ŷ

Jump to ratings and reviews
Rate this book

تاریخ بیهقی

Rate this book
عنوان: تاریخ بیهقی؛ تصنیف: ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی؛ تصحیح: علی‌اکب� فیاض؛ نشر: مشهد، دانشگاه مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۵۰، در نوزده، ۱۰۲۰ ص؛ موضوع: ایران � تاریخ � غزنویان، نثر فارسی -- قرن ۵ق
تاریخ بیهقی یا «تاریخ مسعودی» نام کتابی­ست نوشته­ی «ابوالفضل بیهقی»، که موضوع اصلی آن تاریخ پادشاهی «مسعود غزنوی» پسر سلطان «محمود غزنوی»ست. این کتاب علاوه بر تاریخ غزنویان، قسمت‌های� درباره تاریخ صفاریان، سامانیان و دوره پیش از پادشاهی «محمود غزنوی» دارد. نسخه اصلی کتاب حدود ۳۰ جلد بوده، که به دستور سلطان «مسعود» بخش زیادی از آن از بین رفته‌اس�. و از این کتاب امروزه مقدار کمی (حدود پنج مجلد) بر جای مانده‌اس�. برخی این کتاب را «تاریخ ناصری» نامیده‌اند� از جمله: «ابن فندق بیهقی» که در سال ۴۹۰ ه�. ق. در منطقه «بیهق» به دنیا آمده، و بسیاری دیگر پس از او. برای این نام‌گذار� دو احتمال است: نخست به اعتبار لقب «سبکتگین» (پدر محمود غزنوی)، که «ناصرالدین» است، و کتاب تاریخ خاندان و فرزندان و فرزندزادگان وی بوده، و دیگر این که لقب سلطان مسعود که «ناصرالدین الله» بوده‌اس�. به هر حال کتاب به نامهای دیگری نیز خوانده می‌شده� از جمله: «تاریخ آل ناصر»، «تاریخ آل سبکتگین»، «جامع التواریخ (البته جامع التواریخ رشیدالدین فضل­الله کتابی دیگر است در چهار مجلد)»، «جامع فی تاریخ سبکتگین» و سرانجام «تاریخ بیهقی» که گویا بر اثر بی‌توجه� به نام اصلی آن «تاریخ ناصری» به این عنوان­ها شهرت پیدا کرده بود. بخش موجود تاریخ بیهقی را «تاریخ مسعودی» نیز می‌خوانند� از آن جهت که قسمت‌ها� بازمانده آن بیشتر رویدادهای دوره پادشاهی سلطان «مسعود غزنوی» را دربردارد

216 pages

First published January 1, 1077

96 people are currently reading
1,008 people want to read

About the author

ابوالفضل بیهقی

22books18followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
357 (60%)
4 stars
133 (22%)
3 stars
71 (11%)
2 stars
24 (4%)
1 star
8 (1%)
Displaying 1 - 30 of 51 reviews
Profile Image for حسن صنوبری.
274 reviews102 followers
July 10, 2016
نمی‌دان� خودم به این حقیقت رسیدم یا در جایی خواندم، ولی درست است که بگوییم
:
تاریخ بیهقی در نثر پارسی، ارزشی شبیه شاهنامه در نظم پارسی دارد

