What do you think?
Rate this book
حلاج الأسرار
اخبار و اشعار
- GenresPoetry
220 pages, Paperback
First published January 1, 2014
10 people are currently reading
222 people want to read
About the author
Mansur al-Hallaj
25books83followersMansur al-Hallaj (Arabic: ابو المغيث الحسين بن منصور الحلاج� Abū 'l-Muġī� Al-Ḥusayn bin Manṣūr al-Ḥallāğ; Persian: منصور حلاج� Mansūr-e Ḥallāj) (c. 858 � March 26, 922) (Hijri c. 244 AH � 309 AH) was a Persian mystic, revolutionary writer and teacher of Sufism, who wrote exclusively in Arabic. He is most famous for his poetry, accusation of heresy and for his execution at the orders of the Abbasid Caliph Al-Muqtadir after a long, drawn-out investigation.
Arabic
Arabic
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 18 of 18 reviews
June 29, 2019
حلاج‌الاسرار� اثر زیبائیست که نثر دشواری دارد. در برگردان شعرها از عربی، قلم بیژن الهی، شعریت اشعار را به کمال حفظ کرده و واژ‌ه‌های� جان ادبی دارند. نثر کتاب اما، با آنکه از هوای سنگین و پرتکلف سال‌ها� بی‌نشا� سده‌‌ها� آغازین هجری تنفس می‌کند� هنوز زنده است و به دشواری روایت می‌کن�. از درون‌مایه� عرفانی کار که بگذریم، کوشش بیژن الهی در تالیف این اثر، به گمانم بیشتر دلی‌س� و کمتر به اسلوب ادبی زمانه� نو مقید مانده� است. گوئی که شاعری کتابی را تنها برای خودش نوشته باشد.
June 13, 2018
حرف زدن در مورد شخصیت حسین بن منصور حلاج برای من خیلی سخت و سنگینه. و ایضا حرف زدن در مورد ارزش کار بیژن الهی در ترجمه و برگرداندن اشعاری از زبان عربی به فارسی (بصورت نظم) و طوریکه وزن و معنای اشعار ساقط نشه.
خوندن این کتاب برای من سرار لذت و تفکر بود.
در مورد حلاج:
چون شد آن حلاج بر دار،آن‌زما�
جز اناالحق می‌نرفت� بر زبان
چون زبان او همی نشناختند
چار دست و پای او انداختند
«حلاج»
گفت آن یار کزو گشت سرِ دار بلند
جرمش این بود که اسرار هویدا میکرد
«حافظ»
روزی که اناالحق به زبان می‌آور�
منصور کجا بود؟ خدا بود خدا
«ابوالخیر»
اناالحقپیوسته به حق،حق بودم.صاحب من و استاد من ابلیس و فرعون است.به آتش بترسانیدند ابلیس را،از دعوی بازنگشت.فرعون را به دریا غرق کردند،از پی دعوی بازنگشت.و به وسایط مقر نشد،لیکن گفت:«اَمنتُ انه لا اله الا الذی امنت به بنو اسرائیل»و نبینی که الله-سبحانه و تعالی- معارضه با جبرئیل کرد در شان او؟ گفت:«چرا دهانش پر رمل کردی؟»
و اگر مرا بکشند یا برآویزند یا دست و پای ببرند،از دعوی خویش بازنگردم.
اشعار:
ای تارم و ای پودم،ای غایت مقصودم
ای نطق دلاسودم،ای لکنتِ زیبایم!
ای جان که تلف شد جان تا در نگهت بستم
ای گشته کنون یکسر،مرهونِ هواهایم
نزدیک شوم،خوفی دورم کند،آشفته
آوَه چه شود کارم،از دوستیِ یارم؟
از علت من فرسود،خود جانِ اطبایم
گویند تو را درمان او باشد و جز او نیست
ای قوم،چه‌سا� باشد،خود،درد،مداوایم؟
ای غایت آمالم،ای ساکن اعلایم
هان ای فرح روحم،ای دینم و دنیایم
هرچند که رخ پوشی در پرده ی غیب از من
با دیده� دل،از دور، بر روی تو بینایم.
مگر این زمین از تو باشد تهی
که باید تو را در سماوات جست؟
به کوری نظرها کنند و تو را
نبینند و بینی نظرها به توست
به دیدِ دل آمد خداوندِ من
بگفتم که باشی؟ بگفتا توام!
