What do you think?
Rate this book
حجر الشمس : ثلاثون قصيدة في الشعر الامريكي المعاصر
هذه منتقيات أو مختارات من أكبر وأشهر القصائد المطوّلة للشّاعر المكسيكي الكبير أوكتافيو باث الحاصل على جائزة نوبل فى الآداب عام 1990، وهي قصيدته التي تحمل عنوان � حَجَر الشمس� التي يقول عنها صاحبُها :”إنّه� تنتهي من حيث تبدأ، وتبتدئ من حيث تنتهي”� أيّ أنّها وُضعت على شكلٍ دائريّ مثل حجر الشمس نفسه وهو تقويم أزتيكي. عدد أبيات القصيدة 584 بيتاً وهو نفس عدد الأيّام التي يستغرقها كوكبُ الزّهرة ليتزامنَ مع الشمس ورحلة “كيت� الكواتل� إليها ( الإله الطائر الأفعوان الذي يُغطّي جسمَه الرّيش) حسب الأساطير المكسيكيّة القديمة.
104 pages, Paperback
First published January 1, 1957
33 people are currently reading
1,841 people want to read
About the author
Octavio Paz
495books1,369followersOctavio Paz Lozano was a Mexican writer, poet, and diplomat, and the winner of the 1982 Neustadt International Prize for Literature and the 1990 Nobel Prize for Literature ("for impassioned writing with wide horizons, characterized by sensuous intelligence and humanistic integrity.")
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 145 reviews
July 22, 2019
Piedra De Sol = Sunstone, Octavio Paz
Sun stone
willow of crystal, a poplar of water,
a pillar of fountain by the wind drawn over,
tree that is firmly rooted and that dances,
turning course of a river that goes curving,
advances and retreats, goes roundabout,
arriving forever:
the calm course of a star
or the spring, appearing without urgency,
water behind a stillness of closed eyelids
flowing all night and pouring out prophecies,
a single presence in the procession of waves
wave over wave until all is overlapped,
in a green sovereignty without decline
a bright hallucination of many wings
when they all open at the height of the sky,
course of a journey among the densities
of the days of the future and the fateful
brilliance of misery shining like a bird
that petrifies the forest with its singing
and the annunciations of happiness
among the branches which go disappearing,
hours of light even now pecked away by the birds,
omens which even now fly out of my hand,
an actual presence like a burst of singing,
like the song of the wind in a burning building,
a long look holding the whole world suspended,
the world with all its seas and all its mountains,
body of light as it is filtered through agate,
the thighs of light, the belly of light, the bays,
the solar rock and the cloud-colored body,
color of day that goes racing and leaping,
the hour glitters and assumes its body,
now the world stands, visible through your body,
and is transparent through your transparency,
I go a journey in galleries of sound,
I flow among the resonant presences
going, a blind man passing transparencies,
one mirror cancels me, I rise from another,
forest whose trees are the pillars of magic,
under the arches of light I go among
the corridors of a dissolving autumn,
I go among your body as among the world,
your belly the sunlit center of the city,
your breasts two churches where are celebrated
the great parallel mysteries of the blood,
the looks of my eyes cover you like ivy,
you are a city by the sea assaulted,
you are a rampart by the light divided
into two halves, distinct, color of peaches,
and you are saltiness, you are rocks and birds
beneath the edict of concentrated noon
and dressed in the coloring of my desires
you go as naked as my thoughts go naked,
I go among your eyes as I swim water,
the tigers come to these eyes to drink their dreams,
the hummingbird is burning among these flames,
I go upon your forehead as on the moon,
like cloud I go among your imagining
journey your belly as I journey your dream,
your loins are harvest, a field of waves and singing,
your loins are crystal and your loins are water,
your lips, your hair, the looks you give me, they
all night shower down like rain, and all day long
you open up my breast with your fingers of water,
you close my eyelids with your mouth of water,
raining upon my bones, and in my breast
the roots of water drive deep a liquid tree,
I travel through your waist as through a river,
I voyage your body as through a grove going,
as by a footpath going up a mountain
and suddenly coming upon a steep ravine
I go the straitened way of your keen thoughts
break through to daylight upon your white forehead
and there my spirit flings itself down, is shattered
now I collect my fragments one by one
and go on, bodyless, searching, in the dark....
you take on the likeness of a tree, a cloud,
you are all birds and now you are a star,
now you resemble the sharp edge of a sword
and now the executioner's bowl of blood,
the encroaching ivy that over grows and then
roots out the soul and divides it from itself,
writing of fire on the slab of jade,
the cleft in the rock, serpent-goddess and queen,
pillar of cloud, and fountain struck from the stone,
the nest of eagles, the circle of the moon,
the seed of anise, mortal and smallest thorn
that has the power to give immortal pain,
shepherd of valleys underneath the sea
and guardian of the valley of the dead,
liana that hangs at the pitch of vertigo,
climber and bindweed and the venomous plant,
flower of resurrection and grape of life,
lady of the flute and of the lightning-flash,
terrace of jasmine, and salt rubbed in the wound,
a branch of roses for the man shot down,
snowstorm in August, moon of the harrowing,
the writing of the sea cut in basalt,
the writing of the wind upon the desert,
testament of the sun, pomegranate, wheat-ear....
life and death
are reconciled in thee, lady of midnight,
tower of clarity, empress of daybreak,
moon virgin, mother of all mother liquids,
body and flesh of the world, the house of death,
I have been endlessly falling since my birth,
I fall in my own self, never touch my depth,
gather me in your eyes, at last bring together
my scattered dust, make peace among my ashes,
bind the dismemberment of my bones, and breathe
upon my being, bring me to earth in your earth,
your silence of peace to the intellectual act
against itself aroused;
open now your hand
lady of the seeds of life, seeds that are days,
day is an immortality, it rises, it grows,
is done with being born and never is done,
every day is a birth, and every daybreak
another birthplace and I am the break of day,
we all dawn on the day, the sun dawns and
daybreak is the face of the sun....
gate of our being, awaken me, bring dawn,
grant that I see the face of the living day,
grant that I see the face of this live night,
everything speaks now, everything is transformed,
O arch of blood, bridge of our pulse beating,
carry me through to the far side of this night....
gateway of being: open your being, awaken,
learn then to be, begin to carve your face,
develop your elements, and keep your vision
keen to look at my face, as I at yours,
keen to look full at life right through to death,
faces of sea, of bread, of rock, of fountain,
the spring of origin which will dissolve our faces
in the nameless face, existence without face
the inexpressible presence of presences...
I want to go on, to go beyond; I cannot;
the moment scatters itself in many things,
I have slept the dreams of the stone that never dreams
and deep among the dreams of years like stones
have heard the singing of my imprisoned blood,
with a premonition of light the sea sang,
and one by one the barriers give way,
all of the gates have fallen to decay,
the sun has forced an entrance through my forehead,
has opened my eyelids at last that were kept closed,
unfastened my being of its swaddling clothes,
has rooted me out of my self, and separated
me from my animal sleep centuries of stone
and the magic of reflections resurrects
willow of crystal, a poplar of water,
a pillar of fountain by the wind drawn over,
tree that is firmly rooted and that dances,
turning course of a river that goes curving,
advances and retreats, goes roundabout,
arriving forever:
Octavio Paz
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و دوم ماه جولای سال 2009 میلادی
عنوان: سنگِ خورشید - مجموعۀ کاملِ اشعارِ اُکتاویو پاز، جلدِ یکم؛ شاعر: اوکتاویو پاز؛
شعر سنگ آفتاب؛ اکتاویو پاز، مترجم: احمد میر علایی
بیدی از بلور، سپیداری از آب
فواره� ای بلند که باد کمان اش میکن�
درختی رقصان اما ریشه در اعماق
بستر رودی که می پیچد، پیش میرو�
روی خویش خم میشود� دور میزن�
و همیشه در راه است: کوره راه خاموش ستارگان.؛
یا بهارانی که بیشتا� گذشتند
آبی در پشتِ جفتی پلکِ بسته
که تمام شب رسالت را میجوش�
حضوری یگانه در توالی موجه�
موجی از پس موج دیگر همه چیز را میپوشان�
قلمروی از سبز که پایانیش نیست
چون برق رخشان باله�
آنگاه که در دل آسمان باز میشون�
کورهراه� گشاده در دلِ بیابان
از روزهای آینده
و نگاه خیره و غمناک شوربختی
چون پرندها� که نغمها� جنگل را سنگ میکن�
و شادیها� بادآوردها� که همچنان از شاخهها� پنهان
بر سر ما فرومیبار�
ساعات نور که پرندگانش به منقار میبرن�
بشارتهای� که از دستهاما� لب پر میزن�
حضوری همچون هجوم ناگهانی ترانه
چون بادی که در آتش جنگل بسراید
نگاهی خیره و مداوم که اقیانوسه�
و کوهها� جهان را در هوا میآویز�
حجمی از نور که از عقیقی بگذرد
دست و پایی از نور، شکمی از نور، ساحله�
صخرها� سوخته از آفتاب، بدنی به رنگ ابر
به رنگ روز که شتابان به پیش میجه�
زمان جرقه میزن� و حجم دارد
جهان اکنون از ورای جسم تو نمایان است
و از شفافیت توست که شفاف است
من از درون تالارهای صوت میگذر�
از میان موجودات پژواکی میلغز�
از خلال شفافیت چونان مرد کوری میگذر�
در انعکاسی محو و در بازتابی دیگر متولد میشو�
آه جنگل ستون های گلابتونی شده با جادو
من از زیر آسمانهها� نور
به درون دالان های درخشان پاییز نفوذ میکن�
من از میان تن تو همچنان میگذر� که از میان جهان
شکم تو میدانی ست سوخته از آفتاب
پستانها� تو دو معبد توأمانند که در آن
خون تو پاسدار اسرار متوازی خویش است
نگاهها� من چون پیچکی بر تو میپیچ�
تو آن شهری که دریایت محاصره کرده است
باروهایی که نور دو نیمهشا� کرده است
به رنگ هلو، نمکزار
به رنگ صخرهه� پرندههای�
که مقهور نیمروزی هستند که اینهم� را به خود کشیدهان�
به رنگ هوسها� من لباس پوشیده
چون اندیشه من عریان میرو�
من از میان چشمانت میگذر� بدانسا� که از میان آب
چشمانی که ببرها برای نوشیدن رؤیا به کنارش میآین�
شعله هایثی که مرغ زرین پر در آن آتش میگیر�
من از میان پیشانیا� میگذر� بدانسان که از میان ماه
و از میان اندیشها� همچنان که از میان ابری
و از میان شکمت بدانسا� که از میان رؤیایت
ذرتزا� دامنت میخرام� و میخوان�
دامن بلورت، دامن آبت
لبهایت� طره� گیسویت، نگاههای�
تمام شب میباری� تمام روز
سینه� مرا با انگشتان آبت میگشای�
چشمان مرا با دهان آبت میبند�
در استخوانم میباری� و در سینها�
درختی مایع ریشهها� آبزیا� را تا اعماق میدوان�
من چون رودی تمامی طول ترا میپیمای�
از میان بدنت میگذر� بدانسا� که از میان جنگلی
مانند کورهراه� که در کوهساران سرگردان است
و ناگهان به لبه� هیچ ختم میشود�
من بر لبه� تیغ اندیشها� راه میرو�
و در شگفتیِ پیشانیِ سپیدت سایها� فرومیافت� و تکهتک� میشو�
تکه پارههای� را یک به یک گرد میآور�
وبی تن به راه خویش میروم� جویان و کورمال
دالانها� بیپایا� خاطره
درهایی باز به اطاقی خالی
که در آن تمام تابستانه� یکجا میپوسن�
چهرها� که چون به یادش میآور� محو میشو�
دستی که چون لمس میکن� تکهتک� میشو�
مویی که عنکبوته� در آشوب
بر لبخندهای سالیان و سالیان گذشته تنیدهان�
در شگفتی پیشانیا� جستجو میکن�
میجوی� بیآنک� بیابم، من یک لحظه را میجوی�
چهرها� از آذرخش و اضطراب
که میان شاخهها� اسیر در شب میدو�
چهره� باران در باغ سایهه�
آبی که با سماجت در کنارم جاری است
میجوی� بیآنک� بیابم، به تنهایی مینویس�
کسی اینجا نیست، روز فرو میافتد� سال فرو میافت�
من با لحظه سقوط میکنم� به اعماق میافت�
کورهرا� ناپیدایی روی آینهه�
که تصویر شکسته� مرا تکرار میکنن�
پا بر روزها میگذارم� بر لحظهها� فرسوده
پا بر افکار سایها� میگذار�
به جستجوی یک لحظه پا بر سایها� میگذار�
من آن لحظها� را میجوی� که به دلکشی پرندهایس�
من آفتاب را در ساعت پنج عصر میجوی�
که آرام بر دیوارهای شنگرفی فرو میافت�
زمان انبوهِ میوههای� را میرسانی�
و چون تَرَک بر میداشتن� دختران دواندوا�
از اندرون گلی رنگ آنه� بیرون میآمدن�
و در حیاطها� سنگی مدرسهشا� پراکنده میشدن�
یکی از آنان با قامتی به بلندی پاییز
و جامها� از نور در زیر آسمانهه� میخرامی�
فضا به گرد او میپیچی�
و با پوستی دیگرش میپوشان� که طلاییت� و شفافت� بود
ببری به رنگ نور، غزالی قهوها� رنگ
که شبگردان تعقیبش کردهان�
دختری که نگاهم را دزدید
بر نرده� مهتابی از باران سبز خم شده بود
چهره� بیشما� دوشیزه
نامت را فراموش کردها� ،ملوسینا
لورا، ایزابل، پرسه فونه، ماری
تو همه� چهرههای� و هیچیک از آنان
تو همه ساعاتی و هیچیک از آنه�
درخت و ابر ترا همانندند
تو همه� پرندگانی و یک ستاره� تنها
تو لبه� شمشیری
تو آن جام خونی که جلاد بر سر دست میبر�
آن پیچکی که پیش میرود� روح را در آغوش میکش�
ریشهک� میکند� و آن را از خود جدایش میساز�
دستنبشته� آتش بر یَشم
شکاف در سنگ، ملکه� ماران
ستونی از مه، چشمها� درسنگ
حلقه� ماهتاب، آشیانه� عقابان
تخم بادیون، خارِ کوچک مرگآو�
که جزای جاودانی خویش را میبخش�
چوپانِ دخترک درهها� دریا
و نگهبان دره� مرگ
پیچک آویخته از پرتگاه خوابناک
نیلوفر معلق، گیاه زهرآلود،
گل رستاخیز، خوشه� حیات
بانوی نی نواز و آذرخش
رشتها� از یاسمن، نمک در زخم
شاخه� گل سرخ برای مرد تیر خورده
برف تموز، ماه آویخته به دار
دستنبشته� دریا بر سیاه سنگ
دست نبشته� آفتاب، دانه� انار، سنبله� گندم
چهره� شعلهها� ربوده و بلعیده شده
چهره� جوان
بازیچه� سالهای� که رقصان چون اشباح گذشتند
که بازیچه� روزهایی است که همان حیاط را دور میزنن� وهمان دیوار را
لحظه آتش میگیر� و چهرهها� بسیارِ آتش
یک چهره میشون�
همه� نامه� یک نامند
همه� چهرهه� یک چهرهان�
همه� قرنه� یک لحظهان�
و برای همه� قرنها� قرن
جفتی چشم راه اینده را سد میکنن�
چیزی در برابر من نیست جز لحظها�
که امشب
در گرو رویای تصویرهای بهه� زنجیر شده است
که به تلخی از رویاجدا افتاده،
که تهی این شب به یغمایش برده است،
واژها� که حرف حرف محو شده
انگاه که در بیرون زمان رودههای� را بیرون میریز�
و جهان با نقشه� جنایتی از پیش حساب شده
بردرهای روح میکوب�
تنها در یک لحظه که شهرها
که اسمه� و گلها� که هر نشانه� زندگی
به پشت پیشانی کور من فرو میریزن�
انگاه که فرسودگی عظیم شب
اندیشه� مرا در هم میشکند� استخوانبندی� مرا در هم میشکن�
وخون من کندتر وکندتر حرکت میکن�
ودندانهای� میپوسن� و پلکهای�
از ابر پوشیده میشون� وروزها وساله�
وزن سنگین وحشت خالی را توده میکنن�
آنگاه که زمان بادبزنش را محکم به دست میگیر�
و در پشت تصویرهای چیزی تکان نمیخور�
لحظه در خویش فرومیجه� و شناور میشو�
آنجا که مرگ از همه سویی محاصرها� میکن�
فکها� غمناک و خمیازهک� شب
و سخنان خشمناک و نامفهوم مرگ رقصان تهدیدش میکن�
مرگ زنده و نقاب پوشیده
لحظه به درون قلب خویش فرومیجه�
چون مشتی گره شده
تلّی از میوه که از درون میرس�
خویش را از درون مینوشد� میترک� و باز میشو�
لحظه� شفاف در به روی خویش میبند�
از درون میرس� و ریشه در اعماق میدوان�
در درون من رشد میکن� و همه� وجود مرا فرا میگیر�
شاخ و برگ هذیانیا� مرا به بیرون پرتاب میکن�
اندیشهها� مهجور من فوج پرندگان آن است
پیکش در رگهای� میگرد�
در درخت ادراک، در میوه� بویناک از زمان
ای زندگی که باید تو را زیست، که ترا زیستهان�
زمانی که دوباره و دوباره چون دریا میشکن�
و به دوردست میافت� بیآنک� سر بگردانی
لحظها� که گذشت هیچ لحظها� نبود؛
اکنون آن لحظه فرا میرسد� به آرامی میآماس�
به درون لحظه� دیگر میترک� و آن لحظه بیدرن� ناپدید میشو�.