Profile Image for Ahmad Sharabiani.
9,563 reviews727 followers
February 6, 2014
نمونه نحوه نگارش از متن کتاب
دیگر روز بدرگاه آمدی و با خلعت نبود، که برعادتِ روزگار گذشته قبایی ساخته کرد، و دستاری نشابوری یا قاینی، که این مهتر را رضی‌الل� عنه با این جامه‌ه� دیدندی به‌روزگا�. و از ثقاتِ او شنیدم، چو بوابراهیم قاینی کدخدایش و دیگران، که بیست و سی قبا بود او را یک‌رنگ� که یک سال می‌پوشید� و مردمان جنان دانستندی که یک قباست و گفتندی: سبحان الله! این قبا از حال بنگردد؟ اینت منکَر و بجِد مردی! و مردی‌ه� و جِدهای او را اندازه نبود، و بیارم پس از این به‌جا� خویش و چون سال سپری شد بیست و سی قبای دیگر راست کرده به جامه‌خان� دادندی
این روز چون به‌خدم� آمد و بار بگسست سلطان مسعود رضی‌الل� عنه خلوت کرد با وزیر و آن خلوت تا نماز پیشین بکشید، و گروهی از بیم خشک می‌شدند� و طبلی بود که زیر گلیم می‌زدن� و آواز پس از آن برآمد و منکر برآمد، نه آن که من و یا جز من بران واقف گشتندی بدانچه رفت در آن مجلس، اما چون آثار ظاهر می‌ش� از آنچه گروهی ز شغل‌ه� فرمودند و خلعت‌ه� دادند و گروهی را برکندند و قفا بدریدند و کارها پدید آمد خردمندان دانستند که آن همه نتیجهء آن یک خلوت است
Profile Image for M&A Ed.
365 reviews59 followers
February 9, 2020
بیهقی را باید ستود و تمام قد برایش ایستاد...وقتی کتابش را می خوانی گویا در کنار تاریخ که سعی می کند جانب عدالت را رعایت کند؛ صدای درس های دیگرش هم به گوش می رسد... هنوز این جمله ش در خاطرم است که می گوید: هیچ کتابی نیست که به یکبار خواندن نیرزد!
در توانمندی ابوالفضل همین بس که توانسته است حوادث گذشته را برای خواننده ملموس و عینی کند. در این راه از زبان نمایشی و تصویری استفاده می کند به دور از هرگونی تکلف و پیچیدگی و لفاظی و به حق که داد تاریخ را داده است!
Profile Image for Mana Ravanbod.
380 reviews231 followers
July 29, 2021
چاپ هرمس البته نه با این کاغذ جدید برای داشتن و خواندن و مراجعه کردن بهترین چیز است
برای کار پژوهشی اگر می‌خواهی� همان چاپ مشهور دانشگاه مشهد آقای فیاض باید تهیه شود که نسخه‌بدل‌ه� را دارد
اگر صرفاً میخواهید همچون قصه دنبال کنید و برایتان خیلی مهم نیست نسخه‌ه� از چه قرار بود ه و نسخه بدل‌ه� کدام بوده و اینها همین چاپ مدرس‌صادق�
Profile Image for سحر.
82 reviews50 followers
Read
July 25, 2009
کتاب سالیانه....هزارتا لایه است.همه اون آدما اون شخصیت ها الان هم هستند.پنجاه تا ستاره می دم به این کتاب
Profile Image for kian.
198 reviews60 followers
August 25, 2015
تاريخ بيهقي، كتاب خيلي شيرينيه.... از اون كتابهايي كه خوندن شون تو رو به وجد مياره.
Profile Image for Sheyda Heydari Shovir.
146 reviews94 followers
September 14, 2015
ادبياتيا ميگن بهترين كتابه ولي من فكر ميكنم سوز شرح تعرف و سختگي گلستانو نداره.
و خسته كننده ست. اما قشنگه.
Profile Image for Saeed abedi.
245 reviews9 followers
May 30, 2019
لذتی که در خواندن تاریخ بیهقی هست قابل وصف نیست .علاوه بر درستی تاریخ که نویسده یا خود شاهد ماجراها بوده یا از آدم موثقی آن را شنیده ،نثر زیبایش چنان لذت بخش است که گاه دلت نمی آید کتاب را رها کنی
Profile Image for Maryam.
182 reviews48 followers
Read
April 2, 2017
معمولا کم پیش میاد کتابی را نصفه خوانده رها کنم . این کتاب را تا اواسط جلد دوم خواندم. باشد که روزی که پر حوصله تر بودم ادامه دهم. خدایش خیر دهاد
Profile Image for Mohammad Khazaie.
165 reviews41 followers
December 19, 2021
مواجه با بیهقی آن هم به صورت صوتی، اشتباه بود؛ اگر اشتباهی شیرین.