اخبار:
جوانمردی دو کس را مسلم بود: احمد و ابلیس را
هرکه آزادی خواهد،بدو عبودیت پیوسته گردان
به حق اشارت به حق کردم
جفای خلق اندر تو اثر نکند،پس از آنکه حق بشناختی
بلا اوست و نعمت ازوست
ولله که من سِر آشکارا نکردم! و حقا که میان بلا و نعمت او،فرق نکردم
و مرا بکشند و بیاویزند و مرا بسوزانند و مرا برگیرند.صافیات من ذاریات شود.آنگه در لجه جاریات اندازند(رود دجله).هر ذره‌ا� که از آن بیرون آید،عظیم‌ت� باشد از راسیات.
حسین منصور را پرسیدند:تو بر کدام مذهبی؟ گفت: من بر مذهب خدایم.
منکری حسین منصور را معارضه کرد،گفت:دعوی پیغمبری میکنی؟ گفت:اُف بر تو که از قدرِ من بسی وا کم میکنی.
خوندن این کتاب برای من سرار لذت و تفکر بود.
در مورد حلاج:
چون شد آن حلاج بر دار،آن‌زما�
جز اناالحق می‌نرفت� بر زبان
چون زبان او همی نشناختند
چار دست و پای او انداختند
«حلاج»
گفت آن یار کزو گشت سرِ دار بلند
جرمش این بود که اسرار هویدا میکرد
«حافظ»
روزی که اناالحق به زبان می‌آور�
منصور کجا بود؟ خدا بود خدا
«ابوالخیر»
اناالحقپیوسته به حق،حق بودم.صاحب من و استاد من ابلیس و فرعون است.به آتش بترسانیدند ابلیس را،از دعوی بازنگشت.فرعون را به دریا غرق کردند،از پی دعوی بازنگشت.و به وسایط مقر نشد،لیکن گفت:«اَمنتُ انه لا اله الا الذی امنت به بنو اسرائیل»و نبینی که الله-سبحانه و تعالی- معارضه با جبرئیل کرد در شان او؟ گفت:«چرا دهانش پر رمل کردی؟»
و اگر مرا بکشند یا برآویزند یا دست و پای ببرند،از دعوی خویش بازنگردم.
اشعار:
ای تارم و ای پودم،ای غایت مقصودم
ای نطق دلاسودم،ای لکنتِ زیبایم!
ای جان که تلف شد جان تا در نگهت بستم
ای گشته کنون یکسر،مرهونِ هواهایم
نزدیک شوم،خوفی دورم کند،آشفته
آوَه چه شود کارم،از دوستیِ یارم؟
از علت من فرسود،خود جانِ اطبایم
گویند تو را درمان او باشد و جز او نیست
ای قوم،چه‌سا� باشد،خود،درد،مداوایم؟
ای غایت آمالم،ای ساکن اعلایم
هان ای فرح روحم،ای دینم و دنیایم
هرچند که رخ پوشی در پرده ی غیب از من
با دیده� دل،از دور، بر روی تو بینایم.
مگر این زمین از تو باشد تهی
که باید تو را در سماوات جست؟
به کوری نظرها کنند و تو را
نبینند و بینی نظرها به توست
به دیدِ دل آمد خداوندِ من
بگفتم که باشی؟ بگفتا توام!
اخبار:
جوانمردی دو کس را مسلم بود: احمد و ابلیس را
هرکه آزادی خواهد،بدو عبودیت پیوسته گردان
به حق اشارت به حق کردم
جفای خلق اندر تو اثر نکند،پس از آنکه حق بشناختی
بلا اوست و نعمت ازوست
ولله که من سِر آشکارا نکردم! و حقا که میان بلا و نعمت او،فرق نکردم
و مرا بکشند و بیاویزند و مرا بسوزانند و مرا برگیرند.صافیات من ذاریات شود.آنگه در لجه جاریات اندازند(رود دجله).هر ذره‌ا� که از آن بیرون آید،عظیم‌ت� باشد از راسیات.
حسین منصور را پرسیدند:تو بر کدام مذهبی؟ گفت: من بر مذهب خدایم.
منکری حسین منصور را معارضه کرد،گفت:دعوی پیغمبری میکنی؟ گفت:اُف بر تو که از قدرِ من بسی وا کم میکنی.