در شامگاه شوره وسنگ
که با تیغهها� ناپیدای چاقوها تاول میزن�
با دست نبشتها� قرمز و مخدوش
بر پوست من مینویس� و این زخمه�
چون پیراهنی از شعله مرا در بر میگیر�
آتش میگیر� بیآنک� بسوزم، آب میجوی�
و در چشمان تو آبی نیست، چشمان تو از سنگند
و پستانها� تو، شکم تو، و مژگان تو از سنگند
دهان تو بوی خاک دارد
دهان تو بویناک زهر زمان است
تنت بوی چاهی محصور را دارد
دالانی از آینهه� که چشمان تشنه� مرا مکرر میکن�
دالانی که همیشه
به نقطه� عزیمت باز میگرد�
من کورم و تو دستم گرفته
از میان راهروهای سمج متعدد
به سوی مرکز دایره راهم میبر� و تو موج میزن�
چون پرتو شعلها� که در تیشها� یخ بسته باشد
منند پرتوی که زنده زنده پوست میکن�
و افسونی که چوبه� دار برای زندانی محکوم به اعدام دارد
انحناپذیر همچون تازیانه و بلند
چون سلاحی که به سوی ماه نشانه رفته باشند
تو خاطرات مرا یکایک از من میگیر�
من نام خویش را فراموش کردها�
دوستانم در میان خوکان خرخر میکنن�
یا از پا در آمده زیر آفتاب تنگه عمیق میپوسن�
چیزی جز زخمی از من نمانده است
تنگها� که کسی از آن نمیگذر�
حضوری بیروزن� اندیشها� که بازمیگرد�
و خویش را تکرار میکند� آینه میشو�
و خود را در شفافیت خود میباز�
خودآگاهی که به چشم باز بسته است
که در خودنگری خویش مینگرد� که آنقدر نگاه میکن�
تا در روشنی غرق شود:
من شبکه� فلسها� ترا دیدم
که در نور صبحگاهی سبز میزد� ملوسینا
تو چنبره زده میانه� ملافهه� خفه بودی
و چون بیدار شدی بسان مرغی صفیر زدی
و برای ابد فروافتادی، سوختی و خاکستر شدی
از تو جز فریادی نماند
و در انتهای قرون خود را مینگر�
که نزدیکبی� و سرفهکنا� در میان تودها�
از عکسها� قدیمی میگرد�:
هیچچی� نیست، تو هیچ کس نبودی
تلی از خاکستر و دسته جارویی
چاقویی زنگاری و پَرِ گردگیری
پوستی که بر تیغههای� از استخوان آویخته است
خوشه� خشکیده� تاکی، گوری سیاه
و در ته گور
چشمان دختری که هزار سال پیش مرد
چشمانی که در قعر چاهی مدفونان�
چشمانی که از آنجا به سوی ما برمیگردن�
چشمان کودکانه� مادری پیر
که پسر آبرومندش را پدری جوان میبین�
چشمان مادرانه� دختری تنها
که در پدرش پسر نوزادی مییاب�
چشمانی که از گودال چاه زندگی
ما را دنبال میکنن� و خود گودالها� مرگی دیگرند
- اما نه؟ آیا فروافتادن در آن چشمان
تنها راه بازگشت به سرچشمه� راستین زندگی نیست؟
فروافتادن، بازگشتن، خواب خویش را دیدن
حیات دیگری داشتن که خواب مرا میبین�
چشمان آینده دیگری، مرگ دیگری را مردن!
این شب تمام آن چیزی است که من احتیاج دارم
و این لحظه که لاینقطع باز میشو� و برمن آشکار میساز�
که کجا بودم، که بودم، که اسم تو چیست
که اسم من چیست:
آیا برای تابستان
نقشها� طرح میکرد� � و برای هر تابستان �
ده سال پیش در خیابان کریستوفر
با فیلیس که یک جفت چال روی صورتش داشت
که گنجشکان میآمدن� از آن نور بنوشند؟
آیا کارمن در رفورما به من گفت
«هوا ملایم است؛ این جا همیشه مهرماه است»
یا با دیگری سخن میگف�
یا من چیزی از خو در میآور� که کسی نگفته است؟
آیا این من بودم که در شبِ خیمه برافراشته� آکساکا راه میافت�
چونان درختی سیاه وسبز
مانند بادِ دیوانه با خودم حرف میزد�
و چون به اطاقم بازگشتم � همیشه یک اطاق �
آیا این من بودم که در آینه خود را میدیدم�
آیا برآمدن آفتاب را از هتل ورنت دیدیم؟
که با درختان شاه بلوط میرقصید�
وقتی گیسوانت را شانه میکرد� گفتی
«حالا خیلی دیر است»
و من لکههای� بر دیوار دیدم و چیزی نگفتم؟
آیا با هم به برج رفتیم و خورشید را
که به پشت صخرهه� فرو میرف� دیدیم؟
آیا در بیداریت انگور خوردیم؟ آیا در پروته
جوز خریدیم؟
اسمها� مکانه�
خیابانه� و خیابانها� چهرهها� میدانها� خیابانه�
ایستگاهها� راهآهن� پارک، اطاقها� تک نفری
لکهها� روی دیوار، کسی گیسوانش را شانه میزن�
کسی در کنار من آواز میخوان� کسی لباس میپوش�
اطاقها� مکانها� خیابانها� اسمها� اطاقه�
مادرید، 1937
نگارش : ا. شربیانی
Sun stone
willow of crystal, a poplar of water,
a pillar of fountain by the wind drawn over,
tree that is firmly rooted and that dances,
turning course of a river that goes curving,
advances and retreats, goes roundabout,
arriving forever:
the calm course of a star
or the spring, appearing without urgency,
water behind a stillness of closed eyelids
flowing all night and pouring out prophecies,
a single presence in the procession of waves
wave over wave until all is overlapped,
in a green sovereignty without decline
a bright hallucination of many wings
when they all open at the height of the sky,
course of a journey among the densities
of the days of the future and the fateful
brilliance of misery shining like a bird
that petrifies the forest with its singing
and the annunciations of happiness
among the branches which go disappearing,
hours of light even now pecked away by the birds,
omens which even now fly out of my hand,
an actual presence like a burst of singing,
like the song of the wind in a burning building,
a long look holding the whole world suspended,
the world with all its seas and all its mountains,
body of light as it is filtered through agate,
the thighs of light, the belly of light, the bays,
the solar rock and the cloud-colored body,
color of day that goes racing and leaping,
the hour glitters and assumes its body,
now the world stands, visible through your body,
and is transparent through your transparency,
I go a journey in galleries of sound,
I flow among the resonant presences
going, a blind man passing transparencies,
one mirror cancels me, I rise from another,
forest whose trees are the pillars of magic,
under the arches of light I go among
the corridors of a dissolving autumn,
I go among your body as among the world,
your belly the sunlit center of the city,
your breasts two churches where are celebrated
the great parallel mysteries of the blood,
the looks of my eyes cover you like ivy,
you are a city by the sea assaulted,
you are a rampart by the light divided
into two halves, distinct, color of peaches,
and you are saltiness, you are rocks and birds
beneath the edict of concentrated noon
and dressed in the coloring of my desires
you go as naked as my thoughts go naked,
I go among your eyes as I swim water,
the tigers come to these eyes to drink their dreams,
the hummingbird is burning among these flames,
I go upon your forehead as on the moon,
like cloud I go among your imagining
journey your belly as I journey your dream,
your loins are harvest, a field of waves and singing,
your loins are crystal and your loins are water,
your lips, your hair, the looks you give me, they
all night shower down like rain, and all day long
you open up my breast with your fingers of water,
you close my eyelids with your mouth of water,
raining upon my bones, and in my breast
the roots of water drive deep a liquid tree,
I travel through your waist as through a river,
I voyage your body as through a grove going,
as by a footpath going up a mountain
and suddenly coming upon a steep ravine
I go the straitened way of your keen thoughts
break through to daylight upon your white forehead
and there my spirit flings itself down, is shattered
now I collect my fragments one by one
and go on, bodyless, searching, in the dark....
you take on the likeness of a tree, a cloud,
you are all birds and now you are a star,
now you resemble the sharp edge of a sword
and now the executioner's bowl of blood,
the encroaching ivy that over grows and then
roots out the soul and divides it from itself,
writing of fire on the slab of jade,
the cleft in the rock, serpent-goddess and queen,
pillar of cloud, and fountain struck from the stone,
the nest of eagles, the circle of the moon,
the seed of anise, mortal and smallest thorn
that has the power to give immortal pain,
shepherd of valleys underneath the sea
and guardian of the valley of the dead,
liana that hangs at the pitch of vertigo,
climber and bindweed and the venomous plant,
flower of resurrection and grape of life,
lady of the flute and of the lightning-flash,
terrace of jasmine, and salt rubbed in the wound,
a branch of roses for the man shot down,
snowstorm in August, moon of the harrowing,
the writing of the sea cut in basalt,
the writing of the wind upon the desert,
testament of the sun, pomegranate, wheat-ear....
life and death
are reconciled in thee, lady of midnight,
tower of clarity, empress of daybreak,
moon virgin, mother of all mother liquids,
body and flesh of the world, the house of death,
I have been endlessly falling since my birth,
I fall in my own self, never touch my depth,
gather me in your eyes, at last bring together
my scattered dust, make peace among my ashes,
bind the dismemberment of my bones, and breathe
upon my being, bring me to earth in your earth,
your silence of peace to the intellectual act
against itself aroused;
open now your hand
lady of the seeds of life, seeds that are days,
day is an immortality, it rises, it grows,
is done with being born and never is done,
every day is a birth, and every daybreak
another birthplace and I am the break of day,
we all dawn on the day, the sun dawns and
daybreak is the face of the sun....
gate of our being, awaken me, bring dawn,
grant that I see the face of the living day,
grant that I see the face of this live night,
everything speaks now, everything is transformed,
O arch of blood, bridge of our pulse beating,
carry me through to the far side of this night....
gateway of being: open your being, awaken,
learn then to be, begin to carve your face,
develop your elements, and keep your vision
keen to look at my face, as I at yours,
keen to look full at life right through to death,
faces of sea, of bread, of rock, of fountain,
the spring of origin which will dissolve our faces
in the nameless face, existence without face
the inexpressible presence of presences...
