What do you think?
Rate this book
بوف کور
راوی از سوراخ رف پستوی خانه‌ا� - که گویا اصلاً چنین سوراخی وجود نداشته‌اس� - همان منظره‌ا� را می‌بین� که همواره نقاشی می‌کرده‌اس�: دختری در لباس سیاه شاخه‌ا� گل نیلوفر آبی به پیرمردی هدیه می‌ده� که به حالت جوکیان هند چمباتمه زده و زیر درخت سروی نشسته‌اس�. میان دختر و پیرمرد جوی آبی وجود دارد. راوی مفتون نگاه دختر می‌شو� و زندگی‌ا� به طرز وحشتناکی دگرگون می‌گرد� تا اینکه مغرب‌هنگام� دختر را نشسته در کنار در خانه‌ا� می‌یاب�.
120 pages, Paperback
First published April 1, 1937
1,241 people are currently reading
42.7k people want to read
About the author
Sadegh Hedayat
162books2,081followersIranian author who introduced modernist techniques into Persian fiction. He is considered one of the greatest Iranian writers of the 20th century.
هدایت از پیشگامان داستان‌نویس� نوین ایران و از روشنفکران برجسته ایرانی بود. برترین اثر وی رمان بوف کور است که آن را جزو مشهورترین آثار ادبیات داستانی معاصر ایران دانسته‌ان�. حجم آثار و مقالات نوشته شده درباره نوشته‌ها� نوع زندگی و خودکشی صادق هدایت بیانگر تأثیر ژرف او بر جریان روشنفکری ایران است. هرچند شهرت عام هدایت نویسندگی است، آثاری از نویسندگان بزرگ را نیز ترجمه کرده‌اس�. صادق هدایت در ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۰ در پاریس خودکشی کرد. آرامگاه وی در گورستان پرلاشز پاریس واقع است
هدایت از پیشگامان داستان‌نویس� نوین ایران و از روشنفکران برجسته ایرانی بود. برترین اثر وی رمان بوف کور است که آن را جزو مشهورترین آثار ادبیات داستانی معاصر ایران دانسته‌ان�. حجم آثار و مقالات نوشته شده درباره نوشته‌ها� نوع زندگی و خودکشی صادق هدایت بیانگر تأثیر ژرف او بر جریان روشنفکری ایران است. هرچند شهرت عام هدایت نویسندگی است، آثاری از نویسندگان بزرگ را نیز ترجمه کرده‌اس�. صادق هدایت در ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۰ در پاریس خودکشی کرد. آرامگاه وی در گورستان پرلاشز پاریس واقع است
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 3,396 reviews
June 5, 2023
A friend once told me Sadegh Hedayat wanted the book itself to be the experience and not a book about an experience. I couldn’t agree more. So what was my Blind Owl experience? With every page I felt as if I was spiraling down through my subconscious and unconscious until I plunged into the collective unconscious. A female figure in a black cloak and a meeting of eyes, shinny, alluring, sensuous eyes � the anima? Another turn and there's an ancient old man with white hair and long white beard with the index finger of his left hand pressed against his lips � the wisdom archetype? And yet another turn and I was walking in a fantastic landscape of trees and hills of geometrical shapes: cylinders, perfect cones, truncated cones � a dream or hallucination? And there are the eyes again and the ancient old man with his index finger pressed against his lips � a dream or hallucination or a reading of The Blind Owl? I put the book down and walk outside and the landscape is fantastic: all the trees and hills are cylinders, perfect cones and truncated cones, and I see up ahead a female figure in a cloak. I was warned by Porochista Khakpour in her preface to The Blind Owl. And now you’ve been warned.
March 17, 2019
This classic Iranian novella, darkly romantic and surrealist at its core, is flecked with unsettling realistic detail and structured in a fashion which heralds postmodernism, calling into question the meaning of its own narrative, and—by implication—the function of narrative itself. It is also the source of a folk belief: people are routinely warned against reading it because doing so may cause suicide. Taken together, what an extraordinary weight for this little book to carry!
Its author Sadegh Hedayat (1903-1951), was a product of Catholic education, learning French from the Lazarist brothers in secondary school. At the age of twenty two, he traveled to Belgium for university, having promised his government to become a civil engineer, but he hated Belgian weather, hated civil engineering; soon he moved to Paris to study architecture, then dentistry, then literature. He immersed himself in Poe, Kafka, and Rilke, experimented with opium and alcohol, and fell headlong in love with a Parisian girl. When the affair ended, unhappily, he tried to drown himself in the Marne. About this time, he wrote the first draft of The Blind Owl.
After four years in France, he returned to Tehran, having failed to earn a degree. He worked as a bank clerk, and hated it; he lived in a country too conservative to permit the publication of his best creative work. Although he was socially and politically engaged--forming a literary circle, dabbling in left-wing politics--he continued to seek comfort and solace in opium and alcohol. In 1936, he traveled to India, where he first published The Blind Owl; four years later, when Reza Shah's fall ended strict censorship, he was finally able to publish the book in his native Iran.
It is an extremely unusual book. It tells two stories—or one story in two different forms, surreal and then realistic—involving a bitter young opium addict, a woman he loathes and loves, a cackling old man who wears a turban, and a sudden--perhaps violent--death. The surreal story, which comes first, is the more powerful, its bare-bones narrative rendered hypnotic through artful repetitions of evocative imagery, and it both enriches and undermines the realistic tale which comes after. Its narration reminds one of “The Tell-tale Heart,� its hopelessness of the parables of Kafka, but the only book I know that it actually resembles is James Hogg's 1824 novel, The Private Memoirs and Confessions of a Justified Sinner, Written by Himself: With a Detail of Curious Traditionary Facts and Other Evidence by the Editor--only here it is the later, more realistic story which calls the earlier narrative into question.
It is a gripping, memorable literary experience, and I would advise you to read it. And, no, I do not think it will compel you to commit suicide. It is true, though, that Hedayat did commit suicide, but his death followed years of addiction and disillusionment. After allocating money for his shroud and burial, after stopping up the gaps in his windows and doors, he turned on the gas in his tiny apartment in the heart of the great city of Paris, where years ago his book The Blind Owl had begun.
July 29, 2024
The Blind Owl boasts the surreal aura of
and possesses the chilling atmosphere of macabre Gothic tales.
A strange reclusive man envisions some mystical girl and he becomes enthralled�
Is she an angel of light? Is she a demon of darkness?
He is elated and awed, and he feels a presence of death�
Is he a demon of wisdom? Is he an angel of madness?
Suddenly he discovers that he is an altogether different man but death is beckoning�
Everything is hidden in the opium fog� Everything is unhinged and shaky� Which things are imagined? Which things are real?
Is insanity a cause? Is insanity an effect?
A strange reclusive man envisions some mystical girl and he becomes enthralled�
Her air of mingled gaiety and sadness set her apart from ordinary mankind. Her beauty was extraordinary. She reminded me of a vision seen in an opium sleep. She aroused in me a heat of passion like that which is kindled by the mandrake root. It seemed to me as I gazed at her long, slender form, with its harmonious lines of shoulder, arms, breasts, waist, buttocks and legs, that she had been torn from her husband’s embrace, that she was like the female mandrake which has been plucked from the arms of its mate.
Is she an angel of light? Is she a demon of darkness?
He is elated and awed, and he feels a presence of death�
At that moment my thoughts were numbed. Within me I felt a new and singular form of life. My being was somehow connected with that of all the creatures that existed about me, with all the shadows that quivered around me. I was in intimate, inviolable communion with the outside world and with all created things, and a complex system of invisible conductors transmitted a restless flow of impulses between me and all the elements of nature. There was no conception, no notion which I felt to be foreign to me. I was capable of penetrating with ease the secrets of the painters of the past, the mysteries of abstruse philosophies, the ancient folly of ideas and species. At that moment I participated in the revolutions of earth and heaven, in the germination of plants and in the instinctive movements of animals. Past and future, far and near had joined together and fused in the life of my mind.
Is he a demon of wisdom? Is he an angel of madness?
Suddenly he discovers that he is an altogether different man but death is beckoning�
Before I went to sleep I looked at myself in the mirror. My face was ravaged, lifeless and indistinct, so indistinct that I did not recognise myself. I got into bed, pulled the quilt over my head, huddled myself up and, with eyes closed, pursued the course of my thoughts. I was conscious of the strands which had been woven by a dark, gloomy, fearful and delightful destiny; I moved in the regions where life and death fuse together and perverse images come into being and ancient, extinct desires, vague, strangled desires, again come to life and cry aloud for vengeance.
Everything is hidden in the opium fog� Everything is unhinged and shaky� Which things are imagined? Which things are real?
Is insanity a cause? Is insanity an effect?
August 11, 2021
بوف کور = Boof-e koor = The Blind Owl, Sadegh Hedayat
The Blind Owl (1936) is Sadegh Hedayat's magnum opus and a major literary work of 20th century Iran.
Written in Persian, it tells the story of an unnamed pen case painter, the narrator, who sees in his macabre, feverish nightmares that "the presence of death annihilates all that is imaginary. We are the offspring of death and death delivers us from the tantalizing, fraudulent attractions of life; it is death that beckons us from the depths of life. If at times we come to a halt, we do so to hear the call of death... Throughout our lives, the finger of death points at us."
The narrator addresses his murderous confessions to the shadow on his wall resembling an owl.
His confessions do not follow a linear progression of events and often repeat and layer themselves thematically, thus lending to the open-ended nature of interpretation of the story.
تاریخ نخستین خوانش اول ماه سپتامبر سال 1969میلادی؛ تاریخ خوانش این نسخه: ماه سپتامبر سال 1971میلادی
عنوان: بوف کور؛ اثر: صادق هدایت؛ تهران، جاویدان، 1315، در 87ص؛ چاپ دیگر تهران، امیرکبیر، چاپ یازدهم 1344، در 88ص؛ چاپ سیزدهم، سال 1349، در 116ص؛ موضوع داستانهای نویسندگان ایران - سده 20م
نمیدانم چندبار تجدید چاپ شده تا آنجا که جستم در سال 1383هجری خورشیدی، نشر مرکز در نسخه چاپی نوشته بود: چاپ هفتاد و پنج؛
هشدار: اگر کسی هنوز این کتاب را نخوانده، و میخواهد «بوف کور» را بخواند، ادامه ی خوانش ریویو، داستان را لو میدهد؛
کتاب «بوف کور» نخستین بار در سال 1315هجری خورشیدی (1937میلادی)، و در «بمبئی» چاپ شد؛ روانشاد «صادق هدایت»، نسخه ی دست‌نوی� «بوف کور» را در حدود پنجاه نسخه، به صورت پلی� کپی چاپ کردند؛
کتاب با این جملات مشهور آغاز می‌شو�: «در زندگی زخم‌های� هست، که مثل خوره روح را آهسته و در انزوا می‌خورد� و می‌تراشد� این دردها را نمی‌شو� به کسی اظهار کرد؛ چون عموماً عادت دارند، که این دردهای باورنکردنی را، جزء اتفاقات و پیش‌آمدها� نادر و عجیب بشمارند، و اگر کسی بگوید یا بنویسد، مردم بر سَبیل عقاید جاری، و عقاید خودشان سعی می‌کنند� آنرا با لبخند شکاک و تمسخرآمیز، تلقی بکنند؛ زیرا بشر هنوز چاره و دوایی برایش پیدا نکرده ...». پایان نقل
در بخش نخست؛ اول شخص - که ساکن خانه� ای در بیرون خندق در «شهر ری» است - به شرح یکی از دردهای خوره� وار می‌پردازد� که برای خودش روی داده است؛ وی که حرفه ی نقاشی روی قلمدان را اختیار کرده� هماره نقشی یکسان بر روی قلمدان، از دختری در لباس سیاه، میکشد، که شاخه� ای گل نیلوفر آبی، به پیرمردی که به حالت جوکیان «هند» چمباتمه زده، و زیر درخت سروی بنشسته، هدیه میدهد� میان دختر و پیرمرد، جوی آبی وجود دارد؛ ماجرا از آنجا آغاز می‌شود� که روزی راوی، از سوراخ رف پستوی خانه� اش - که گویا اصلاً چنین سوراخی وجود نداشته� است - منظره� ای را که همواره نقاشی می‌کرده� می‌بیند� و مفتون نگاه دختر (اثیری = فرشته) شده؛ زندگیش دگرگون می‌شود� هنگام غروب� دختر را نشسته در کنار در خانه� اش می‌یابد� دختر سپس در رخت‌خوا� راوی، به طرز اسرارآمیزی جان میدهد� راوی چشم‌ها� دختر را نقاشی میکند، تا آنها را برای خود جاودانه کند؛ سپس دختر اثیری را قطعه قطعه کرده، داخل چمدانی میگذارد، و به گورستان می‌برد� گورکنی که گور دختر را می‌کـَنـَد، در گور گلدانی می‌یابد� که بعدا به رسم یادگاری، به راوی داده می‌شود� راوی پس از بازگشت به خانه، در کمال ناباوری درمی‌یابد� که بر روی گلدان، یک جفت چشم؛ درست همانند آن دو چشمی که همان شب کشیده� بود، نقاشی شده� است؛ سپس راوی تصمیم می‌گیرد� برای مرتب کردن افکارش، نقاشی خود، و نقاشی گلدان را، جلوی منقل تریاک، روبروی خود بگذارد، و تریاک بکشد؛ راوی با تریاک به حالت خلسه می‌رود� و در عالم رؤیا، به سده� های پیشین برمیگردد، و خود را در محیطی تازه می‌یابد� که علی‌رغ� جدید بودن، برایش کاملاً آشناست؛
بخش دوم: ماجرای راوی، در دنیای تازه (چندین سده پیش) است؛ راوی مشغول نوشتن، و شرح ماجرا، برای سایه� اش می‌شود� که شکل جغد است، جغد هر آنچه را راوی می‌نویسد� می‌بلعد� راوی، جوانی بیمار و رنجور است، که زنش (راوی او را به نام اصلی نمی‌خوان� بلکه وی را لکاته می‌نام�) از وی تمکین نمیکند� یعنی به همبستری با شوهرش راضی نیست؛ ولی لکاته، ده� ها فاسق دارد؛ ویژگی‌ها� ظاهری «لکاته»، درست همانند ویژگی‌ها� ظاهری «دختر اثیری»، در بخش نخست رمان است؛ راوی همچنین، به ماجرای آشنایی پدرش با مادر خویش (که یک رقاصهٔ «هندی» بوده� است) اشاره میکند� و اینکه از کودکی، نزد عمه� اش (مادر «لکاته»)، بزرگ شده� است؛ راوی در این بخش دوم رمان، به تقابل خود، و رجّاله� ها نیز اشاره میکند� و از آنها متنفر است؛ راوی باور دارد، که دنیای بیرونی، دنیای رجاله� هاست؛ رجّاله� ها از نظر او: «هریک دهانی هستند، با مشتی روده، که دائم دنبال پول و شهوت می‌دوند»� پرستار راوی، دایه ی پیر هموست، که دایه ی «لکاته» نیز بوده� است؛ و به طرز احمقانه ی خویش (از دید راوی)، به تسکین آلام راوی می‌پردازد� و برایش حکیم می‌آورد� و فال گوش می‌ایستد� و م��جون‌ها� گوناگون، به وی می‌خوراند� روبروی خانه ی راوی، پیرمرد مرموزی (پیرمرد خِنزِرپِنزِری)، همواره بساط خویش را پهن کرده� است.؛ پیرمرد از نظر راوی، یکی از فاسق‌ها� لکاته است، و خود راوی اعتراف میکند� که جای دندان‌ها� پیرمرد را، بر گونه ی لکاته دیده� است.؛ راوی باور دارد، که پیرمرد با دیگران فرق دارد، و می‌توا� گفت که یک نیمچه خدا محسوب می‌شود� و بساطی که جلوی او پهن شده، همچون بساط آفرینش است.؛ سرانجام راوی، تصمیم به قتل لکاته می‌گیرد� در هیئتی شبیه پیرمرد خنزرپنزری، وارد اتاق لکاته می‌شود� و گِزلیک استخوانی را، که از پیرمرد خریداری کرده، در چشم لکاته فروکرده، او را میکشد� از اتاق که بیرون می‌آید� به تصویر خود در آیینه می‌نگرد� می‌بین� که موهایش سفید، و قیافه� اش درست همانند پیرمرد خنزرپنزری، شده� است
تاریخ بهنگام رسانی 08/06/1399هجری خورشیدی؛ 19/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
The Blind Owl (1936) is Sadegh Hedayat's magnum opus and a major literary work of 20th century Iran.
Written in Persian, it tells the story of an unnamed pen case painter, the narrator, who sees in his macabre, feverish nightmares that "the presence of death annihilates all that is imaginary. We are the offspring of death and death delivers us from the tantalizing, fraudulent attractions of life; it is death that beckons us from the depths of life. If at times we come to a halt, we do so to hear the call of death... Throughout our lives, the finger of death points at us."
The narrator addresses his murderous confessions to the shadow on his wall resembling an owl.
His confessions do not follow a linear progression of events and often repeat and layer themselves thematically, thus lending to the open-ended nature of interpretation of the story.