October 23, 2015
اوایل کتاب هم نثر به نظرم زیادی متکلف و ثقیل بود و هم مطلب خاصی نداشت - صرفا حرفای عرفانی صد تا یه غاز! اما کم کم نثر متن به نظرم جذاب تر آمد و موارد محتوایی جالب هم درش پیدا شد
چنانک خود الهی در مقدمه گفته نباید به این اثر به عنوان ترجمه ای آکادمیک مراجعه کرد. او کار خود را دلی می داند و نه کاری مقید به متن اصلی. این امر صد البته فی حد ذاته چیز بدی نیست اما اگر کسی بخواهد بداند که حلاج در فلان شعر دقیقا چه گفته در این کتاب به مشکل بر می خورد. توضیحات هم مفیدند اما متناسب نیستند از یک طرف جای خالی برخی توضیحات حس می شود و از طرف دیگر حضور برخی توضیحات آنقدر هم ضروری نیست
نکاتی که من در این مجموعه دیدم اینها هستند: 1) اینک حلاج به شدت به شریعت مقید بوده - در جایی می گوید بین مذاهب اربعه احتیاط می کند و سختترین را برمیگزیند 2) اینک به حروف اهمیت فراوان می داده - هرچند بیشتر برای پوشاندن منظور واقعیش و نه اینک تأثیر روحانی خاصی برایشان قائل باشه 3) اشاره ای به عالم مثال در این کتاب آمده البته از قول کسی جز حلاج - اینک کرامات را در ظرف عالم مثال باید توجیه کرد 4) تأکید بر معیت خدا - به صورت اشاره به دو حرف میم و عین - و اینک خدا را تنها در معیت می توان جست 5) تقدیرگرایی و حمله به قائلان به آزادی اراده (قدریه) و توجیه اختلافات ادیان در سایه ای این کشش آن سویی و تسامحی که به این واسطه در قبال معتقدان دیگر ادیان پدید می آید 6) اشاره به مراتب دو گانه ی دل و دل دل - دل به مثابه محل فکر و فهم و دل دل به مثابه محل آن بارقه ی الهی ( چیزی شبیه - و البته نه عین - ریزن و اینتلکت در سنت غربی ) و اشاره به جولان نفس ناطقه در حوزه ی دل 7) تأکید بر اینک این دل دل - یا سر - حامل نبوت است و اگری نبوتی هست از صدقه سر این بارقه ی الوهی است از طرفی چون این بارقه همگانی است، نبوت هم چندان منحصر به فرد نیست در جایی می گوید من بر طورم همچون موسی بر طور 8) پیوند های عجیب با مسیحیت در اندیشه ی حلاج: نسبت بحث لاهوت و ناسوت با همان دعوای منوفیزیت ها و دیوفیزیت ها بر سر طبیعت الهی و بشری مسیح، استفاده از لفظ "پدر"، اشاره غیر مستقیم به مریم که بدون آنکه زنا کند باردار بود، باری از اقلیمی دیگر و تشبیه خود هنگام مردن به مریم ( و ظهور آن سر الهی از دل جان، چنانک عیسی از دل مریم همانطور که آنجا پسر برتر از مادر است اینجا هم سر برتر از جان است )9) تأکید به مراتب وجود و اقتضائات آنها، مثلا در داستان سیب بهشتی کرم خورده - اینک سیب بهشتی لاجرم بواسطه ی سیر در مراتب مادون کرم خورده می شود 10) اشاره ی همزمان به مراتب فهم از یک سو و جبر از سوی دیگر در بحث مأجور بودن مخالفان خود - در واقع نوعی تراژیک بودن اینک هر دو طرف بر حسب فکر خود راه درست را می روند اما یکی باید قربانی شود
چاپ کتاب هم چاپ خوبی است و داشتنش هر چند برای مراجعه ی فنی خیلی هم مفید نیست اما اصلا مضر نیست
February 7, 2019
عدم درک کارِ(اثر) پیشرو(آوانگارد) از دو حالت خارج نیست: یا کار ْپوچ است، یا از فهمِ مخاطب فراتر است. این کارِ بیژن الهی هیچ کدام از این ها نبود. شاید به این خاطر در مقوله ی کارهای پیشرو گذاشتم‌ا� که خودِ بیژن را جزو پیشروها می‌دان�.
منصورْ زمانی در پیِ حق بوده و بیژنْ زمانی در پی منصور بوده. و در این راه به جای اینک به خر برزند به پالان خر برزده است.
خواندن این کتاب چیزِ جدیدی به من نیفزود. کسل کننده، و تکرار بود و تکرار. اما برای کسی که می خواهد از لذت خوانشِ متنی کَنم� بهره مند شود، می‌توان� کارساز باشد.
در حینِ مطالعه� کتاب، چیزی به ذهنم رسید که اینجا می‌نویسم‌ا�:
حلّاج تا دمِ پسین به حقیقتا� شک نکرد.
خلافِ عیسی که در دمِ پسین به حقیقتا� شکّ کرد.
بدین جهت حلّاج از مسیح ممتاز می‌نمای�.
چه...