I want to go on, to go beyond; I cannot;
the moment scatters itself in many things,
I have slept the dreams of the stone that never dreams
and deep among the dreams of years like stones
have heard the singing of my imprisoned blood,
with a premonition of light the sea sang,
and one by one the barriers give way,
all of the gates have fallen to decay,
the sun has forced an entrance through my forehead,
has opened my eyelids at last that were kept closed,
unfastened my being of its swaddling clothes,
has rooted me out of my self, and separated
me from my animal sleep centuries of stone
and the magic of reflections resurrects
willow of crystal, a poplar of water,
a pillar of fountain by the wind drawn over,
tree that is firmly rooted and that dances,
turning course of a river that goes curving,
advances and retreats, goes roundabout,
arriving forever:
Octavio Paz
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و دوم ماه جولای سال 2009 میلادی
عنوان: سنگِ خورشید - مجموعۀ کاملِ اشعارِ اُکتاویو پاز، جلدِ یکم؛ شاعر: اوکتاویو پاز؛
شعر سنگ آفتاب؛ اکتاویو پاز، مترجم: احمد میر علایی
بیدی از بلور، سپیداری از آب
فواره� ای بلند که باد کمان اش میکن�
درختی رقصان اما ریشه در اعماق
بستر رودی که می پیچد، پیش میرو�
روی خویش خم میشود� دور میزن�
و همیشه در راه است: کوره راه خاموش ستارگان.؛
یا بهارانی که بیشتا� گذشتند
آبی در پشتِ جفتی پلکِ بسته
که تمام شب رسالت را میجوش�
حضوری یگانه در توالی موجه�
موجی از پس موج دیگر همه چیز را میپوشان�
قلمروی از سبز که پایانیش نیست
چون برق رخشان باله�
آنگاه که در دل آسمان باز میشون�
کورهراه� گشاده در دلِ بیابان
از روزهای آینده
و نگاه خیره و غمناک شوربختی
چون پرندها� که نغمها� جنگل را سنگ میکن�
و شادیها� بادآوردها� که همچنان از شاخهها� پنهان
بر سر ما فرومیبار�
ساعات نور که پرندگانش به منقار میبرن�
بشارتهای� که از دستهاما� لب پر میزن�
حضوری همچون هجوم ناگهانی ترانه
چون بادی که در آتش جنگل بسراید
نگاهی خیره و مداوم که اقیانوسه�
و کوهها� جهان را در هوا میآویز�
حجمی از نور که از عقیقی بگذرد
دست و پایی از نور، شکمی از نور، ساحله�
صخرها� سوخته از آفتاب، بدنی به رنگ ابر
به رنگ روز که شتابان به پیش میجه�
زمان جرقه میزن� و حجم دارد
جهان اکنون از ورای جسم تو نمایان است
و از شفافیت توست که شفاف است
من از درون تالارهای صوت میگذر�
از میان موجودات پژواکی میلغز�
از خلال شفافیت چونان مرد کوری میگذر�
در انعکاسی محو و در بازتابی دیگر متولد میشو�
آه جنگل ستون های گلابتونی شده با جادو
من از زیر آسمانهها� نور
به درون دالان های درخشان پاییز نفوذ میکن�
من از میان تن تو همچنان میگذر� که از میان جهان
شکم تو میدانی ست سوخته از آفتاب
پستانها� تو دو معبد توأمانند که در آن
خون تو پاسدار اسرار متوازی خویش است
نگاهها� من چون پیچکی بر تو میپیچ�
تو آن شهری که دریایت محاصره کرده است
باروهایی که نور دو نیمهشا� کرده است
به رنگ هلو، نمکزار
به رنگ صخرهه� پرندههای�
که مقهور نیمروزی هستند که اینهم� را به خود کشیدهان�
به رنگ هوسها� من لباس پوشیده
چون اندیشه من عریان میرو�
من از میان چشمانت میگذر� بدانسا� که از میان آب
چشمانی که ببرها برای نوشیدن رؤیا به کنارش میآین�
شعله هایثی که مرغ زرین پر در آن آتش میگیر�
من از میان پیشانیا� میگذر� بدانسان که از میان ماه
و از میان اندیشها� همچنان که از میان ابری
و از میان شکمت بدانسا� که از میان رؤیایت
ذرتزا� دامنت میخرام� و میخوان�
دامن بلورت، دامن آبت
لبهایت� طره� گیسویت، نگاههای�
تمام شب میباری� تمام روز
سینه� مرا با انگشتان آبت میگشای�
چشمان مرا با دهان آبت میبند�
در استخوانم میباری� و در سینها�
درختی مایع ریشهها� آبزیا� را تا اعماق میدوان�
من چون رودی تمامی طول ترا میپیمای�
از میان بدنت میگذر� بدانسا� که از میان جنگلی
مانند کورهراه� که در کوهساران سرگردان است
و ناگهان به لبه� هیچ ختم میشود�
من بر لبه� تیغ اندیشها� راه میرو�
و در شگفتیِ پیشانیِ سپیدت سایها� فرومیافت� و تکهتک� میشو�
تکه پارههای� را یک به یک گرد میآور�
وبی تن به راه خویش میروم� جویان و کورمال
دالانها� بیپایا� خاطره
درهایی باز به اطاقی خالی
که در آن تمام تابستانه� یکجا میپوسن�
چهرها� که چون به یادش میآور� محو میشو�
دستی که چون لمس میکن� تکهتک� میشو�
مویی که عنکبوته� در آشوب
بر لبخندهای سالیان و سالیان گذشته تنیدهان�
در شگفتی پیشانیا� جستجو میکن�
میجوی� بیآنک� بیابم، من یک لحظه را میجوی�
چهرها� از آذرخش و اضطراب
که میان شاخهها� اسیر در شب میدو�
چهره� باران در باغ سایهه�
آبی که با سماجت در کنارم جاری است
میجوی� بیآنک� بیابم، به تنهایی مینویس�
کسی اینجا نیست، روز فرو میافتد� سال فرو میافت�
من با لحظه سقوط میکنم� به اعماق میافت�
کورهرا� ناپیدایی روی آینهه�
که تصویر شکسته� مرا تکرار میکنن�
پا بر روزها میگذارم� بر لحظهها� فرسوده
پا بر افکار سایها� میگذار�
به جستجوی یک لحظه پا بر سایها� میگذار�
من آن لحظها� را میجوی� که به دلکشی پرندهایس�
من آفتاب را در ساعت پنج عصر میجوی�
که آرام بر دیوارهای شنگرفی فرو میافت�
زمان انبوهِ میوههای� را میرسانی�
و چون تَرَک بر میداشتن� دختران دواندوا�
از اندرون گلی رنگ آنه� بیرون میآمدن�
و در حیاطها� سنگی مدرسهشا� پراکنده میشدن�
یکی از آنان با قامتی به بلندی پاییز
و جامها� از نور در زیر آسمانهه� میخرامی�
فضا به گرد او میپیچی�
و با پوستی دیگرش میپوشان� که طلاییت� و شفافت� بود
ببری به رنگ نور، غزالی قهوها� رنگ
که شبگردان تعقیبش کردهان�
دختری که نگاهم را دزدید
بر نرده� مهتابی از باران سبز خم شده بود
چهره� بیشما� دوشیزه
نامت را فراموش کردها� ،ملوسینا
لورا، ایزابل، پرسه فونه، ماری
تو همه� چهرههای� و هیچیک از آنان
تو همه ساعاتی و هیچیک از آنه�
درخت و ابر ترا همانندند
تو همه� پرندگانی و یک ستاره� تنها
تو لبه� شمشیری
تو آن جام خونی که جلاد بر سر دست میبر�
آن پیچکی که پیش میرود� روح را در آغوش میکش�
ریشهک� میکند� و آن را از خود جدایش میساز�
دستنبشته� آتش بر یَشم
شکاف در سنگ، ملکه� ماران
ستونی از مه، چشمها� درسنگ
حلقه� ماهتاب، آشیانه� عقابان
تخم بادیون، خارِ کوچک مرگآو�
که جزای جاودانی خویش را میبخش�
چوپانِ دخترک درهها� دریا
و نگهبان دره� مرگ
پیچک آویخته از پرتگاه خوابناک
نیلوفر معلق، گیاه زهرآلود،
گل رستاخیز، خوشه� حیات
بانوی نی نواز و آذرخش
رشتها� از یاسمن، نمک در زخم
شاخه� گل سرخ برای مرد تیر خورده
برف تموز، ماه آویخته به دار
دستنبشته� دریا بر سیاه سنگ
دست نبشته� آفتاب، دانه� انار، سنبله� گندم
چهره� شعلهها� ربوده و بلعیده شده
چهره� جوان
بازیچه� سالهای� که رقصان چون اشباح گذشتند
که بازیچه� روزهایی است که همان حیاط را دور میزنن� وهمان دیوار را
لحظه آتش میگیر� و چهرهها� بسیارِ آتش
یک چهره میشون�
همه� نامه� یک نامند
همه� چهرهه� یک چهرهان�
همه� قرنه� یک لحظهان�
و برای همه� قرنها� قرن
جفتی چشم راه اینده را سد میکنن�
چیزی در برابر من نیست جز لحظها�
که امشب
در گرو رویای تصویرهای بهه� زنجیر شده است
که به تلخی از رویاجدا افتاده،
که تهی این شب به یغمایش برده است،
واژها� که حرف حرف محو شده
انگاه که در بیرون زمان رودههای� را بیرون میریز�
و جهان با نقشه� جنایتی از پیش حساب شده
بردرهای روح میکوب�
تنها در یک لحظه که شهرها
که اسمه� و گلها� که هر نشانه� زندگی
به پشت پیشانی کور من فرو میریزن�
انگاه که فرسودگی عظیم شب
اندیشه� مرا در هم میشکند� استخوانبندی� مرا در هم میشکن�
وخون من کندتر وکندتر حرکت میکن�
ودندانهای� میپوسن� و پلکهای�
از ابر پوشیده میشون� وروزها وساله�
وزن سنگین وحشت خالی را توده میکنن�
آنگاه که زمان بادبزنش را محکم به دست میگیر�
و در پشت تصویرهای چیزی تکان نمیخور�
لحظه در خویش فرومیجه� و شناور میشو�
آنجا که مرگ از همه سویی محاصرها� میکن�
فکها� غمناک و خمیازهک� شب
و سخنان خشمناک و نامفهوم مرگ رقصان تهدیدش میکن�
مرگ زنده و نقاب پوشیده
لحظه به درون قلب خویش فرومیجه�
چون مشتی گره شده
تلّی از میوه که از درون میرس�
خویش را از درون مینوشد� میترک� و باز میشو�
لحظه� شفاف در به روی خویش میبند�
از درون میرس� و ریشه در اعماق میدوان�
در درون من رشد میکن� و همه� وجود مرا فرا میگیر�
شاخ و برگ هذیانیا� مرا به بیرون پرتاب میکن�
اندیشهها� مهجور من فوج پرندگان آن است
پیکش در رگهای� میگرد�
در درخت ادراک، در میوه� بویناک از زمان
ای زندگی که باید تو را زیست، که ترا زیستهان�
زمانی که دوباره و دوباره چون دریا میشکن�
و به دوردست میافت� بیآنک� سر بگردانی
لحظها� که گذشت هیچ لحظها� نبود؛
اکنون آن لحظه فرا میرسد� به آرامی میآماس�
به درون لحظه� دیگر میترک� و آن لحظه بیدرن� ناپدید میشو�.
در شامگاه شوره وسنگ
که با تیغهها� ناپیدای چاقوها تاول میزن�
با دست نبشتها� قرمز و مخدوش
بر پوست من مینویس� و این زخمه�
چون پیراهنی از شعله مرا در بر میگیر�
آتش میگیر� بیآنک� بسوزم، آب میجوی�
و در چشمان تو آبی نیست، چشمان تو از سنگند
و پستانها� تو، شکم تو، و مژگان تو از سنگند
دهان تو بوی خاک دارد
دهان تو بویناک زهر زمان است
تنت بوی چاهی محصور را دارد
دالانی از آینهه� که چشمان تشنه� مرا مکرر میکن�
دالانی که همیشه
به نقطه� عزیمت باز میگرد�
من کورم و تو دستم گرفته
از میان راهروهای سمج متعدد
به سوی مرکز دایره راهم میبر� و تو موج میزن�
چون پرتو شعلها� که در تیشها� یخ بسته باشد
منند پرتوی که زنده زنده پوست میکن�
و افسونی که چوبه� دار برای زندانی محکوم به اعدام دارد
انحناپذیر همچون تازیانه و بلند
چون سلاحی که به سوی ماه نشانه رفته باشند
تو خاطرات مرا یکایک از من میگیر�
من نام خویش را فراموش کردها�
دوستانم در میان خوکان خرخر میکنن�
یا از پا در آمده زیر آفتاب تنگه عمیق میپوسن�
چیزی جز زخمی از من نمانده است
تنگها� که کسی از آن نمیگذر�
حضوری بیروزن� اندیشها� که بازمیگرد�
و خویش را تکرار میکند� آینه میشو�
و خود را در شفافیت خود میباز�
خودآگاهی که به چشم باز بسته است
که در خودنگری خویش مینگرد� که آنقدر نگاه میکن�
تا در روشنی غرق شود:
من شبکه� فلسها� ترا دیدم
که در نور صبحگاهی سبز میزد� ملوسینا
تو چنبره زده میانه� ملافهه� خفه بودی
و چون بیدار شدی بسان مرغی صفیر زدی
و برای ابد فروافتادی، سوختی و خاکستر شدی
از تو جز فریادی نماند
و در انتهای قرون خود را مینگر�
که نزدیکبی� و سرفهکنا� در میان تودها�
از عکسها� قدیمی میگرد�:
هیچچی� نیست، تو هیچ کس نبودی
تلی از خاکستر و دسته جارویی
چاقویی زنگاری و پَرِ گردگیری
پوستی که بر تیغههای� از استخوان آویخته است
خوشه� خشکیده� تاکی، گوری سیاه
و در ته گور
چشمان دختری که هزار سال پیش مرد
چشمانی که در قعر چاهی مدفونان�
چشمانی که از آنجا به سوی ما برمیگردن�
چشمان کودکانه� مادری پیر
که پسر آبرومندش را پدری جوان میبین�
چشمان مادرانه� دختری تنها
که در پدرش پسر نوزادی مییاب�
چشمانی که از گودال چاه زندگی
ما را دنبال میکنن� و خود گودالها� مرگی دیگرند
- اما نه؟ آیا فروافتادن در آن چشمان
تنها راه بازگشت به سرچشمه� راستین زندگی نیست؟
فروافتادن، بازگشتن، خواب خویش را دیدن
حیات دیگری داشتن که خواب مرا میبین�
چشمان آینده دیگری، مرگ دیگری را مردن!