تاریخ نخستین خوانش اول ماه سپتامبر سال 1969میلادی؛ تاریخ خوانش این نسخه: ماه سپتامبر سال 1971میلادی
عنوان: بوف کور؛ اثر: صادق هدایت؛ تهران، جاویدان، 1315، در 87ص؛ چاپ دیگر تهران، امیرکبیر، چاپ یازدهم 1344، در 88ص؛ چاپ سیزدهم، سال 1349، در 116ص؛ موضوع داستانهای نویسندگان ایران - سده 20م
نمیدانم چندبار تجدید چاپ شده تا آنجا که جستم در سال 1383هجری خورشیدی، نشر مرکز در نسخه چاپی نوشته بود: چاپ هفتاد و پنج؛
هشدار: اگر کسی هنوز این کتاب را نخوانده، و میخواهد «بوف کور» را بخواند، ادامه ی خوانش ریویو، داستان را لو میدهد؛
کتاب «بوف کور» نخستین بار در سال 1315هجری خورشیدی (1937میلادی)، و در «بمبئی» چاپ شد؛ روانشاد «صادق هدایت»، نسخه ی دست‌نوی� «بوف کور» را در حدود پنجاه نسخه، به صورت پلی� کپی چاپ کردند؛
کتاب با این جملات مشهور آغاز می‌شو�: «در زندگی زخم‌های� هست، که مثل خوره روح را آهسته و در انزوا می‌خورد� و می‌تراشد� این دردها را نمی‌شو� به کسی اظهار کرد؛ چون عموماً عادت دارند، که این دردهای باورنکردنی را، جزء اتفاقات و پیش‌آمدها� نادر و عجیب بشمارند، و اگر کسی بگوید یا بنویسد، مردم بر سَبیل عقاید جاری، و عقاید خودشان سعی می‌کنند� آنرا با لبخند شکاک و تمسخرآمیز، تلقی بکنند؛ زیرا بشر هنوز چاره و دوایی برایش پیدا نکرده ...». پایان نقل
در بخش نخست؛ اول شخص - که ساکن خانه� ای در بیرون خندق در «شهر ری» است - به شرح یکی از دردهای خوره� وار می‌پردازد� که برای خودش روی داده است؛ وی که حرفه ی نقاشی روی قلمدان را اختیار کرده� هماره نقشی یکسان بر روی قلمدان، از دختری در لباس سیاه، میکشد، که شاخه� ای گل نیلوفر آبی، به پیرمردی که به حالت جوکیان «هند» چمباتمه زده، و زیر درخت سروی بنشسته، هدیه میدهد� میان دختر و پیرمرد، جوی آبی وجود دارد؛ ماجرا از آنجا آغاز می‌شود� که روزی راوی، از سوراخ رف پستوی خانه� اش - که گویا اصلاً چنین سوراخی وجود نداشته� است - منظره� ای را که همواره نقاشی می‌کرده� می‌بیند� و مفتون نگاه دختر (اثیری = فرشته) شده؛ زندگیش دگرگون می‌شود� هنگام غروب� دختر را نشسته در کنار در خانه� اش می‌یابد� دختر سپس در رخت‌خوا� راوی، به طرز اسرارآمیزی جان میدهد� راوی چشم‌ها� دختر را نقاشی میکند، تا آنها را برای خود جاودانه کند؛ سپس دختر اثیری را قطعه قطعه کرده، داخل چمدانی میگذارد، و به گورستان می‌برد� گورکنی که گور دختر را می‌کـَنـَد، در گور گلدانی می‌یابد� که بعدا به رسم یادگاری، به راوی داده می‌شود� راوی پس از بازگشت به خانه، در کمال ناباوری درمی‌یابد� که بر روی گلدان، یک جفت چشم؛ درست همانند آن دو چشمی که همان شب کشیده� بود، نقاشی شده� است؛ سپس راوی تصمیم می‌گیرد� برای مرتب کردن افکارش، نقاشی خود، و نقاشی گلدان را، جلوی منقل تریاک، روبروی خود بگذارد، و تریاک بکشد؛ راوی با تریاک به حالت خلسه می‌رود� و در عالم رؤیا، به سده� های پیشین برمیگردد، و خود را در محیطی تازه می‌یابد� که علی‌رغ� جدید بودن، برایش کاملاً آشناست؛
بخش دوم: ماجرای راوی، در دنیای تازه (چندین سده پیش) است؛ راوی مشغول نوشتن، و شرح ماجرا، برای سایه� اش می‌شود� که شکل جغد است، جغد هر آنچه را راوی می‌نویسد� می‌بلعد� راوی، جوانی بیمار و رنجور است، که زنش (راوی او را به نام اصلی نمی‌خوان� بلکه وی را لکاته می‌نام�) از وی تمکین نمیکند� یعنی به همبستری با شوهرش راضی نیست؛ ولی لکاته، ده� ها فاسق دارد؛ ویژگی‌ها� ظاهری «لکاته»، درست همانند ویژگی‌ها� ظاهری «دختر اثیری»، در بخش نخست رمان است؛ راوی همچنین، به ماجرای آشنایی پدرش با مادر خویش (که یک رقاصهٔ «هندی» بوده� است) اشاره میکند� و اینکه از کودکی، نزد عمه� اش (مادر «لکاته»)، بزرگ شده� است؛ راوی در این بخش دوم رمان، به تقابل خود، و رجّاله� ها نیز اشاره میکند� و از آنها متنفر است؛ راوی باور دارد، که دنیای بیرونی، دنیای رجاله� هاست؛ رجّاله� ها از نظر او: «هریک دهانی هستند، با مشتی روده، که دائم دنبال پول و شهوت می‌دوند»� پرستار راوی، دایه ی پیر هموست، که دایه ی «لکاته» نیز بوده� است؛ و به طرز احمقانه ی خویش (از دید راوی)، به تسکین آلام راوی می‌پردازد� و برایش حکیم می‌آورد� و فال گوش می‌ایستد� و م��جون‌ها� گوناگون، به وی می‌خوراند� روبروی خانه ی راوی، پیرمرد مرموزی (پیرمرد خِنزِرپِنزِری)، همواره بساط خویش را پهن کرده� است.؛ پیرمرد از نظر راوی، یکی از فاسق‌ها� لکاته است، و خود راوی اعتراف میکند� که جای دندان‌ها� پیرمرد را، بر گونه ی لکاته دیده� است.؛ راوی باور دارد، که پیرمرد با دیگران فرق دارد، و می‌توا� گفت که یک نیمچه خدا محسوب می‌شود� و بساطی که جلوی او پهن شده، همچون بساط آفرینش است.؛ سرانجام راوی، تصمیم به قتل لکاته می‌گیرد� در هیئتی شبیه پیرمرد خنزرپنزری، وارد اتاق لکاته می‌شود� و گِزلیک استخوانی را، که از پیرمرد خریداری کرده، در چشم لکاته فروکرده، او را میکشد� از اتاق که بیرون می‌آید� به تصویر خود در آیینه می‌نگرد� می‌بین� که موهایش سفید، و قیافه� اش درست همانند پیرمرد خنزرپنزری، شده� است
تاریخ بهنگام رسانی 08/06/1399هجری خورشیدی؛ 19/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
April 6, 2016
یادم هست شبی که بوف کور را خواندم، اسمم را در سایت بهشت زهرا جستجو کردم، تا آن تاریخ، من، یکبار مرده ام. تهران، چهاردهم آذرماه پنجاه و هفت، قطعه آدم های خیلی معمولی بهشت زهرا، شماره 127.
February 17, 2017
حتی میان عاشقان، تنهایی هرگز ناپدید نمی شود. تنهایی، برعکس، هرگز چیزی مطلق نیست. ما همیشه با کسی هستیم، حتی اگر آن شخص سایه خودمان باشد. ما هرگز فرد نیستیم، ما همیشه «ما» هستیم. این نهایت ها، قطب های زندگی آدمی است
«اکتاویو پاز»
بوف کور داستان سایه هاست و بسیار پیچیده و گیج کننده
هزارتویی که پر از رمز و نماد است
...گاهی اروتیک می شود و گاهی عرفانی که در برخی مسلک های هند هردو وابسته بهم اند
تعداد کتاب های نقدی که دربارش چاپ کرده اند خود نشان رازآلود و معماگونه بودن بوف کور هست. با اینکه تلاش این منتقدان ارزشمند است اما من نتوانستم سراغ هیچکدومشون برم. رک بگم برایم اهمیتی نداشتند
چون اولا باور دارم خواندن این کتاب همچون نگاه کردن به یک تابلوی نقاشی است که باید برداشت های شخصی خودت را ازش داشته باشی
و دلیل دوم اینکه او در خلق این اثر، حرفهای مهمی برای من ِ خواننده داشت
زخم هایی که هنوز تازگی دارند در جامعه ما
من نمیدانم کجا هستم و این تکه آسمان بالای سرم، یا این چند وجب زمینی که رویش نشسته‌ا� مال نیشابور یا بلخ و یا بنارس است - در هر صورت من به هیچ چیز اطمینان ندارم. من از بس چیزهای متناقض دیده و حرفهای جورواجور شنیده‌ا� و از بس که دید چشمهایم روی سطح اشیاء مختلف ساییده شده - این قشر نازک و سختی که روح پشت آن پنهان است، حالا هیچ چیز باور نمی‌کن� - به ثقل و ثبوت اشیاء به حقایق آشکار و روشن همین الان هم شک دارم -نمیدانم اگر انگشتانم را به هاون سنگی گوشه حیاطمان بزنم و از او بپرسم :آیا ثابت و محکم هستی در صورت جواب مثبت باید حرف او را باور بکنم یا نه!؟
هیچ وقت نه مسجد و نه صدای اذان و نه وضو و اخ و تف انداختن و دولا و راست شدن در مقابل یک قادر متعال و صاحب اختیار مطلق که باید به زبان عربی با آن اختلاط کرد در من تاثیر نداشت...من بیشتر خوشم می آمد با یک نفر دوست یا آشنا حرف بزنم تا با خدا- قادر متعال! چون خدا از سر من زیاد بود
و این همان چیزی بود که باعث شد بار دوم بخوانمش
.و بازهم در آینده سراغش برم
...یادت گرامی صادق
«اکتاویو پاز»
بوف کور داستان سایه هاست و بسیار پیچیده و گیج کننده
هزارتویی که پر از رمز و نماد است
...گاهی اروتیک می شود و گاهی عرفانی که در برخی مسلک های هند هردو وابسته بهم اند
تعداد کتاب های نقدی که دربارش چاپ کرده اند خود نشان رازآلود و معماگونه بودن بوف کور هست. با اینکه تلاش این منتقدان ارزشمند است اما من نتوانستم سراغ هیچکدومشون برم. رک بگم برایم اهمیتی نداشتند
چون اولا باور دارم خواندن این کتاب همچون نگاه کردن به یک تابلوی نقاشی است که باید برداشت های شخصی خودت را ازش داشته باشی
و دلیل دوم اینکه او در خلق این اثر، حرفهای مهمی برای من ِ خواننده داشت
زخم هایی که هنوز تازگی دارند در جامعه ما
من نمیدانم کجا هستم و این تکه آسمان بالای سرم، یا این چند وجب زمینی که رویش نشسته‌ا� مال نیشابور یا بلخ و یا بنارس است - در هر صورت من به هیچ چیز اطمینان ندارم. من از بس چیزهای متناقض دیده و حرفهای جورواجور شنیده‌ا� و از بس که دید چشمهایم روی سطح اشیاء مختلف ساییده شده - این قشر نازک و سختی که روح پشت آن پنهان است، حالا هیچ چیز باور نمی‌کن� - به ثقل و ثبوت اشیاء به حقایق آشکار و روشن همین الان هم شک دارم -نمیدانم اگر انگشتانم را به هاون سنگی گوشه حیاطمان بزنم و از او بپرسم :آیا ثابت و محکم هستی در صورت جواب مثبت باید حرف او را باور بکنم یا نه!؟
هیچ وقت نه مسجد و نه صدای اذان و نه وضو و اخ و تف انداختن و دولا و راست شدن در مقابل یک قادر متعال و صاحب اختیار مطلق که باید به زبان عربی با آن اختلاط کرد در من تاثیر نداشت...من بیشتر خوشم می آمد با یک نفر دوست یا آشنا حرف بزنم تا با خدا- قادر متعال! چون خدا از سر من زیاد بود
و این همان چیزی بود که باعث شد بار دوم بخوانمش
.و بازهم در آینده سراغش برم
...یادت گرامی صادق
May 24, 2019
در مصر باستان، وقتی زن زیبایی می مرد، خانواده اش سه یا چهار روز او را نگه می داشتند تا بگندد و بعد او را به دست مومیایی کنندگان می سپردند. از ترس این که مسئولان کفن و دفن مرده ی زیبایشان را بی حرمت کنند.
هرودوت می گوید: ضرب المثل "پریاندر خواست در اجاق سرد نان بپزد" وقتی ایجاد شد که پریاندر، حاکم یونانی، با جسد همسرش همبستر شد.
هزار و ششصد سال پیش، در قوانین هیتی ها (ساکنان باستانی ترکیه) به جواز همبستر شدن با اجساد تصریح شده بود.
سه مثال تاریخی بالا، نمونه ای از رفتاری بود که به آن "نِکروفیلیا" یا "مرده خواهی" می گویند. حالتی که فرد نه تنها از عشق ورزی با جسد مشمئز نمی شود، بلکه چه بسا بدون این شیوه احساس رضایت هم نکند.
تنها نمونه ی نکروفیلیا در ادبیات فارسی، تا جایی که من اطلاع دارم، داستان "بوف کور" است، جایی که راوی با جسد زن اثیری عشق می ورزد.
هرودوت می گوید: ضرب المثل "پریاندر خواست در اجاق سرد نان بپزد" وقتی ایجاد شد که پریاندر، حاکم یونانی، با جسد همسرش همبستر شد.
هزار و ششصد سال پیش، در قوانین هیتی ها (ساکنان باستانی ترکیه) به جواز همبستر شدن با اجساد تصریح شده بود.
سه مثال تاریخی بالا، نمونه ای از رفتاری بود که به آن "نِکروفیلیا" یا "مرده خواهی" می گویند. حالتی که فرد نه تنها از عشق ورزی با جسد مشمئز نمی شود، بلکه چه بسا بدون این شیوه احساس رضایت هم نکند.
تنها نمونه ی نکروفیلیا در ادبیات فارسی، تا جایی که من اطلاع دارم، داستان "بوف کور" است، جایی که راوی با جسد زن اثیری عشق می ورزد.
October 7, 2024
اگر به انگلیسی گوگل کنید که چرا گودریدز به درد نمی‌خورَد� یکی نوشته که گودریدز پر است از آدم‌های� که کلا منفی‌نگ� هستند و در نتیجه الکی با کتاب‌ه� چپ افتاده‌ان�.
نمی‌دان� من از جمله� افراد مذکور هستم یا نه، اما صِرف لذت از یک کتاب، مهم‌تری� فاکتورم برای امتیاز دادن هست. پس من یکی که این کتاب را پیشنهاد نمی‌کن� به کسی.
متوجه هستم که می‌توا� از این کتاب تفسیرهای فلان و بیسار درآورد؛ چه می‌دانم� مثلاً مردی که میل به رابطه با مادر دارد و ادیپ‌وا� در تاریکی فرو می‌رو�. اگر کتاب‌های� که در تحلیل بوف کور هستند به دستم برسند می‌خوانمشا� و نقطه‌دی� تحلیل‌گ� را تحسین هم می‌کن�. اما من از داستانْ داستان می‌خواهم� فارغ از استعاره‌های�.
حوصله� ناله‌ها� نویسنده در باب مرگ را هم ندارم، که یکهو وسط قصه، گویی شروع به رساله‌نویس� می‌کن�! شاید هم دلیلش این باشد که من اصلا نمی‌دان� درباره� چه حرف می‌زن� وقتی می‌گوی� زخم‌های� آن‌چنان� در زندگی هست. جنس زخم‌های‌ما� با هم فرق دارد.
نمی‌دان� من از جمله� افراد مذکور هستم یا نه، اما صِرف لذت از یک کتاب، مهم‌تری� فاکتورم برای امتیاز دادن هست. پس من یکی که این کتاب را پیشنهاد نمی‌کن� به کسی.
متوجه هستم که می‌توا� از این کتاب تفسیرهای فلان و بیسار درآورد؛ چه می‌دانم� مثلاً مردی که میل به رابطه با مادر دارد و ادیپ‌وا� در تاریکی فرو می‌رو�. اگر کتاب‌های� که در تحلیل بوف کور هستند به دستم برسند می‌خوانمشا� و نقطه‌دی� تحلیل‌گ� را تحسین هم می‌کن�. اما من از داستانْ داستان می‌خواهم� فارغ از استعاره‌های�.
حوصله� ناله‌ها� نویسنده در باب مرگ را هم ندارم، که یکهو وسط قصه، گویی شروع به رساله‌نویس� می‌کن�! شاید هم دلیلش این باشد که من اصلا نمی‌دان� درباره� چه حرف می‌زن� وقتی می‌گوی� زخم‌های� آن‌چنان� در زندگی هست. جنس زخم‌های‌ما� با هم فرق دارد.
January 28, 2022
,,Yaralar vardır hayatta, ruhu cüzam gibi yavaş yavaş ve yalnızlıkta yiyen, kemiren yaralar"
gibi vurucu bir cümleyle başlayan, gölgelerin içine hapsolmuş hasta bir ruhun yalnızlık, ölüm, tutku, aşk, bastırılmış cinsellik ve varoluşçuluk üzerine yazılmış düşsel metinlerini okuyor ve afyon bağımlısı bir ruhun yaşadığı sanrısal bozukluklara tanık oluyoruz. Yazar bir ressamın yaşamının karanlık gerçeklerini ve bunalımlarını fantastik yaklaşımlarla ve mekan dışı iç monologlarla aktaran etkileyici bir roman. Harika bir kalemi var Sadık Hidayet'in, neredeyse her cümlenin altını çizmek istiyorsunuz. Yazarın intihar etmiş olması kitabın etkisini artırıyor ve altını çizdiğiniz her cümleyi bir kez daha sorgulamanıza sebep oluyor.
gibi vurucu bir cümleyle başlayan, gölgelerin içine hapsolmuş hasta bir ruhun yalnızlık, ölüm, tutku, aşk, bastırılmış cinsellik ve varoluşçuluk üzerine yazılmış düşsel metinlerini okuyor ve afyon bağımlısı bir ruhun yaşadığı sanrısal bozukluklara tanık oluyoruz. Yazar bir ressamın yaşamının karanlık gerçeklerini ve bunalımlarını fantastik yaklaşımlarla ve mekan dışı iç monologlarla aktaran etkileyici bir roman. Harika bir kalemi var Sadık Hidayet'in, neredeyse her cümlenin altını çizmek istiyorsunuz. Yazarın intihar etmiş olması kitabın etkisini artırıyor ve altını çizdiğiniz her cümleyi bir kez daha sorgulamanıza sebep oluyor.
July 16, 2021
The Blind Owl. Where do I start? Maybe with a quote. "It occurred to me that as long as the world and I have existed, a corpse - a cold corpse without motion or feeling has been with me in this dark room."
The Blind Owl is the account of a lonely man's descent into madness as told by himself to the owl-shaped shadow on the wall. It's a case study of alienation and obsessive paranoia with the words desire and despair becoming almost interchangeable.
The book has two distinct parts. The first one reads like a dream. I chose not to use the word nightmare because no matter how macabre this first part is, it has a peaceful almost tranquil quality to it. We witness how the narrator gives in to the darkness, accepts it as something that has been with him all his life, something that's part of him, something he can't escape from. It is this darkness that makes him unsuitable for this world. One second he has an object of desire in this girl, the next he kills her. He never actually decides to kill her, it just happens. It was the natural progression of his condition. He is not surprised, and by the time it happens, we are not either.
Then there is a break. The second part presents an alternative story fuelled by an opium pipe and even though this version of the story seems more realistic, we don't trust the narrator any more than we did the first time. He tells us about his complicated family history and about how he is in love with a woman who tricked and humiliated him.
This is a desperate, arrogant, and petty man who is not going down without first blaming others for his fate. He is dying because of them. Because of his mother, his father and uncle, the snake, his aunt, and ultimately, the subject of his desire, his wife, the whore. Make sure you, the reader, understand that this woman is a whore. How dare she not want him? The answer comes soon enough: "Her love, in essence, was at one with filth and death." It isn't his fault, her perverted desires are to blame.
He looks down on people around him, people who are part of "the rabble", he claims he is above that lifestyle. But is he?
One thing is sure, he is sick and he can't do anything about it. He is a man in an existential crisis, he is not who he wants to be, he is not in control of his life and slowly becomes consumed by sexual obsession, death, and decay. The contents of his mind are disturbing and deeply unpleasant, but lines like these make sure you know that deep down there is a deeply romantic man buried under it all, making witnessing his suffering even more painful and confusing:
"The night was slowly drifting away, tiptoe by tiptoe. Perhaps it had rested enough. Faint faraway sounds could be heard, maybe a hen or a passing bird was dreaming, maybe the plants were growing - the pale stars disappeared behind the cloud banks. I felt the soft breath of morning on my face as the cry of the rooster rose from the distance."
The constant recycling of motifs in the book pulls the reader even deeper into his mentally ill mind, full of obsessions, paranoia, and rumination. This is such an effective tool, that it's hard not to experience his madness yourself. You feel his shame every time a character breaks into a burst of convulsive laughter, and sense the proximity of an inevitable ending every time clotted blood or bruised morning glories are mentioned.
Much has been said about this book and its political meaning, however, I believe this novella takes us on a journey into Sadegh Hedayat's psyche first and foremost. Maybe it's an oversimplification, maybe it's pop psychology, but I can't separate this narrator from him and his life story.
(From Wikipedia: In 1925, he went to study engineering in Belgium, which he abandoned after a year to study architecture in France. There he gave up architecture in turn to pursue dentistry. In 1927 he attempted suicide by throwing himself into the Marne but was rescued by a fishing boat. After four years in France, he finally surrendered his scholarship and returned home in the summer of 1930 without receiving a degree. In Iran, he held various jobs for short periods.)
Clearly he was clinically depressed years before he wrote this book. He was a chronic underachiever as his many unsuccessful stints at college prove it. He has been deeply unhappy with his life and has been trying to rationalize his desire to kill himself for years. This book is the culmination of many lonely opium filled nights spent in delirium plotting the ultimate story. And you and me, we are the blind owl of this story.
