρόνια από το θάνατο του ποιητή, εκδόθηκε μια πλακέτα με το ποίημά του ΕΣ-ΕΣ-ΕΣ-ΕΡ Ρωσσία. Το 1997 κυκλοφόρησε το ανέκδοτο πεζό του Ζεμφύρα ή Το μυστικόν της Πασιφάης, που ανήκει στην ενότητα Τα χαϊμαλιά του έρωτα, όπου ανήκει και η Αργώ. Το 1999 κυκλοφόρησαν σε ανεξάρτητη έκδοση τα δύο εγκώμια για τον Ν. Εγγονόπουλο: Νικόλαος Εγγονόπουλος ή Το θαύμα του Ελμπασάν και του Βοσπόρου και Διάλεξη 1963. Επίσης το 2001 κυκλοφόρησε και το Ημερολόγιο και οι φωτογραφίες του ποιητή από το Ταξίδι στη Ρωσσία τον Δεκέμβριο του 1962 με τον Ο. Ελύτη και τον Γ. Θεοτοκά. Ο Ανδρέας Εμπειρίκος είναι από τους κύριους εισηγητές της επιστήμης της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα με τον Δ. Κουρέτα και τον Γ. Ζαβιτζιάνο, με τη συνεργασία και τη συνδρομή της Μαρίας Βοναπάρτη. Ο ίδιος άσκησε την ψυχαναλυτική πρακτική επί δεκαέξι έτη (1935-1951). Τα Ψυχαναλυτικά κείμενα του Ανδρέα Εμπειρίκου εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 2001. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Ανδρέα Εμπειρίκου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα, όπου έχουν εκδοθεί και το κείμενο του Έκτορα Κακναβάτου Για τον "Μεγάλο Ανατολικό" καθώς και η μελέτη του Σάββα Μιχαήλ Πλους και κατάπλους του "Μεγάλου Ανατολικού" και τα κριτικά μελετήματα του Guy (Michel) Saunier Ανδρέας Εμπειρίκος. Μυθολογία και ποιητική. Το 2001 κηρύχτηκε Έτος Εμπειρίκου με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή και οργανώθηκαν πολλές τιμητικές εκδηλώσεις (συνέδρια, εκδόσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αφιερώματα εφημερίδων και περιοδικών κ.λπ.)
Το σπίτι βρίθει από χαρά Καθώς λαγήνι πλήρες γάλακτος στον ήλιο Ένα κορίτσι στο παράθυρο κρυφά Δίνει τα στήθη της στα περιστέρια Γιομάτα σφύζουν τα βυζιά Και στέκουν όρθιες οι ρώγες Τα πιπιλίζουν τα πουλιά Κι αίφνης τα γάλα ξεχειλίζει
I am really not a poetry person. I don't think poetry is for reading a whole book in a day, you should take it slow, read one poem at a time. But that is not my style at all. Depends I guess on the poems, because my first try was Bukowski and I absolutely loved it. Anyway, I will say objectively the book deserves 4 stars even if I had to struggle. And also: ειναι τα ματια μου διαφανες αυλαίες οταν τανοιγω βλεπω εμπρος μου ο,τι κι αν τυχει οταν τα κλεινω βλέπω εμπρος μου ο,τι ποθω
I recognized this verse immediately, probably I remember it since high school, so definitely the book worths many stars. I remember I liked Embirikos then, because we did analysis on the poems. I should really search for poetry books that also include analysis, that way I would enjoy more.
Μετά από τον Εγγονόπουλο και τώρα και τον Εμπειρίκο νομίζω ότι μπορώ να καταλήξω με ασφάλεια στο συμπέρασμα ότι ο υπερρεαλισμός στην ποίηση δεν είναι και το καλύτερό μου. Αυτό βέβαια δεν με κάνει να μην μπορώ να αναγνωρίσω ότι είναι εκπληκτικός για το είδος του και κάποιοι στίχοι ήταν πραγματικά υπέροχοι.
Και η ημέρα πηδά στην άμμο Όλοι την παρακολουθούν Όλοι την ικετεύουν Όλοι την ονομάζουν Σήμερα
'Εστω κι αν η γαλήνη απλώνεται στα χόρτα Ουδέποτε τ' ανασαλέματα δεν παύουν Αυτά μας ζουν και ζούμε εμείς εντός τους Τα πρώτα ανασαλέματα τα πρώτα αρχέτυπα Της ίδιας άλικης ορμής που προωθεί τις ώσεις Σπαθάτα χελιδόνια μέσ' στον ήλιο Και πουπουλένια νυχτοπούλια μέσ' στο σκότος Θαρθούν τ' ανασαλέματα θαρθούν τα ρίγη Κι' όταν ακόμα ακινητούν τ' αστέρια Στους βελουδένιους των βυθούς.
Αισθάνομαι ότι όσο το ξαναδιαβάζεις τόσο γίνεται καλύτερο. Επίσης καλύτερη, βέβαια, γίνεται η φράση 《φλιπ φλοπ φλατς� αν την επαναλάβεις πάνω από 100 φορές, ιδιαίτερα μπροστά σε φίλους. Υπερβολική αφοσίωση σε έναν μεχ ερωτισμό, από έναν τριανταπεντάρη χωρίς οικογένεια, μερικά χρόνια μετά την κρίση του 30, δύο χρόνια πριν την ολοκληρωτική άνοδο του Χίτλερ. Τόσα ξέρω τόσα λέω, αλλά αυτό θα μπορούσε να γραφτεί από έναν εξωγήινο που μάθαινε ελληνικά, ακροβατώντας ανάμεσα στη δημοτική και σε άλλες αρχαΐζουσες ιδιολέκτους. Ή από κάποιον πλούσιο αποκομμένο από τον κόσμο ίσως. Όχι; Καλά ίσως το ξαναδιαβάσω όταν βρω πάλι το κουράγιο. Όλα ακούγονται καλύτερα όταν τα ξαναεπισκέπτεσαι.
"Η ποίησις είναι ανάπτυξη στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ' άνθη μιλούν. Από τα πέταλα τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος."
Όλο το βιβλιαράκι αυτό διαπνέεται από μία τρυφερότητα, θα σταθώ όμως στην τελευταία ενότητα ποιημάτων. Νομίζω πως ο πλοκαμος της αλταμιρας είναι από τα πιο όμορφα λόγια που έχω διαβάσει.