این شب تمام آن چیزی است که من احتیاج دارم
و این لحظه که لاینقطع باز میشو� و برمن آشکار میساز�
که کجا بودم، که بودم، که اسم تو چیست
که اسم من چیست:
آیا برای تابستان
نقشها� طرح میکرد� � و برای هر تابستان �
ده سال پیش در خیابان کریستوفر
با فیلیس که یک جفت چال روی صورتش داشت
که گنجشکان میآمدن� از آن نور بنوشند؟
آیا کارمن در رفورما به من گفت
«هوا ملایم است؛ این جا همیشه مهرماه است»
یا با دیگری سخن میگف�
یا من چیزی از خو در میآور� که کسی نگفته است؟
آیا این من بودم که در شبِ خیمه برافراشته� آکساکا راه میافت�
چونان درختی سیاه وسبز
مانند بادِ دیوانه با خودم حرف میزد�
و چون به اطاقم بازگشتم � همیشه یک اطاق �
آیا این من بودم که در آینه خود را میدیدم�
آیا برآمدن آفتاب را از هتل ورنت دیدیم؟
که با درختان شاه بلوط میرقصید�
وقتی گیسوانت را شانه میکرد� گفتی
«حالا خیلی دیر است»
و من لکههای� بر دیوار دیدم و چیزی نگفتم؟
آیا با هم به برج رفتیم و خورشید را
که به پشت صخرهه� فرو میرف� دیدیم؟
آیا در بیداریت انگور خوردیم؟ آیا در پروته
جوز خریدیم؟
اسمها� مکانه�
خیابانه� و خیابانها� چهرهها� میدانها� خیابانه�
ایستگاهها� راهآهن� پارک، اطاقها� تک نفری
لکهها� روی دیوار، کسی گیسوانش را شانه میزن�
کسی در کنار من آواز میخوان� کسی لباس میپوش�
اطاقها� مکانها� خیابانها� اسمها� اطاقه�
مادرید، 1937
نگارش : ا. شربیانی
August 30, 2022
جهان دگرگون میشو�
اگر دو انسان با شناسایی یکدیگر را بنگرند
پاز را باید دیر میخواند�. همان جایی که فهمیدم او دوست و همراه برتون بوده میدانست� نوجوانی سن خوبی برای شناختش نیست(او میگوی�: خیلی وقته� موقع نوشتن انگار در گفتوگوی� خاموش با برتون بودم) او شاعر ابتدای راه نیست. او را باید بعد از لمس شعر بعد از لمسها� اولیه� هنر خواند. او شاعر انتها و غایت است. سنگ آفتاب صد سال بعد از گلها� رنج بودلر و سه دهه بعد از سرزمین هرز الیوت انتشار مییاب� و یادآوری میکن� هنر در تاریخ زنده است و بین این سه مجموعه درخشان و تاریخ ساز چگونه انسان و نگاها� به کاربرد هنر تغییر یافته. رسیدن به شعر افرادی مانند پاز بودلر الیوت و... سخت و طولانیس� اما درک شعر آنه� در انتهای مسیر آرامشی بینظی� به همراه دارد. خوشحالم که دیر خواندمت. اما میفهمم�. هرچند اندک. خصوصا آنجای� که در مقالها� گفتها�: رهایی تو در رهایی دیگران و همه� دیگران است
سنگ آفتاب همچون سایر اشعار پاز شعری است درمورد به خواب نرفتن
مترجم انگلیسی شعر
اگر دو انسان با شناسایی یکدیگر را بنگرند
پاز را باید دیر میخواند�. همان جایی که فهمیدم او دوست و همراه برتون بوده میدانست� نوجوانی سن خوبی برای شناختش نیست(او میگوی�: خیلی وقته� موقع نوشتن انگار در گفتوگوی� خاموش با برتون بودم) او شاعر ابتدای راه نیست. او را باید بعد از لمس شعر بعد از لمسها� اولیه� هنر خواند. او شاعر انتها و غایت است. سنگ آفتاب صد سال بعد از گلها� رنج بودلر و سه دهه بعد از سرزمین هرز الیوت انتشار مییاب� و یادآوری میکن� هنر در تاریخ زنده است و بین این سه مجموعه درخشان و تاریخ ساز چگونه انسان و نگاها� به کاربرد هنر تغییر یافته. رسیدن به شعر افرادی مانند پاز بودلر الیوت و... سخت و طولانیس� اما درک شعر آنه� در انتهای مسیر آرامشی بینظی� به همراه دارد. خوشحالم که دیر خواندمت. اما میفهمم�. هرچند اندک. خصوصا آنجای� که در مقالها� گفتها�: رهایی تو در رهایی دیگران و همه� دیگران است
سنگ آفتاب همچون سایر اشعار پاز شعری است درمورد به خواب نرفتن
مترجم انگلیسی شعر
July 17, 2017
همه چیز چهره دگرگون می کند و مقدس می گردد
هر اتاقی مرکز جهان می شود
این اولین شب همه چیز خواهد شد، روز نخستین:
هنگامی که دو نفر عشق بازی می کنند
جهان متولد می شود
قطرۀ نور از اندرون های شفاف
اتاق چون میوه ای باز می شود
و قوانینی که موش ها پوزه اش را زده اند
میله های آهنی بانک ها و زندان ها
میله های تشریفات اداری، حصارهای سیمی خاردار
دیوارهای نامرئی، صورتک های پوسیده ای
که انسان را از انسانِ دیگر جدا می کند
و از خویش،
این همه فرو می ریزد
دوست داشتن جنگ است، اگر دو تن یکدیگر را در آغوش کشند
جهان دگرگون می شود، هوس ها گوشت می گیرند
اندیشه ها گوشت می گیرند
بر شانه های اسیران بال ها جوانه می زنند
جهان واقعی و محسوس می شود
شراب باز شراب می شود
نان بویش را باز می یابد، آب آب می شود
دوست داشتن جنگ است، همۀ درها را می گشاید
دوست داشتن عریان کردن فرد است از تمام اسم ها
تو دیگر سایه ای شماره دار نیستی
که اربابی بی چهره، به زنجیرهای جاویدان
محکومت کند
جهان دگرگون می شود
اگر دو انسان با شناسایی یکدیگر را بنگرند
هر اتاقی مرکز جهان می شود
این اولین شب همه چیز خواهد شد، روز نخستین:
هنگامی که دو نفر عشق بازی می کنند
جهان متولد می شود
قطرۀ نور از اندرون های شفاف
اتاق چون میوه ای باز می شود
و قوانینی که موش ها پوزه اش را زده اند
میله های آهنی بانک ها و زندان ها
میله های تشریفات اداری، حصارهای سیمی خاردار
دیوارهای نامرئی، صورتک های پوسیده ای
که انسان را از انسانِ دیگر جدا می کند
و از خویش،
این همه فرو می ریزد
دوست داشتن جنگ است، اگر دو تن یکدیگر را در آغوش کشند
جهان دگرگون می شود، هوس ها گوشت می گیرند
اندیشه ها گوشت می گیرند
بر شانه های اسیران بال ها جوانه می زنند
جهان واقعی و محسوس می شود
شراب باز شراب می شود
نان بویش را باز می یابد، آب آب می شود
دوست داشتن جنگ است، همۀ درها را می گشاید
دوست داشتن عریان کردن فرد است از تمام اسم ها
تو دیگر سایه ای شماره دار نیستی
که اربابی بی چهره، به زنجیرهای جاویدان
محکومت کند
جهان دگرگون می شود
اگر دو انسان با شناسایی یکدیگر را بنگرند
February 13, 2021
I search without finding, I write alone,
there’s no one here, and the day falls,
the year falls, I fall with the moment,
I fall to the depths, invisible path
over mirrors repeating my shattered image,
I walk through the days, the trampled moments,
I walk through all the thoughts of my shadow,
I walk through my shadow in search of a moment,
[...]
does nothing happen as time passes by?
[...]
there is no redemption, time can never
turn back,
[...]
every minute is eternally nothing,
[...]
—when was life ever truly ours?
when are we ever what we are?
we are ill-reputed, nothing more
than vertigo and emptiness, a frown in the mirror,
[...]
life is never
truly ours, it always belongs to the others,
life is no one’s, we all are life�
[...]
life is other, always there,
further off, beyond you and
beyond me, always on the horizon,
life which unlives us and makes us strangers,
that invents our face and wears it away,
hunger for being, oh death, our bread,
[...]
I want to go on, to go further, and cannot:
as each moment was dropping into another
I dreamt the dreams of dreamless stones,
and there at the end of the years like stones
I heard my blood, singing in its prison,
and the sea sang with a murmur of light,
one by one the walls gave way,
all of the doors were broken down,
and the sun came bursting through my forehead,
it tore apart my closed lids,
cut loose my being from its wrappers,
and pulled me out of myself to wake me
from this animal sleep and its centuries of stone,
and the sun’s magic of mirrors revived
a crystal willow, a poplar of water,
a tall fountain the wind arches over,
a tree deep-rooted yet dancing still,
a course of a river that turns, moves on,
doubles back, and comes full circle,
forever arriving:
there’s no one here, and the day falls,
the year falls, I fall with the moment,
I fall to the depths, invisible path
over mirrors repeating my shattered image,
I walk through the days, the trampled moments,
I walk through all the thoughts of my shadow,
I walk through my shadow in search of a moment,
[...]
does nothing happen as time passes by?
[...]
there is no redemption, time can never
turn back,
[...]
every minute is eternally nothing,
[...]
—when was life ever truly ours?
when are we ever what we are?
we are ill-reputed, nothing more
than vertigo and emptiness, a frown in the mirror,
[...]
life is never
truly ours, it always belongs to the others,
life is no one’s, we all are life�
[...]
life is other, always there,
further off, beyond you and
beyond me, always on the horizon,
life which unlives us and makes us strangers,
that invents our face and wears it away,
hunger for being, oh death, our bread,
[...]
I want to go on, to go further, and cannot:
as each moment was dropping into another
I dreamt the dreams of dreamless stones,
and there at the end of the years like stones
I heard my blood, singing in its prison,
and the sea sang with a murmur of light,
one by one the walls gave way,
all of the doors were broken down,
and the sun came bursting through my forehead,
it tore apart my closed lids,
cut loose my being from its wrappers,
and pulled me out of myself to wake me
from this animal sleep and its centuries of stone,
and the sun’s magic of mirrors revived
a crystal willow, a poplar of water,
a tall fountain the wind arches over,
a tree deep-rooted yet dancing still,
a course of a river that turns, moves on,
doubles back, and comes full circle,
forever arriving:
June 9, 2019
Βρήκα το σταυρουδάκι μου που 'χα χαμένο εδώ και μήνες, μα δεν το ξαναφόρεσα.
Όσο αναφορά την Ηλιόπετα και τον Πας, πεντάστερο. Καθαρό.
Όσο αναφορά την Ηλιόπετα και τον Πας, πεντάστερο. Καθαρό.
December 29, 2017
می جویم بی آنکه بیابم
به تنهایی می نویسم
کسی اینجا نیست
روز فرو می افتد، سال فرو می افتد
من با لحظه سقوط می کنم
به اعماق می افتم
کوره راه ناپیدایی روی آینه ها
که تصویر شکسته ی مرا تکرار می کنند
پا بر روزها می گذارم، بر لحظه های فرسوده...
من آن لحظه را می جویم که به دلکشی پرنده ای ست...
به تنهایی می نویسم
کسی اینجا نیست
روز فرو می افتد، سال فرو می افتد
من با لحظه سقوط می کنم
به اعماق می افتم
کوره راه ناپیدایی روی آینه ها
که تصویر شکسته ی مرا تکرار می کنند
پا بر روزها می گذارم، بر لحظه های فرسوده...
من آن لحظه را می جویم که به دلکشی پرنده ای ست...