"I have neither money that the court can swallow up, nor religion that the devil can take away, besides, what on this earth can have the least bit of value for me - that which was life I have lost, I let it and wanted it to slip away, and after I am gone, to hell with it, whether someone reads my scraps of writing, or whether they go unread for seventy black years - I only write for this need to write that has now become vital for me - I am in need, more than ever I am in need of connecting my thoughts to my imaginary being, my shadow - this sinister shadow that, in front of the light of the tallow-burner, is bent over on the wall, as if it is carefully reading and devouring that which I write - This shadow must surely understand more than I! I can only talk freely with my own shadow, it is he that induces me to talk, only he can know me, he surely must understand.... As I squeeze, drop by drop, the juice, nay, the bitter wine of my life into the parched throat of my shadow, I want to say to him, "This is my life!" "
In conclusion, The Blind Owl is a masterpiece and should be included on every "must-read" list. One little warning, if you are grieving or are in a fragile mental state, this book might not be for you.
The Blind Owl is the account of a lonely man's descent into madness as told by himself to the owl-shaped shadow on the wall. It's a case study of alienation and obsessive paranoia with the words desire and despair becoming almost interchangeable.
The book has two distinct parts. The first one reads like a dream. I chose not to use the word nightmare because no matter how macabre this first part is, it has a peaceful almost tranquil quality to it. We witness how the narrator gives in to the darkness, accepts it as something that has been with him all his life, something that's part of him, something he can't escape from. It is this darkness that makes him unsuitable for this world. One second he has an object of desire in this girl, the next he kills her. He never actually decides to kill her, it just happens. It was the natural progression of his condition. He is not surprised, and by the time it happens, we are not either.
Then there is a break. The second part presents an alternative story fuelled by an opium pipe and even though this version of the story seems more realistic, we don't trust the narrator any more than we did the first time. He tells us about his complicated family history and about how he is in love with a woman who tricked and humiliated him.
This is a desperate, arrogant, and petty man who is not going down without first blaming others for his fate. He is dying because of them. Because of his mother, his father and uncle, the snake, his aunt, and ultimately, the subject of his desire, his wife, the whore. Make sure you, the reader, understand that this woman is a whore. How dare she not want him? The answer comes soon enough: "Her love, in essence, was at one with filth and death." It isn't his fault, her perverted desires are to blame.
He looks down on people around him, people who are part of "the rabble", he claims he is above that lifestyle. But is he?
One thing is sure, he is sick and he can't do anything about it. He is a man in an existential crisis, he is not who he wants to be, he is not in control of his life and slowly becomes consumed by sexual obsession, death, and decay. The contents of his mind are disturbing and deeply unpleasant, but lines like these make sure you know that deep down there is a deeply romantic man buried under it all, making witnessing his suffering even more painful and confusing:
"The night was slowly drifting away, tiptoe by tiptoe. Perhaps it had rested enough. Faint faraway sounds could be heard, maybe a hen or a passing bird was dreaming, maybe the plants were growing - the pale stars disappeared behind the cloud banks. I felt the soft breath of morning on my face as the cry of the rooster rose from the distance."
The constant recycling of motifs in the book pulls the reader even deeper into his mentally ill mind, full of obsessions, paranoia, and rumination. This is such an effective tool, that it's hard not to experience his madness yourself. You feel his shame every time a character breaks into a burst of convulsive laughter, and sense the proximity of an inevitable ending every time clotted blood or bruised morning glories are mentioned.
Much has been said about this book and its political meaning, however, I believe this novella takes us on a journey into Sadegh Hedayat's psyche first and foremost. Maybe it's an oversimplification, maybe it's pop psychology, but I can't separate this narrator from him and his life story.
(From Wikipedia: In 1925, he went to study engineering in Belgium, which he abandoned after a year to study architecture in France. There he gave up architecture in turn to pursue dentistry. In 1927 he attempted suicide by throwing himself into the Marne but was rescued by a fishing boat. After four years in France, he finally surrendered his scholarship and returned home in the summer of 1930 without receiving a degree. In Iran, he held various jobs for short periods.)
Clearly he was clinically depressed years before he wrote this book. He was a chronic underachiever as his many unsuccessful stints at college prove it. He has been deeply unhappy with his life and has been trying to rationalize his desire to kill himself for years. This book is the culmination of many lonely opium filled nights spent in delirium plotting the ultimate story. And you and me, we are the blind owl of this story.
"I have neither money that the court can swallow up, nor religion that the devil can take away, besides, what on this earth can have the least bit of value for me - that which was life I have lost, I let it and wanted it to slip away, and after I am gone, to hell with it, whether someone reads my scraps of writing, or whether they go unread for seventy black years - I only write for this need to write that has now become vital for me - I am in need, more than ever I am in need of connecting my thoughts to my imaginary being, my shadow - this sinister shadow that, in front of the light of the tallow-burner, is bent over on the wall, as if it is carefully reading and devouring that which I write - This shadow must surely understand more than I! I can only talk freely with my own shadow, it is he that induces me to talk, only he can know me, he surely must understand.... As I squeeze, drop by drop, the juice, nay, the bitter wine of my life into the parched throat of my shadow, I want to say to him, "This is my life!" "
In conclusion, The Blind Owl is a masterpiece and should be included on every "must-read" list. One little warning, if you are grieving or are in a fragile mental state, this book might not be for you.
August 29, 2024
السؤال الوحيد اللي سألته لنفسي بعد الإنتهاء من قراءة هذه الهلاوس هل الكاتب إنتحر بعد ما خلص الكتاب بليل ولا أستني شوية..؟
طلع يا عيني إنتحر بعديه ب ١٥ سنة!
إزاي قدر يستحمل كل دة..🙄 طيب هو كاتب مكتئب و ممكن يكون كاتب شاطر بس مش مهم النقطة دي خالص دلوقتي...إحنا كقراء ذنبنا إيه يعني نكتئب إحنا كمان؟!
ينصح بها لمن يفكر في الإنتحار...🤓
طلع يا عيني إنتحر بعديه ب ١٥ سنة!
إزاي قدر يستحمل كل دة..🙄 طيب هو كاتب مكتئب و ممكن يكون كاتب شاطر بس مش مهم النقطة دي خالص دلوقتي...إحنا كقراء ذنبنا إيه يعني نكتئب إحنا كمان؟!
ينصح بها لمن يفكر في الإنتحار...🤓
May 25, 2019
در سن 16 سالگی برای اولین بار این کتاب را خواندم و این به خاطر شهرت این کتاب و کنجکاوی بیش از حد من بود. لیکن این کتاب برای سن 16 سال اصلا مناسب نبود و باعث دلزدگی من از این کتاب شد. برای بار دوم (حال حاضر) که این کتاب را خواندم انگار بوف کوری دیگر می خواندم.
در حال حاضر ارزش این شاهکار صادق هدایت را درک می‌کن�. این انسان بزرگ چقدر زیاد از زمانه� خود پیشی گرفته بوده و هر چه قدر صفحات کتاب را پشت سر می‌گذاشت� بیشتر در بهت و تعجب فرو می‌رفت�. خلاصه این که از خواندن این کتاب بسیار لذت بردم. دوستانی که نخوانده‌ان� حتما بخوانند.
به نظر من تعدادی از کتاب‌ه� را باید در سن و شرایط مناسب خواند و تعدادی از کتاب‌ه� را باید چند بار در سنین مختلف خواند و فکر می‌کن� بوف کور جزء این کتاب‌هاس�.
*آیا سرتاسر زندگی یک قصه مضحک، یک متل باورنکردنی و احمقانه نیست؟*
*تنها مرگ است که دروغ نمی‌گوی�! حضور مرگ همه� موهومات را نیست و نابود می‌کن�. ما بچه� مرگ هستیم و مرگ است که ما را از فریب‌ها� زندگی نجات می‌ده� و در ته زندگی اوست که ما را صدا می‌زن� و به سوی خودش می‌خوان�.*
در حال حاضر ارزش این شاهکار صادق هدایت را درک می‌کن�. این انسان بزرگ چقدر زیاد از زمانه� خود پیشی گرفته بوده و هر چه قدر صفحات کتاب را پشت سر می‌گذاشت� بیشتر در بهت و تعجب فرو می‌رفت�. خلاصه این که از خواندن این کتاب بسیار لذت بردم. دوستانی که نخوانده‌ان� حتما بخوانند.
به نظر من تعدادی از کتاب‌ه� را باید در سن و شرایط مناسب خواند و تعدادی از کتاب‌ه� را باید چند بار در سنین مختلف خواند و فکر می‌کن� بوف کور جزء این کتاب‌هاس�.
*آیا سرتاسر زندگی یک قصه مضحک، یک متل باورنکردنی و احمقانه نیست؟*
*تنها مرگ است که دروغ نمی‌گوی�! حضور مرگ همه� موهومات را نیست و نابود می‌کن�. ما بچه� مرگ هستیم و مرگ است که ما را از فریب‌ها� زندگی نجات می‌ده� و در ته زندگی اوست که ما را صدا می‌زن� و به سوی خودش می‌خوان�.*
Read
September 11, 2016گمان مي‌كن� هفت يا هشت مرتبه اين رمان را خوانده‌ا�. با توجه به اين نكته كه بوف كور شيوه‌ِ� روايت و داستاني كاملاً سورئاليستي دارد، آن‌چ� كه بيش از همه براي من جاي سئوال و حيرت داشته اين بوده كه هدايت اين شخصيت‌ها� داستان از قبيل: پيرمرد خنز پنزري با آن صداي خنده� چندش آورش، آن زني كه گل نيلوفر به پيرمرده تقديم مي‌كند� آن زن لكاته همسر راوي، برادر زن لكاته كه لب‌ها� خيلي شهوتي دارد، عموي راوي با آن شكل و شمايل جوكيان هند، مادر راوي با آن توصيفاتي كه از او به ميان مي‌آيد� آن پيرمرد درشكه چي كه جنازه� آن زن اثيري را در چمداني در درشكه‌ا� حمل مي‌كند� آن قصابي كه لاشه‌ه� را دم در دكانش آويزان مي‌كن� و با حالتي كه انگار دارد يك عمل جنسي انجام مي‌ده� به تن لاشه‌ه� دست مي‌كش� و يا آن مست‌هاي� كه از زير پنجره� راوي رد مي‌شدن� و با هم مي‌خوانن�
بيا بريم تا مي� خوريم
شراب ملك ري خوريم
حالا نخوريم كي خوريم؟
و يا فضاهاي اين داستان و رعايت دقيق هزار نكته� باريك‌ت� از مو در توصيف فضاهاي داستان و وارد و درگير كردن خواننده در آن فضاها، اين شخصيت‌ه� و اين فضاها را هدايت از كجا آورده و چقدر در ذهنش روي آن‌ه� كار كرده تا توانسته اين چنين به استادي از پس روايت اين داستان برآيد
راستي، قلمدان كذايي را يادم رفت بگويم
جداً قوه� تخیل هدایت در روایت این شخصیت‌ه� و اماکن حیرت‌انگی� است
بيا بريم تا مي� خوريم
شراب ملك ري خوريم
حالا نخوريم كي خوريم؟
و يا فضاهاي اين داستان و رعايت دقيق هزار نكته� باريك‌ت� از مو در توصيف فضاهاي داستان و وارد و درگير كردن خواننده در آن فضاها، اين شخصيت‌ه� و اين فضاها را هدايت از كجا آورده و چقدر در ذهنش روي آن‌ه� كار كرده تا توانسته اين چنين به استادي از پس روايت اين داستان برآيد
راستي، قلمدان كذايي را يادم رفت بگويم
جداً قوه� تخیل هدایت در روایت این شخصیت‌ه� و اماکن حیرت‌انگی� است
December 22, 2021
در زندگی زخم هایی هست که نور از آنها وارد می‌شو�...
این کتاب قطعا شاهکاره، حتی اگه اسم هدایت پشتش نباشه. بحثم نکنید.
نسخه دستنویس رو خوندم و منم منتظرم نظر رفقای همخوان رو بشنوم در موردش. بحثای غیر تخصصی و برداشت های شخصی از کتاب ها رو خیلی دوست دارم؛ اگر چه خوندن نقد و تفسیرها هم بهم کمک میکنه ولی اینجوری حس میکنم یکی دیگه داره به جام فکر میکنه. دوتاش باهم ترکیب جذاب‌تر� عه.
برای گروه ما که آثار هدایت رو به ترتیب خوندیم و حرف زدیم، خوندن بوف کور حال دیگه ای داشت و احساسی نبود. از آرمان ممنونم اینقدر هدفمند کرد برنامه مون رو. یگانه و سعید هم دوتا پایه و همراه . قلب و بوس بهشون
این کتاب قطعا شاهکاره، حتی اگه اسم هدایت پشتش نباشه. بحثم نکنید.
نسخه دستنویس رو خوندم و منم منتظرم نظر رفقای همخوان رو بشنوم در موردش. بحثای غیر تخصصی و برداشت های شخصی از کتاب ها رو خیلی دوست دارم؛ اگر چه خوندن نقد و تفسیرها هم بهم کمک میکنه ولی اینجوری حس میکنم یکی دیگه داره به جام فکر میکنه. دوتاش باهم ترکیب جذاب‌تر� عه.
برای گروه ما که آثار هدایت رو به ترتیب خوندیم و حرف زدیم، خوندن بوف کور حال دیگه ای داشت و احساسی نبود. از آرمان ممنونم اینقدر هدفمند کرد برنامه مون رو. یگانه و سعید هم دوتا پایه و همراه . قلب و بوس بهشون
January 28, 2023
در صورت به هم ریختگی فونت در اپلیکیشن گودریز، از طریق لینک زیر مطالعه فرمایید:
دومین خوانش «بوف کور» توفیقی بود اجباری که «پیکرفرهاد» مخلوقِ عباس‌آقا� معروفی به من تحمیل کرد.
نه اینکه هرگز نیت به بازخوانی این اثر ارزشمند نداشتم، بلکه برای من که طبق یک برنامه� از پیش نوشته شده کتاب می‌خوانم� انتخاب یک کتاب خارج از برنامه مرسوم نیست.
خرسندم از اینک� عمرم کفاف داد تا بار دیگر این اثر را این‌با� عمیق‌ت� از بار نخست مطالعه کنم، تا بتوانم روی جزئیات این رمان کم‌نظی� تمرکز کنم. این تمرکز و دقت باعث شد، حین خواندنش نکاتی را یادداشت کنم تا بتوانم پس از خاتمه� در مورد بنویسم.
ریویوی پیش� رو، تنها در مورد خود کتاب نیست، در مورد نگاه کتاب‌خوان‌ه� نیز هست. ممکن‌اس� مطالعه� این ریویو برای برخی آزار دهنده، کسل و یا خسته کننده باشد، اما برای من مهم نیست چون برخی موارد دست به دست همدیگر داده تا در این برهه از زمان، دست روی نقطه‌ا� مهم بگذارم. مهم نیست چقدر این نوشته تاثیرگذار خواهد بود، چون معتقدم تمرین و تلاش باید انجام شود، حتی اگر شانس� برای موفقیت ما کم باشد.
مدت‌هاس� در شبکه‌ها� اجتماعی نظیر «گودریدز»، «بهخوان» و «اینستاگرام» با نگاه «صفر و یک» در مورد آثاری برخورد کرده‌ا�... منظورم خاصه نه در مورد این کتاب و قلم صادق‌خا� هدایت، بلکه در مورد آثار با ارزش و مهم نوشته شده به قلم نویسنده‌ها� بزرگ و به نامی از جمله: پروست، تولستوی، بالزاک، فاکنر، مارکز، یوسا، موراکامی، رولفو و... است که می‌توا� این نگاه را دید. نگاهی که خواننده یکی از دو نظر مطلق زیر را دارد:
۱-عشق ۲-تنفر
حد وسط در این نگاه تعریف شده نیست! البته که این موضوع تنها معطوف به حوزه� کتاب نمی‌شود� در سینما و سایر هنرها نیز وجود دارد، اما از نظر من باید یک‌سر� تفاوت میان قشر کتاب‌خوا� با سایر اقشار وجود داشته باشد. کج اخلاقی‌ه� در همه� حوزه‌ها� اجتماعی، نه فقط در ایران بلکه در تمام دنیا وجود دارد، اما همان‌طو� که می‌دانی�: همیشه از یک‌سر� آدم‌ه� انتظار بیشتری داریم... پس به همین منظور است که نقدهای من نسبت به مترجم‌ها� ناشرها، و اهل کتاب همیشه تیز و بران‌ت� است.
ذکر این نکته را لازم می‌دان� که هدف من از نگارش این ریویو، مقاله، سیاهه و یا هر آنچه که شما آن را می‌نامید� نه دادن پند به کتاب‌خوان‌ها� چون خودم از هرگونه پند بی‌زارم� بلکه تمرینی‌س� برای خودم تا یاد بگیرم باید از این نگاه پرهیز کنم... بوده‌ان� آثاری مانند: «سقوط از کامو، آنا کارنینا از تولستوی و همچنین چشم‌های� از بزرگ علوی»، که خود با نگاه صفر و یک به آنان نگاه کرده و نویسنده� هر کدام را گردن زده‌ا�!
پس به قول صادق‌خا� هدایت:
“اگ� حالا تصمیم گرفته‌ا� که بنویسم فقط برای این‌س� که خودم را به سایه‌ا� معرفی کنم... سایه‌ا� که روی دیوار خمیده و مثل این‌س� که هرچه می‌نویس� با اشتهای هرچه تمام‌ت� می‌بلع�. برای اوست که می‌خواه� آزمایشی بکنم، شاید بتوانیم یکدیگر را بهتر بشناسیم.�
بنابراین من برای تغییر خود می‌نویسم� اما اگر روی شخص دیگری نیز تاثیر بگذارم، موفقیتی بزرگ برایم خواهم بود و از صمیم قلب خوشحال خواهم شد.
از بخش پایانی مقدمه استفاده می‌کن� و به خواننده خاطرنشان میکنم� که نگاهم از امروز و خاصه از همین ریویوی بوف کور، نگاهی صفر و یک نخواهد بود و ضمنا بنده هیچ‌گون� ارتباطی با صادق‌خا� و ذینفعان آثارش ندارم و دست‌ک� می‌توان� ۹۹.۹۹٪ گارانتی کنم تا ده نسل من و ایشان، روح و جسم� خود را با یکدیگر در نیامیخته‌ان�.
گفتار اندر نگاهِ صفر و یک
نگاه صفر:
«این رمان بود؟ منکه از آن چیزی نفهمیدم؟ شکی ندارم نویسنده خودش هم نفهمید چه مزخرفاتی نوشته... هرکی هم از این کتاب تعریف می‌کن� یک روشن‌فکرنماس� که خواسته شوعاف کنه و خودش رو روشن‌فک� نشون بده! برای همین یک ستاره برای کتاب منظور می‌کن� و همه� فحش‌ها� دنیا رو تقدیم نویسنده می‌کن�.»
نگاه یک:
«شاهکار بود! عجب داستانی! عجب نویسنده‌ا�! مگر می‌شو� به این کتاب امتیازی جز پنج ستاره داد؟ من تعجب می‌کن� چرا خواننده‌ه� از این کتاب بد می‌گوین� و نمره� منفی می‌دهن�! قطعا نویسنده قاتل یکی از نزدیکان خواننده بوده وگرنه این دشمنی اصلا طبیعی نیست!»
خب... اینه� تنها نمونه‌ا� از نگاه صفر و یک بود. در شبکه‌ها� اجتماعی بسیار دیده‌ای� که صرفا در مورد یک کتاب به این اکتفا شده که شاهکار است یا مزخرف!
نویسنده‌ها� بزرگ، مشهور و نامداری هم‌چو� فاکنر و موراکامی فرموده‌ان�:
“ت� جوا��ید بخوانید، بخوانید و باز هم بخوانید... زیاد بخوانید... کتاب عالی بخوانید، کتاب خوب بخوانید، کتاب معمولی بخوانید و حتی کتاب مزخرف بخوانید�.
