What do you think?
Rate this book
296 pages, Paperback
First published May 31, 2011
SIRRI A脟I臑A VURMAK / 鈥�...S谋rr谋 a莽谋臒a vurmaman谋n ana nedeni, bunun olas谋 uzun d枚nemli sonu莽lar谋na ili艧kin duyulan endi艧edir. Bir dostunuz sizin hakk谋n谋zda k枚t眉 d眉艧眉nebilir, sevgiliniz k谋r谋labilir, toplumdan d谋艧lanabilirsiniz. 陌nsanlar谋n s谋rlar谋n谋 daha 莽ok yabanc谋lara a莽mas谋, ya艧anacak sonuca dair duyduklar谋 endi艧enin kan谋t谋d谋r. N枚ral 莽at谋艧ma, b枚ylece herhangi bir bedel 枚denmeksizin atlat谋lm谋艧 olur. U莽akta kar艧谋la艧t谋臒谋n谋z yabanc谋lar谋n durup dururken kendilerini size yak谋n hissedip evlilik sorunlar谋n谋 b眉t眉n ayr谋nt谋lar谋yla anlatmalar谋n谋n, g眉nah 莽谋karma kabinlerinin d眉nyan谋n en b眉y眉k dinlerinden birinde yerini h芒l芒 koruyor olmas谋n谋n nedeni de budur. Bu olgu, benzer 艧ekilde dua etmenin cazibesini de a莽谋klayabilir; 枚zellikle de tanr谋lar谋n son derece ki艧isel oldu臒u ve kullar谋n谋 sonsuz bir sevgiyle, p眉r dikkat dinledi臒i dinlerde. S谋rlar谋 yabanc谋lara if艧a erme, k枚kleri 莽ok eskilere uzanan bir ihtiya莽t谋r. Siz de mutlaka fark etmi艧sinizdir ki, bir s谋rr谋 a莽谋k etmenin nedeni, genellikle yaln谋zca a莽谋k etmi艧 olmakt谋r; yoksa, tavsiye istemek de臒il. Dinleyici, olur da s谋rla birlikte ortaya d枚k眉len soruna bariz bir 莽枚z眉m g枚r眉p bunu 枚nerme gafletinde bulunursa da, anlatan谋 枚fkelendirmekle kal谋r yaln谋zca. 脟眉nk眉, anlat谋c谋n谋n asl谋nda tek derdi s谋rr谋n谋 anlatmakt谋r. S谋rr谋 anlatmak, ba艧l谋 ba艧谋na 莽枚z眉m眉n ta kendisidir 莽o臒u zaman. Hen眉z yan谋tlanmam谋艧 bir soru ise, dinleyicinin neden ille de insan -ya da tanr谋 枚rne臒ini d眉艧眉necek olursak, insans谋- olmas谋 gerekti臒idir. Bir duvara, kertenkeleye ya da ke莽iye s谋rr谋n谋 anlatmak, ne de olsa 莽ok daha az tatmin edicidir鈥︹€�
AM陌GDALA HASARI / 鈥�..Charles Whitman, 1966 A臒ustosunun s谋cak ve nemli ilk g眉n眉nde, kendisini Austin鈥檇eki Teksas 脺niversitesi kulesinin en 眉st kat谋na g枚t眉recek olan asans枚re bindi. Yirmi be艧 ya艧谋ndaki gen莽, daha sonra bir bavul dolusu silah ve cephaneyi de pe艧inden s眉r眉kleyerek 眉莽 kat merdiven 莽谋kt谋 ve g枚zlem alan谋na ula艧t谋. Burada 枚nce silah谋n dip莽i臒iyle dan谋艧ma g枚revlisini 枚ld眉rd眉, ard谋ndan merdiven aral谋臒谋ndan 莽谋kmakta olan iki turist ailesine ate艧 a莽t谋, en sonunda da a艧a臒谋daki insanlara geli艧ig眉zel ate艧 etmeye ba艧lad谋. Whitman, bir gece 枚ncesinde daktilonun ba艧谋na ge莽mi艧 ve bir intihar notu yazm谋艧t谋: Kendimi 艧u g眉nlerde tam olarak anlayam谋yorum. Akl谋 ba艧谋nda ve zeki bir gen莽 olarak