May 24, 2024
…]
μια ζωντανή ημερομηνία γυρεύω,
τον ήλιο του απογεύματος στις πέντε
πάνω στα πορφυρά τείχη της λάβας:
μέστωνε η ώρα εκεί στις αρμαθιές της,
στο σήμα της σκορπούσαν τα κορίτσια
από τα ρόδινά της σπλάχνα, βγαίναν
στις πέτρινες αυλές του κολλεγίου,
ψηλή σαν το φθινόπωρο περνούσε
λουσμένη φως κάτω από την αψίδα
κι ολόγυρα την έντυνε ο χώρος
με διάφανο, μαλαματένιο δέρμα,
τίγρη φωτόχρωμη, σταχτί ελάφι
βαθιά μες στα περίχωρα της νύχτας,
μισοϊδωμένο ένα κορίτσι γέρνει
απ� της βροχής τα πράσινα μπαλκόνια,
πρόσωπο εφηβικό που δεν μετριέται,
ξέχασα τ� όνομά σου, Μελουζίνα,
Λάουρα, Ισαβέλλα, Περσεφόνη,
έχεις τα πρόσωπα όλα και κανένα,
είσαι οι ώρες όλες και καμία,
μοιάζεις εσύ με σύννεφο, με δέντρο,
είσαι όλα τα πουλιά μα κι ένα αστέρι,
μοιάζεις εσύ με του σπαθιού την κόψη,
την κούπα την αιμάτινη του δήμιου,
κισσός που εισβάλλει, ζώνει, ξεριζώνει
και την ψυχή χωρίζει απ� τον εαυτό της,
…]
Ζήλια προς τον ποιητή, Οκτάβιο Πας, για το ποίημα αυτό που ξεκινάει με τη ροή ενός ποταμού και τελειώνει ομοίως, διαγράφοντας έναν κύκλο, τον κύκλο της ίδιας της ποίησης, της ποίησης που φέρνουμε γύρες οι αναγνώστες μετά από μια βδομάδα, ένα μήνα, πέντε χρόνια· ζήλια προς τον ποιητή που καταργεί τον χρόνο.
Φθόνος προς τον μεταφραστή, Κώστα Κουτσουρέλη, για τη φοβερά μουσική απόδοση του ποιήματος, για τις δώδεκα νότες του στην αρχή της έκδοσης σχετικά με τη μετάφραση, για την κελαρυστή σαν ποταμό πορεία των μεταφρασμένων στίχων.
Μια νότα του μεταφραστή:
«Ποτέ δεν πίστεψα εντελώς στο τροπάρι της ταύτισης, της –ιδεατή�, έστω� ώσμωσης μορφής και περιεχομένου. Αν ίσχυε, η ίδια η μετάφραση θα ήταν αδύνατη. Γιατί η μετάφραση σημαίνει ακριβώς αυτό, την απέκδυση της μορφής και την ανασύστασή της με άλλα μέσα, αλλού· μια πράξη μετενσάρκωσης, όπως έχουν πει. Εδώ και πεντακόσια χρόνια μεταφράζουμε εργωδώς από τ� αρχαία και τα λατινικά, ωστόσο αδυνατούμε καν να εικάσουμε πώς ακουγόταν ένα ποίημα της Σαπφώς ή του Κάτουλλου στον καιρό του. Ας λένε οι μετρικοί κι οι φιλόλογοι. Η προσωδία του Αισχύλου μάς είναι τόσο άγνωστη όσο η μουσική των χορικών του. Οι λέξεις του φτάνουν στ� αυτιά μας αμίλητες.»
Στο τέλος της έκδοσης, ένα ακόμα ποίημα του Πας με τίτλο «Κώστας», γραμμένο για τον αγαπημένο του φίλο, τον Έλληνα φιλόσοφο Κώστα Παπαϊωάννου. Μια ελεγεία στην πνευματική φιλία.
μια ζωντανή ημερομηνία γυρεύω,
τον ήλιο του απογεύματος στις πέντε
πάνω στα πορφυρά τείχη της λάβας:
μέστωνε η ώρα εκεί στις αρμαθιές της,
στο σήμα της σκορπούσαν τα κορίτσια
από τα ρόδινά της σπλάχνα, βγαίναν
στις πέτρινες αυλές του κολλεγίου,
ψηλή σαν το φθινόπωρο περνούσε
λουσμένη φως κάτω από την αψίδα
κι ολόγυρα την έντυνε ο χώρος
με διάφανο, μαλαματένιο δέρμα,
τίγρη φωτόχρωμη, σταχτί ελάφι
βαθιά μες στα περίχωρα της νύχτας,
μισοϊδωμένο ένα κορίτσι γέρνει
απ� της βροχής τα πράσινα μπαλκόνια,
πρόσωπο εφηβικό που δεν μετριέται,
ξέχασα τ� όνομά σου, Μελουζίνα,
Λάουρα, Ισαβέλλα, Περσεφόνη,
έχεις τα πρόσωπα όλα και κανένα,
είσαι οι ώρες όλες και καμία,
μοιάζεις εσύ με σύννεφο, με δέντρο,
είσαι όλα τα πουλιά μα κι ένα αστέρι,
μοιάζεις εσύ με του σπαθιού την κόψη,
την κούπα την αιμάτινη του δήμιου,
κισσός που εισβάλλει, ζώνει, ξεριζώνει
και την ψυχή χωρίζει απ� τον εαυτό της,
…]
Ζήλια προς τον ποιητή, Οκτάβιο Πας, για το ποίημα αυτό που ξεκινάει με τη ροή ενός ποταμού και τελειώνει ομοίως, διαγράφοντας έναν κύκλο, τον κύκλο της ίδιας της ποίησης, της ποίησης που φέρνουμε γύρες οι αναγνώστες μετά από μια βδομάδα, ένα μήνα, πέντε χρόνια· ζήλια προς τον ποιητή που καταργεί τον χρόνο.
Φθόνος προς τον μεταφραστή, Κώστα Κουτσουρέλη, για τη φοβερά μουσική απόδοση του ποιήματος, για τις δώδεκα νότες του στην αρχή της έκδοσης σχετικά με τη μετάφραση, για την κελαρυστή σαν ποταμό πορεία των μεταφρασμένων στίχων.
Μια νότα του μεταφραστή:
«Ποτέ δεν πίστεψα εντελώς στο τροπάρι της ταύτισης, της –ιδεατή�, έστω� ώσμωσης μορφής και περιεχομένου. Αν ίσχυε, η ίδια η μετάφραση θα ήταν αδύνατη. Γιατί η μετάφραση σημαίνει ακριβώς αυτό, την απέκδυση της μορφής και την ανασύστασή της με άλλα μέσα, αλλού· μια πράξη μετενσάρκωσης, όπως έχουν πει. Εδώ και πεντακόσια χρόνια μεταφράζουμε εργωδώς από τ� αρχαία και τα λατινικά, ωστόσο αδυνατούμε καν να εικάσουμε πώς ακουγόταν ένα ποίημα της Σαπφώς ή του Κάτουλλου στον καιρό του. Ας λένε οι μετρικοί κι οι φιλόλογοι. Η προσωδία του Αισχύλου μάς είναι τόσο άγνωστη όσο η μουσική των χορικών του. Οι λέξεις του φτάνουν στ� αυτιά μας αμίλητες.»
Στο τέλος της έκδοσης, ένα ακόμα ποίημα του Πας με τίτλο «Κώστας», γραμμένο για τον αγαπημένο του φίλο, τον Έλληνα φιλόσοφο Κώστα Παπαϊωάννου. Μια ελεγεία στην πνευματική φιλία.
October 7, 2021
،هذیانم را دنبال میکنم� اتاقها،خیابانه� [...]»
کورمال کورمال به درون راهروهای زمان میروم�
از پلهها� بالا میرو� و پایین� میآیم�
،بیآنک� تکان بخورم با دست دیوارها را میجوی�
به نقطهٔ آغاز بازمیگردم� چهرهٔ تو را میجویم�
به میانِ کوچهها� هستیا� میرو�
در زیر آفتابی بیزما�
و در کنارِ من
تو چون درختی راه میروی� تو چون رودی راه میروی� [...]»
کورمال کورمال به درون راهروهای زمان میروم�
از پلهها� بالا میرو� و پایین� میآیم�
،بیآنک� تکان بخورم با دست دیوارها را میجوی�
به نقطهٔ آغاز بازمیگردم� چهرهٔ تو را میجویم�
به میانِ کوچهها� هستیا� میرو�
در زیر آفتابی بیزما�
و در کنارِ من
تو چون درختی راه میروی� تو چون رودی راه میروی� [...]»
December 4, 2017
هذیانم را دنبال میکنم� اتاقها� خیابانه�
کورمال کورمال به درون راهروهای زمان میروم�
از پلهه� بالا میرو� و پایین میآی�
بیآنک� تکان بخورم با دست دیوارها را میجوی�
به نقطه آغاز بازمیگردم� چهره تو را میجوی�
به میان کوچهها� هستیا� می روم
در زیر آفتابی بیزما�
و در کنار من، تو چون درختی راه میروی� تو چون رودی
راه میرو�.
کورمال کورمال به درون راهروهای زمان میروم�
از پلهه� بالا میرو� و پایین میآی�
بیآنک� تکان بخورم با دست دیوارها را میجوی�
به نقطه آغاز بازمیگردم� چهره تو را میجوی�
به میان کوچهها� هستیا� می روم
در زیر آفتابی بیزما�
و در کنار من، تو چون درختی راه میروی� تو چون رودی
راه میرو�.
November 10, 2019
مانند کوره راهی که در کوهساران سرگردان است
و ناگهان به لبهٔ هیچ ختم میشود،
من بر لبهٔ اندیشه ات راه میروم.
و ناگهان به لبهٔ هیچ ختم میشود،
من بر لبهٔ اندیشه ات راه میروم.
November 15, 2021
دفتر شعری لاغر و البته بسیار عظیم.
تصویرسازی های بدیع و خیال پردازی های سرکشی داشت، و به توانسته بود مضامین اساطیری و تغزلی و تاریخی-سیاسی را به هم پیوند بزند.
پیش ترها، در ریویوی مختصرِ دیالکتیک تنهایی هم گفته بود که علاقه و اشاراتِ اوکتاو پاز به زمانِ اساطیر و دوری و تلاش بر پیوندِ بین آن با زمان تاریخی نیز در اینجا هم مشهود است و توجه من را بسیار به خود جلب کرد؛ و نیز جدالِ بین لحظه های گذرنده و سکونِ زمان.
از بین اشعار هم "سنگ آفتاب" و "باد از همه سو" را بسیار پسندیدم.
امیدوارم خیلی زود بتوانم دوباره به سراغ این کتاب برگردم، و با ذهنی بازتر این دفتر را مطالعه کرده و ریویوی مبسوطی بر آن، آنطور که شایسته اش است، بنویسم.
در آخر، ترجمه میرعلائی بسیار پاکیزه بود و از آن آموختم... فقط کاش راجع ارجاعات تاریخی موجود در شعرها (بخصوص شعر اصلی، سنگ آفتاب) پانویس هایی میگذاشت و بیشتر راجع بهشان می نوشت
تصویرسازی های بدیع و خیال پردازی های سرکشی داشت، و به توانسته بود مضامین اساطیری و تغزلی و تاریخی-سیاسی را به هم پیوند بزند.
پیش ترها، در ریویوی مختصرِ دیالکتیک تنهایی هم گفته بود که علاقه و اشاراتِ اوکتاو پاز به زمانِ اساطیر و دوری و تلاش بر پیوندِ بین آن با زمان تاریخی نیز در اینجا هم مشهود است و توجه من را بسیار به خود جلب کرد؛ و نیز جدالِ بین لحظه های گذرنده و سکونِ زمان.
از بین اشعار هم "سنگ آفتاب" و "باد از همه سو" را بسیار پسندیدم.
امیدوارم خیلی زود بتوانم دوباره به سراغ این کتاب برگردم، و با ذهنی بازتر این دفتر را مطالعه کرده و ریویوی مبسوطی بر آن، آنطور که شایسته اش است، بنویسم.
در آخر، ترجمه میرعلائی بسیار پاکیزه بود و از آن آموختم... فقط کاش راجع ارجاعات تاریخی موجود در شعرها (بخصوص شعر اصلی، سنگ آفتاب) پانویس هایی میگذاشت و بیشتر راجع بهشان می نوشت
May 1, 2022
"Αλλάζει ο κόσμος αν δυο, απ'τον ίλιγγο ενωμένοι, πέσουν στη χλόη: ο ουρανός πια χαμηλώνει, τα δέντρα υψώνονται, ο χώρος είναι φως και σιωπή."
Με την ποίηση γενικά δεν έχω και πολύ καλές σχέσεις, ίσως φταίει εκείνο το σχολικό " τι θέλει να πει ο ποιητής" που μου έμεινε τραύμα, αλλά καμιά φορά κάτι μου κάνει κλικ και με τραβάει να το διαβάσω.
Αυτό έγινε και με την Ηλιόπετα του Οκτάβιο Πας. Και όταν το διάβασα έμεινα εκστασιασμένη. Είναι υπέροχο! Το διάβασα δύο φορές και θα το διαβάσω ακόμα πολλές φορές στο μέλλον, είμαι σίγουρη.
Η ποίηση για μένα είναι συναίσθημα. Αν δεν με κάνει να καρδιοχτυπησω, αν δεν με κάνει να διαβάζω ξανά και ξανά τους ίδιους στίχους με λαχτάρα, αν δεν με κάνει να ονειρεύομαι, αν δεν αγγίξει την ψυχή μου, όσες αναλύσεις και να διαβάσω, δεν με ενδιαφέρει τι θέλει να πει ο ποιητής.
Και η Ηλιόπετα τα έκανε όλα αυτά και με το παραπάνω.
Στην ίδια έκδοση περιλαμβάνεται και το ποίημα Κώστας, που το έγραψε ο Πας για να μιλήσει για την γνωριμία και την φιλία του με τον Έλληνα φιλόσοφο Κώστα Παπαϊωάννου. Είναι κι αυτό πολύ όμορφο.