آیا غیر از این است که اگر شب نبود، روز معنا نداشت؟ آیا ما فقط روز داریم و شب؟ ظهر، بعد از ظهر، غروب و نیمه‌ش� نداریم؟ اصلا چرا ریاضی‌دان‌ها� جهان هم‌چنا� درحال تلاش هستند تا اعداد بیشتری بین صفر و یک پیدا کنند؟ این ریاضی‌دان‌ه� دیوانه‌اند� اگر زنجیر پاره� کرده‌اند� چرا آن‌ه� را در اتاق شماره� شش چخوف و یا تیمارستانی در شهر جکسون که فاکنر می‌گوی� نمی‌برن� و محبوس نمی‌کنند�
آیا اینک� بگوییم یک کتا�� شاهکار یا مزخرف است، کافی‌ست� خواننده� این نظر را چه حاصل؟ آیا نباید چه برای تعریف و چه برای کوبیدن، به مواردی استناد کنیم؟ آیا اینک� یک کتاب مطابق سلیقه� ما باشد برای پنج ستاره دادن و اینک� یک کتاب طبق سلیقه� ما نباشد برای کوبیدن نویسنده‌ا� کافی‌ست�
همه� اینه� را گفتم، تا یادم باشد این رفتارها شایسته� اهل کتاب نیست.
عالی‌جنا� یوسا در کتابی به نامِ «چرا ادبیات» می‌فرماین�:
"آدمی که نمی‌خواند� یا کم می‌خوان� یا فقط پرت و پلا می‌خواند� بی‌گما� اختلالی در بیان دارد، این آدم بسیار حرف می‌زن� اما اندک می‌گوید� زیرا واژگانش برای بیان آنچه در دل دارد بسنده نیست."
خب، حالا آدمی که می‌خوان� و طبق فرمایش عالی‌جنا� یوسا، «واژگانش برای بیان آنچه در دل دارد بسنده است»، چرا به گفتن شاهکار یا مزخرف بودن کفایت کند؟ اگر نقد دارد چرا موردی و مستند بیان نمیکند� و اگر اثری را شایسته� ستایش می‌داند� چرا به شایستگی‌ها� اثر نمی‌پردازد�
گفتار اندر قلم، ساختار و دنیای بوف کور
افکار و قلم صادق هدایت، به شدت تحت تاثیر فرانتس کافکا بود. اگر بخواهم در کوتاه‌تری� شکل ممکن، دنیا، افکار و قلم نویسنده� محبوبم(کافکا) را توصیف کنم، می‌گوی�:
«زیباترین، اصیل‌ترین� شیرین‌ترین� بی‌آلایش‌تری� و کشنده‌ترین� دنیای سیاهی‌س� که وجود دارد.»
اما در خصوص این کتاب، شناخت و فهم دنیای کافکا کافی نیست! اصلا این یک رمان عادی نیست و به سبب همین غیرعادی بودنش است که یکی از مهمترین� خاص‌تری� و باارزش‌تری� آثار ادبیات فارسی‌س�.
صادق هدایت گویی برای نوشتن شاهکارش، سیاهی را از کافکا، سبک سیال ذهن پیچیده را از خوان رولفو، و رئالیسم جادویی را از بولگاکف وام گرفته!
در آغاز داستان، خواننده حس می‌کن� رمانی ساده و روان را می‌خوان� اما به قول حافظ شیرازی:
“ال� یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها، که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها�
در نتیجه برای درک و فهم هرچه بیشتر بوف کور، خواننده هم باید به جهان‌بین� هدایت(کافکا)،� هم تغییرات نفس‌گی� زمان در سبک سیال ذهن «تسلط» داشته باشد، و هم به سبک رئالسم جادویی آشنا و تعلق خاطر داشته باشد و یا دست‌ک� با دنیای این سبک زاویه نداشته باشد.
درخصوص سیال ذهن نوشتم «تسلط»، چون ما سیالِ ذهنِ ساده‌ا� همچون رمان‌ها� عباس‌آقا� معروفی را نمی‌خوانی�... ما با سطحی پیچیده، وهم‌آلو� و لایه‌لای� از تغییرات زمانی روبرو هستیم که نمونه‌ا� را فقط در رمان‌ها� فاکنر و رولفو می‌خوانی�.
در مورد رئالیسم جادویی نیز نوشتم «آشنا و یا دست‌ک� نداشتن زاویه»... در رئالیسم جادویی شخصیت‌ه� توان گذشتن از مرز واقعیت و خیال را دارند. در نتیجه لازمه� لذت بردن و درک داستانهای� در این سبک، این است که خواننده:
اولا، با این نوع روایت زاویه نداشته باشد، چون از همان اول کار به جای اصل مطلب، دنبال چراهایی خواهد بود که ذهنش را می‌آزار� و اصولا نویسنده نیز پاسخی برای آن نخواهد داشت، چون نویسنده اصلا موظف به دادن جواب به خواننده نیست و هرچه باید را در داستانش ارائه کرده، در نتیجه فهم آن به عهده� خواننده است.
برای مثال ممکن است شخصیتی در یک کتاب با فکر کردن به شخصی که با او هزاران کیلومتر فاصله دارد حامله شده و یا منجر به حاملگی طرف مقابل شود!
در این هنگام خواننده اگر با این سبک زاویه داشته باشد، از همان لحظه که چنین موضوعی را می‌خواند� به زمین و زمان فحش می‌ده� که اصلا این چه معنی دارد؟! و تا آخر کتاب که هیچ، تا آخر عمرش از آن چیزی که از نظرش بی‌معن� و پوچ بوده حرف می‌زن� و هیچ کاری با سایر جزئیات و حرف‌ها� کتاب نخواهد داشت.
سال‌ه� سال است که خواننده‌ها� بسیاری چه حضوری و چه غیر حضوری از هاروکی موراکامی در خصوص ارتباط شخصیت‌ها� داستانهای� به خصوص در مورد این ارتباط‌ها� مرزهای دو دنیا و شباهت‌ها� رفتاری و کرداری شخصیت‌ه� در گذشته� و آینده یا انجام فعلی توسط یک فاعل در فاصله� زمانی بسیار کم در دو نقطه� جغرافیایی با فاصله� بسیار دور و یا بالعکس در «کافکا در ساحل» و «سرزمین عجایب بی‌رح� و ته دنیا» می‌پرسن�... موراکامی بارها با تاکید گفته: هیچ جوابی برای آن‌ه� ندارد و اگر درک نکرده‌اند� تنها پیشنهاد می‌کن� دوباره بخوانند و سه‌بار� بخوانند و ... .
دوما، اگر علاقه به خواندن این سبک دارد و یا کنجکاو خواندن چنین داستانی است، تمرکز کافی برای یافتن المان‌ها� مخفی شده در سطرهای کتاب و قوه� تخیل کافی جهت ربط دادن آن‌ه� به هم را نیز داشته باشد.
جالب این است که با بررسی رزومه� چند نفر از دوستان کتاب‌خوان� بر من محرز شد: اشخاصی که با نگاه صفر به بوف کور رای منفی داده بودند، با همین نگاه به «پدرو پارامو» و «خشم و هیاهو» نگریسته بودند.
در نتیجه، علاقه به این سبک‌ه� کافی نیست و خواننده باید با خواندن کتاب‌های� ساده‌ت� از این سبک‌ها� تا حدی تسلط به تغییرات زمانی و آشنایی با دنیای رئالیسم جادویی و المان‌های� داشته باشد، تا از تغییرات پیچیده� زمانی و رفت و برگشت‌ها� مکرر به دنیاهای خیال و واقعیت خسته نشود که نهایتا منجر به گم کردن سر کلاف داستان شود.
گفتار اندر حکایت مرفین
به قول نیچه:
“چگون� ممکن است آن‌های� که در نور روز زندگی می‌کنند� عمق شب را درک کنند؟�
از خواننده� این ریویو سوالی می‌پرس�: «تا حالا تریاک کشیده‌اید؟�
شما با خواندن داستانهای� از احمد محمود نمی‌توانی� به راز نت‌ها� آوازِ جیز جیزِ حاصل از سوختن تریاک روی حقه� وافور پی ببرید... شما با خواندن داستان «مرفین» از نویسنده� محبوبم «دکتر بولگاکف» نیز نمی‌توانی� حس و حال نشئگی با مرفین را درک کنید! شما با خوردن داروهایی همچون دیفنوکسیلات، استامینوفن کدئین، ترامادول و حتی متادون نیز نمی‌توانی� آن حس را تجربه کنید! شما حتی با خوردن تریاک نیز نمی‌توانی� آن حس را تجربه کنید... نشئه می‌شوی� اما آن حسی که صادق هدایت از آن می‌گوی� را درک نخواهید کرد. آن حسی که صادق‌خا� در وصفش می‌نویس�:
“جسم� فکر می‌کرد� جسمم خواب می‌دید� می‌لغزی� و مثل اینکه از ثقل و کثافت هوا آزاد شده در دنیای مجهولی که پر از رنگ‌ه� و تصویرهای مجهول بود پرواز می‌کر�. تریاک روح نباتی، روح بطیءالحرکت نباتی را در کالبد من دمیده بود. من در عالم نباتی سیر می‌کردم� نبات شده بودم�.
اشتباه نکنید...
سهیل خرسند به شما نمی‌گوی� بروید تریاک بکشید تا بوف کور و خاصه نوع رفتار و کردار شخصیت اصلی داستانش را درک کنید... صادق هدایت هم شما را به پای منقل دعوت نکرده و وافور را به شما تعارف نکرده است، اصلا او که همان اول کار گفت که برای دل خود نوشته است. او سال‌ه� سال قبل می‌دانس� مردمانی حرفهای� را نخواهند فهمید(رجاله‌های� که فقط یک دهن هستند که یک مشت روده به دنبال آن آویخته و منتهی به آلت تناسلی‌شا� می‌شو�)، و در موردش مزخرف خواهند گفت، اما او حرف خود را زد همان‌طو� که زندگی را می‌دی�. به قول میلان کوندرا:
“رمان‌نوی� چیزی را می‌نویس� که می‌بین� و درک میکند� نه آن چیزی که خواننده دوست می‌دار�.�
در زندگی مواردی هستند که می‌توانی� به تجربه� دیگران استناد کنیم و خود از اقدام به آن‌ه� بپرهیزیم، اما برخی موارد هم هستند که اگر دنیایی از آن بخوانید، تماشا کنید و بشنوید... مادامی که خود آن را تجربه نکنید به عمق آن پی نخواهید برد! کشیدن تریاک با وافور، شنیدن صدای سوختن تریاک همزمان با مکیدن دود به سینه و حبس آن در سینه تا زمانی‌ک� کمک� اعضای بدن کرخت، چشم‌ه� تار، برخی نقاط به خارش افتاده، روح برای جدا شدن از جسم تلاش کند، شخص به خواب خرگوشی فرو رفته و نهایتا مغز تنها عضو بیدار فقط صداهای اطراف را تحلیل، پردازش و قابل فهم کند، چیزی نیست که شما آن را بدون تجربه درک کنید.
صادق هدایت به منظور تبلیغ استعمال تریاک کتابش را ننوشت... پس اگر در بخشی از کتاب، به تاثیرات تدریجی مرفین اشاره میکند� در حال ریل‌گذاری� بوده است. او خواننده را آشنا می‌کن� که قرار است داستان را از زاویه� دید خود نه، بلکه از زاویه� دید شخصیت اصلی بوف کور ببیند که دنیایش آنی نیست که دنیای همه است.
پس به ساده‌تری� شکل ممکن این بخش را جمع‌بند� می‌کن�:
تا زمانی‌ک� همانند صادق هدایت، من و ... این دنیا را تجربه نکرده‌اید� توان درک کامل شخصیت داستانش و نحوه� نگاهش به دنیا را ندارید، پس حق هم ندارید او را قضاوت کنید و به پوچی متهم کنید... همان‌طو� که شخصی که همانند من تجربه� زندانی شدن را ندارد حق ندارد خلقیات و حال روانی یک زندانی را درک کند.
به قول آلبر کامو: "هیچ‌ک� نمی‌توان� تصور کند، شب‌ها� زندان چه شکلی هستند."
*منظور کامو از «هیچ‌کس»� اشخاصی هستند که تا به حال زندان را تجربه نکرده‌ان�.
گفتار اندر داستان کتاب
حقیر نیت ندارم وقایع بوف کور را در چند خط نوشته و آن را خلاصه نویسی کنم. این‌کا� مانند آن است که وقایع «پدرو پارامو» را خلاصه کرده، زمان و مکان را تنظیم و یک داستان سه یا چهار صفحه‌ا� از آن رمان با ارزش را ارائه کنم. خب آیا این کاری‌س� با ارزش؟ آیا خواننده‌ا� که خلاصه� من را می‌خواند� با وجود فهم کامل محتوا، بدون کشف نقاط کلیدی و رمز داستان لذت می‌برد� اگر این‌طو� است، چه نیازی بود که نویسنده این همه به خود سختی بدهد؟! پس با در نظر گرفتن این موضوع، از مرتب کردن زمان، مکان و خلاصه‌نویس� دست می‌کش� و تنها با اشاره‌ا� کوچک به داستان، به بررسی جزئیات و المان‌ها� مهم داستان میپرداز�.
داستان بوف کور، یک داستان کاملا ساده و سرراست است، اما چون توسط شخصی روایت می‌شو� که به موجب مصرف مرفین از حالت عادی خارج شده، وهم‌آلود� کمی پیچیده و سخت‌خوا� می‌نمای�. این داستان را خواننده‌ه� می‌توانن� بنا به سلیقه� خود به چند بخش تقسیم کنند، اما به طور کل می‌توا� آن را در دو بخش مهم تقسیم کرد:
قبل و بعد از فروپاشی.
در بخش نخست، راوی داستان در اطراف «ری» زندگی می‌کن�. راوی در خانه روی قلمدان نقاشی می‌کش� و با فروش آن گذران عمر می‌کن�. روزی مهمانی برای او می‌آی� و برای پذیرایی او به سراغ تنها دارایی‌ا� یعنی یک بغلی شراب که بر روی طاقچه‌ا� کنار گذاشته می‌رود� ولی در این لحظه زمان و مکان گم می‌شود� چون راوی از روزنه‌ا� که بر روی طاقچه‌است� که بعدها خود می‌گوی� اصلا چنین روزنه‌ا� وجود ندارد! مواردی را می‌بین� که همیشه نقاشی می‌کش�... به جزئیات مواردی که دیده اشاره نمی‌کن� چون منجر به افشای داستان می‌شود� تا اینک� راوی شروع می‌کن� به کشیدن تریاک و با تاثیرات تدریجی مرفین در بدنش، بخش نخست به پایان می‌رس�.
در بخش دوم، گویی فضا و مکان تغییر کرده! اما راوی داستان همه چیز برایش عادی‌س� و گویی با او به سال‌ه� سال قبل سفر کرده‌ای� و او هم‌چنا� در حال نوشتن برای سایه‌ا� است با این تفاوت که سایه‌ا� با بخش نخست یک تفاوت دارد... .
در این بخش خواننده اگر با دقت آن را مطالعه کند، علامت سوالی برای او باقی نخواهد ماند، مگر چند سوال خاص از شباهت‌ه� که این شباهت‌ه� را المان‌ها� سبک رئالیسم جادویی می‌نامن�. این المان‌ه� فهمیدنی و درک کردنی نیستند بلکه راز این سبک هستند. رازی که خواننده باید با قوه� تخیل و فکر خود به دنبال پاسخ علامت سوال‌ه� باشد و از نکات جالب این راز این است که ممکن است خواننده امروز کتاب را خوانده و جوابی برای سوالش بیابد، و شش ماه بعد با بازخوانی همان داستان، جوابی متفاوت از بار نخست! و این یکی از جذابیت‌هایی‌س� که علاقه‌مندا� این سبک شیفته� آن هستند.
از شباهت‌ه� که گفتم بهتر است به معرفی تعدادی از آن‌ه� بپردازم:
دو ماه و چهار روز، دو سال و چهار ماه، یاد خاطره� سیزده بدر، بغلی شراب، خانه‌های� با اشکال هندسی، خنده‌های� که شانه‌ه� را می‌لرزاند� مکیدن انگشت، موی سفید سینه، لب‌های� با مزه� خیار، رجاله‌ها� کوزه و ... .
آیا خواننده‌های� که با سبک رئالیسم جادویی و المان‌های� آشنایی ندارند، این شباهت‌ه� و تکرارها را بی‌دلی� نشمرده و پوچ نمی‌پندارند�! آیا فکر می‌کنن� هدایت انقدر بیکار یا احمق بوده که بنشیند و صفحات کتاب را با تکرار بی‌مور� یکسری چیزها پر کند؟
این المان‌ها� هر کدام به نوبه و در جای خود کلیدهایی هستند، که نویسنده برای باز کردن قفل‌ه� و رازها در نقاط مختلفی از کتاب قرار می‌ده� و خواننده باید در مواجه با آن‌ه� دقت بیشتری به خرج دهد تا پس از مطالعه� داستان به ابهامات حل نشده‌ا� که برایش باقی مانده، جواب مناسبی بیابد.
گفتار اندر خدا را، شدن
از بین کتاب‌های� که تا به امروز خوانده‌ام� شخصیت‌ها� ساخته شده توسط دو نویسنده تلاش کرده‌ان� تا حد و مرزها را بشکنند و به مقام خدایی برسند. داستایفسکی و هدایت. این بخش را در ریویو آوردم چون شباهتی کاملا محسوس و آشکار در فکر دو شخصیت مهم در بوف کور هدایت و شیاطین داستایفسکی دیدم.
در شیاطین از زبان «آلکسی نیلیچ کریلوف» مخلوقِ داستایفسکی می‌خوانی�:
"من وظیفه دارم که بی‌اعتقاد� خودم را اعلام کنم. برای من، هیچ فکر نیست بالاتر از انکار خدا! تمام تاریخ بشریت گواه است گفته� مرا. «اختراع انسان است، فکر وجود خدا.» انسان پیدا کرده است این راه را، تا مجبور نباشد بکشد خود را. تاریخ جهان تا امروز چیزی نبوده است جز همین!"
از زبان راوی بوف کور می‌خوانی�:
“ا� به طعنه پرسید که «حالت چطوره؟» من جوابش دادم «آیا تو آزاد نیستی؟ آیا هرچی دلت می‌خوا� نمی‌کنی� به سلامتی من چکار داری؟» در را به هم زد و رفت. اصلا برنگشت به من نگاه بکند . گویا من طرز حرف زدن با آدم‌ها� دنیا، با آدم‌ها� زنده را فراموش کرده بودم! او همان زنی که گمان می‌کرد� عاری از هرگونه احساسات است از این حرکت من رنجید. چندین بار خواستم بلند شوم بروم روی دست و پایش بیفتم گریه بکنم پوزش بخواهم. آری گریه بکنم، چون گمان می‌کرد� اگر می‌توانست� گریه بکنم راحت می‌شد�. چند دقیقه، چند ساعت، یا چندقرن گذشت؟ نمی‌دان�! مثل دیوانه‌ه� شده بودم و از دردِ خودم کیف می‌کردم� یک کیفِ ورای بشری، کیفی که فقط من می‌توانست� بکنم و خداها هم اگر وجود داشتند نمی‌توانستن� تا این اندازه کیف بکنند . درآن وقت به برتری خودم پی� بردم؛ برتری خودم به رجاله‌ها� به طبیعت، به خداها حس کردم؛ خداهایی که زاییده� شهوتِ بشر هستند. یک خدا شده بودم، از خدا هم بزرگ‌ت� شده بودم. چون یک جریان جاودانی و لایتناهی درخودم حس می‌کرد�.�
اگر دقت کنیم می‌بینی� که دو شخصیت به این اشاره می‌کنن� که «خدایان اختراع بشر هستند»، حتی اگر از کردار و رفتار «راسکولینکف» مخلوق داستایفسکی در «جنایت و مکافات» جهت رسیدن به خدایی فاکتور بگیریم، شباهت این دو شخصیت معنی‌دار� و یا دست‌ک� قابل تامل به نظر می‌رس�.