tan谋nmaktay谋m. Ama son zamanlarda (ne zaman ba艧lad谋臒谋m谋 hat谋rlayam谋yorum) bir莽ok s谋ra d谋艧谋 ve mant谋ks谋z d眉艧眉ncenin kurban谋 olmu艧 durumday谋m. Sald谋r谋n谋n haberi yay谋l谋rken Austin'deki b眉t眉n polis memurlar谋 da yerle艧keye y枚nlendirildi. Birka莽 saat sonra 眉莽 memur ve h谋zla g枚revlendirilen bir vatanda艧 merdivenleri 莽谋kmay谋 ve Whitman'i g枚zlem alan谋nda 枚ld眉rmeyi ba艧ard谋. Whitman hari莽 on 眉莽 ki艧i 枚ld眉r眉lm眉艧, otuz 眉莽 ki艧i de yaralanm谋艧t谋鈥�.Whitman'in cesedi morga g枚t眉r眉ld眉, kafatas谋 kemik testeresiyle a莽谋ld谋 ve beyin 莽谋kar谋ld谋. Otopsi incelemesini yapan doktor, beyinde bozuk para b眉y眉kl眉臒眉nde bir t眉m枚r buldu. Gliyoblastom ad谋 verilen bu t眉m枚r, talamus denilen yap谋n谋n alt k谋sm谋ndan 莽谋k谋p hipotalamusa uzan谋yor ve amigdala olarak bilinen 眉莽眉nc眉 bir yap谋y谋 s谋k谋艧t谋r谋yordu. Amigdala, 枚zellikle de korku ve sald谋rganl谋k merkezinde olmak 眉zere, duygu mekanizmas谋n谋n d眉zenlenmesinden sorumludur. 1800鈥檒erin sonlar谋na gelindi臒inde, ara艧t谋rmac谋lar amigdalan谋n hasar g枚rmesiyle duygusal ve toplumsal rahats谋zl谋klar ya艧and谋臒谋n谋 ke艧fetmi艧lerdi. 1930鈥檒u y谋llarda ise Heinrich Kl眉ver ve Paul Bucy adl谋 biyologlar, amigdalas谋 zarar g枚ren maymunlarda korkusuzluk, duygusal k枚relme ve a艧谋r谋 tepki gibi bir dizi belirti ortaya 莽谋kt谋臒谋n谋 g枚sterdiler. Amigdalas谋 hasarl谋 di艧i maymunlar谋n annelik davran谋艧lar谋 bile bozuluyor, bu maymunlar s谋kl谋kla yavrular谋n谋 ihmal ediyor ya da onlara fiziksel tacizde bulunuyorlard谋. Sa臒l谋kl谋 insanlarda ise amigdalan谋n etkinli臒i, 枚zellikle 眉rk眉t眉c眉 y眉zler g枚rd眉klerinde, korkulu anlar ya da toplumsal fobiler ya艧ad谋klar谋nda artar. Sonu莽ta Whitman鈥櫮眓 kendisiyle ilgili sezgileri -beynindeki bir 艧eylerin davran谋艧lar谋n谋 de臒i艧tirdi臒i- ger莽ekten de son derece isabetliydi. 鈥樏噊k sevdi臒im bu iki insan谋 da vah艧ice 枚ld眉rm眉艧 gibi g枚r眉nd眉臒眉m眉 tahmin ediyorum. Ama ben i艧i h谋zl谋 ve tam bi莽imde yapmaya 莽al谋艧t谋m yaln谋zca. ... E臒er ya艧am sigortas谋 poli莽em h芒l芒 ge莽erliyse l眉tfen bor莽lar谋m谋 枚deyin ... geri kalan谋n谋 da ismimi vermeden bir ak谋l sa臒l谋臒谋 kurulu艧una ba臒谋艧lay谋n.鈥� Bu t眉r trajediler, belki de ara艧t谋rmalar sonucunda 枚nlenebilir. Whitman鈥檇aki de臒i艧imi fark eden ba艧kalar谋 da vard谋. Yak谋n arkada艧谋 Elaine Fuess 鈥淭眉m眉yle normal g枚r眉nd眉臒眉nde bile, i莽indeki bir 艧eyleri denetlemeye 莽al谋艧t谋臒谋 izlenimini veriyordu鈥� diye anlatm谋艧t谋. O 鈥渂ir 艧eyler鈥� tahminen Whitman鈥櫮眓 i莽indeki 枚fkeli, sald谋rgan zombi programlar toplulu臒uydu. Daha sakin ve ak谋lc谋 olan taraflar, tepkisel, 艧iddete e臒ilimli taraflarla m眉cadeleyi s眉rd眉rse de t眉m枚rle gelen hasar dengeyi 枚yle bozmu艧tu ki, sava艧 art谋k adil olmaktan 莽谋km谋艧t谋鈥︹€�
鈥�...BEYN陌 DE臑陌艦T陌R, SAH陌B陌 DE DE臑陌艦S陌N: YOKTAN VAR OLAN PEDOF陌LLER, ARAK脟ILAR VE KUMARBAZLAR / Whitman vakas谋 m眉nferit de臒ildir. N枚robilimle hukukun aray眉z眉, beyin hasar谋n谋n da devrede oldu臒u ve say谋lar谋 giderek artan vakalarla doludur. Beyni incelememize yard谋mc谋 olan daha iyi teknolojiler geli艧tik莽e, daha fazla say谋da sorunun fark谋na varmaktay谋z. Burada Alex ad谋n谋 verece臒im k谋rk ya艧谋ndaki bir adam谋n hik芒yesini ele alal谋m. Alex鈥檌n e艧i Julia, onun cinsel tercihlerinde bir de臒i艧imin varl谋臒谋n谋 fark etmi艧ti. Onu tan谋d谋臒谋 yirmi y谋l boyunca ilk kez 莽ocuk pornografisine ilgi duymaya ba艧lam谋艧t谋. 脺stelik 枚yle b枚yle bir ilgi de de臒ildi bu. B眉t眉n zaman谋n谋 莽ocuk pornografisi sitelerine girip dergi toplayarak ge莽irmeye ba艧lam谋艧, bir masaj salonundaki gen莽 bir kad谋ndan ili艧ki talebinde bulunacak kadar da ileriye g枚t眉rm眉艧t眉 i艧leri. Bu, daha 枚nce kesinlikle yapmad谋臒谋 bir 艧eydi. Evlendi臒i adam谋 art谋k tan谋yamaz hale gelen Julia, ondaki bu davran谋艧 de臒i艧ikli臒i kar艧谋s谋nda korkmaya ba艧lam谋艧t谋. T眉m bunlarla e艧zamanl谋 olarak, artan ba艧 a臒r谋lar谋ndan 艧ik芒yet ediyordu Alex. Julia bunun 眉zerine onu bir aile hekimine g枚t眉rd眉, o da Alex鈥檌 bir n枚rolo臒a y枚nlendirdi. Uygulanan beyin taramas谋nda, beynin 鈥渙rbitofrontal korteks鈥� ad谋 verilen b枚lgesinde b眉y眉k bir t眉m枚r眉n varl谋臒谋 saptand谋. Beyin cerrahlar谋 t眉m枚r眉 al谋nd谋ktan sonra, Alex鈥檌n cinsel davran谋艧lar谋 da normale d枚nd眉. Alex鈥檌n 枚yk眉s眉, derin ve merkezi bir noktaya 谋艧谋k tutmaktad谋r: Biyolojiniz de臒i艧ince kararlar谋n谋z, istekleriniz ve tutkular谋n谋z da de臒i艧ebilir. Do臒al farz etti臒iniz g眉d眉ler (鈥淏en bir hetero/homoseks眉elim,鈥� 鈥溍噊cuklar/yeti艧kinler beni 莽eker,鈥� 鈥淪ald谋rgan/uysal bir yap谋m var,鈥� vs.), asl谋nda n枚ral mekanizman谋n incelikli ayr谋nt谋lar谋yla belirlenir. Bu t眉r g眉d眉ler merkezinde davranman谋n genelde bir 枚zg眉r se莽im meselesi oldu臒u d眉艧眉n眉lse de, kan谋tlarla ilgili en 眉st眉nk枚r眉 inceleme bile bu varsay谋m谋n s谋n谋rlar谋n谋 g枚zler 枚n眉ne serer. Birazdan bununla ilgili ba艧ka 枚rnekler de g枚rece臒iz. Alex鈥檌n 枚yk眉s眉nden 莽谋kar谋lacak dersin, daha sonraki beklenmedik geli艧melerle g眉莽lendi臒ini g枚r眉r眉z. Ge莽irdi臒i beyin ameliyat谋ndan alt谋 ay kadar sonra pedofilik davran谋艧lar谋n yeniden kendini g枚stermeye ba艧lamas谋 眉zerine, e艧i onu