"Ένα πραγματικό έπος! Αυτό είναι το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό, λίγο μετά την ολοκλήρωση αυτού του βιβλίου. Για έξι μέρες με καθήλωσε, με ταξίδεψε στον χρόνο και τον χώρο, ένιωσα ότι έζησα κι εγώ σε εκείνα τα ταραγμένα χρόνια στη Ρωσία της Μόσχας, της Αγίας Πετρούπολης και της Σιβηρίας, στη Ρωσία των Λευκών και των Κόκκινων, στη Ρωσία του πολέμου και της επανάστασης. Έχουμε την προσωπική ζωή του Δόκτωρ Ζιβάγκο, με τους έρωτές του και τις ιδέες του, έχουμε και όλα αυτά τα δραματικά και συγκλονιστικά γεγονότα με τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετέπειτα με τη Ρωσική Επανάσταση και τον αναπόφευκτο εμφύλιο, ανάμεσα στους Λευκούς και τους Κόκκινους, γεγονότα που φυσικά επηρέασαν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, ανάμεσα στις οποίες και αυτήν του ίδιου του Ζιβάγκο και των αγαπημένων του. Το βιβλίο είναι γεμάτο από χαρακτηριστικές στιγμές και σκηνές, που αναδεικνύουν μια ολόκληρη εποχή, όλες αυτές τις ανακατατάξεις, τις ανατροπές, τις αλλαγές και τις καταστροφές που συντελέστηκαν τότε, με τον Παστερνάκ να κρίνει και να κατακρίνει με έμμεσο αλλά και άμεσο τρόπο τα κακώς κείμενα του κινήματος των Μπολσεβίκων, αλλά και να θίγει διάφορα ζητήματα με φιλοσοφικές προεκτάσεις. Η γραφή είναι πολύ ευχάριστη, ρέει σαν γάργαρο νερό, δεν λείπουν οι λυρικές και ποιητικές εξάρσεις στις διάφορες περιγραφές τοπίων, σκηνικών και γεγονότων (άλλωστε ο Παστερνάκ ήταν πάνω απ' όλα ποιητής), δεν είναι καθόλου βαριά ή δαιδαλώδης, αλλά ούτε και απλοϊκή. Οφείλω, πάντως, να πω ότι χρειάστηκαν κάποιες σελίδες μέχρι να συνηθίσω τον τρόπο αφήγησης και εξέλιξης των γεγονότων και την εμφάνιση πολλών χαρακτήρων με όλα αυτά τα δύσκολα ρωσικά ονόματα, επώνυμα και υποκοριστικά, όμως πήρα γρήγορα το κολάι και βυθίστηκα στον κόσμο του Δόκτωρ Ζιβάγκο, και δεν ήθελα με τίποτα να βγω στην επιφάνεια. Στο άμεσο μέλλον θα δω και την επική ταινία του φοβερού σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιν (βλέπε "Η γέφυρα του ποταμού Κβάι", "Λόρενς της Αραβίας", "Η κόρη του Ράιαν", "Πέρασμα στην Ινδία" κ.λπ.)."

"PURE PERFECTION!"

"Βαθμολογία: 9/10

Έξι και πλέον χρόνια μετά την ανάγνωση του Συνοδοιπόρου, ενός πραγματικά χειμαρρώδους και συγκλονιστικού μυθιστορήματος, επιτέλους διαβάζω και το σίκουελ. Θα μου πει κάποιος: Τόσα χρόνια μετά, θυμόσουν τι είχε γίνει στον Συνοδοιπόρο; Σε μεγάλο βαθμό ναι, τέτοια γραφή και τέτοια τρέλα δεν ξεχνιούνται εύκολα, αλλά έτυχε σχετικά πρόσφατα να δω και τη μίνι σειρά που βασίζεται στο εν λόγω βιβλίο (κατά τη γνώμη μου, πολύ καλή μεταφορά από τον σπουδαίο Παρκ Τσαν-γου), οπότε τα γεγονότα αυτά τα είχα φρέσκα στο μυαλό μου. Λοιπόν, το σίκουελ είναι (σχεδόν) εξίσου γαμάτο, ο τρόπος αφήγησης παραμένει ιδιαίτερος και ιδιόρρυθμος, οπωσδήποτε χειμαρρώδης και καθηλωτικός, ο πρωταγωνιστής παραμένει ένας θεοπάλαβος μπάσταρδος με δυο μυαλά που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν τρελό κόσμο, μόνο που αυτή τη φορά ο συγγραφέας μας μεταφέρει στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του '80 (στο πρώτο βιβλίο ήμασταν μεταξύ Βιετνάμ και Ηνωμένων Πολιτειών), όπου ο θεοπάλαβος πρωταγωνιστής μας μαζί με τον αδελφοποιτό του Μπον φτάνουν σαν πρόσφυγες και εκεί θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν το μέλλον τους εμπλεκόμενοι με τον καπιταλισμό, σε μια από τις πιο ξεκάθαρες μορφές του, το εμπόριο ναρκωτικών. Έχουμε ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, συμμορίες, γκανγκστερικές εκκαθαρίσεις, γαλλικό πολιτισμό και διανοούμενους, φιλοσοφία (Σαρτρ, Φανόν και δεν συμμαζεύεται), συνέπειες της αποικιοκρατίας σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, και πάει λέγοντας. Γίνονται πολλά και διάφορα στο βιβλίο, υπάρχει μπόλικο πράγμα για έναν γαμάτο δεύτερο κύκλο τηλεοπτικής σειράς, αν και ίσως το πρώτο βιβλίο ήταν κομματάκι πιο συναρπαστικό, ελέω όλων αυτών των κατασκοπευτικών κινήσεων του πρωταγωνιστή. Πάντως, πρόκειται για ένα εξαιρετικό σίκουελ, που δεν βασίζεται απλά στην επιτυχία του πρώτου βιβλίου, έχει κι αυτό τη δική του ταυτότητα, τη δική του δυναμική, εξελίσσει τους χαρακτήρες, και προσφέρει με τη σειρά του τροφή για σκέψη. Πολύ μου αρέσει η τρέλα και η ιδιορρυθμία στην πένα του συγγραφέα, γουστάρω τα μάλα τέτοιου είδους αφηγήσεις και ιστορίες. Υ.Γ. Περιττό να πω ότι είναι υποχρεωτικό να διαβάσετε πρώτα τον Συνοδοιπόρο και μετά τον Προσηλωμένο, έτσι;"