گفتار اندر خودشناسی
حضرت مولانا می‌فرماین�:
“هم� چیزم را از دست دادم اما... خودم را پیدا کردم.�
صادق هدایت از زبان راوی داستان در بوف کور می‌گوی�:
“فق� می‌ترس� که فردا بمیرم و هنوز خودم را نشناخته باشم.�
آیا این تشابه و تلاش برای خودشناسی اتفاقی‌ست�! آیا خودشناسی کم اهمیت است؟ آیا راوی بوف کور در راه «خدا شدن» خود را شناخت؟! اینه� سوال‌ها� مهمی� هستند. نیلیچ، مخلوق داستایفسکی در شیاطین، نهایتا به این نتیجه می‌رس� که همه� راز را فهمیده و فقط یک راه برای کسب مقام خدایی وجود دارد... این که خود را بکشد و کشت. از دید من اگر هدایت لازم می‌دی� چند صفحه� بیشتر داستان را ادامه دهد، راوی نیز خود را می‌کش�. آیا هدایت خود این کار را نکرد؟ در ابتدای ریویو، نقل قولی از میلان کوندرا آوردم، بر طبق آن دیدگاه:
آیا هدایت چیزی را ننوشت که خود می‌دی� و می‌زیست�
سخن پایانی
ضمن سپاس از خواننده� صبوری که تا به این‌ج� از روی مهر، لطف و کنجکاوی به خواندن آن پرداخته،
اولا: امیدوارم این نوشته تلنگری باشد، اول از همه برای خودم و سپس سایر کتاب‌خوان‌ها� تا از امروز نگاه صفر و یک به آثار را کنار بگذاریم.
دوما: به بزرگی نویسنده‌ها� خود ببالیم و با اصلِ «مرغ همسایه غاز است»، از نویسنده‌ها� خارجی تعریف و نویسنده‌ها� خود را کوچک نشماریم. صادق هدایت نویسنده� بزرگی بود، افکارش از زمانه� خود فراتر بود و به قلمش نیز تسلط داشت. شخصا اگر بخواهم در جایی که هستم روزی رمانی از ادبیات فارسی به یک غیرفارسی‌زبا� معرفی کنم، با افتخار از بوف کور نام خواهم برد، چون بوف کور بزرگ است. بوف کور بسیار بزرگ است چون رمانی‌س� برای همه� طیف‌ه�... انفجار ذهن سیال است در قالب رئالیسم جادویی، که همزمان در قالب داستان به مواردی همچون تناسخ و دژاوو نیز میپرداز�. این اثر با انتقادهایی که با نگاه صفر به آن می‌شو� کوچک نمی‌شو�... همان‌طو� که صدسال تنهاییِ مارکز نمی‌شود� همان‌طو� که کافکا در ساحل موراکامی نمی‌شود� همان‌طو� که پدرو پاراموی رولفو و خشم و هیاهوی فاکنر نمی‌شو�.
سوما: به بزرگان ادبیات فارسی ببالیم و خواندن� آن‌ه� را ارج بنهیم. عالی‌جنا� فردوسی با اختلاف چند سر و گردن، بهترین داستان‌سرا� تاریخ ایران است. صادق هدایت اگر نخواهم بگویم بهترین، یکی از فرهیخته‌تری� و بهترین نویسنده‌ها� تاریخ ایران است که اصلا ادبیات فارسی را در نوشتن داستان شکل و جهت داد، شایسته� احترام است. پس اگر از بزرگان خود به نیکی یاد نمی‌کنیم� تنشان را در گور نلرزانیم.
دومین خوانش «بوف کور» توفیقی بود اجباری که «پیکرفرهاد» مخلوقِ عباس‌آقا� معروفی به من تحمیل کرد.
نه اینکه هرگز نیت به بازخوانی این اثر ارزشمند نداشتم، بلکه برای من که طبق یک برنامه� از پیش نوشته شده کتاب می‌خوانم� انتخاب یک کتاب خارج از برنامه مرسوم نیست.
خرسندم از اینک� عمرم کفاف داد تا بار دیگر این اثر را این‌با� عمیق‌ت� از بار نخست مطالعه کنم، تا بتوانم روی جزئیات این رمان کم‌نظی� تمرکز کنم. این تمرکز و دقت باعث شد، حین خواندنش نکاتی را یادداشت کنم تا بتوانم پس از خاتمه� در مورد بنویسم.
ریویوی پیش� رو، تنها در مورد خود کتاب نیست، در مورد نگاه کتاب‌خوان‌ه� نیز هست. ممکن‌اس� مطالعه� این ریویو برای برخی آزار دهنده، کسل و یا خسته کننده باشد، اما برای من مهم نیست چون برخی موارد دست به دست همدیگر داده تا در این برهه از زمان، دست روی نقطه‌ا� مهم بگذارم. مهم نیست چقدر این نوشته تاثیرگذار خواهد بود، چون معتقدم تمرین و تلاش باید انجام شود، حتی اگر شانس� برای موفقیت ما کم باشد.
مدت‌هاس� در شبکه‌ها� اجتماعی نظیر «گودریدز»، «بهخوان» و «اینستاگرام» با نگاه «صفر و یک» در مورد آثاری برخورد کرده‌ا�... منظورم خاصه نه در مورد این کتاب و قلم صادق‌خا� هدایت، بلکه در مورد آثار با ارزش و مهم نوشته شده به قلم نویسنده‌ها� بزرگ و به نامی از جمله: پروست، تولستوی، بالزاک، فاکنر، مارکز، یوسا، موراکامی، رولفو و... است که می‌توا� این نگاه را دید. نگاهی که خواننده یکی از دو نظر مطلق زیر را دارد:
۱-عشق ۲-تنفر
حد وسط در این نگاه تعریف شده نیست! البته که این موضوع تنها معطوف به حوزه� کتاب نمی‌شود� در سینما و سایر هنرها نیز وجود دارد، اما از نظر من باید یک‌سر� تفاوت میان قشر کتاب‌خوا� با سایر اقشار وجود داشته باشد. کج اخلاقی‌ه� در همه� حوزه‌ها� اجتماعی، نه فقط در ایران بلکه در تمام دنیا وجود دارد، اما همان‌طو� که می‌دانی�: همیشه از یک‌سر� آدم‌ه� انتظار بیشتری داریم... پس به همین منظور است که نقدهای من نسبت به مترجم‌ها� ناشرها، و اهل کتاب همیشه تیز و بران‌ت� است.
ذکر این نکته را لازم می‌دان� که هدف من از نگارش این ریویو، مقاله، سیاهه و یا هر آنچه که شما آن را می‌نامید� نه دادن پند به کتاب‌خوان‌ها� چون خودم از هرگونه پند بی‌زارم� بلکه تمرینی‌س� برای خودم تا یاد بگیرم باید از این نگاه پرهیز کنم... بوده‌ان� آثاری مانند: «سقوط از کامو، آنا کارنینا از تولستوی و همچنین چشم‌های� از بزرگ علوی»، که خود با نگاه صفر و یک به آنان نگاه کرده و نویسنده� هر کدام را گردن زده‌ا�!
پس به قول صادق‌خا� هدایت:
“اگ� حالا تصمیم گرفته‌ا� که بنویسم فقط برای این‌س� که خودم را به سایه‌ا� معرفی کنم... سایه‌ا� که روی دیوار خمیده و مثل این‌س� که هرچه می‌نویس� با اشتهای هرچه تمام‌ت� می‌بلع�. برای اوست که می‌خواه� آزمایشی بکنم، شاید بتوانیم یکدیگر را بهتر بشناسیم.�
بنابراین من برای تغییر خود می‌نویسم� اما اگر روی شخص دیگری نیز تاثیر بگذارم، موفقیتی بزرگ برایم خواهم بود و از صمیم قلب خوشحال خواهم شد.
از بخش پایانی مقدمه استفاده می‌کن� و به خواننده خاطرنشان میکنم� که نگاهم از امروز و خاصه از همین ریویوی بوف کور، نگاهی صفر و یک نخواهد بود و ضمنا بنده هیچ‌گون� ارتباطی با صادق‌خا� و ذینفعان آثارش ندارم و دست‌ک� می‌توان� ۹۹.۹۹٪ گارانتی کنم تا ده نسل من و ایشان، روح و جسم� خود را با یکدیگر در نیامیخته‌ان�.
گفتار اندر نگاهِ صفر و یک
نگاه صفر:
«این رمان بود؟ منکه از آن چیزی نفهمیدم؟ شکی ندارم نویسنده خودش هم نفهمید چه مزخرفاتی نوشته... هرکی هم از این کتاب تعریف می‌کن� یک روشن‌فکرنماس� که خواسته شوعاف کنه و خودش رو روشن‌فک� نشون بده! برای همین یک ستاره برای کتاب منظور می‌کن� و همه� فحش‌ها� دنیا رو تقدیم نویسنده می‌کن�.»
نگاه یک:
«شاهکار بود! عجب داستانی! عجب نویسنده‌ا�! مگر می‌شو� به این کتاب امتیازی جز پنج ستاره داد؟ من تعجب می‌کن� چرا خواننده‌ه� از این کتاب بد می‌گوین� و نمره� منفی می‌دهن�! قطعا نویسنده قاتل یکی از نزدیکان خواننده بوده وگرنه این دشمنی اصلا طبیعی نیست!»
خب... اینه� تنها نمونه‌ا� از نگاه صفر و یک بود. در شبکه‌ها� اجتماعی بسیار دیده‌ای� که صرفا در مورد یک کتاب به این اکتفا شده که شاهکار است یا مزخرف!
نویسنده‌ها� بزرگ، مشهور و نامداری هم‌چو� فاکنر و موراکامی فرموده‌ان�:
“ت� جوا��ید بخوانید، بخوانید و باز هم بخوانید... زیاد بخوانید... کتاب عالی بخوانید، کتاب خوب بخوانید، کتاب معمولی بخوانید و حتی کتاب مزخرف بخوانید�.
آیا غیر از این است که اگر شب نبود، روز معنا نداشت؟ آیا ما فقط روز داریم و شب؟ ظهر، بعد از ظهر، غروب و نیمه‌ش� نداریم؟ اصلا چرا ریاضی‌دان‌ها� جهان هم‌چنا� درحال تلاش هستند تا اعداد بیشتری بین صفر و یک پیدا کنند؟ این ریاضی‌دان‌ه� دیوانه‌اند� اگر زنجیر پاره� کرده‌اند� چرا آن‌ه� را در اتاق شماره� شش چخوف و یا تیمارستانی در شهر جکسون که فاکنر می‌گوی� نمی‌برن� و محبوس نمی‌کنند�
آیا اینک� بگوییم یک کتا�� شاهکار یا مزخرف است، کافی‌ست� خواننده� این نظر را چه حاصل؟ آیا نباید چه برای تعریف و چه برای کوبیدن، به مواردی استناد کنیم؟ آیا اینک� یک کتاب مطابق سلیقه� ما باشد برای پنج ستاره دادن و اینک� یک کتاب طبق سلیقه� ما نباشد برای کوبیدن نویسنده‌ا� کافی‌ست�
همه� اینه� را گفتم، تا یادم باشد این رفتارها شایسته� اهل کتاب نیست.
عالی‌جنا� یوسا در کتابی به نامِ «چرا ادبیات» می‌فرماین�:
"آدمی که نمی‌خواند� یا کم می‌خوان� یا فقط پرت و پلا می‌خواند� بی‌گما� اختلالی در بیان دارد، این آدم بسیار حرف می‌زن� اما اندک می‌گوید� زیرا واژگانش برای بیان آنچه در دل دارد بسنده نیست."
خب، حالا آدمی که می‌خوان� و طبق فرمایش عالی‌جنا� یوسا، «واژگانش برای بیان آنچه در دل دارد بسنده است»، چرا به گفتن شاهکار یا مزخرف بودن کفایت کند؟ اگر نقد دارد چرا موردی و مستند بیان نمیکند� و اگر اثری را شایسته� ستایش می‌داند� چرا به شایستگی‌ها� اثر نمی‌پردازد�
گفتار اندر قلم، ساختار و دنیای بوف کور
افکار و قلم صادق هدایت، به شدت تحت تاثیر فرانتس کافکا بود. اگر بخواهم در کوتاه‌تری� شکل ممکن، دنیا، افکار و قلم نویسنده� محبوبم(کافکا) را توصیف کنم، می‌گوی�:
«زیباترین، اصیل‌ترین� شیرین‌ترین� بی‌آلایش‌تری� و کشنده‌ترین� دنیای سیاهی‌س� که وجود دارد.»
اما در خصوص این کتاب، شناخت و فهم دنیای کافکا کافی نیست! اصلا این یک رمان عادی نیست و به سبب همین غیرعادی بودنش است که یکی از مهمترین� خاص‌تری� و باارزش‌تری� آثار ادبیات فارسی‌س�.
صادق هدایت گویی برای نوشتن شاهکارش، سیاهی را از کافکا، سبک سیال ذهن پیچیده را از خوان رولفو، و رئالیسم جادویی را از بولگاکف وام گرفته!
در آغاز داستان، خواننده حس می‌کن� رمانی ساده و روان را می‌خوان� اما به قول حافظ شیرازی:
“ال� یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها، که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها�
در نتیجه برای درک و فهم هرچه بیشتر بوف کور، خواننده هم باید به جهان‌بین� هدایت(کافکا)،� هم تغییرات نفس‌گی� زمان در سبک سیال ذهن «تسلط» داشته باشد، و هم به سبک رئالسم جادویی آشنا و تعلق خاطر داشته باشد و یا دست‌ک� با دنیای این سبک زاویه نداشته باشد.
درخصوص سیال ذهن نوشتم «تسلط»، چون ما سیالِ ذهنِ ساده‌ا� همچون رمان‌ها� عباس‌آقا� معروفی را نمی‌خوانی�... ما با سطحی پیچیده، وهم‌آلو� و لایه‌لای� از تغییرات زمانی روبرو هستیم که نمونه‌ا� را فقط در رمان‌ها� فاکنر و رولفو می‌خوانی�.
در مورد رئالیسم جادویی نیز نوشتم «آشنا و یا دست‌ک� نداشتن زاویه»... در رئالیسم جادویی شخصیت‌ه� توان گذشتن از مرز واقعیت و خیال را دارند. در نتیجه لازمه� لذت بردن و درک داستانهای� در این سبک، این است که خواننده:
اولا، با این نوع روایت زاویه نداشته باشد، چون از همان اول کار به جای اصل مطلب، دنبال چراهایی خواهد بود که ذهنش را می‌آزار� و اصولا نویسنده نیز پاسخی برای آن نخواهد داشت، چون نویسنده اصلا موظف به دادن جواب به خواننده نیست و هرچه باید را در داستانش ارائه کرده، در نتیجه فهم آن به عهده� خواننده است.
برای مثال ممکن است شخصیتی در یک کتاب با فکر کردن به شخصی که با او هزاران کیلومتر فاصله دارد حامله شده و یا منجر به حاملگی طرف مقابل شود!
در این هنگام خواننده اگر با این سبک زاویه داشته باشد، از همان لحظه که چنین موضوعی را می‌خواند� به زمین و زمان فحش می‌ده� که اصلا این چه معنی دارد؟! و تا آخر کتاب که هیچ، تا آخر عمرش از آن چیزی که از نظرش بی‌معن� و پوچ بوده حرف می‌زن� و هیچ کاری با سایر جزئیات و حرف‌ها� کتاب نخواهد داشت.
سال‌ه� سال است که خواننده‌ها� بسیاری چه حضوری و چه غیر حضوری از هاروکی موراکامی در خصوص ارتباط شخصیت‌ها� داستانهای� به خصوص در مورد این ارتباط‌ها� مرزهای دو دنیا و شباهت‌ها� رفتاری و کرداری شخصیت‌ه� در گذشته� و آینده یا انجام فعلی توسط یک فاعل در فاصله� زمانی بسیار کم در دو نقطه� جغرافیایی با فاصله� بسیار دور و یا بالعکس در «کافکا در ساحل» و «سرزمین عجایب بی‌رح� و ته دنیا» می‌پرسن�... موراکامی بارها با تاکید گفته: هیچ جوابی برای آن‌ه� ندارد و اگر درک نکرده‌اند� تنها پیشنهاد می‌کن� دوباره بخوانند و سه‌بار� بخوانند و ... .
دوما، اگر علاقه به خواندن این سبک دارد و یا کنجکاو خواندن چنین داستانی است، تمرکز کافی برای یافتن المان‌ها� مخفی شده در سطرهای کتاب و قوه� تخیل کافی جهت ربط دادن آن‌ه� به هم را نیز داشته باشد.
جالب این است که با بررسی رزومه� چند نفر از دوستان کتاب‌خوان� بر من محرز شد: اشخاصی که با نگاه صفر به بوف کور رای منفی داده بودند، با همین نگاه به «پدرو پارامو» و «خشم و هیاهو» نگریسته بودند.
در نتیجه، علاقه به این سبک‌ه� کافی نیست و خواننده باید با خواندن کتاب‌های� ساده‌ت� از این سبک‌ها� تا حدی تسلط به تغییرات زمانی و آشنایی با دنیای رئالیسم جادویی و المان‌های� داشته باشد، تا از تغییرات پیچیده� زمانی و رفت و برگشت‌ها� مکرر به دنیاهای خیال و واقعیت خسته نشود که نهایتا منجر به گم کردن سر کلاف داستان شود.
گفتار اندر حکایت مرفین
به قول نیچه:
“چگون� ممکن است آن‌های� که در نور روز زندگی می‌کنند� عمق شب را درک کنند؟�
از خواننده� این ریویو سوالی می‌پرس�: «تا حالا تریاک کشیده‌اید؟�
شما با خواندن داستانهای� از احمد محمود نمی‌توانی� به راز نت‌ها� آوازِ جیز جیزِ حاصل از سوختن تریاک روی حقه� وافور پی ببرید... شما با خواندن داستان «مرفین» از نویسنده� محبوبم «دکتر بولگاکف» نیز نمی‌توانی� حس و حال نشئگی با مرفین را درک کنید! شما با خوردن داروهایی همچون دیفنوکسیلات، استامینوفن کدئین، ترامادول و حتی متادون نیز نمی‌توانی� آن حس را تجربه کنید! شما حتی با خوردن تریاک نیز نمی‌توانی� آن حس را تجربه کنید... نشئه می‌شوی� اما آن حسی که صادق هدایت از آن می‌گوی� را درک نخواهید کرد. آن حسی که صادق‌خا� در وصفش می‌نویس�:
“جسم� فکر می‌کرد� جسمم خواب می‌دید� می‌لغزی� و مثل اینکه از ثقل و کثافت هوا آزاد شده در دنیای مجهولی که پر از رنگ‌ه� و تصویرهای مجهول بود پرواز می‌کر�. تریاک روح نباتی، روح بطیءالحرکت نباتی را در کالبد من دمیده بود. من در عالم نباتی سیر می‌کردم� نبات شده بودم�.
اشتباه نکنید...
سهیل خرسند به شما نمی‌گوی� بروید تریاک بکشید تا بوف کور و خاصه نوع رفتار و کردار شخصیت اصلی داستانش را درک کنید... صادق هدایت هم شما را به پای منقل دعوت نکرده و وافور را به شما تعارف نکرده است، اصلا او که همان اول کار گفت که برای دل خود نوشته است. او سال‌ه� سال قبل می‌دانس� مردمانی حرفهای� را نخواهند فهمید(رجاله‌های� که فقط یک دهن هستند که یک مشت روده به دنبال آن آویخته و منتهی به آلت تناسلی‌شا� می‌شو�)، و در موردش مزخرف خواهند گفت، اما او حرف خود را زد همان‌طو� که زندگی را می‌دی�. به قول میلان کوندرا:
“رمان‌نوی� چیزی را می‌نویس� که می‌بین� و درک میکند� نه آن چیزی که خواننده دوست می‌دار�.�
در زندگی مواردی هستند که می‌توانی� به تجربه� دیگران استناد کنیم و خود از اقدام به آن‌ه� بپرهیزیم، اما برخی موارد هم هستند که اگر دنیایی از آن بخوانید، تماشا کنید و بشنوید... مادامی که خود آن را تجربه نکنید به عمق آن پی نخواهید برد! کشیدن تریاک با وافور، شنیدن صدای سوختن تریاک همزمان با مکیدن دود به سینه و حبس آن در سینه تا زمانی‌ک� کمک� اعضای بدن کرخت، چشم‌ه� تار، برخی نقاط به خارش افتاده، روح برای جدا شدن از جسم تلاش کند، شخص به خواب خرگوشی فرو رفته و نهایتا مغز تنها عضو بیدار فقط صداهای اطراف را تحلیل، پردازش و قابل فهم کند، چیزی نیست که شما آن را بدون تجربه درک کنید.