yine doktora g枚t眉rd眉. N枚roradyolog, t眉m枚r眉n bir k谋sm谋n谋n ameliyatta atlanm谋艧 oldu臒unu ve yeniden b眉y眉meye ba艧lad谋臒谋n谋 ke艧fetti. Alex yeniden b谋莽ak alt谋na yatt谋. Kalan t眉m枚r par莽as谋n谋n da al谋nmas谋ndan sonra davran谋艧lar谋 bir kez daha normale d枚nd眉. Alex鈥檛e aniden ortaya 莽谋kan pedofili, gizli g眉d眉 ve arzular谋n kimi zaman toplumsall谋臒谋n n枚ral 莽arklar谋 aras谋nda fark edilmeksizin gizlenmi艧 bi莽imde kalabilece臒ini g枚sterir. Al谋n lobu (frontal lob) hasar g枚rd眉臒眉nde, insanlar dizginlerinden kurtulup beyinsel demokrasi i莽inde yer alan daha olumsuz unsurlar谋n varl谋臒谋n谋 g枚zler 枚n眉ne sererler. Bu durumda Alex鈥檌n 鈥溍秡眉nde鈥� bir pedofil ve yaln谋zca g眉d眉lerine direnmek i莽in toplumsalla艧m谋艧 oldu臒unu s枚ylemek do臒ru olur mu? Belki de. Ama yine de etiketleri yap谋艧t谋rmadan 枚nce, kendi al谋n korteksiniz alt谋nda gizlenmi艧 bekliyor olabilecek yabanc谋 alt programlar谋 bir g眉n ke艧fetmek isteyip istemeyece臒inizi d眉艧眉n眉n鈥︹€�
PARK陌NSON 陌LACI ve KUMAR 陌L陌艦K陌S陌 / 鈥�...2001 y谋l谋nda Parkinson hastalar谋n谋n aileleri ve bak谋c谋lar谋, bir tuhafl谋k oldu臒unun fark谋na varmaya ba艧lad谋lar. Pramipeksol adl谋 ilac谋n verildi臒i hastalardan bir k谋sm谋 kumarbaza d枚n眉艧眉yordu ; 眉stelik 枚ylesine kumar oynayanlara de臒il, hastal谋kl谋 kumarbazlara. Daha 枚nce kumara herhangi bir e臒ilim g枚stermemi艧 olan bu hastalar, art谋k d眉zenli bi莽imde Vegas鈥檃 u莽ar olmu艧lard谋. Altm谋艧 sekiz ya艧谋ndaki bir adam, ziyaret etti臒i bir dizi kumarhanede alt谋 ay i莽inde toplam 200 bin dolar tutar谋nda para kaybetmi艧ti. 陌nternet pokerine tak谋l谋p kalan kimi hastalar ise 枚deyemeyecekleri kredi kart谋 bor莽lar谋n谋n alt谋nda ezilmi艧ti. Hastalar谋n 莽o臒u, bu kay谋plar谋 ailelerinden gizlemek i莽in ellerinden geleni yap谋yordu. Bu yeni ba臒谋ml谋l谋k, baz谋lar谋 i莽in kumar谋n da 枚tesine ge莽erek 鈥渮orlan谋ml谋鈥� (kompulsif) yeme al谋艧kanl谋klar谋na, alkol t眉ketimine ve a艧谋r谋 cinselli臒e kadar varm谋艧t谋鈥︹€�
SSRI 陌LA脟 GRUBU / 鈥�...D眉zinelerce ba艧ka sinirsel ileticinin (枚rne臒in; serotonin) mutlak d眉zeyleri kendinizi nas谋l biri olarak g枚rd眉臒眉n眉z konusunda kritik 枚nem ta艧谋r. E臒er klinik depresyondan mustaripseniz, size re莽ete edilen ila莽, b眉y眉k olas谋l谋kla se莽ici serotonin geri-al谋m bask谋lay谋c谋s谋 (selective serotonin reuptake inhibitor - SSRI) olarak bilinen ila莽 grubunun bir 眉yesi olacakt谋r: fluoksetin, sertralin, paroksetin ya da sitalopram. Bu ila莽lar谋n etkilerini nas谋l g枚sterdi臒ine dair bilmeniz gereken her 艧ey 鈥済eri-al谋m