Με την ποίηση γενικά δεν έχω και πολύ καλές σχέσεις, ίσως φταίει εκείνο το σχολικό " τι θέλει να πει ο ποιητής" που μου έμεινε τραύμα, αλλά καμιά φορά κάτι μου κάνει κλικ και με τραβάει να το διαβάσω.
Αυτό έγινε και με την Ηλιόπετα του Οκτάβιο Πας. Και όταν το διάβασα έμεινα εκστασιασμένη. Είναι υπέροχο! Το διάβασα δύο φορές και θα το διαβάσω ακόμα πολλές φορές στο μέλλον, είμαι σίγουρη.
Η ποίηση για μένα είναι συναίσθημα. Αν δεν με κάνει να καρδιοχτυπησω, αν δεν με κάνει να διαβάζω ξανά και ξανά τους ίδιους στίχους με λαχτάρα, αν δεν με κάνει να ονειρεύομαι, αν δεν αγγίξει την ψυχή μου, όσες αναλύσεις και να διαβάσω, δεν με ενδιαφέρει τι θέλει να πει ο ποιητής.
Και η Ηλιόπετα τα έκανε όλα αυτά και με το παραπάνω.
Στην ίδια έκδοση περιλαμβάνεται και το ποίημα Κώστας, που το έγραψε ο Πας για να μιλήσει για την γνωριμία και την φιλία του με τον Έλληνα φιλόσοφο Κώστα Παπαϊωάννου. Είναι κι αυτό πολύ όμορφο.
December 1, 2016
آنان لباس هایشان را پاره کردند و هماغوش شدند
زیرا هنگامی که بدن هایِ عریانْ به هم می رسند
انسان ها از زمان می گریزند و زخم ناپذیر می شوند،
هیچ چیز نمی تواند به آنان دست یابد،
آنان به سرچشمه باز می گردند
آنجا من و تویی نیست، فردا، دیروز، اسمی نیست،
حقیقتِ دو انسان یک روح و بدن است
زیرا هنگامی که بدن هایِ عریانْ به هم می رسند
انسان ها از زمان می گریزند و زخم ناپذیر می شوند،
هیچ چیز نمی تواند به آنان دست یابد،
آنان به سرچشمه باز می گردند
آنجا من و تویی نیست، فردا، دیروز، اسمی نیست،
حقیقتِ دو انسان یک روح و بدن است
February 6, 2024
Hello to my new favorite poem of all time. And it's a single sentence.
a path through the wilderness of days to come,
and the gloomy splendor of misery like a bird
whose song can turn a forest to stone,
and the imminent joys on branches that vanish,
the hours of light pecked away by the birds,
and the omens that slip past the hand,
a sudden presence like a burst of song,
like the wind singing in a burning building,
-
all is transformed, all is sacred,
every room is the center of the world,
it's still the first night, and the first day,
the world is born when two people kiss,
a drop of light from transparent juices,
the room cracks half-open like a fruit
or explodes in silence like a star,
-
the kingdom where pronouns are intertwined
-
I walk through the streets of myself
under an ageless sun, and by my side
you walk like a tree, you walk like a river,
and talk to me like the course of a river,
you grow like wheat between my hands,
you throb like a squirrel between my hands,
you fly like a thousand birds, and your laugh
is like the spray of the sea, your head
is a star between my hands, the world
grows green again when you smile,
a path through the wilderness of days to come,
and the gloomy splendor of misery like a bird
whose song can turn a forest to stone,
and the imminent joys on branches that vanish,
the hours of light pecked away by the birds,
and the omens that slip past the hand,
a sudden presence like a burst of song,
like the wind singing in a burning building,
-
all is transformed, all is sacred,
every room is the center of the world,
it's still the first night, and the first day,
the world is born when two people kiss,
a drop of light from transparent juices,
the room cracks half-open like a fruit
or explodes in silence like a star,
-
the kingdom where pronouns are intertwined
-
I walk through the streets of myself
under an ageless sun, and by my side
you walk like a tree, you walk like a river,
and talk to me like the course of a river,
you grow like wheat between my hands,
you throb like a squirrel between my hands,
you fly like a thousand birds, and your laugh
is like the spray of the sea, your head
is a star between my hands, the world
grows green again when you smile,
May 15, 2017
While I was reading Sunstone, I kept thinking about physics, about the fact that if one were to ride around on a light ray, there would be no time since light is everywhere at once. Only in our Earthbound rest frame do we perceive life through the lens of time; thus, as it seems to me, Sunstone is a personification of Time of what it's like to look at life from Time's point of view.
June 19, 2019
... و ما به یگانگی از دست رفتهما� مینگریم�
به انزوای محض انسان بودن،
به شکوه انسان بودن،
شکوه نان را قسمت کردن، آفتاب را و مرگ را قسمت کردن،
معجزه� از یاد رفته� زنده بودن.
به انزوای محض انسان بودن،
به شکوه انسان بودن،
شکوه نان را قسمت کردن، آفتاب را و مرگ را قسمت کردن،
معجزه� از یاد رفته� زنده بودن.
January 28, 2023
Με ένα εξαιρετικό περίβλημα από το εξώφυλλο, την ποιητική εισαγωγή του μεταφραστή, το ισπανικό πρωτότυπο, την επιλογική ανάλυση του Περέ Ζιμφερρέρ και το χρονολόγιο βίου και έργου του Πας, η έκδοση (στα υψηλά κριτήρια του Gutenberg) βοηθά την ανάδειξη και την κατανόηση ενός κλασικού ποιήματος του 20ού αιώνα –κ� αφήνω το πιο σημαντικό, την όμορφη μετάφραση του Κουτσουρέλη (που σε αρκετά σημεία μού φαίνεται ότι δίνει καλύτερες λύσεις από την παλαιότερη μετάφραση του Γιώργου Μακρή)!
Ένα ποίημα ποταμός, 590 στίχοι ασταμάτητοι χωρίς τελεία στην κύκλια οδό τους, που σημαίνει την ενότητά τους πρώτα με στίχους που ίδιοι ανοίγουν και κλείνουν το ποίημα (που κλείνει με διπλή τελεία) –ηρακλείτεια� έντασης αλλά και εναρμόνισης των διεστώτων ζευγών (ανθρωπολογικών, χρονικών, φυσικών, οντολογικών). Εξαπλώνεται στην απειρότητα ενός χώρου που θυμίζει τον κόκκο άμμου του Blake και έρχεται κι επανέρχεται στην ακατάπαυστη ροή, όπου η στιγμή μνημειώνει την αιωνιότητα.
«Στους διαδρόμους της ατέλευτης μνήμης» τρέχουν εικόνες που παροντοποιούνται και φτιάχνουν το ποίημα –που επανευρίσκει τον χρόνο, συμφύροντας τα επίπεδά του και γεγονότα και πρόσωπα ιστορικά: τον Αγαμέμνονα, την Κασσάνδρα, τον Σωκράτη, τον Βρούτο, τον Λίνκολν, τον Ισπανικό Εμφύλιο, τον Τρότσκυ αλλά και το αρχέγονο δίδυμο του χαμού, τον Κάιν-Άβελ. Πρόσωπα που ονομάζονται, μυθικά και πραγματικά, με τα προσωπεία τους να είναι ταυτόχρονα ένα. Κι ένα εγώ που απευθύνεται στο ένα πρόσωπο με τα πολλά ονόματα, στον Ένα αγαπημένο –σα� να είναι ο ενδιάμεσος, ανάμεσα στην ανθρωπότητα και στη φύση, σαν νάναι ένα μυστικός λόγος, γήινος και αισθησιακός ταυτόχρονα. Γυναικείες μορφές εμφανίζονται, δεν μοιάζει τίποτε σταθερό, η Μαρία, η Περσεφόνη και η Ελοϊζα� Κι όμως, τίποτε δεν συμβαίνει («δεν τρέχει τίποτε, το μάτι του ήλιου/ μονάχα παίζει, κίνηση καμία/ ή λύτρωση» (489-91), μόνο ο θάνατος για πάντα...
Είναι ερωτικός λόγος, καυτός στην πέτρα της υπομονής αλλά με ήλιο διάχυτο και τη διαφάνεια των πραγμάτων (θυμίζοντας κάποτε Ελύτη), αλλά να το πούμε ερωτικό ποίημα; Βέβαια, ο Κορτάσαρ κάτι παραπάνω ξέρει που το ονομάζει το «ωραιότερο ερωτικό ποίημα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας». Ωστόσο κι αυτή η κρίση δεν σημαίνει ότι είναι μόνο αυτό! Ίσως να το ταξινομούσαμε περιοριστικά έτσι –εκτό� εάν θυμηθούμε τον Πρωταρχικό και Ποιητικό Έρωτα ενός Πρώτου Κινούντος, και το αντικρυστό μηδέν (έρως και θάνατος).
Είναι στοχαστικός λόγος, είναι το γυμνό σώμα και η ψυχή που ατελεύτητα περιπλανιούνται και πλανώνται στον χώρο και τον χρόνο, χωρίς να αρκούνται σε μια αισθητική ή αισθησιακή ζωή, αλλά να το πούμε φιλοσοφικό ποίημα; Ίσως έτσι πάλι να το περιορίζαμε. Η Ηλιόπετα δεν έχει τους «συλλογισμούς» των Τεσσάρων Κουαρτέτων, αλλά πραγματώνει τον στίχο τους «στο τέλος μου είναι η αρχή μου», ούτε έχει τον πρόδηλο κοσμολογικό συμβολισμό μιας Νεαρής Μοίρας, αλλά πάλι ο ήλιος κυριαρχεί στο σώμα και στον θάνατο.
Σε τέτοια ποιήματα με παραπέμπει η ανάγνωσή της, κι αυτό μου δείχνει πόσο υψηλή παρέα κάνει η Ηλιόπετα με τον Έλιοτ και τον Βαλερύ, αλλά και με τον Ρίλκε και τους μυστικούς. Κορυφαίο δείγμα οντολογικής ποίησης: γιατί είμαι αυτός που είμαι μόνο μέσω των άλλων, αναγνωρίζοντας σ� αυτούς τον εαυτό μου και ακεραιώνοντάς τον χάρη σ� αυτούς –κα� σε αυτούς τον επιστρέφω, και «αλλάζει ο κόσμος/ οι δυό τους σαν γνωρίζονται απ� τα μάτια» (374-5)!
(για όσους προτιμούν την έμφαση στον ερωτισμό του ποιήματος: )
Μερικοί στίχοι:
Μιά παρουσία σάν ἔξαφν� τραγούδι,
δυό μάτια πού τόν κόσμο μετεωρίζουν
μ' ὅλ� τά πέλαγα καί τά βουνά του,
σῶμ� ἀπό φῶ� πού φίλτραρε � ἀχάτης...
ντυμένη μέ τῶ� πόθων μου τό χρῶμ�,
περν� ἀπ' τά μάτια σου σάν ἀπό κρήνη,
μέσα τους πίνουν ὄνειρ� ο� τίγρεις,
περν� ἀπ' τήν ὄψ� σου σάν σέ σελήνη,
καθώς τό σύννεφο ἀπ' τούς στοχασμούς σου,
περν� ἀπ' τό σῶμ� σου σάν ἀπό δάσος,
στούς αἰχμηρού� σου λογισμούς βαδίζω...
�..
μάχη εἶνα� � ἀγάπη, ὅτα� δυό φιλιοῦντα�
ἀλλάζει � κόσμος, παίρνουν σάρκα ο� πόθοι,
� σκέψη παίρνει σάρκα καί στο� σκλάβου
τούς ὥμου� βγαίνουνε φτερά, ἀληθεύει
� κόσμος, τό κρασί κρασί 'ναι πάλι
καί τό νερό νερό, ψωμί μέ γεύση,
μάχη εἶνα� � ἀγάπη, σάν ν' ἀνοίγεις πόρτες
καί παύεις νά 'σαι ἕνα� ἀκόμη ἴσκιο�,
ἐγκάθειρκτο� μ' αἰώνιε� ἁλυσίδε�
σ' ἀπρόσωπο δυνάστη.
ἀγάπη 'ναι νά ἐκδύει� τ' ὄνομ� σου...
�..
δέν εἶ�' ποτέ � ζωή δική μας, εἶνα�
ἄλλω�, δέν εἶνα� κανενός, ὅλο� εἴμαστ�
� ζωή --
γιά νά 'μαι ἐγ� πρέπει νά εἶμα� ἄλλο�,
νά βγ� ἀπ' τό ἐγ�, νά μέ ζητήσω σ' ἄλλου�,
τούς ἄλλου� πού δέν εἶνα� ἄ� δέν υπάρχω...
πάντα � ζωή εἶνα� ἄλλ�, ἀλλο�, πιό πέρα,
πέρ' ἀπό ἐσέν� � ἐμέν�, πάντα ὁρίζοντα�,
ζωή πού μᾶ� ποθε� καί μᾶ� διχάζει,
μᾶ� δίνει πρόσωπο καί τό τσακίζει,
πείνα το� εἶνα�"
�.
τά ὄνειρ� κοιμήθηκα τῆ� πέτρας
πού ὄνειρ� δέν βλέπει, τό αἷμ� μου ἄκουσ�
στῆ� πέτρας τόν καιρό δέσμιο νά ψάλλει
ἕν� πρός ἕν� τά ὀχυρά λυγίζαν
στά τείχη ὅλε� ο� πύλες καταρρέαν
καί κούρσευε τό μέτωπό μου � ἥλιο�
βίαζε τά κλειστά τά βλέφαρά μου
τό εἷνα� μου ἀπ'τή φλούδα του ἀποσποῦσ�
μέ ἅρπαζε ἀπό μένα μέ τραβοῦσ�
ἀπό τόν βάρβαρο ὕπνο αἰώνω� πέτρας
καί το� εἰδώλο� του ἀνάσταινε � μαγεία."