صادق هدایت به منظور تبلیغ استعمال تریاک کتابش را ننوشت... پس اگر در بخشی از کتاب، به تاثیرات تدریجی مرفین اشاره میکند� در حال ریل‌گذاری� بوده است. او خواننده را آشنا می‌کن� که قرار است داستان را از زاویه� دید خود نه، بلکه از زاویه� دید شخصیت اصلی بوف کور ببیند که دنیایش آنی نیست که دنیای همه است.
پس به ساده‌تری� شکل ممکن این بخش را جمع‌بند� می‌کن�:
تا زمانی‌ک� همانند صادق هدایت، من و ... این دنیا را تجربه نکرده‌اید� توان درک کامل شخصیت داستانش و نحوه� نگاهش به دنیا را ندارید، پس حق هم ندارید او را قضاوت کنید و به پوچی متهم کنید... همان‌طو� که شخصی که همانند من تجربه� زندانی شدن را ندارد حق ندارد خلقیات و حال روانی یک زندانی را درک کند.
به قول آلبر کامو: "هیچ‌ک� نمی‌توان� تصور کند، شب‌ها� زندان چه شکلی هستند."
*منظور کامو از «هیچ‌کس»� اشخاصی هستند که تا به حال زندان را تجربه نکرده‌ان�.
گفتار اندر داستان کتاب
حقیر نیت ندارم وقایع بوف کور را در چند خط نوشته و آن را خلاصه نویسی کنم. این‌کا� مانند آن است که وقایع «پدرو پارامو» را خلاصه کرده، زمان و مکان را تنظیم و یک داستان سه یا چهار صفحه‌ا� از آن رمان با ارزش را ارائه کنم. خب آیا این کاری‌س� با ارزش؟ آیا خواننده‌ا� که خلاصه� من را می‌خواند� با وجود فهم کامل محتوا، بدون کشف نقاط کلیدی و رمز داستان لذت می‌برد� اگر این‌طو� است، چه نیازی بود که نویسنده این همه به خود سختی بدهد؟! پس با در نظر گرفتن این موضوع، از مرتب کردن زمان، مکان و خلاصه‌نویس� دست می‌کش� و تنها با اشاره‌ا� کوچک به داستان، به بررسی جزئیات و المان‌ها� مهم داستان میپرداز�.
داستان بوف کور، یک داستان کاملا ساده و سرراست است، اما چون توسط شخصی روایت می‌شو� که به موجب مصرف مرفین از حالت عادی خارج شده، وهم‌آلود� کمی پیچیده و سخت‌خوا� می‌نمای�. این داستان را خواننده‌ه� می‌توانن� بنا به سلیقه� خود به چند بخش تقسیم کنند، اما به طور کل می‌توا� آن را در دو بخش مهم تقسیم کرد:
قبل و بعد از فروپاشی.
در بخش نخست، راوی داستان در اطراف «ری» زندگی می‌کن�. راوی در خانه روی قلمدان نقاشی می‌کش� و با فروش آن گذران عمر می‌کن�. روزی مهمانی برای او می‌آی� و برای پذیرایی او به سراغ تنها دارایی‌ا� یعنی یک بغلی شراب که بر روی طاقچه‌ا� کنار گذاشته می‌رود� ولی در این لحظه زمان و مکان گم می‌شود� چون راوی از روزنه‌ا� که بر روی طاقچه‌است� که بعدها خود می‌گوی� اصلا چنین روزنه‌ا� وجود ندارد! مواردی را می‌بین� که همیشه نقاشی می‌کش�... به جزئیات مواردی که دیده اشاره نمی‌کن� چون منجر به افشای داستان می‌شود� تا اینک� راوی شروع می‌کن� به کشیدن تریاک و با تاثیرات تدریجی مرفین در بدنش، بخش نخست به پایان می‌رس�.
در بخش دوم، گویی فضا و مکان تغییر کرده! اما راوی داستان همه چیز برایش عادی‌س� و گویی با او به سال‌ه� سال قبل سفر کرده‌ای� و او هم‌چنا� در حال نوشتن برای سایه‌ا� است با این تفاوت که سایه‌ا� با بخش نخست یک تفاوت دارد... .
در این بخش خواننده اگر با دقت آن را مطالعه کند، علامت سوالی برای او باقی نخواهد ماند، مگر چند سوال خاص از شباهت‌ه� که این شباهت‌ه� را المان‌ها� سبک رئالیسم جادویی می‌نامن�. این المان‌ه� فهمیدنی و درک کردنی نیستند بلکه راز این سبک هستند. رازی که خواننده باید با قوه� تخیل و فکر خود به دنبال پاسخ علامت سوال‌ه� باشد و از نکات جالب این راز این است که ممکن است خواننده امروز کتاب را خوانده و جوابی برای سوالش بیابد، و شش ماه بعد با بازخوانی همان داستان، جوابی متفاوت از بار نخست! و این یکی از جذابیت‌هایی‌س� که علاقه‌مندا� این سبک شیفته� آن هستند.
از شباهت‌ه� که گفتم بهتر است به معرفی تعدادی از آن‌ه� بپردازم:
دو ماه و چهار روز، دو سال و چهار ماه، یاد خاطره� سیزده بدر، بغلی شراب، خانه‌های� با اشکال هندسی، خنده‌های� که شانه‌ه� را می‌لرزاند� مکیدن انگشت، موی سفید سینه، لب‌های� با مزه� خیار، رجاله‌ها� کوزه و ... .
آیا خواننده‌های� که با سبک رئالیسم جادویی و المان‌های� آشنایی ندارند، این شباهت‌ه� و تکرارها را بی‌دلی� نشمرده و پوچ نمی‌پندارند�! آیا فکر می‌کنن� هدایت انقدر بیکار یا احمق بوده که بنشیند و صفحات کتاب را با تکرار بی‌مور� یکسری چیزها پر کند؟
این المان‌ها� هر کدام به نوبه و در جای خود کلیدهایی هستند، که نویسنده برای باز کردن قفل‌ه� و رازها در نقاط مختلفی از کتاب قرار می‌ده� و خواننده باید در مواجه با آن‌ه� دقت بیشتری به خرج دهد تا پس از مطالعه� داستان به ابهامات حل نشده‌ا� که برایش باقی مانده، جواب مناسبی بیابد.
گفتار اندر خدا را، شدن
از بین کتاب‌های� که تا به امروز خوانده‌ام� شخصیت‌ها� ساخته شده توسط دو نویسنده تلاش کرده‌ان� تا حد و مرزها را بشکنند و به مقام خدایی برسند. داستایفسکی و هدایت. این بخش را در ریویو آوردم چون شباهتی کاملا محسوس و آشکار در فکر دو شخصیت مهم در بوف کور هدایت و شیاطین داستایفسکی دیدم.
در شیاطین از زبان «آلکسی نیلیچ کریلوف» مخلوقِ داستایفسکی می‌خوانی�:
"من وظیفه دارم که بی‌اعتقاد� خودم را اعلام کنم. برای من، هیچ فکر نیست بالاتر از انکار خدا! تمام تاریخ بشریت گواه است گفته� مرا. «اختراع انسان است، فکر وجود خدا.» انسان پیدا کرده است این راه را، تا مجبور نباشد بکشد خود را. تاریخ جهان تا امروز چیزی نبوده است جز همین!"
از زبان راوی بوف کور می‌خوانی�:
“ا� به طعنه پرسید که «حالت چطوره؟» من جوابش دادم «آیا تو آزاد نیستی؟ آیا هرچی دلت می‌خوا� نمی‌کنی� به سلامتی من چکار داری؟» در را به هم زد و رفت. اصلا برنگشت به من نگاه بکند . گویا من طرز حرف زدن با آدم‌ها� دنیا، با آدم‌ها� زنده را فراموش کرده بودم! او همان زنی که گمان می‌کرد� عاری از هرگونه احساسات است از این حرکت من رنجید. چندین بار خواستم بلند شوم بروم روی دست و پایش بیفتم گریه بکنم پوزش بخواهم. آری گریه بکنم، چون گمان می‌کرد� اگر می‌توانست� گریه بکنم راحت می‌شد�. چند دقیقه، چند ساعت، یا چندقرن گذشت؟ نمی‌دان�! مثل دیوانه‌ه� شده بودم و از دردِ خودم کیف می‌کردم� یک کیفِ ورای بشری، کیفی که فقط من می‌توانست� بکنم و خداها هم اگر وجود داشتند نمی‌توانستن� تا این اندازه کیف بکنند . درآن وقت به برتری خودم پی� بردم؛ برتری خودم به رجاله‌ها� به طبیعت، به خداها حس کردم؛ خداهایی که زاییده� شهوتِ بشر هستند. یک خدا شده بودم، از خدا هم بزرگ‌ت� شده بودم. چون یک جریان جاودانی و لایتناهی درخودم حس می‌کرد�.�
اگر دقت کنیم می‌بینی� که دو شخصیت به این اشاره می‌کنن� که «خدایان اختراع بشر هستند»، حتی اگر از کردار و رفتار «راسکولینکف» مخلوق داستایفسکی در «جنایت و مکافات» جهت رسیدن به خدایی فاکتور بگیریم، شباهت این دو شخصیت معنی‌دار� و یا دست‌ک� قابل تامل به نظر می‌رس�.
گفتار اندر خودشناسی
حضرت مولانا می‌فرماین�:
“هم� چیزم را از دست دادم اما... خودم را پیدا کردم.�
صادق هدایت از زبان راوی داستان در بوف کور می‌گوی�:
“فق� می‌ترس� که فردا بمیرم و هنوز خودم را نشناخته باشم.�
آیا این تشابه و تلاش برای خودشناسی اتفاقی‌ست�! آیا خودشناسی کم اهمیت است؟ آیا راوی بوف کور در راه «خدا شدن» خود را شناخت؟! اینه� سوال‌ها� مهمی� هستند. نیلیچ، مخلوق داستایفسکی در شیاطین، نهایتا به این نتیجه می‌رس� که همه� راز را فهمیده و فقط یک راه برای کسب مقام خدایی وجود دارد... این که خود را بکشد و کشت. از دید من اگر هدایت لازم می‌دی� چند صفحه� بیشتر داستان را ادامه دهد، راوی نیز خود را می‌کش�. آیا هدایت خود این کار را نکرد؟ در ابتدای ریویو، نقل قولی از میلان کوندرا آوردم، بر طبق آن دیدگاه:
آیا هدایت چیزی را ننوشت که خود می‌دی� و می‌زیست�
سخن پایانی
ضمن سپاس از خواننده� صبوری که تا به این‌ج� از روی مهر، لطف و کنجکاوی به خواندن آن پرداخته،
اولا: امیدوارم این نوشته تلنگری باشد، اول از همه برای خودم و سپس سایر کتاب‌خوان‌ها� تا از امروز نگاه صفر و یک به آثار را کنار بگذاریم.
دوما: به بزرگی نویسنده‌ها� خود ببالیم و با اصلِ «مرغ همسایه غاز است»، از نویسنده‌ها� خارجی تعریف و نویسنده‌ها� خود را کوچک نشماریم. صادق هدایت نویسنده� بزرگی بود، افکارش از زمانه� خود فراتر بود و به قلمش نیز تسلط داشت. شخصا اگر بخواهم در جایی که هستم روزی رمانی از ادبیات فارسی به یک غیرفارسی‌زبا� معرفی کنم، با افتخار از بوف کور نام خواهم برد، چون بوف کور بزرگ است. بوف کور بسیار بزرگ است چون رمانی‌س� برای همه� طیف‌ه�... انفجار ذهن سیال است در قالب رئالیسم جادویی، که همزمان در قالب داستان به مواردی همچون تناسخ و دژاوو نیز میپرداز�. این اثر با انتقادهایی که با نگاه صفر به آن می‌شو� کوچک نمی‌شو�... همان‌طو� که صدسال تنهاییِ مارکز نمی‌شود� همان‌طو� که کافکا در ساحل موراکامی نمی‌شود� همان‌طو� که پدرو پاراموی رولفو و خشم و هیاهوی فاکنر نمی‌شو�.
سوما: به بزرگان ادبیات فارسی ببالیم و خواندن� آن‌ه� را ارج بنهیم. عالی‌جنا� فردوسی با اختلاف چند سر و گردن، بهترین داستان‌سرا� تاریخ ایران است. صادق هدایت اگر نخواهم بگویم بهترین، یکی از فرهیخته‌تری� و بهترین نویسنده‌ها� تاریخ ایران است که اصلا ادبیات فارسی را در نوشتن داستان شکل و جهت داد، شایسته� احترام است. پس اگر از بزرگان خود به نیکی یاد نمی‌کنیم� تنشان را در گور نلرزانیم.
April 29, 2018
"Ruhuma hangi zehri damlatmış ki, onsuz olamıyordum."
Şu cümleye bir bakarmısınız?
Şu cümleye bir bakarmısınız?
June 28, 2023
من او را خیلی زود شناختم،زودتر از این که بتوانم معیاری برایش تعیین کنم و جوان‌ت� از آن بود که بتوانم با معیارهای خود او را بسنجم که برای تشخیص او هنوز سنگ محکی نداشتم.خاصه این که در دوره‌ا� بود که دسته‌بندی‌ه� و ایده‌ها� مختلف بر سر زبان‌ه� بود.در این زمان«داش آکل» و بعد«بوف کور» ولی این صادق هدایتی نبود که من می‌شناخت� بعد از چندی دگربار من صادق را محک زدم،این بار با مرد دیگری روبرو شدم که صادق اولی نبود،این بار خودکشی او سر زبان‌ه� انداخته بودش که با شهرتی عجیب همراه بود و من نیز چون همه بیشتر شیفته‌ا� شدم.اما باز چون توفان ها فرو نشست دوباره آثار او را خواندم،اما دیگر صادق،صادقی نبود که قبلا می‌شناخت�.مردی بود بدبین و کمی نازک نارنجی.و هنگامی که در کارهایش غرق شدم با نویسنده‌ا� روبه رو شدم که خشونت زندگی و بی رحمی روزگار اصلا برایش قابل تحمل نبود اما این حرفهای� که من می‌زن� چیزی از صادق کم نمی‌کن�.اولین بار جای پایش را در«کافکا»دیدم و بعد در نوشته‌ها� فرانسه،چرا که صادق سخت شیفتۀ فرانسه بود و اصلا فکر می‌کر� که باید از اول در فرانسه به دنیا می‌آمد،آ� هم در یک خانوادۀ «بورژووازی»و اشراف.احساس می‌کر� در ایران«به دنیا آمدن»به او ظلم شده است.در آغاز جوانی بارها او را در پاتوق نویسنده‌ه� دیدم و مجذوب و شیفته‌ا� می‌شد� هربار دربارۀ صادق می‌اندیشید�.آدمی را می‌بین� که راهش را پیدا نکرد.باری،صادق نمی‌توانس� بفهمد که شغلی هست به اسم«شوفری»و پشت«دیزل»نشستن و شغل بسیار شریفی است.دربارۀ سگ ولگرد و حتی بوف‌کور� اگر بخواهیم با دقت و ریزبینی آن‌ه� را تجزیه و تحلیل کنیم خواهیم دید که صادق سخت گرفتار نهضت اگزیستانسیالیست‌ه� بود.در هر صورت صادق به بورژووازی پشت‌پ� زده بود بدون آن که بتواند برای جای خالی آن مکتب تازه ای بیابد.روی این حساب تعادل خودش را از دست داد و کارش به جایی رسید که به خودکشی انجامید.باید این را نیز اضافه کنم که در بعضی از آثار صادق هدایت جای پای شعر هم می‌بینیم،مخصوص� در بوف کور ولی کاملا از شعر سخت بی اطلاع بود با این همه اگر از من بپرسند بزرگترین نویسنده ایران کیست؟ حتما خواهم گفت:صادق هدایت
� [نصرت رحمانی]
� [نصرت رحمانی]
April 8, 2018
آیا سرتاسر زندگی یک قصۀ مضحک، یک افسانه ی باورنکردنی و احمقانه نیست؟ آیا من فسانه و قصۀ خودم را نمی نویسم؟! قصه فقط یک راه فرار برای آرزوهای ناکام است ،آرزوهائی که به آن نرسیده اند. آرزوهائی که هر قصه سازی مطابق روحیۀ محدود و موروثی خودش تصور کرده است
بوف کور داستان زندگی و پاره‌ا� از خاطرات یک انسان رنجور و منزوی است که در دو بخش و به صورت راوی اول شخص روایت می‌شو�.روایتی از عشق و نفرت ، عشقی که تبدیل به نفرت می‌شو� و راوی‌ا� هم یک روان‌پری� است.این دو بخش گاه با استفاده از شباهت توصیف‌ه� و اشاره‌ه� به هم مربوط می‌شون�
اولین تجربه ی من از صاق هدایت به طرز غیر منتظره ای عالی بود.میگم غیر منتظره چون اسم صادق هدایت همیشه برای من القا کننده ی حسی از پوچی و ناامیدی و تاریکی مطلق بود.علی رغم اینکه هیچ کدوم از نوشته های هدایت رو نخونده بودم اما شیوه ی مرگش و چکیده هایی از کتاب هاش که اینجا و اونجا خونده بودم ، این حس رو هر بار قوی تر می کرد.شاید به همین خاطر مدت ها از کتاب های این نویسنده فراری بودم.با این حال من معتقدم که آدم ها در زندگیشون دوره های مختلفی رو تجربه می کنند که باعث میشه هر بار انسان متفاوتی بشن و سلیقه ها و عقاید جدید و متفاوتی داشته باشن .شاید اگر یک سال پیش کتاب بوف کور رو خونده بودم به جز پوچی مطلق و چرندیات یک ذهن بیمار و روان پریش هیچ مفهومی دیگه ای به من به عنوان یک خواننده القا نمی کرد ،��ما تو این یک سال تجربه های متفاوتی کسب کردم که نتیجه ش ورود به دوران جدیدی از زندگیم بود.دورانی که باعث شد جور دیگه ای به این کتاب نگاه کنم و دیدگاه تازه ای به این سبک از داستان پردازی داشته باشم
نمی خوام بگم که با این کتاب همذات پنداری می کنم ، ابدا". اما شیوه ی نگارش کتاب و روایت پر پیچ و خم داستان برای من لطف ویژه و جذابیت تازه ای داشت که قبلا تجربه ش نکرده بودم
در آخر اینکه این کتاب رو به هیچ کس توصیه نمیکنم :)) ، فقط خودتون می تونین تصمیم بگیرین که آماده ی ورود به دنیای «بوف کور» هستید یا نه؟!! دنیایی که خیال و رویا بر واقعیت هاش پیشی می گیره و در تمام مدت در فضای هذیان‌ها� راوی غوطه ور خواهید بود
بوف کور داستان زندگی و پاره‌ا� از خاطرات یک انسان رنجور و منزوی است که در دو بخش و به صورت راوی اول شخص روایت می‌شو�.روایتی از عشق و نفرت ، عشقی که تبدیل به نفرت می‌شو� و راوی‌ا� هم یک روان‌پری� است.این دو بخش گاه با استفاده از شباهت توصیف‌ه� و اشاره‌ه� به هم مربوط می‌شون�
اولین تجربه ی من از صاق هدایت به طرز غیر منتظره ای عالی بود.میگم غیر منتظره چون اسم صادق هدایت همیشه برای من القا کننده ی حسی از پوچی و ناامیدی و تاریکی مطلق بود.علی رغم اینکه هیچ کدوم از نوشته های هدایت رو نخونده بودم اما شیوه ی مرگش و چکیده هایی از کتاب هاش که اینجا و اونجا خونده بودم ، این حس رو هر بار قوی تر می کرد.شاید به همین خاطر مدت ها از کتاب های این نویسنده فراری بودم.با این حال من معتقدم که آدم ها در زندگیشون دوره های مختلفی رو تجربه می کنند که باعث میشه هر بار انسان متفاوتی بشن و سلیقه ها و عقاید جدید و متفاوتی داشته باشن .شاید اگر یک سال پیش کتاب بوف کور رو خونده بودم به جز پوچی مطلق و چرندیات یک ذهن بیمار و روان پریش هیچ مفهومی دیگه ای به من به عنوان یک خواننده القا نمی کرد ،��ما تو این یک سال تجربه های متفاوتی کسب کردم که نتیجه ش ورود به دوران جدیدی از زندگیم بود.دورانی که باعث شد جور دیگه ای به این کتاب نگاه کنم و دیدگاه تازه ای به این سبک از داستان پردازی داشته باشم
نمی خوام بگم که با این کتاب همذات پنداری می کنم ، ابدا". اما شیوه ی نگارش کتاب و روایت پر پیچ و خم داستان برای من لطف ویژه و جذابیت تازه ای داشت که قبلا تجربه ش نکرده بودم
در آخر اینکه این کتاب رو به هیچ کس توصیه نمیکنم :)) ، فقط خودتون می تونین تصمیم بگیرین که آماده ی ورود به دنیای «بوف کور» هستید یا نه؟!! دنیایی که خیال و رویا بر واقعیت هاش پیشی می گیره و در تمام مدت در فضای هذیان‌ها� راوی غوطه ور خواهید بود
June 30, 2024
الرواية صغيرة رأيتها فى البداية اقرب لشخص يهذي ، يهلوس .عن افكاره ، عن رؤيته للحياة والموت ، عن ذكرياته الضائعة ، عن حبه ، عن مخاوفه ، عن وحدته ، عن عالمه الاخر الذي يعيشه في الخيال .ربما احد اسباب هذا الهذيان هو مرضه والافيون الذي وصفه له الطبيب لينسى آلامه . وربما مرض آخر 🤔
وربما الإجابة كانت تكمن في بداية حديثه في ان كل هذا كان جزء من بحثه ليعرف نفسه ، يبحث عن هويته .