bask谋lay谋c谋s谋鈥� s枚zc眉klerinde gizlidir: Normalde, 鈥渢a艧谋y谋c谋鈥� (transporter) olarak adland谋r谋lan kanallar, n枚ronlar aras谋 bo艧lukta bulunan fazla serotonini geri toplar; bu kanallar谋n bask谋lanmas谋, beyindeki serotonin d眉zeyinin artmas谋na neden olur. Artm谋艧 serotonin konsantrasyonu ise bili艧 (cognition) ve duygular 眉zerinde do臒rudan etki g枚sterir. Bu ila莽lar谋 alanlar, 枚ncesinde yata臒谋n kenar谋na oturmu艧 a臒larken, 艧imdi aya臒a kalkm谋艧, du艧unu alm谋艧, i艧ini geri kazanm谋艧 ve ya艧am谋ndaki insanlarla yeniden sa臒l谋kl谋 ili艧kiler kurmu艧 olarak bulabilirler kendilerini. Ve bunlar谋n hepsi de sinirsel iletici sistemleri 眉zerinde yap谋lan belli belirsiz bir ince ayar sayesindedir鈥︹€�
艦AKAK LOBU SARASI ve JEAN D鈥橝RC / 鈥�...Sara n枚beti e臒er 艧akak lobundaki (temporal lob) belirli bir noktada odaklan谋yorsa, ki艧i motor n枚betler ge莽irmeyecek, daha 眉st眉 kapal谋 bir deneyim ya艧ayacakt谋r. Bir t眉r bili艧sel n枚bet olarak tan谋mlanabilecek bu etki, ki艧ilik de臒i艧imleri, a艧谋r谋 dinsellik (din saplant谋s谋 ve din konusunda kendinden a艧谋r谋 emin olma), hipergrafi (genellikle de din olmak 眉zere belirli bir konuda a艧谋r谋 derecede yazma iste臒i duyma), 莽evrede bir d谋艧sal varl谋k oldu臒u yan谋lg谋s谋 ve s谋kl谋kla da, tanr谋ya atfedilen sesler duyma gibi durumlarla kendini g枚sterir. Tarihte ortaya 莽谋km谋艧 peygamberler, kahramanlar ve liderlerin bir b枚l眉m眉n眉n 艧akak lobu odakl谋 sara hastalar谋 oldu臒u d眉艧眉n眉lmektedir." Ba艧 melek Mikail鈥檌n 陌skenderiyeli Azize Katerina鈥檔谋n, Azize Margaret'in ve Cebrail鈥檌n seslerini duydu臒u konusunda hem kendisini hem de Frans谋z askerlerini ikna ederek on alt谋 ya艧谋ndayken Y眉z Y谋l Sava艧lar谋鈥檔谋n gidi艧at谋n谋 de臒i艧tirmeyi ba艧aran Jean D鈥橝rc鈥櫮� d眉艧眉n眉n. Kendisi, bu deneyimini 艧枚yle anlatm谋艧t谋: 鈥淥n 眉莽 ya艧谋mdayken, Tanr谋鈥檔谋n, kendimi y枚nlendirmemde bana yard谋mc谋 olan sesini duydum. 陌lk seferinde 莽ok korkmu艧tum. Ses bana 枚臒le vakti duyurmu艧tu kendini. Mevsimlerden yazd谋 ve o s谋rada babam谋n bah莽esindeydim.鈥� 艦枚yle devam ediyordu: 鈥淭anr谋 bana gitmemi emretti臒ine g枚re gitmeliydim. Ve bu emri bana veren Tanr谋 oldu臒u i莽in, y眉z babaya ve y眉z anneye sahip olsayd谋m ya da bir kral谋n k谋z谋 olsayd谋m bile giderdim yine de.鈥� Geriye d枚n眉k kesin tan谋 koymak bu durumda olanaks谋z olsa da Jean D鈥橝rc鈥櫮眓 sundu臒u veriler, artan dindarl谋臒谋, s眉regiden sesler, 艧akak lobu saras谋 ile kesinlikle uyumludur. Beyin do臒ru noktada uyar谋ld谋臒谋nda, insan sesler duyar. Doktor, sara etkilerine kar艧谋 koyacak ila莽lar yazd谋臒谋ndaysa n枚betler ortadan kalkar, sesler kaybolur. Sonu莽ta ger莽ekli臒imiz, biyolojimizin ne i艧ler kar谋艧t谋rd谋臒谋na ba臒l谋d谋r鈥︹€�
