Χρυσόστομος's Updates

"Για τέταρτη(!) φορά μεταφράζονται "Οι ιτιές" στα Ελληνικά, αυτή τη φορά ως μέρος κάποιας περίεργης "λογοτεχνίας του παραδόξου". Το δοήγημα είναι ξεκάθαρα μέρος της λογοτεχνίας το αλλόκοτου ("weird"), ή, πιο τίμια ακόμα, της λογοτεχνίας τρόμου. Αλλά η λέξη "τρόμος" δεν πουλάει στα Ελληνικά, οπότε αντί για "κοσμικό τρόμο" είναι σοφότερο να μιλήσει κανείς για ένα από τα "διαχρονικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας" και "την παρηγορητική θαλπωρή που βρίσκει κανείς" σ' αυτά (από το οπισθόφυλλο), αν θέλει να βρει το βιβλίο ανταπόκριση στο ελληνικό κοινό. Όποιος το διαβάσει, ωστόσο, με αυτό το πνεύμα (της "παρηγορητικής θαλπωρής") μάλλον θα φρίξει, αφού το έργο από το δεύτερο μισό και μετά, καταγίνεται με το δεός απέναντι στο τρομακτικά ανοίκειο, τη φρίκη και τον τρόμο στο αλλόκοσμο (όλες οι λέξεις παρατίθενται και στο ίδιο το κείμενο). Το έργο έχει στόχο να προκαλέσει ανησυχία, υπαρξιακό πανικό, και να μεταδώσει την αίσθηση της μηδαμινότητας του ανθρώπου μπροστά στο απολύτως ξένο (αλλά όχι αδιάφορο) σύμπαν. Και το καταφέρνει μια χαρά.

Αν και δεν υπήρχε καμία ουσιαστική ανάγκη τέταρτης μετάφρασης, αυτό που διασώζει την εκδοτική απόπειρα του ΔΩΜΑΤΟΣ είναι η απολαυστική μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου: σπανίως έχει καταπιαστεί ένα τέτοιο μεταφραστικό ταλέντο με διηγήματα τρόμου στην Ελλάδα (ίσως και ποτέ), μεταμορφώνοντας κυριολεκτικά το αγγλικό κείμενο σε διήγημα νεοελληνικής λογοτεχνίας. Έχει ενδιαφέρον, με παράδειγμα αυτή τη μετάφραση, απολύτως άρτια και υποδειγματική, να αναρωτηθεί κανείς κατά πόσο η ελληνική γλώσσα μπορεί άραγε να αποδώσει την πνιγηρή ατμόσφαιρα του αγγλικού πρωτοτύπου: πολλές φορές αισθάνθηκα μια φωτεινότητα και μια χαρωπή διάθεση στο λόγο του αφηγητή, γνωρίσματα που πηγάζουν από το περιεχόμενο του πρώτου μισού του έργου και ταιριάζουν σ' αυτό, αλλά δεν ταιριάζουν καθόλου στο σκοτάδι και την απελπισία του δεύτερου μισού - λες και η ελληνική απόδοση να αφαιρούσε το απειλητικό και αλλότριο στοιχείο για να παραμείνει φωτεινή και χαρωπή στη φύση της, μην αποφεύγοντας μάλιστα την υπερδραματοποίηση και τη γραφικότητα οποτεδήποτε (ελάχιστες φορές) η μεταφράστρια επιχειρούσε να πιέσει ελάφρώς την κατάσταση. Η μετάφραση, με άλλα λόγια, αποδίδει εξαιρετικά την έλλειψη κρύου ιδρώτα, σαν να λέμε, της ελληνικής γλώσσας. "