ΥΓ. Ο "Κώστας", το ποίημα για τον φίλο του ποιητή Κώστα Παπαϊωάννου, που ήρθε "ἀπό τὴ� Ἑλλάδ�, ἀπ' τήν ἐξέγερσ� κι ἀπό τή φυλακή", "ἕνα� Ἕλληνα� οἰκουμενικό� το� Παρισιο�, μέ τό ἕν� πόδι στή Βακτριανή καί τό ἄλλ� στούς Δελφούς", δεν μπορεί παρά να συγκινήσει όποιους γνώρισαν πνευματικά τον Παπαϊωάννου ως έναν μαχητικό αντι-ολοκληρωτικό διανοούμενο, πρώτα στην προδρομική και μοναχική ανάλυσή του στην περίφημη Γένεση του ολοκληρωτισμού.
Ένα ποίημα ποταμός, 590 στίχοι ασταμάτητοι χωρίς τελεία στην κύκλια οδό τους, που σημαίνει την ενότητά τους πρώτα με στίχους που ίδιοι ανοίγουν και κλείνουν το ποίημα (που κλείνει με διπλή τελεία) –ηρακλείτεια� έντασης αλλά και εναρμόνισης των διεστώτων ζευγών (ανθρωπολογικών, χρονικών, φυσικών, οντολογικών). Εξαπλώνεται στην απειρότητα ενός χώρου που θυμίζει τον κόκκο άμμου του Blake και έρχεται κι επανέρχεται στην ακατάπαυστη ροή, όπου η στιγμή μνημειώνει την αιωνιότητα.
«Στους διαδρόμους της ατέλευτης μνήμης» τρέχουν εικόνες που παροντοποιούνται και φτιάχνουν το ποίημα –που επανευρίσκει τον χρόνο, συμφύροντας τα επίπεδά του και γεγονότα και πρόσωπα ιστορικά: τον Αγαμέμνονα, την Κασσάνδρα, τον Σωκράτη, τον Βρούτο, τον Λίνκολν, τον Ισπανικό Εμφύλιο, τον Τρότσκυ αλλά και το αρχέγονο δίδυμο του χαμού, τον Κάιν-Άβελ. Πρόσωπα που ονομάζονται, μυθικά και πραγματικά, με τα προσωπεία τους να είναι ταυτόχρονα ένα. Κι ένα εγώ που απευθύνεται στο ένα πρόσωπο με τα πολλά ονόματα, στον Ένα αγαπημένο –σα� να είναι ο ενδιάμεσος, ανάμεσα στην ανθρωπότητα και στη φύση, σαν νάναι ένα μυστικός λόγος, γήινος και αισθησιακός ταυτόχρονα. Γυναικείες μορφές εμφανίζονται, δεν μοιάζει τίποτε σταθερό, η Μαρία, η Περσεφόνη και η Ελοϊζα� Κι όμως, τίποτε δεν συμβαίνει («δεν τρέχει τίποτε, το μάτι του ήλιου/ μονάχα παίζει, κίνηση καμία/ ή λύτρωση» (489-91), μόνο ο θάνατος για πάντα...
Είναι ερωτικός λόγος, καυτός στην πέτρα της υπομονής αλλά με ήλιο διάχυτο και τη διαφάνεια των πραγμάτων (θυμίζοντας κάποτε Ελύτη), αλλά να το πούμε ερωτικό ποίημα; Βέβαια, ο Κορτάσαρ κάτι παραπάνω ξέρει που το ονομάζει το «ωραιότερο ερωτικό ποίημα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας». Ωστόσο κι αυτή η κρίση δεν σημαίνει ότι είναι μόνο αυτό! Ίσως να το ταξινομούσαμε περιοριστικά έτσι –εκτό� εάν θυμηθούμε τον Πρωταρχικό και Ποιητικό Έρωτα ενός Πρώτου Κινούντος, και το αντικρυστό μηδέν (έρως και θάνατος).
Είναι στοχαστικός λόγος, είναι το γυμνό σώμα και η ψυχή που ατελεύτητα περιπλανιούνται και πλανώνται στον χώρο και τον χρόνο, χωρίς να αρκούνται σε μια αισθητική ή αισθησιακή ζωή, αλλά να το πούμε φιλοσοφικό ποίημα; Ίσως έτσι πάλι να το περιορίζαμε. Η Ηλιόπετα δεν έχει τους «συλλογισμούς» των Τεσσάρων Κουαρτέτων, αλλά πραγματώνει τον στίχο τους «στο τέλος μου είναι η αρχή μου», ούτε έχει τον πρόδηλο κοσμολογικό συμβολισμό μιας Νεαρής Μοίρας, αλλά πάλι ο ήλιος κυριαρχεί στο σώμα και στον θάνατο.
Σε τέτοια ποιήματα με παραπέμπει η ανάγνωσή της, κι αυτό μου δείχνει πόσο υψηλή παρέα κάνει η Ηλιόπετα με τον Έλιοτ και τον Βαλερύ, αλλά και με τον Ρίλκε και τους μυστικούς. Κορυφαίο δείγμα οντολογικής ποίησης: γιατί είμαι αυτός που είμαι μόνο μέσω των άλλων, αναγνωρίζοντας σ� αυτούς τον εαυτό μου και ακεραιώνοντάς τον χάρη σ� αυτούς –κα� σε αυτούς τον επιστρέφω, και «αλλάζει ο κόσμος/ οι δυό τους σαν γνωρίζονται απ� τα μάτια» (374-5)!
(για όσους προτιμούν την έμφαση στον ερωτισμό του ποιήματος: )
Μερικοί στίχοι:
Μιά παρουσία σάν ἔξαφν� τραγούδι,
δυό μάτια πού τόν κόσμο μετεωρίζουν
μ' ὅλ� τά πέλαγα καί τά βουνά του,
σῶμ� ἀπό φῶ� πού φίλτραρε � ἀχάτης...
ντυμένη μέ τῶ� πόθων μου τό χρῶμ�,
περν� ἀπ' τά μάτια σου σάν ἀπό κρήνη,
μέσα τους πίνουν ὄνειρ� ο� τίγρεις,
περν� ἀπ' τήν ὄψ� σου σάν σέ σελήνη,
καθώς τό σύννεφο ἀπ' τούς στοχασμούς σου,
περν� ἀπ' τό σῶμ� σου σάν ἀπό δάσος,
στούς αἰχμηρού� σου λογισμούς βαδίζω...
�..
μάχη εἶνα� � ἀγάπη, ὅτα� δυό φιλιοῦντα�
ἀλλάζει � κόσμος, παίρνουν σάρκα ο� πόθοι,
� σκέψη παίρνει σάρκα καί στο� σκλάβου
τούς ὥμου� βγαίνουνε φτερά, ἀληθεύει
� κόσμος, τό κρασί κρασί 'ναι πάλι
καί τό νερό νερό, ψωμί μέ γεύση,
μάχη εἶνα� � ἀγάπη, σάν ν' ἀνοίγεις πόρτες
καί παύεις νά 'σαι ἕνα� ἀκόμη ἴσκιο�,
ἐγκάθειρκτο� μ' αἰώνιε� ἁλυσίδε�
σ' ἀπρόσωπο δυνάστη.
ἀγάπη 'ναι νά ἐκδύει� τ' ὄνομ� σου...
�..
δέν εἶ�' ποτέ � ζωή δική μας, εἶνα�
ἄλλω�, δέν εἶνα� κανενός, ὅλο� εἴμαστ�
� ζωή --
γιά νά 'μαι ἐγ� πρέπει νά εἶμα� ἄλλο�,
νά βγ� ἀπ' τό ἐγ�, νά μέ ζητήσω σ' ἄλλου�,
τούς ἄλλου� πού δέν εἶνα� ἄ� δέν υπάρχω...
πάντα � ζωή εἶνα� ἄλλ�, ἀλλο�, πιό πέρα,
πέρ' ἀπό ἐσέν� � ἐμέν�, πάντα ὁρίζοντα�,
ζωή πού μᾶ� ποθε� καί μᾶ� διχάζει,
μᾶ� δίνει πρόσωπο καί τό τσακίζει,
πείνα το� εἶνα�"
�.
τά ὄνειρ� κοιμήθηκα τῆ� πέτρας
πού ὄνειρ� δέν βλέπει, τό αἷμ� μου ἄκουσ�
στῆ� πέτρας τόν καιρό δέσμιο νά ψάλλει
ἕν� πρός ἕν� τά ὀχυρά λυγίζαν
στά τείχη ὅλε� ο� πύλες καταρρέαν
καί κούρσευε τό μέτωπό μου � ἥλιο�
βίαζε τά κλειστά τά βλέφαρά μου
τό εἷνα� μου ἀπ'τή φλούδα του ἀποσποῦσ�
μέ ἅρπαζε ἀπό μένα μέ τραβοῦσ�
ἀπό τόν βάρβαρο ὕπνο αἰώνω� πέτρας
καί το� εἰδώλο� του ἀνάσταινε � μαγεία."
ΥΓ. Ο "Κώστας", το ποίημα για τον φίλο του ποιητή Κώστα Παπαϊωάννου, που ήρθε "ἀπό τὴ� Ἑλλάδ�, ἀπ' τήν ἐξέγερσ� κι ἀπό τή φυλακή", "ἕνα� Ἕλληνα� οἰκουμενικό� το� Παρισιο�, μέ τό ἕν� πόδι στή Βακτριανή καί τό ἄλλ� στούς Δελφούς", δεν μπορεί παρά να συγκινήσει όποιους γνώρισαν πνευματικά τον Παπαϊωάννου ως έναν μαχητικό αντι-ολοκληρωτικό διανοούμενο, πρώτα στην προδρομική και μοναχική ανάλυσή του στην περίφημη Γένεση του ολοκληρωτισμού.
January 11, 2017
سنگ به معنای تامل, سکوت, صبر و در تضاد است با حرکت . خورشید هم نمادیست عرفانی
در شعر هم میگوید کسی در دنیایی که انسان ذاتا همیشه در آن تنهاست, نمیتواند مکمل دیگری باشد مگر اینکه یاد بگیرد چطور میشود دیگری را ورای جسم و مناسبات روزمره دوست داشت.
"من" نمی تواند معنایی مفرد و بی پیوند با" تو" داشته باشد.
من ، نیستم منی در کار نیست ما همیشه ماییم...
زندگی به راستی هرگز آن ما نیست
همیشه از آن دیگران است
زندگی آن هیچ کس نیست
ما همه خود زندگی ایم
نان خورشید برای دیگران
دیگرانی که ماییم
وقتی من هستم که دیگری باشم
کرده هایم بیش تر آن من است
آن گاه که آن دیگران است
برای اینکه من باشم.باید دیگری باشم
خویشتن را ترک می گویم
و خود را
در دیگران می جویم
دیگرانی که نیستند
چون من نباشم
دیگران کل هستی را به من باز می دهند
من ، نیستم منی در کار نیست ما همیشه ماییم
اکتاویو پاز �
در شعر هم میگوید کسی در دنیایی که انسان ذاتا همیشه در آن تنهاست, نمیتواند مکمل دیگری باشد مگر اینکه یاد بگیرد چطور میشود دیگری را ورای جسم و مناسبات روزمره دوست داشت.
"من" نمی تواند معنایی مفرد و بی پیوند با" تو" داشته باشد.
من ، نیستم منی در کار نیست ما همیشه ماییم...
زندگی به راستی هرگز آن ما نیست
همیشه از آن دیگران است
زندگی آن هیچ کس نیست
ما همه خود زندگی ایم
نان خورشید برای دیگران
دیگرانی که ماییم
وقتی من هستم که دیگری باشم
کرده هایم بیش تر آن من است
آن گاه که آن دیگران است
برای اینکه من باشم.باید دیگری باشم
خویشتن را ترک می گویم
و خود را
در دیگران می جویم
دیگرانی که نیستند
چون من نباشم
دیگران کل هستی را به من باز می دهند
من ، نیستم منی در کار نیست ما همیشه ماییم
اکتاویو پاز �
January 14, 2021
I travel your length, like a river,
I travel your body, like a forest,
like a mountain path that ends at a cliff
I travel along the edge of your thoughts,
and my shadow falls from your white forehead,
my shadow shatters, and I gather the pieces
and go on with no body, groping my way,
the endless corridors of memory, the doors
that open into an empty room
where all the summers have come to rot,
jewels of thirst burn at its depths,
the face that vanishes upon recall
the hand that crumbles at my touch,
the hair spun by a mob of spiders
over the smiles of years ago,
setting out from my forehead, I search,
I search without finding, search through a moment,
a face of storm and lightning-flashes
racing through the trees of night,
a face of rain in a darkened garden,
relentless water that flows by my side,
August 6, 2014
کتاب را میرعلائی ترجمه میکن� و در جمع جنگ اصفهان بررسی میشود� البته کمی دیر، چرا که خودش هم موافق میشو� با نظر جمع بر اینکه نیمه� دوم کتاب را نه به قدرت نیمه� اول آن ترجمه کرده، با این حال از بهترین ترجمهها� شعر به فارسیس�
August 29, 2018
Η καλύτερη ελληνική μετάφραση του υπέροχου αυτού ποιήματος. Συμπεριλαμβανόταν στην -δυστυχώς- εξαντλημένη επίτομη έκδοση όλων των Γραπτών του Γιώργου Β. Μακρή, που κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις της Εστίας. Σπουδαίο βιβλίο. Ελπίζω να το ξαναδούμε σύντομα στα ράφια μας.