HUNTINGTON HASTALI臑I / 鈥�...Biyolojiye olan ba臒谋ml谋l谋臒谋m谋za son 枚rnek olarak, tek bir gendeki k眉莽眉k bir mutasyonun da davran谋艧谋 belirleyip de臒i艧tirebilece臒ini s枚yleyelim. Al谋n korteksinde (frontal korteks) ilerleyerek geli艧en baz谋 hasarlar谋n ki艧ilik de臒i艧imlerine yol a莽t谋臒谋 Huntington hastal谋臒谋nda sald谋rganl谋k, sekse a艧谋r谋 d眉艧k眉nl眉k (hiperseks眉alite), d眉rt眉sel ve toplumsal kurallar谋 hi莽e sayan davran谋艧lar vb. belirtiler, fark edilmesi daha kolay spastik kol bacak hareketlerinden y谋llar 枚nce ortaya 莽谋kar. Burada konumuz a莽谋s谋ndan as谋l 枚nemli nokta, Huntington hastal谋臒谋n谋n tek bir gende ger莽ekle艧en bir mutasyonla ortaya 莽谋kt谋臒谋d谋r. Robert Sapolsky鈥檔in 枚zetledi臒i gibi 鈥淥n binlerce gen aras谋ndan tek bir tanesindeki bir de臒i艧iklik, 枚mr眉n ortalar谋nda bir yerde dramatik bir ki艧ilik de臒i艧imiyle sonu莽lanacakt谋r鈥�.' Bu t眉r 枚rnekler kar艧谋s谋nda kimli臒imizin 枚z眉n眉n, biyolojimizin ayr谋nt谋lar谋na ba臒谋ml谋 oldu臒u d谋艧谋nda bir sonuca varabilir miyiz? Bir Huntington hastas谋na, 枚zg眉r iradesini kullan谋p b枚yle tuhaf davranmaktan vazge莽mesini s枚yleyebilir miyiz?...鈥�
BEYN陌M陌Z TA KEND陌M陌Z / 鈥�...Maddecili臒in yanl谋艧 oldu臒unu s枚ylemedi臒im gibi, yanl谋艧 oldu臒unu umdu臒umu bile s枚ylemiyorum. Ne de olsa maddeci bir evren bile akl谋m谋z谋 ba艧谋m谋zdan alacak kadar muhte艧em ve ilgin莽 olacakt谋r. Bir an i莽in, molek眉llerin bir araya gelip do臒al se莽ilimin kurallar谋nca 莽o臒almalar谋ndan olu艧an milyarlarca y谋ll谋k bir s眉recin birer 眉r眉n眉nden ibaret oldu臒umuzu d眉艧眉n眉n: Dans edip duran milyarlarca h眉crenin i莽inde s谋v谋 ve kimyasallar谋n akt谋臒谋 y谋臒谋nla yoldan olu艧mu艧uz yaln谋zca. 陌莽imiz, paralel seyreden trilyonlarca sinaptik konu艧man谋n v谋z谋lt谋s谋ndan ge莽ilmiyor; mikron 枚l莽e臒indeki devrelerden olu艧mu艧 bu geni艧 yumurtams谋 doku, modern bilimin hayal bile edemeyece臒i algoritmalar kullan谋yor ve bu n枚ral programlar da bizim kararlar谋m谋z谋n, a艧klar谋m谋z谋n, tutkular谋m谋z谋n, korkular谋m谋z谋n ve isteklerimizin do臒mas谋na yol a莽谋yor. Bu, bana g枚re inan谋lmaz bir deneyim olurdu; kutsal kitaplarda savunulan her 艧eyden daha muhte艧em bir deneyim. Bilimin 艧imdiki s谋n谋rlar谋 d谋艧谋nda yer alan ne varsa, hepsi de gelecek nesiller i莽in a莽谋k birer soru konumundad谋r; isterse kat谋 kurall谋 bir maddecilik olsun. Bu bile yeter de artar.