فى الغالب الرفيو ربما سيعكس هذا الهذيان وعدم التأكد والحيرة والسوداوية ايضا .
ماهي الحقيقة وماهو الوهم ؟؟
هل هذه ذكريات ام هذيان !!
حلم ام يقظة ؟؟
هل الفتاة التى وصفها بالكائن الملاكى في البداية هى نفسها الطفلة وهي نفسها الزوجة والفاجرة ؟؟ !!
لكن اعتقد انها ضحية هذيانه المريض .
والعجوز هل هو الاب ؟ العم ؟ ام هو شخصيا ؟؟
شجرة السرو والرجل العجوز والفتاة !!
في الليل حين كان وجودي يتماوج عند الحد الفاصل بين عالمين ، وقبيل الدقيقة التي غصت فيها في نوم عميق أجوف كنت أرى حلما ، في طرفة عين كنت أقضي حياة أخرى غير حياتى - كنت أتنفس في اجواء أخري وكنت بعيدا. كأنني كنت اريد أن اهرب من نفسي وان أغير مصيري حين كنت أغمض عيني كان يتبدى لي عالمي الحقيقي
وهذه المدة
ثلاثة شهور ....كلا شهران واربعة ايام
ثلاث سنوات ....كلا سنتان واربعة أشهر
ما معناها ؟ ان كان لها معنى هى والاموال !
لكن ماهي الأيام والشهور ؟ بالنسبة الى لامعني ، بالنسبة الى شخص هو في القبر يفقد الزمن معني وجوده - كانت هذه الغرفة مقبرة حياتي وافكارى - لقد أصبح غريبا في نظري وغير ذي معني كل ما جرى للأخرين وأصواتهم وتظاهراتهم في حياتهم
هناك جملة استوقفتني امامها واعتقد ان من سيتأثر بها اكثر هو من عايش هذه الحالة ، من تخطت احزانه والامه الحدود القصوى ، من وصل لحافة الانهيار
الناس الذين لم يتالموا لن يدركوا معني هذه الكلمات - لقد ازاداد لدى حس الحياة الى حد ان أدني لحظة سرور كانت تعوض ساعات طوالا من الاختناق والاضطراب
.....
كان الشئ المخيف هو احساسى بأنني لست حيا حيا ولست ميتا ميتا ، لم اكن سوى ميت متحرك لا انا مرتبط بعالم الأحياء ولا انا مستفيد من النسيان والراحة اللذين ينطوي عليهما الموت .
لكن لماذا البومة بالذات ؟؟ هل لسمعتها السيئة وخوف الناس منها والتشاؤم منها فيرى بطل الرواية فيها نفسه حتى لتصبح فى وقت ما هى ظله . و البومة لها حاسة إبصار تُصنف بإنها أقوى حاسة إبصار موجودة في العالم فكيف اذا كانت عمياء لابد انها ستتخبط فى كل الاتجاهات ولن تسيطر على اتجاهاتها كما لم يسيطر الكاتب على أفكاره وهذيانه.
بما ان سمعة الكتاب سيئة وسوداوية وخصوصا ان الكاتب اصلا انتحر 🙈 فمش هقول حاجة تانية في الجزء ده . مش هقول متأثرتش بس الأكيد ان مناعتي بقت قوية ضد سوداوية الكتب ، سوداوية افكارى اكبر من كل ده 😂😂 وجايز لأن حالتي النفسية غريبة جدا الايامدى خلتنى اتعايش معاها بدون اثار سلبية . ماعدا شوية هوس وهذيان 😉
معتقدش الرواية دى تصلح لاى حد فى ناس مش هتقدر تكملها رغم صغرها وناس هيبقى تأثيرها سلبى عليها وناس هتكرهها .
ولو عايز قصة وحبكة تمشى وراها ، ولو مبتحبش الشخصيات والافكار الظلامية ففي الغالب مكانك مش هنا ومش هتعجبك . ولو انت شخص سوداوى بس مش هتقدر تسيطر على نفسك وافكارك فبلاش احسن .
هنا موجود جنون وهذيان وخيال وعدم ترابط وهتوصل للنهاية بدون تأكيد لاى شكوك .
هذه الرواية محتاجة انك تسرح مع الكاتب وتسيبه يسحبه وراك فى هذيانه او افكاره متفكرش هو عايز ايه. بس ممكن تفهم بإحساسك اللى عقلك والمنطق ميقدرش يفهمه . وهتلاقى برضه كلام منطقى وممكن تلاقى فيه مخاوفك وافكارك . ويمكن للسبب ده بالذات عجبتنى انك تلاقى ان فى حد بيشاركك افكارك الظلامية . وربما لاني شعرت بهذا الانفصال عن الواقع وان تنظر لنفسك من الخارج او ترى نفسك كأنك لست شخص حقيقى وربما تكون مجرد فكرة او وهم او شخصية فى رواية او فيلم
بالنسبال� كانت رحلة غريبة لكن اعجبتنى .
من يستطيعون فك رمزية الكتب ربما يكون لهم حظ اوفر مني فى ايصال رغبات الكاتب وفهمه .
التقيي� من ٣.٥ : ٤
٣ / ١١ / ٢٠٢٠
�
May 15, 2014
Is it just me, or does this look like something to be buried in?
A melancholic decorator of Persian pen cases (see above) experiences strange visions, dissolved boundaries between his art and reality, inexplicable longing, mysterious midnight visitors, gory hallucinatory chores, and horse-drawn hearse rides through gloomy star-lit mists, all embroidered with multiple threads of déjà vu and a dreamy sense of such enveloping accursedness that it would prompt Edgar Allen Poe himself to say "Whoa, dude, lighten up!" And yet this is just the beginning.
In the gaps between the clouds the stars gazed down at the earth like gleaming eyes emerging from a mass of coagulated blood.
That simile might seem strained, but in context it resonates with earlier images, as Hedayat's technique is accumulation through repetition. This gradually loads actions, utterances, and images with ever greater portentious density, thus a strange unity survives radical shifts in the narrative, abrupt changes of setting, and disjointed chronology. One gets a distinct sense that beneath the fragmented surface there is a dark logic operating through a few enigmatic motifs and incancatory phrases that resurface over and over.
The Blind Owl is distinctly gothic, decidedly "other" than Western, and clearly modernist, but this 3-way intersection of seemingly incompatible strands is braided as evenly as if it were entirely natural, while the atmosphere and psychology reside well within the opium-haze margins of the unnatural. The modernist disjunctions are no self-conscious experiments, but of the mode most suited to the troubled mind of a man desperate to tell his disturbing story:
...in order to explain my life to my stooping shadow, I am obliged to tell a story. Ugh! How many stories about love, copulation, marriage and death already exist, not one of which tells the truth! How sick I am of well-constructed plots and brilliant writing!
But just after giving that reason--a rejection of other texts--he more firmly locates his inventions within a more shadowy subjective space:
The various phases of childhood and maturity are to me nothing but futile words. They mean something only to other people.... But my life has always known only one season and one state of being. It is as though it had been spent in some frigid zone and in eternal darkness while all the time within me burned a flame which consumed me as the flame consumes the candle.
The above romance of character is only so consistent in his metaphors, however; his sense of self and surrounding circumstances benefit from no such unchanging stability, troubled as they are by dreaming or being dreamed, writing or being written. At times he seems to waver between writing to cling to life and writing to seal his coffin.
This book is not difficult to read; although loaded with enigmatic symbolism and surreal dreamlike vignettes, on the sentence level the language is quite simple, almost childlike, but it is a deceptive simplicity as with Kafka or Borges and, like those writers, Hedayat knows that the otherworldly is often best rendered in very grounded language. Rarely does the madness go purple.
I don't know if this book has been described as misogynist, but I would be surprised if it had not. The narrator's relationships with women are troubled, to put it lightly, but his character is not admirable nor, strictly speaking, sane, so this makes it difficult to extricate the author's attitude toward women from this strange man's view and the world it took in. The closest any character gets to receiving a name is "The Bitch," the narrator's wife, which sounds terrible out of context but within the story characterizes him as much as her.
Please don't let my vagueness lead you to think this novella is as foggy as this review; I'm more reluctant than usual to spoil the strange happenings which occur on nearly every page in language quite lucid. The spoilage wouldn't be the sort where a whodunnit is undone or a thriller's twists are spilled. This book is special; I feel a reader's encounter with it should be as personal as possible. I'm lucky to have come to it without remembering why, without knowing the opinions of others, and utterly ignorant of its worldwide reputation. It has been banned in the author's home nation of Iran, purportedly because it has been connected to suicides (including the author's), but despite this censorship The Blind Owl retains its status as the modern Persian classic.
May 30, 2019
بار سومی است که بوف کور را می‌خوان� و بیشتر از همیشه دلم می‌خواه� به انزوا و سکوت پناه ببرم و کمی فکر کنم در مورد هستی بی‌ارز� و سمجم. اما صادق‌خا� چه میشه کرد که همه‌ما� را به سکوت واداشته‌ان� و دیگر سکوت کردن در میان احمق‌ه� مقدس نیست... سکوت ترس است و جرمی نابخشودنی...زیرا چند صباح بیشتر نمانده که فریاد را سر ببُرند...آنگاه حتی از ما سایه‌ا� هم برجا نخواهند ماند... و دیگر بوف کور ما را ا�� مسخ شدن به پیرمردی خنزرپنزری نجات نخواهد بخشید
May 18, 2018
بوف کور روایتی است سورئال و تاحدی پست مدرن از عشق و نفرت
اما سوررئالیسم چیست؟
سورئالیسم
یعنی بیان احساس یا اندیشه ی � خالص � بطوری که هیچ گونه زمینه ی فکری قبلی یا وابستگی ذهنی یا تعقیب و هیچ گونه ملاحظه ی اخلاقی یا قواعد هنری ، ادبی و زیباشناسی ، آن را برانگیخته و متاثر نکرده باشد.
در این سبک زمان و مکان مفهوم واقعی خود را از دست دادند و احساسات هنرمند از بند سنت های قدیمی رهایی یافت و حالات مختلف ذهنی آدمی از قبیل رویا ، کابوس ، خواب ، و اوهام به تصادف ضمیر پنهان فرصت خودنمایی پیدا کرد. در تمام حالات فوق « عنصر خیال » به عنوان برجسته ترین عامل هنری مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع سرچشمه این هنر ، عالم رویا است. « جدا کردن دنیای درون از دنیای بیرون » از مهم ترین ویژگی های این سبک به شمار می رود.
مکتب سورئالیسم بر سه اصل استوار است:
1. هزل
2. رویا و تخیل
3. دیوانگی
هنرمندان این سبک معتقد بودند که هنرمند باید واقعیت‌ها� غریزی و رویایی خود را ترسیم کند و بر خلاف طرفداران سبک کوبیسم
(Cubism)
که فرم‌گر� بودند یا هنرمندان پوریسم
(Purism)
که به دقت‌ها� ریاضی و پیوستگی کامل میان اجزاء فرم دقت داشتند، به فرم و پیوستگی ریاضی اهمیت نمی‌دادن� در نتیجه سورئالیست ها معتقد بودند که
هنرمند، گنگ خواب‌دیده‌ا� را می‌مان� که باید به فرافکنی ضمیر ناخودآگاه و تصاویر موجود در آن بپردازد و اشیاء را آن‌گون� ترسیم کند که به چشم یک شخص خواب‌دید� ظاهر می‌شو�.
دقیقا همانگونه که در کتاب بوف کور، راوی ما در حالی بین خواب و بیداری داستان خود را بیان کرده، بگونه ای که خواننده تا پایان کتاب سیر تغییرات را بدرستی درک نمیکند.
فلسفه اجتماعی سوررئالیسم، شعار سعادت بشری را دارد و می‌خواه� آدمی را از قید تمدن سودجوی کنونی نجات بخشد، در عین اینکه بازگشت به گذشته را هم نمی‌پذیر�.
راوی داستان بوف کور یک "روشنفکر" است که بازتاب ِ اندیشه‌ا� به چگونگی ِ برخوردِ یک "روشنفکرِ ایرانیِ" گیرکرده در "برزخ ِ بینِ خواب و بیداری"، بینِ سنت و مدرنیته، نسبت به خود، به "من" و هستی ِ پیرامونش برمی گردد.
این کتاب نقدی است بر فردگرایی
نقدی است بر مذهب و خرافات
و ترویج جامعه ای سکولار
(.به عبارت بهتر هر کسی دین خود را باید در خانه خود نگه داشته و حق ندارد دین خود را در جامعه تبلیغ کند . یکی از علل برخورد جوامع سکولاریسم با حجاب این است که آنان حجاب را مظهر تبلیغ دین اسلام در یک حکومت سکولاریستی میدانند.)
راوی اما نه تنها "اتفاقی" که برای او پیش آمده " اسرار ماورای طبیعی" یا " انعکاس سایه ی روح" می‌داند� که مفاهیم یا نگره‌ا� عرفانی‌اند� بلکه "تن" را نیز به شیوه ی عرفا خوار می‌شمار�:
"نمی‌خواست� او را[زن اثیری را] لمس کنم." (ص 16) ... " روح چشمهایش را روی کاغذ داشتم و دیگر تنش به درد من نمی‌خور�." (ص 49)
در همین راستا "چیزها� زمینی" را، در سوی اندیشه ی عرفانی، چنان پست می‌دان� که نمی خواهد آن "زن اثیری"، آن "فرشته ی آسمانی" را "آلوده� چیزهای" این‌جهان� کند:
"اسم او را هرگز نخواهم برد [...] اسم او را نباید آلوده� چیزهای زمینی کنم." (ص11)
در اینجاست که تفاوت جهان کافکا و هدایت آشکار می‌شود� یعنی درحالی که شخصیت‌ها� کافکا در جستجوی "من" می‌کوشند�
شخصیت‌ها� هدایت در سوی تحقیر یا نابودیِ "من" حرکت می‌کنند� زیرا "منِ" او شکل‌نایافت� است، منی است پاره پاره در برزخ سنتِ توانمند و مدرنیته� ابتداییِ وارداتی. شخصیت های هدایت (بویژه در بوف کور) به هیچوجه نمی‌کوشن� خود را از زندانی که در آن دست و پا می‌زنند� رها کنند.
برعکس، به نظر می� رسد که آنها به سرنوشت تعیین شده تسلیم‌ان� و داوطلبانه رابطه� خود را از جهان بیرون بریده‌ان� و در تنهاییِ مطلق بین رؤیا و واقعیت گیر کرده اند.
" از ته دل می‌خواست� و آرزو می‌کرد� که خودم را تسلیم خواب و فراموشی کنم. اگر این فراموشی ممکن می‌شد� اگر می‌توانس� دوام داشته باشد [...] به آرزوی خود رسیده بودم ص 42
منابع:
محمود فلکی، نقد بوف کور
ویکی پدیا، دانشنامه آزاد
خبرگزاری مهر، نقد بوف کور
February 11, 2017
İran'ın Kafka'sı olarak da görülen Sadık Hidayet'in (1903-1951) başyapıtı Kör Baykuş'u yıllar sonra - S.Hidayet temalı müthiş bir resim sergisini gezmenin de verdiği istekle - tekrar okudum. İyi ki de okumuşum. Değerini daha iyi anladım. Önceki okumamda altını çizdiğim bölümlere birçok ilave işaretler koydum kitabın orasına burasına. "Yaralar vardır hayatta, ruhu cüzam gibi yavaş yavaş ve yalnızlıkta yiyen, kemiren yaralar. Kimseye anlatılmaz bu dertler, çünkü herkes bunlara nadir ve acayip şeyler gözüyle bakarlar." diye başlayor bu karanlık ve derin novella. Gerçekle hayalin iç içe geçtiği, unutulmaz imgeler, sahneler, karakterler ve tasvirlerle dolu. Sıkı edebiyatı sevenler için tam bir nimet. Ama içiniz kararacaktır okuyunca. Usta şair Necatigil'in çevirisi de harika, dipnotları ve giriş yazısı da faydalı. YKY resimli özel bir baskısını da yayınlamış geçenlerde.
June 18, 2013
خوندن بوف کور لذت بخشه. ولی وقتی لذت بخش تر می شه که درک بشه. مهمترین پیچیدگی بوف کور در اینه که همه ی شخصیتهای مردش یعنی راوی،عمو، پیرمرد خنزر پنزری، مرد درشکه سوار و ... ؛ و همه ی شخصیتهای زنش یعنی دختری که از سوراخ بالای اتاقش دید - زن ایده آلش- ،زن لکاته ای و مادر زنش همه یک نفر هستند. یعنی یک شخصیت مرد و یک زن. و در نهایت اون مرد و زن هم قسمتهای مختلف خود راوی هستند. شخصیتهای مختلف حالات مختلف راوی بود که در زندگی تجربه کرده بود و به خوبی همه ی این حالات رو باهم در قالب شخصیت های مختلف توصیف می کرد. این مدل توصیف یعنی گذاشتن دوره های مختلف زندگی و زمانهای مختلف در کنار هم این رمان رو بی نظیر می کنه. همه ی حالات روحی راوی در زمانهای مختلف زندگیش کنار هم زندگی می کنند. در نهایت هم راوی تبدیل به پیرمرد خنزر پنزری میشه. بوف کور آیینه ی تمام نمای زندگی آدمهاس.
August 15, 2024
Wow!Wow!Wow!.
This is not a review,just my initial thoughts.It’s random,so bear with me.I don’t think I am qualified to write a review for this masterpiece. My head is reeling as I write.I am one of those people who has always had vivid dreams and I have always been very fascinated with them.So this book is totally my cup of tea.
An opium addict’s fever dream,a nightmare to be precise.An old man with a spine chilling laugh , a beautiful young woman with whom the narrator is madly in love ,bruised morning glory,black horses and an urn of poisoned wine are the elements in the nightmare. We see the same image over and over again,featuring these things which play different roles,become different people,it is a vicious cycle,terrifying!.There is a great deal of symbolism too.