اگر او به جای عراق
در جنوبِ اروپا می‌زیست�
از مسلک‌ا� دینی می‌ساختن� مسیحاوار
و آیندگان‌ا� بر گَردَن
دارِ حلّاج می‌آویختن� نه صلیبِ عیسی را
در گِردِ خود
حَقّا!
از یهودا داشتن چه باک؟ که منصور را نیز شبلی‌ا� بود، یارِ غار.
منصورْ زمانی در پیِ حق بوده و بیژنْ زمانی در پی منصور بوده. و در این راه به جای اینک به خر برزند به پالان خر برزده است.
خواندن این کتاب چیزِ جدیدی به من نیفزود. کسل کننده، و تکرار بود و تکرار. اما برای کسی که می خواهد از لذت خوانشِ متنی کَنم� بهره مند شود، می‌توان� کارساز باشد.
در حینِ مطالعه� کتاب، چیزی به ذهنم رسید که اینجا می‌نویسم‌ا�:
حلّاج تا دمِ پسین به حقیقتا� شک نکرد.
خلافِ عیسی که در دمِ پسین به حقیقتا� شکّ کرد.
بدین جهت حلّاج از مسیح ممتاز می‌نمای�.
چه...
اگر او به جای عراق
در جنوبِ اروپا می‌زیست�
از مسلک‌ا� دینی می‌ساختن� مسیحاوار
و آیندگان‌ا� بر گَردَن
دارِ حلّاج می‌آویختن� نه صلیبِ عیسی را
در گِردِ خود
حَقّا!
از یهودا داشتن چه باک؟ که منصور را نیز شبلی‌ا� بود، یارِ غار.
May 10, 2018
سنگ بر قلبِ سبو خورد و سبو
خون همی گرید که زخمِ سنگ ازوست.
دشمن آزارِ تو می‌جوید� تو مهر،
ای که لطفت قصهٔ سنگ و سبوست!
خون همی گرید که زخمِ سنگ ازوست.
دشمن آزارِ تو می‌جوید� تو مهر،
ای که لطفت قصهٔ سنگ و سبوست!
December 13, 2018
این بندگان تو در خون من افتاده اند از گرمی ی دین، تا مگر قُرب تو جویند به کُشتن من. پس بر ایشان مگیر! که اگر آنچه برین بنده به کشف نمودی بر ایشان باز می نمودی، هیچ از آنچه کردند نکردندی; و اگر آنچه از ایشان به سِتر پوشاندی ازین بنده باز می پوشاندی، دچار این بلا نیامدمی. پس سپاس تو را بدانچه خواهی کرد، و سپاس تو را بدانچه خواهی خواست!
حلاج الاسرار
بیژن الهی
نشر بیدگل
حلاج الاسرار
بیژن الهی
نشر بیدگل
January 11, 2021
این کتاب رو در کنار شروع کردم تا همزمان که دربارۀ حلاج می‌خونم� حرف‌ها� خودش رو هم بشنوم.
بخش اول (اخبار) به نظرم خیلی سنگین بود. اوایل حتی به نظرم اومد که به‌عم� بیش از حد ثقیل نوشته شده�. اما توضیحات و یادداشت‌ها� انتهای کتاب، مشکلم رو حل کردن و خیلی کامل و کافی بودن.
بخش دوم (اشعار) هرچند مختصر بود، بیشتر به مذاقم خوش اومد و خصوصاً از ترجمۀ محشر جناب الهی بسیار لذت بردم.
بخش اول (اخبار) به نظرم خیلی سنگین بود. اوایل حتی به نظرم اومد که به‌عم� بیش از حد ثقیل نوشته شده�. اما توضیحات و یادداشت‌ها� انتهای کتاب، مشکلم رو حل کردن و خیلی کامل و کافی بودن.
بخش دوم (اشعار) هرچند مختصر بود، بیشتر به مذاقم خوش اومد و خصوصاً از ترجمۀ محشر جناب الهی بسیار لذت بردم.
December 15, 2019
محتوای اثر عرفانی‌ت� از آن است که به مذاق من خوش بیاید اما فرم و کوششی که برای ترجمه� و درآوردن نثری زیبا و کهن شده باعث شد حتی یک صفحه از آن را هم از سر کسالت نخوانم.