Evren, onu 艧imdiye kadar d眉艧lemi艧 oldu臒umuzdan nas谋l daha b眉y眉kse, bizler de i莽 g枚zlem yoluyla hissetti臒imizden daha b眉y眉k birer varl谋臒谋z. 艦u s谋ralarda i莽 uzay谋n enginli臒ine ilk bak谋艧lar谋m谋z谋 atmaktay谋z. Bu i莽sel, gizli ve yak谋n evrenin kendi hedeflerini, kendi gerekliliklerini ve kendi mant谋臒谋n谋 dayatt谋臒谋n谋 g枚r眉yoruz. Beyin, kendimize yabanc谋 hissetti臒imiz, tuhaf bir organ olsa da, ayr谋nt谋l谋 devre 枚r眉nt眉leri i莽sel ya艧ant谋m谋z谋n manzaras谋na bi莽im verebiliyor. Ne inan谋lmaz, ne 艧a艧谋rt谋c谋 bir 艧aheserdir beyin. Ve bizler de ne 艧ansl谋y谋z ki, dikkatimizi ona yo臒unla艧t谋rmam谋za olanak sa臒layan teknoloji ve iradeye sahip bir neslin 眉yeleriyiz. Evrende ke艧fetmi艧 oldu臒umuz en harikulade 艧ey bu: Beynimiz, yani ta kendimiz鈥︹€�
In the largely inaccessible workings of the brain, something knew that a woman鈥檚 dilated eyes correlates with sexual excitement and readiness. Their brains knew this, but the men in the study didn鈥檛 鈥� at least not explicitly. The men may also not have known that their notions of beauty and feelings of attraction are deeply hardwired, steered in the right direction by programs carved by millions of years of natural selection. When the men were choosing the most attractive women, they didn鈥檛 know that the choice was not theirs, really, but instead the choice of successful programs that had been burned deep into the brain鈥檚 circuitry over the course of hundreds of thousands of generations.
In 1862, the Scottish mathematician James Clerk Maxwell developed a set of fundamental equations that uni铿乪d electricity and magnetism. On his deathbed, he coughed up a strange sort of confession, declaring that 鈥瀞omething within him鈥� discovered the famous equations, not he. He admitted he had no idea how ideas actually came to him 鈥� they simply came to him. William Blake related a similar experience, reporting of his long narrative poem Milton: 鈥濱 have written this poem from immediate dictation twelve or sometimes twenty lines at a time without premeditation and even against my will.鈥� Johann Wolfgang von Goethe claimed to have written his novella The Sorrows of Young Werther with practically no conscious input, as though he were holding a pen that moved on its own.
Even in the face of all the machinery that constitutes you, is there some small internal voice that is independent of the biology, that directs decisions, that incessantly whispers the right thing to do? Isn鈥檛 this what we call free will?
So our new rehabilitative strategy is to give the frontal lobes practice in squelching the short-term circuits. My colleagues Stephen LaConte and Pearl Chiu have begun leveraging real-time feedback in brain imaging to allow this to happen. Imagine that you鈥檇 like to get better at resisting chocolate cake. In this experiment, you look at pictures of chocolate cake during brain scanning 鈥� and the experimenters determine the regions of your brain involved in the craving. Then the activity in those networks is represented by a vertical bar on a computer screen. Your job is to make the bar go down. The bar acts as a thermometer for your craving: If your craving networks are revving high, the bar is high; if you鈥檙e suppressing your craving, the bar is low. You stare at the bar and try to make it go down. Perhaps you have insight into what you鈥檙e doing to resist the cake; perhaps it is inaccessible. In any case, you try out different mental avenues until the bar begins to slowly sink. When it goes down, it means you鈥檝e successfully recruited frontal circuitry to squelch the activity in the networks involved in impulsive craving. The long term has won over the short. Still looking at pictures of chocolate cake, you practice making the bar go down over and over until you鈥檝e strengthened those frontal circuits.
A meaningful theory of human biology cannot be reduced to chemistry and physics, but instead must be understood in its own vocabulary of evolution, competition, reward, desire, reputation, avarice, friendship, trust, hunger, and so on.