In the very first line Hedayat had me by the throat and effortlessly pulled me into this nightmare.The prose is breathtaking,literally.It is beautiful ,vivid and haunting.The execution is simply brilliant.The writing has a certain urgency to it,(not sure if it is just me)it is impossible to put it down.I remember taking a lot of deep breaths and sighing a great deal.
The despair and mental degradation of the narrator is oppressing to say the least.I found it very hard to keep up with the narrator’s urgency ,complexity of thoughts and frenzy.To put it simply,he drove me mad!.
I don’t think I need to talk about the story,one has to experience this dark oppressing nightmare on his/her own,go in blindly and you will know what I am talking about.
Is it enjoyable?,that is an irrelevant question,let’s not ask that.Instead let’s ask ,is it a masterpiece?,is it worth reading?.YES and YES.
It is mind-blowing what this guy was able to achieve in 78 pages!!. Take a bow ,Hedayat,you are a genius(opium or not!) and I take my hat off for you!.
This is not a review,just my initial thoughts.It’s random,so bear with me.I don’t think I am qualified to write a review for this masterpiece. My head is reeling as I write.I am one of those people who has always had vivid dreams and I have always been very fascinated with them.So this book is totally my cup of tea.
An opium addict’s fever dream,a nightmare to be precise.An old man with a spine chilling laugh , a beautiful young woman with whom the narrator is madly in love ,bruised morning glory,black horses and an urn of poisoned wine are the elements in the nightmare. We see the same image over and over again,featuring these things which play different roles,become different people,it is a vicious cycle,terrifying!.There is a great deal of symbolism too.
In the very first line Hedayat had me by the throat and effortlessly pulled me into this nightmare.The prose is breathtaking,literally.It is beautiful ,vivid and haunting.The execution is simply brilliant.The writing has a certain urgency to it,(not sure if it is just me)it is impossible to put it down.I remember taking a lot of deep breaths and sighing a great deal.
The despair and mental degradation of the narrator is oppressing to say the least.I found it very hard to keep up with the narrator’s urgency ,complexity of thoughts and frenzy.To put it simply,he drove me mad!.
I don’t think I need to talk about the story,one has to experience this dark oppressing nightmare on his/her own,go in blindly and you will know what I am talking about.
Is it enjoyable?,that is an irrelevant question,let’s not ask that.Instead let’s ask ,is it a masterpiece?,is it worth reading?.YES and YES.
It is mind-blowing what this guy was able to achieve in 78 pages!!. Take a bow ,Hedayat,you are a genius(opium or not!) and I take my hat off for you!.
October 12, 2020
دوامة على شكل رواية، يتوه القارئ فيها بين في دهليز عقل مختل، تشوش رؤيته أنفاس الكحول وأدخنة الأفيون.
تجتمع السيريالية-العسيرة بحد ذاتها- مع اختلاجات العقل الباطن لتنتج نصاً فانتازياً سوداوياً قد يؤثر فيك كثيراً-ورد أن النص تسبب في حالات انتحار بين القراء كما أن كاتبها قضى منتحرًا- وقد لا يؤثر فيك البتة.
بالإضافة إلى ذلك فالرواي في النص غير موثوق، هل هو يتوهم مايراه، أم أن مايراه سبب له هذا الاعتلال الذهني؟ هناك خلط كبير بين الأزمنة: هل رأى مارسمه متجسدًا أم أنه رأى المشهد ثم رسمه وظن أنه من بنات أفكاره. من هو الراوي بالضبط؟ فهو يرى نفسه يتقمص أكثر من شخص بأكثر من حالة. من هي زوجته؟ هل هي مُذنبة أم ضحية لهذا الشذوذ العقلي؟
هل هذه مراجعة أم هي امتداد للهذيان المتدفق في الرواية؟؟
الرواية مميزة حقًا، تجمع بين الحوارات النفسية ديستويفسكي والصور الفنانتازية لكافكا. وهي رواية إيرانية، يعتبرها البعض ملعونة، بينما يراها الآخرون تحفة أدبية. أعتقد أنها تستحق القراءة لكنها تتطلب مزاجًا معينًا وصبرًا كافيًا. قف هنا! لا تقرأ الرواية إن كنت من محبي الأدب الواقعي والنصوص التي تحمل رسالةً أو تنطوي على معنى واضح.
التقييم بدقة: ثلاثة نجوم ونصف.
تجتمع السيريالية-العسيرة بحد ذاتها- مع اختلاجات العقل الباطن لتنتج نصاً فانتازياً سوداوياً قد يؤثر فيك كثيراً-ورد أن النص تسبب في حالات انتحار بين القراء كما أن كاتبها قضى منتحرًا- وقد لا يؤثر فيك البتة.
بالإضافة إلى ذلك فالرواي في النص غير موثوق، هل هو يتوهم مايراه، أم أن مايراه سبب له هذا الاعتلال الذهني؟ هناك خلط كبير بين الأزمنة: هل رأى مارسمه متجسدًا أم أنه رأى المشهد ثم رسمه وظن أنه من بنات أفكاره. من هو الراوي بالضبط؟ فهو يرى نفسه يتقمص أكثر من شخص بأكثر من حالة. من هي زوجته؟ هل هي مُذنبة أم ضحية لهذا الشذوذ العقلي؟
هل هذه مراجعة أم هي امتداد للهذيان المتدفق في الرواية؟؟
الرواية مميزة حقًا، تجمع بين الحوارات النفسية ديستويفسكي والصور الفنانتازية لكافكا. وهي رواية إيرانية، يعتبرها البعض ملعونة، بينما يراها الآخرون تحفة أدبية. أعتقد أنها تستحق القراءة لكنها تتطلب مزاجًا معينًا وصبرًا كافيًا. قف هنا! لا تقرأ الرواية إن كنت من محبي الأدب الواقعي والنصوص التي تحمل رسالةً أو تنطوي على معنى واضح.
التقييم بدقة: ثلاثة نجوم ونصف.
March 16, 2019
Όποιος θέλει και μπορεί να κάνει έναν μακάβριο περίπατο, μια άγρια και σκοτεινή βόλτα
σε περιοχές της περσικής νοσηρής φύσης
και να σεργιανίσει σε επαναλαμβανόμενες επίπονες
και πεισιθάνατες εικόνες, αυτούσιες και παραπλανητικές,
τότε ας διαβάσει την τυφλή κουκουβάγια.
Ο Χενταγιάτ χρησιμοποιεί τα ίδια σύμβολα και τις ίδιες εικόνες σε μια περιδίνιση γύρω απο το συνειδητό, το διαυγές, και το παραισθητικό για να τους προσδίδει άλλες έννοιες και σημασίες κάθε φορά, θολώνοντας την διακριτική επισήμανση ανάμεσα στο πλαίσιο και την κεντρική αφήγηση.
Δυσδιάκριτα ζωγραφίζει και εξόχως αριστουργηματικά την απύθμενη απόσταση μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας,
ζωής και τέχνης, θανάτου και καταφυγής στο όνειρο, ενώ παράλληλα
μηδενίζει την διάκριση μεταξύ των αισθήσεων της ζωής και των ονείρων
και πετάει σε ένα άπειρο, μεταμορφώσεις, δράματα, προσωπεία, χαλκευμένους ήρωες, που είναι στην ουσία ένας και μοναδικός.
Εγωπαθής, μισάνθρωπος, παρανοϊκός, σοφός, τρυφερός, άρρωστα ερωτευμένος, νέος, γέρος, δολοφόνος και πολλά άλλα μοτίβα αξεδιάλυτων διαστάσεων μιας κάποιας νοσηρής ύπαρξης.
Το βιβλίο είναι ένα καταπληκτικό έργο με μια πλούσια, εφήμερη και ονειρική ποιότητα μακάβριας δυσφορίας.
Είναι ένα θανατοδαρμένο έργο που παγιώνει στον αναγνώστη ο οποίος θα το αγαπήσει και θα το κατανοήσει την αίσθηση της προδοσίας, της απειλής και της εξαπάτησης.
Λάτρεψα την διαταραγμένη ψυχή του αφηγητή που μπορεί ως μέσο να μας μεταφέρει βιωματικά στα ρευστά σκοτάδια κάθε αποξενωμένης σκέψης, κάθε υπερβατικής εμπειρίας, κάθε ιστορίας βαθιάς και ενοχλητικής για την συνείδηση μας που εστιάζει σε αγάπες ακραίες, παράλυτες και ποικίλες.
Αυτό το εμβληματικό έργο της κατάβασης προς την παράνοια μέσα απο την λογική, τα μεθυσμένα οράματα, τις ναρκωμένες εκρήξεις οργής και τα τρομακτικά γέλια των ανύπαρκτων αναμνήσεων μας χαρίζουν απλόχερα μελαγχολία, λύπη, ενόχληση, συνειδητοποίηση και οικειότητα προσέγγισης εσωτερικής.
Για έναν κόσμο σκοτεινό, θαμμένο σε συνοικίες εγκατάλειψης και σιωπής, βυθισμένο σε κάρα με νεκρούς που φωτίζονται απο λιωμένα κεριά, μαύρα πανιά, κουφάρια ανθρώπων και ζώων που αναπνέουν
και μνήματα ζωντανών ψυχών.
« Ο καιρός ήταν γεμάτος τρόμο και ηδονή. Πάντα αυτός ο καιρός με έκανε να σκέφτομαι τον θάνατο. Αλλά, ακριβώς εκείνη τη στιγμή, όταν εμφανίστηκε μπροστά μου με τη ματωμένη όψη του και με έπιασε απο το λαιμό με τα κοκαλιάρικα χέρια του, πήρα αυτή την απόφαση....»
🦉
Καλή ανάγνωση!!
Πολλούς ασπασμούς.
σε περιοχές της περσικής νοσηρής φύσης
και να σεργιανίσει σε επαναλαμβανόμενες επίπονες
και πεισιθάνατες εικόνες, αυτούσιες και παραπλανητικές,
τότε ας διαβάσει την τυφλή κουκουβάγια.
Ο Χενταγιάτ χρησιμοποιεί τα ίδια σύμβολα και τις ίδιες εικόνες σε μια περιδίνιση γύρω απο το συνειδητό, το διαυγές, και το παραισθητικό για να τους προσδίδει άλλες έννοιες και σημασίες κάθε φορά, θολώνοντας την διακριτική επισήμανση ανάμεσα στο πλαίσιο και την κεντρική αφήγηση.
Δυσδιάκριτα ζωγραφίζει και εξόχως αριστουργηματικά την απύθμενη απόσταση μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας,
ζωής και τέχνης, θανάτου και καταφυγής στο όνειρο, ενώ παράλληλα
μηδενίζει την διάκριση μεταξύ των αισθήσεων της ζωής και των ονείρων
και πετάει σε ένα άπειρο, μεταμορφώσεις, δράματα, προσωπεία, χαλκευμένους ήρωες, που είναι στην ουσία ένας και μοναδικός.
Εγωπαθής, μισάνθρωπος, παρανοϊκός, σοφός, τρυφερός, άρρωστα ερωτευμένος, νέος, γέρος, δολοφόνος και πολλά άλλα μοτίβα αξεδιάλυτων διαστάσεων μιας κάποιας νοσηρής ύπαρξης.
Το βιβλίο είναι ένα καταπληκτικό έργο με μια πλούσια, εφήμερη και ονειρική ποιότητα μακάβριας δυσφορίας.
Είναι ένα θανατοδαρμένο έργο που παγιώνει στον αναγνώστη ο οποίος θα το αγαπήσει και θα το κατανοήσει την αίσθηση της προδοσίας, της απειλής και της εξαπάτησης.
Λάτρεψα την διαταραγμένη ψυχή του αφηγητή που μπορεί ως μέσο να μας μεταφέρει βιωματικά στα ρευστά σκοτάδια κάθε αποξενωμένης σκέψης, κάθε υπερβατικής εμπειρίας, κάθε ιστορίας βαθιάς και ενοχλητικής για την συνείδηση μας που εστιάζει σε αγάπες ακραίες, παράλυτες και ποικίλες.
Αυτό το εμβληματικό έργο της κατάβασης προς την παράνοια μέσα απο την λογική, τα μεθυσμένα οράματα, τις ναρκωμένες εκρήξεις οργής και τα τρομακτικά γέλια των ανύπαρκτων αναμνήσεων μας χαρίζουν απλόχερα μελαγχολία, λύπη, ενόχληση, συνειδητοποίηση και οικειότητα προσέγγισης εσωτερικής.
Για έναν κόσμο σκοτεινό, θαμμένο σε συνοικίες εγκατάλειψης και σιωπής, βυθισμένο σε κάρα με νεκρούς που φωτίζονται απο λιωμένα κεριά, μαύρα πανιά, κουφάρια ανθρώπων και ζώων που αναπνέουν
και μνήματα ζωντανών ψυχών.
« Ο καιρός ήταν γεμάτος τρόμο και ηδονή. Πάντα αυτός ο καιρός με έκανε να σκέφτομαι τον θάνατο. Αλλά, ακριβώς εκείνη τη στιγμή, όταν εμφανίστηκε μπροστά μου με τη ματωμένη όψη του και με έπιασε απο το λαιμό με τα κοκαλιάρικα χέρια του, πήρα αυτή την απόφαση....»
🦉
Καλή ανάγνωση!!
Πολλούς ασπασμούς.
March 24, 2018
بوف کور رو به دارک بودن (هیچ معادل فارسی کلمه دارک به نظرم نمی‌تون� منظور رو برسونه) شناخته بودم ولی از سوررئال بودنش خبر نداشتم و واسه همین سلیقه� من نبود. اینکه من این سبک نوشته رو دوست ندارم ربطی به ارزشمندی یا بی‌ارزش� کتاب نداره و صرفا سلیقه‌س�.
علاوه بر اون این حجم جسمانیت در کتاب، بر اساس نمادهای مختلف حالم رو بد می‌کر� که گرچه این بد شدن حال رو به توانمندی نویسنده مربوط می‌دونم� در عین حال باعث می‌ش� به این زودی دیگه سمت آثار صادق هدایت نرم.
پی‌نوش�: حدود دوازده سال قبل هم بوف کور رو خونده بودم و بعضی تصویرهاش تو ذهنم بود که نشون‌دهنده� تصویرسازی قوی صادق هدایته. تو اون دوره خوشم نیومد و خواستم مجدد امتحان کنم شاید خوشایندم شده باشه که نبود.
علاوه بر اون این حجم جسمانیت در کتاب، بر اساس نمادهای مختلف حالم رو بد می‌کر� که گرچه این بد شدن حال رو به توانمندی نویسنده مربوط می‌دونم� در عین حال باعث می‌ش� به این زودی دیگه سمت آثار صادق هدایت نرم.
پی‌نوش�: حدود دوازده سال قبل هم بوف کور رو خونده بودم و بعضی تصویرهاش تو ذهنم بود که نشون‌دهنده� تصویرسازی قوی صادق هدایته. تو اون دوره خوشم نیومد و خواستم مجدد امتحان کنم شاید خوشایندم شده باشه که نبود.
January 9, 2011
This book is dark, sad, funereal yet ethereal in its beautiful lyrical prose. Self-published in 1937 in Bombay, this "psycho-fiction" got published only in 1941 in Tehran, Iran by its author, Sadegh Hedayat (1903-1951) but it was subsequently banned. The reason: it caused many suicides in Iran after it came out. And well, if you must know, Hedayat also committed suicide 10 years after this book's Tehran publication. While in his apartment in France, Hedayat, at 48, gassed himself to his death.
So, my list of 1001 book authors who killed himself/herself is becoming longer: Silvia Plath (drug overdose), Ernest Hemingway (gunshot), Virginia Woolf (drowning), Yukio Mishima (disembowelment), Richard Brautigan (gunshot), and now Sadegh Hedayat (gassing himself). What is it with these authors whose works made money but for unknown reasons killed themselves?
Is there anything in their works? Why is this book The Blind Owl inspires people to kill themselves?
Sarah Vowell, American author, journalist, essayist and social commentator, wrote in her 2005 book that the reason why Virginia Woolf killed herself was that nobody could understand what she wanted to say in her magnum opus . I know that it was an exaggeration of sort (but really it was kinda hard to understand for an literary illiterate or untrained brain of mine) but if it were true, then that statement will be truer in the case of Hedayat's The Blind Owl.
Think of a dying bedridden man who is a drug (opium) addict and he is hallucinating from absence of drug. He is confined in an isolated room and 100% deprived of any drug. The room and the man reek with loneliness. Apart from the bed and probably a toilet bowl, there is a table lamp flickering at his bedside casting an owl-like shadow on the wall. The dying man is disillusioned and remembering his wife (who he calls "the bitch"), his Hindu dancer mother Bugam Dasi (the only named character in the story) and a series of dark shady characters.
In The Blind Owl Sadegh Hedayat is considered to have created the most famous Persian novel in Iran and the West (U.S. and Europe) and Hedayat is without argument the father of Persian modernist in fiction. Yet, in it, Hedayat's loneliness in real life (he is described to be asexual and living by himself during the time of his death), is very apparent. The prose in hauntingly powerful and the images that he creates in his readers' mind can really inspire us to venture our thoughts on what is there after our life in this earth. The pain that he has with his relationships with the people he knows (and probably loves) are so sour that can put trigger one's mind to evaluate his/her own relationships and probably do the same "with this problem and that, what else is there to live for?". While staring at the owl-like shadow he says:
So, my list of 1001 book authors who killed himself/herself is becoming longer: Silvia Plath (drug overdose), Ernest Hemingway (gunshot), Virginia Woolf (drowning), Yukio Mishima (disembowelment), Richard Brautigan (gunshot), and now Sadegh Hedayat (gassing himself). What is it with these authors whose works made money but for unknown reasons killed themselves?
Is there anything in their works? Why is this book The Blind Owl inspires people to kill themselves?
Sarah Vowell, American author, journalist, essayist and social commentator, wrote in her 2005 book that the reason why Virginia Woolf killed herself was that nobody could understand what she wanted to say in her magnum opus . I know that it was an exaggeration of sort (but really it was kinda hard to understand for an literary illiterate or untrained brain of mine) but if it were true, then that statement will be truer in the case of Hedayat's The Blind Owl.
Think of a dying bedridden man who is a drug (opium) addict and he is hallucinating from absence of drug. He is confined in an isolated room and 100% deprived of any drug. The room and the man reek with loneliness. Apart from the bed and probably a toilet bowl, there is a table lamp flickering at his bedside casting an owl-like shadow on the wall. The dying man is disillusioned and remembering his wife (who he calls "the bitch"), his Hindu dancer mother Bugam Dasi (the only named character in the story) and a series of dark shady characters.
In The Blind Owl Sadegh Hedayat is considered to have created the most famous Persian novel in Iran and the West (U.S. and Europe) and Hedayat is without argument the father of Persian modernist in fiction. Yet, in it, Hedayat's loneliness in real life (he is described to be asexual and living by himself during the time of his death), is very apparent. The prose in hauntingly powerful and the images that he creates in his readers' mind can really inspire us to venture our thoughts on what is there after our life in this earth. The pain that he has with his relationships with the people he knows (and probably loves) are so sour that can put trigger one's mind to evaluate his/her own relationships and probably do the same "with this problem and that, what else is there to live for?". While staring at the owl-like shadow he says:
"I write only for my shadow which is cast on the wall in front of the light. I must introduce myself to it." So he writes/talks to the shadow about his life."This part is the most haunting for me:
It was dark, silent night like the night which had enveloped all my being, a night peopled with fearful shapes which grimaced at me from door and wall and curtain. At times my room became so narrow that I felt that I was lying in a coffin.... Death was murmuring his song in my ear like a stammering man who is obliged to repeat each word and who, when he has come to the end of a line, has to begin it afresh. His song penetrated my flesh like the while of a saw. He would raise his voice and suddenly fall silent.In her intro to the book, Porochista Khakpour, ended her piece with a warning: "Given the usefulness of his (Hedayat's) tactics with respect to that (his literary prowess), I'll then pass on what got me to these pages (of the book): refrain, reader, from reading this book, whatever you do. You've been warned."
Displaying 1 - 30 of 3,396 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.