July 4, 2008
Sun Stone: Words capture the soul->
اين شعر را بيش از ده بار خوانده ام و بخش هايي از آن را حفظ كرده ام و هنوز چيز زيادي از آن دستگيرم نشده با اين همه سنگ آفتاب با ترجمه ي ناب احمد ميرعلايي يكي از زيباترين و تاثيرگذارترين اشعار ترجمه ايست كه به آن برخورده ام
در اين شعر غرق مي شويم و راه نجاتي نيست
پاز ما را در قعر اقيانوس ها و در فضايي بي وزن غوطه ور می کند. پاره اي از آن را ببينيد و خود قضاوت كنيد
ببری به رنگ نور ، غزالی قهوها� رنگ
که شبگردا� تعقیبش
دختری که نگاهم را دزدید
بر نرده� مهتابی از باران سبز خم شده بود
چهره� بیشما� دوشیزه
نامت را فراموش کردها� ، ملوسینا
لورا، ایزابل، پرسه فونه، ماری
تو همه� چهرههای� و هیچی� از آنان
تو همه ساعاتی و هیچی� از آنه�
درخت و ابر ترا همانندند
تو همه� پرندگانی و یک ستاره� تنها
تو لبه� شمشیری
تو آن جام خونی که جلاد بر سر دست میبر�
آن پیچکی که پیش میرود� روح را در آغوش
ریشهک� میکند� و آن را از خود جدایش میساز�
اين شعر را بيش از ده بار خوانده ام و بخش هايي از آن را حفظ كرده ام و هنوز چيز زيادي از آن دستگيرم نشده با اين همه سنگ آفتاب با ترجمه ي ناب احمد ميرعلايي يكي از زيباترين و تاثيرگذارترين اشعار ترجمه ايست كه به آن برخورده ام
در اين شعر غرق مي شويم و راه نجاتي نيست
پاز ما را در قعر اقيانوس ها و در فضايي بي وزن غوطه ور می کند. پاره اي از آن را ببينيد و خود قضاوت كنيد
ببری به رنگ نور ، غزالی قهوها� رنگ
که شبگردا� تعقیبش
دختری که نگاهم را دزدید
بر نرده� مهتابی از باران سبز خم شده بود
چهره� بیشما� دوشیزه
نامت را فراموش کردها� ، ملوسینا
لورا، ایزابل، پرسه فونه، ماری
تو همه� چهرههای� و هیچی� از آنان
تو همه ساعاتی و هیچی� از آنه�
درخت و ابر ترا همانندند
تو همه� پرندگانی و یک ستاره� تنها
تو لبه� شمشیری
تو آن جام خونی که جلاد بر سر دست میبر�
آن پیچکی که پیش میرود� روح را در آغوش
ریشهک� میکند� و آن را از خود جدایش میساز�
February 9, 2024
"Sun Stone" is a complex poem that delves into the Aztec calendar, spirituality, and the cyclical nature of time. In this work, Paz explores the layers of Mexican identity and history, using the image of the sun stone—an ancient Aztec artifact—as a metaphor for the fusion of past and present, life and death. He contemplates the cosmic forces at play in the universe, as well as the human quest for meaning and connection within the vastness of existence. The poem is rich with symbolism and evocative language, inviting readers to ponder the mysteries of life and the interplay between light and darkness, creation and destruction.
Read
January 4, 2014من از میان چشمانت میگذر� بدان سان که از میان آب،
چشمانی که ببرها
برای نوشیدن رویا به کنارش میآین�
و مرغان زرینپ� در آن خاکستر میشوند�
از پیشانیا� میگذر�
آنچنا� که از قرصِ ماه،
و از میان اندیشها� آنچنا� که از پنبهها� ابر،
و از بطنت چونان که از رویا،
ذرتزا� دامنت میخرام� و میخواند�
دامنی از بلور و آب
لبان و طره� گیس و نگاهت،
شبانهرو� میبار� و سینها� را
-به سرانگشتانی از آب- میگشایی�
چشمانم را با لبانی از آب میبند�
در استخوانم میباری�
و درختی مایع به اعماق سینها� ریشه[ای از آب] میده�..
چشمانی که ببرها
برای نوشیدن رویا به کنارش میآین�
و مرغان زرینپ� در آن خاکستر میشوند�
از پیشانیا� میگذر�
آنچنا� که از قرصِ ماه،
و از میان اندیشها� آنچنا� که از پنبهها� ابر،
و از بطنت چونان که از رویا،
ذرتزا� دامنت میخرام� و میخواند�
دامنی از بلور و آب
لبان و طره� گیس و نگاهت،
شبانهرو� میبار� و سینها� را
-به سرانگشتانی از آب- میگشایی�
چشمانم را با لبانی از آب میبند�
در استخوانم میباری�
و درختی مایع به اعماق سینها� ریشه[ای از آب] میده�..
May 17, 2010
This book was ecstatic, word for word. The steady visuals and run-ons keep your eyes glued to every line in every passage, bringing all of the imagery and emotion into the forefront of your mind. For me, this was the exact same experience as reading Whitman for the first time. It's an orgiastic frenzy of love, life, and experience and it completely renewed my faith in poetry. Loved it. Go read it on the side of a mountain like I did. Highly suggested!
February 13, 2018
Την Πέτρα του ήλιου, τη γνώρισα αποσπασματικά μέσα από το τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου, αλλά εδώ, όλα τα κομμάτια του παζ(λ) μπήκαν στη σειρά.
Η συγκεκριμένη έκδοση περιέχει και το ποίημα 'Σαλαμάνδρα'.
Η συγκεκριμένη έκδοση περιέχει και το ποίημα 'Σαλαμάνδρα'.
November 27, 2023
Nada de lo que yo pueda decir podría bastar para expresar la inconmensurable belleza de este poema así que ni siquiera lo voy a intentar. Léanlo.
August 22, 2024
mīlu, mīlu, mīlu
izcils breakup krājums
lai arī dzīvē šādi nejūtos, es tik lieliski saprotu, ko viņš tur raksta. un tiešām - tik nevainojami raksta!
izcils breakup krājums
lai arī dzīvē šādi nejūtos, es tik lieliski saprotu, ko viņš tur raksta. un tiešām - tik nevainojami raksta!
September 6, 2023
چون اندیشهٔ من عریان میرو�: پیچک آویخته از پرتگاه خوابناک.
January 13, 2023
هنگامی که بدنها� عریان به هم میرسن�
انسانه� از زمان میگریزن�
و زخمناپذی� میشون�
«سنگ آفتاب» عنوان یک گزیدهاشعا� از «اوکتاویو پاز» شاعر مشهور مکزیکی است که توسط «احمد میرعلایی» ترجمه شده است. (یا شاید هم، «ترجمه شده بود». وقتی شاعر مرده و مترجم هم کشته شده است، فعله� حوصله� آمدن به زمان حال را ندارند و باید کلی چانه زد و با بدبختی قانعشان کرد تأثیر یک اثر هنری، با مرگ هنرمند تمام نمیشو� پس لطفاً بیایند و ماضی نباشند.)
نسخها� که من خواندم، چاپ سال ۱۳۵۲ است با انتشارات زمان. کتاب علاوه بر مقدمه� کوتاهی درباره� شاعر و شعر بلند سنگ آفتاب، شش تا از شعرهای دیگر او را هم در برمیگیر�.
پاز همچنین در سال ۱۹۹۰ نوبل ادبی را برای قدردانی از زحماتش پیرامون پنجاه سال تلاش برای شعر و ادبیات مکزیک، برنده شده است.
به نظرم مضمونها� پررنگ در این اشعار و بهخصو� سنگ آفتاب که طولانیترین� و درخشانترینشا� است، جنگ، انسانیت، عشق و زمان هستند. بهخصو� روی عشق و زمان تاکید دارم چرا که بسیاری از تصاویر زیبا و کشف و اتفاقها� درون اشعار، بر پایهی� شکافتن این دو مضمون ایجاد شدهان�. چند نمونها� که دوست داشتها� را در اینجا میآور�:
«آنگا� زمان بادبزنش را محکم به دست میگیر�
و� در پشت تصویرهایش چیزی تکان نمیخور�
لحظه در خویش فرو میجه� و شناور میشود�
«اکنون آن لحظه فرا میرس�
به آرامی میآماس�
به درون لحظه� دیگر میترک� و آن لحظه بیدرن� ناپدید میشود�
«دوست داشتن جنگ است
اگر دو تن یکدیگر را در آغوش کشند،
جهان� دگرگون میشود� هوسه� گوشت میگیرند�
اندیشهه� گوشت میگیرند�
بر شانهها� اسیران، باله� جوانه میزنند�
«تو دیگر سایها� شمارهدا� نیستی
که اربابی بیچهر� به زنجیرهای جاودان
محکومت کند»
«این ما نیستیم که زندگی میکنی�
این� زمان است که ما را میزیَد�
پاز بهخصو� از اسطورهها� مثلاً یونانی و ارجاعات برونمتن� به افسانهه� هم خیلی در اشعارش بهره گرفته و در جاهایی، میشو� گفت شعرها فضایی داستانگون� و روایی به خودشان میگیرن� که از جذابیتهایشا� است.
فضای اشعار، از نظر حسی غم، شادی، غرور و تلخی را به خواننده منتقل میکن� و بهخصو� در برخی سطرها، برای مخاطب ایرانی آشنا با فروغ، تداعی اشعار او هستند یا لااقل، من چنین حسی داشتم. نمیدان� این خاصیت کشف و اتفاقها� مشابه است یا ترجمه� میرعلایی و تلاشش برای نزدیکت� کردن شعر پاز به ساختار آشناتر شعر آزاد فارسی. اما در هر صورت، چیز اذیتکنندها� نیست و برعکس، دلچسب هم هست.
من خواندن این گزیدهی� کمحج� را پیشنهاد میکن� و برای خودم هم متأسفم که جز شعرهای پراکنده� اینجا و آنجا، هیچوق� سعی نکرده� بودم مجموعها� از او را بخوانم.
و از بیخواب� دم� صبح چهارشنبه متشکرم که سنگ آفتاب را از فایلها� قدیمیا� کشید بیرون و گذاشت سر راهم.
انسانه� از زمان میگریزن�
و زخمناپذی� میشون�
«سنگ آفتاب» عنوان یک گزیدهاشعا� از «اوکتاویو پاز» شاعر مشهور مکزیکی است که توسط «احمد میرعلایی» ترجمه شده است. (یا شاید هم، «ترجمه شده بود». وقتی شاعر مرده و مترجم هم کشته شده است، فعله� حوصله� آمدن به زمان حال را ندارند و باید کلی چانه زد و با بدبختی قانعشان کرد تأثیر یک اثر هنری، با مرگ هنرمند تمام نمیشو� پس لطفاً بیایند و ماضی نباشند.)
نسخها� که من خواندم، چاپ سال ۱۳۵۲ است با انتشارات زمان. کتاب علاوه بر مقدمه� کوتاهی درباره� شاعر و شعر بلند سنگ آفتاب، شش تا از شعرهای دیگر او را هم در برمیگیر�.
پاز همچنین در سال ۱۹۹۰ نوبل ادبی را برای قدردانی از زحماتش پیرامون پنجاه سال تلاش برای شعر و ادبیات مکزیک، برنده شده است.
به نظرم مضمونها� پررنگ در این اشعار و بهخصو� سنگ آفتاب که طولانیترین� و درخشانترینشا� است، جنگ، انسانیت، عشق و زمان هستند. بهخصو� روی عشق و زمان تاکید دارم چرا که بسیاری از تصاویر زیبا و کشف و اتفاقها� درون اشعار، بر پایهی� شکافتن این دو مضمون ایجاد شدهان�. چند نمونها� که دوست داشتها� را در اینجا میآور�:
«آنگا� زمان بادبزنش را محکم به دست میگیر�
و� در پشت تصویرهایش چیزی تکان نمیخور�
لحظه در خویش فرو میجه� و شناور میشود�
«اکنون آن لحظه فرا میرس�
به آرامی میآماس�
به درون لحظه� دیگر میترک� و آن لحظه بیدرن� ناپدید میشود�
«دوست داشتن جنگ است
اگر دو تن یکدیگر را در آغوش کشند،
جهان� دگرگون میشود� هوسه� گوشت میگیرند�
اندیشهه� گوشت میگیرند�
بر شانهها� اسیران، باله� جوانه میزنند�
«تو دیگر سایها� شمارهدا� نیستی
که اربابی بیچهر� به زنجیرهای جاودان
محکومت کند»
«این ما نیستیم که زندگی میکنی�
این� زمان است که ما را میزیَد�
پاز بهخصو� از اسطورهها� مثلاً یونانی و ارجاعات برونمتن� به افسانهه� هم خیلی در اشعارش بهره گرفته و در جاهایی، میشو� گفت شعرها فضایی داستانگون� و روایی به خودشان میگیرن� که از جذابیتهایشا� است.
فضای اشعار، از نظر حسی غم، شادی، غرور و تلخی را به خواننده منتقل میکن� و بهخصو� در برخی سطرها، برای مخاطب ایرانی آشنا با فروغ، تداعی اشعار او هستند یا لااقل، من چنین حسی داشتم. نمیدان� این خاصیت کشف و اتفاقها� مشابه است یا ترجمه� میرعلایی و تلاشش برای نزدیکت� کردن شعر پاز به ساختار آشناتر شعر آزاد فارسی. اما در هر صورت، چیز اذیتکنندها� نیست و برعکس، دلچسب هم هست.
من خواندن این گزیدهی� کمحج� را پیشنهاد میکن� و برای خودم هم متأسفم که جز شعرهای پراکنده� اینجا و آنجا، هیچوق� سعی نکرده� بودم مجموعها� از او را بخوانم.
و از بیخواب� دم� صبح چهارشنبه متشکرم که سنگ آفتاب را از فایلها� قدیمیا� کشید بیرون و گذاشت سر راهم.
Displaying 1 - 30 of 145 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.