چرا اشتباه؟ چون بسیار پیش می آمد که رشته کلام از دستم در برود و ماجرا را نفهمم.
چرا شیرین؟ صدای احسان چریکی و احساس آن در کنار قلم اعجاب انگیز بیهقی مگر می تواند شیرین نباشد؟

با این همه پیشنهاد می کنم، بیهقی را بخوانی به جای شنیدن؛ یا اقلا اگر خواستید بشنوید، با صدای احسان چریکی بشنوید و بدانید، شنیدن بیهقی کفایت نمی کند.
Profile Image for Amin.
119 reviews3 followers
March 29, 2019
واقعا لذت بردم از خوندن اش. مثل یه رمان جذاب هر لحظه منتظر بودم که وقت کنم بخونم. جاهایی که می دونستم قراره سلطان شکست بخوره و چقدر با بیهقی همراهی می کردم و ناراحت می شدم از این همه اشتباه که داشت اتفاق می افتاد.

اگه بخوام تاثیر و زمینه کتاب رو دسته بندی کنم: ۱- کتاب تاریخ هست با جزییات روزانه که از کمی قبل از آغاز سلطنت امیر مسعود غزنوی شروع می شه و تا کمی قبل از مرگ مسعود ادامه پیدا می کنه. کتاب در اصل ۳۰ جلد بوده که فقط از حدود اواسط جلد پنجم تا حدود اواسط جلد دهم باقی مونده. حیف و صد حیف که بقیه کتاب نیست. چون کتاب تاریخ ریز هستش می شه با جزییات حکومت سلطان دربار ارتش مردم و حتی جغرافیای اون موقع اشنا شد و به نظرم خیلی بیشتر از تاریخ کلی که فقط به سلسله ها و جنگ های اون می پردازه اموزنده است.
۲- کتاب رمانی شیرین هست که قهرمان داستان ناظر بر اتفاقاتی هست که در دربار می افته که محل کار نویسنده به عنوان دبیر دیوان هستش. بسیار زیبا و دلچسب و روان نوشته و ادم رو با تا اخر با خودش جلو می بره.
۳- کتاب یک قطعه هنری نثر هستش که نویسنده استادی تمام به کار برده در نوشتن اش. موجز و سر نکته بودن نویسنده بدون اطناب و حشو نشان از هنرمندی بیهقی داره. خود نویسنده بارها می گه خیلی خلاصه می نویسم و اگه جایی داستانی رو خارج از تاریخ بیان کرده باشه حتما گفته که توش عبرت هست و از خواننده عذرخواهی کرده که طولانی شد.
۴- کتاب درس عبرت هست برای سلاطین و پادشاهان که چطور می شه سلطانی که از هند و ماورالنهر و خراسان تا ری و جبال و سپاهان و از جنوب تا مکران و کرمان تحت سیطره اش بوده در انتها فقط از هند تا غزنین براش باقی می مونده و چطور از ترس حمله سلجوقیان حتی غزنین که پایتخت اش هست رو به قصد هند ترک می کنه با همه خزاین ای که داشته که البته معلومه چه اتفاقی خواهد افتاد.

اگه بخوام خلاصه بگم: درگیری درباریان با هم که به دو گروه محمودی و مسعودی تقسیم شدن (و حتی به دار کردن حسنک برای همین اتفاق می افته) - خوش گذران بودن سلطان که بیشتر مواقع به شکار و شراب خوردن می پردازه - دهن بین بودن سلطان که باعث می شه بسیاری از سرداران و افراد دلسوز و ساعی خودش رو از دست بده به خاطر بدخواهی اطرافیان - و در عین خودرای و مستبد بودن سلطان که به رای و مشورت وزیر و صاحب دیوان رسالت و دیگران گوش نمی کنه و برای مثال به جای حمله به ترکمن ها (که بعدا تبدیل به سلجوقیان می شن و عزنویان رو شکست می دن) به هند لشگر کشی می کنه به خاطر نذری که برای غزوه داشته.
Profile Image for Mohsen.
118 reviews26 followers
December 15, 2017
و در روز جمعه چهار روز مانده از ربیع الاول سنه تسع و ثلاثین و اربع مائه و والف خواندن این تصنیف به پایان رسید. و خردمندان را چاره نیست از تدقیق و تدبر در احوال گذشتگان تا از دانستن رفت و آمد و سختی و خوشی‌ها� آنان به رسوم این دنیا آگاه‌ت� شوند و بدانند که دنیا و آنچه در اوست را به چیزی نباید شمرد که همگان ناچار رفتنی‌ان� و جز کردار خویش با خود نمی‌برن�.
(علاوه بر نکته فوق نثرش هم که خیلی خوب بود
Profile Image for Arya Tabaie.
168 reviews6 followers
Currently reading
October 6, 2012
علاقه ی خاصی به تاریخ دوره ی غزنوی ندارم!
ولی این کتاب رو می گفتن جزء بهترین های نثر کلاسیک فارسی ه.
فقط حیف این نسخه که من دارم واژه نامه ی درست و حسابی ای ته اش نداره چون طرف واژه ها رو خیلی ظریف و هوشمندانه به کار می بره خصوصن افعال پیشوندی رو.
Profile Image for elham.
8 reviews16 followers
August 14, 2017
دبیرستان سال سوم و چهارم دوبار خواندمش! با پوستی کنده و صد البته با نافهمی دقیق. چه انتظاری داشتم از خودم!؟ هیچ جز عشق به کلمات .
ذهن خسته مجال دوباره خوانی کامل نمیدهد اما هر از چند، نمیشود سراغش نرفت حتی شده برای خواندن چند صفحه.
Profile Image for Saman.
1,168 reviews1,072 followers
Read
September 30, 2008
تاريخ بيهقي، ثمره‌� عالي و بي‌مانن� يك دوره‌� طلايي‌س� كه يكي از اولين آثار به جا مانده‌اش� (ترجمه‌� تفسير طبري) است. (تاريخ بيهقي) متكي‌س� به سنت فارسي نويسي ساده و بي تكلف ما قبل خود و معاصر خود؛ به علاوه‌� درك عميقي از زمانه و آن چه بيهقي در شغل دبيري و در ديوان رسالت فرا گرفت. بيهقي با تأكيد بر مشاهده و مقيد ماندن به ديدگاه راويان و ثبت جزئيات صحنه‌ه� و نقل گفت و گوها و مباحثات افراد درگير در ماجرا و نقل نامه‌ها� تلاش مي‌كن� روايتي مستند و داستاني باور كردني به دست دهد. آن چه را كه مي‌نويس� گاهي تاريخ مي‌نام� و گاهي مقاله مي‌نام� و گاهي قصه. اما به وضوح مي‌گوي� كه اين قصه‌هاي� كه مي‌نويس� نه تاريخ است و نه افسانه. تاريخي كه مي‌نويس� با همه‌� تاريخ‌هاي� كه نوشته‌ان� و مي‌نويسن� تفاوت دارد. عظمت كار او قالب تنگ تاريخ را شكست و تاريخ، او را به قلمرو ادبيات و رمان وارد كرد
Profile Image for Panthea.
106 reviews38 followers
November 3, 2014
چه خرم من که اینهمه سال بعد ِ این آدم، با این همه امکانات، نصف ِ نصف ـش سواد ندارم.
Profile Image for محمدحسین بنـکدارتهرانی.
205 reviews60 followers
January 14, 2018
این کار مدرس صادقی که تاریخ بیهقی را به صورت راش‌ها� جدا از هم در آورده و پای میز تدوین نشسته و این بار با نظمی که به نظرش منطقی می‌آمد� برای آشنایی با بیهقی خوب است اما برای کار پژوهشی نه.
Profile Image for Nazila.
35 reviews4 followers
May 23, 2021
بی نظیر تنها کلمه ایه که برای این کتاب میشه به کار برد. تمام حسرتم از اینه که چرا زودتر نخوندم این گنج ارزشمند رو.
Profile Image for TAHAREZA.
6 reviews
February 2, 2022
این نگاره بیش‌ت� از آن‌ک� تاریخ باشد، قصه است، جای‌جا� آن تعلیق دارد، قصه‌ا� را شروع می کند، می‌گوی� بقیه‌ا� بماند بعدا برایتان می‌گوی� و ...
فصل حسنک این کتاب خیلی معروف شده و حقا هم جذاب است ولی یکی از فصل هایی که برای من به همان اندازه جذاب بود شاید حتی بهتر، فصل نبرد آلتون‌‌تا� خوارزم‌شا� و نقش وزیرش احمد عبدالصمد است.
توصیه می‌کن� حتما این بخش را بخوانید
Profile Image for Louise.
94 reviews
August 7, 2007
I started reading the old book when I was about 14. At the time I thought it was just too 'straight' & I have no idea why... Maybe because I was reading 'Ghaboosname' too.
But then I re-read the book when I was 17 & BAM! I liked it!
Profile Image for Waheed.
32 reviews117 followers
August 8, 2007
I have read this book again and again and may be 40 times. It ends in teh medieval days and gives a concept of history prevailing in that era; the empire, the ereligion and ethics.
Profile Image for Zahra.
43 reviews21 followers
May 13, 2013
حجم کتاب زیاد. اما من در شگفتم از امانت داری نویسنده. منبع خیلی خوب اطلاعاتی هست واسه هم تاریخ و هم ادبیات. من که خیلی لذت بردم...
Profile Image for Behnoosh E.
118 reviews12 followers
Read
December 10, 2013
از متابهای ادبی-تاریخی مورد علاقه منه ... از نثز بیهقی واقعا خوشم میاد و هیچوقت تو خوندن و فهمش مشکلی نداشتم.
Profile Image for Azraa.
55 reviews31 followers
April 25, 2020
-هیچ چیز نیست که به خواندن نیرزد که آخر هیچ حکایت از نکته ای که به کار آید خالی نباشد.
Profile Image for Jalal Samiee.
5 reviews11 followers
July 20, 2017
تاریخ بیهقی را هر چند سال یک بار باید خواند؛ انگار نویسنده تمام عمرت برای تو قصه می‌گوید� تاریخ‌نگار� که احساسات خودش را هم در روایت پنهان نکرده است.
Profile Image for kyan.
48 reviews11 followers
Read
January 2, 2023
نمیدانستم از تاریخ لذت ببرم، از روایت یا از زبان! قدیمی‌ه� کامل بوده اند، و بوالفضل از زبان خواجه احمد حسن به در بوسهل زوزنی برای ما دیوارها میگفت که: «در همه کار ناتمامی..»
107 reviews1 follower
March 28, 2023
فقط در یه کلمه میتونم بگم شاهکار؛ ابوالفضل بیهقی نویسنده امانت نگه دار با دایره واژگانی قوی است . این کتاب در برگیرنده دوره تاریخی غزنویان است که نویسنده در خلال حکایت هایی شرایط آن روزگار رو برامون شرح میده. با اتفاقات تاریخی با زبان شیرین و داستان گونه نویسنده آشنا میشیم. داستان حسنک وزیر یکی از این حکایت های دلنشینه. اگر اهل مطالعه اید این کتاب رو از دست ندین.
لینک کتاب در طاقچه
46 reviews
March 14, 2023
یکی از جذاب ترین و شیرین ترین کتاب های تاریخی که توضیحی از سلطنت محمود و مسعود غزنوی است نویسنده کتاب با دقت تمام تاریخ را روایت کرده و روزها را نیز ثبت کرده متاسفانه بخشی از این تاریخ گم شده است . اما خواندن همین بخش های باقی مانده جذاب ترین لحظات را برای شما می سازد.
Profile Image for Amin Ebrahimi.
270 reviews
November 8, 2023
با این که تاریخ پادشاهی بود و سلیقه من تاریخ مردمی است اما چون فقط به شرح پیروزی ها و شکست ها بسنده نکرده و احوال درباریان را هم به خوبی شرح داده بود، کتابی بود که ازش لذت بردم.
تصحیح جعفر مدرس صادقی در این لذت بردن از متن کتاب، تاثیر به سزایی داشت.
1 review
December 19, 2019
good edition
This entire review has been hidden because of spoilers.
Displaying 1 - 30 of 51 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.