August 15, 2019
پیش‌نوش�: این کتاب مجموعه حکایت‌ه� و اشعاری هست که به حسین بن منصور حلاج نسبت داده شده نثر کتاب تنه به تنه� کتاب‌ها� منثور عرفانی قرن هفتم و هشتم می‌زن� و حاکی از احاطه� الهی به این متون بوده. ترجمه� کارها حقیقتا درخشانه و حین خوندنش بی‌انداز� لدت بردم
ایرادات مثل همه� کارهای الهی که بیدگل درآورده مشتمل بر عدم اعمال پانوشته. توضیحات و حاشیه‌نویس‌ها� الهی بر هر کار، آخر کتاب پشت سر هم اومده که به نظرم خوندن متن را دشوارتر می‌کن� چون مدام باید بین متن‌ه� و حاشیه‌ها� آخر کتاب سرگردون باشی. یه بی‌دقت� عجیب هم در این کتاب وجود داره که ناظر بر بی‌دقت� مصححه. عبارتی آلمانی بالای قطعه� 24 نوشته شده که مشخصا ناهمخوان با چارچوب کلی کتابه و به نظر می‌رس� مترجم گوشه� یادداشت‌ها� به صورت شخصی برای خودش نوشته بوده ولی مصحح با بی‌دقت� و بی‌سلیقگ� اون رو کنار متن اصلی آورده که حقیقتا توی ذوق می‌زن�.
اما در مجموع و با همه� ایرادهایی که گفتم اثر بسیار ارزشمندیه و خوندنش بی‌نهای� لذت‌بخش�
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
و گفت: کسانی دیده‌ا� که به تفسیر قرآن مشغول بوده‌ان�. جوانمردان به تفسیر خویش مشغول بوده‌ان�
ابوالحسن خرقانی
ایرادات مثل همه� کارهای الهی که بیدگل درآورده مشتمل بر عدم اعمال پانوشته. توضیحات و حاشیه‌نویس‌ها� الهی بر هر کار، آخر کتاب پشت سر هم اومده که به نظرم خوندن متن را دشوارتر می‌کن� چون مدام باید بین متن‌ه� و حاشیه‌ها� آخر کتاب سرگردون باشی. یه بی‌دقت� عجیب هم در این کتاب وجود داره که ناظر بر بی‌دقت� مصححه. عبارتی آلمانی بالای قطعه� 24 نوشته شده که مشخصا ناهمخوان با چارچوب کلی کتابه و به نظر می‌رس� مترجم گوشه� یادداشت‌ها� به صورت شخصی برای خودش نوشته بوده ولی مصحح با بی‌دقت� و بی‌سلیقگ� اون رو کنار متن اصلی آورده که حقیقتا توی ذوق می‌زن�.
اما در مجموع و با همه� ایرادهایی که گفتم اثر بسیار ارزشمندیه و خوندنش بی‌نهای� لذت‌بخش�
_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_
و گفت: کسانی دیده‌ا� که به تفسیر قرآن مشغول بوده‌ان�. جوانمردان به تفسیر خویش مشغول بوده‌ان�
ابوالحسن خرقانی
April 12, 2018
اولین کتابیه که نصفه دارم میذارمش کنار...
بخش اشعار رو کامل خوندم اما بخش اخبار رو فقط 10تا.
خیلی برام سخت و سنگینه.
بعدتر باید دوباره کتابو کامل بخونم...
بخش اشعار رو کامل خوندم اما بخش اخبار رو فقط 10تا.
خیلی برام سخت و سنگینه.
بعدتر باید دوباره کتابو کامل بخونم...
May 10, 2016
اوّل بگم که نثر الهی توی ترجمه هاش به شدّت ثقیله. اگه مث من عاشق نثر ثقبل تا حدودی متکلّف هستین که فبها. امّا اگر نیستین ترجمه های متون غربیش (از ناباکوف و جویس و پروست و غیرهم) توی ذوقتون میزنه و خب شاید اصلن برای داستان هم مناسب نباشه چون پیگیری روایتو مشکل میکنه. امّا حساب این کتاب جدا س. از اون جا که اصل متن یه متن عرفانیه و روایی نیست و ریشه در ایران هم داره، و با توجّه به تسلّط خیره کننده الهی به زبان و [شاید] تجربه حال و هوای عارفانه، نتیجه فوق العاده س. علی الخصوص قسمت دوم کتاب که ترجمه (/تأویل) الهی از اشعار به جا مونده از حلّاجه.
خودش در مقدّمه اشاره کرده که این کتاب، کتابی نیست که بشه ازش به عنوان مرجع آکادمیک استفاده کرد. فلذا دل بدید به کتاب.
+این که الهی عربی میدونسته واقعن عالیه.
خودش در مقدّمه اشاره کرده که این کتاب، کتابی نیست که بشه ازش به عنوان مرجع آکادمیک استفاده کرد. فلذا دل بدید به کتاب.
+این که الهی عربی میدونسته واقعن عالیه.
December 24, 2022
شعر محبوبم از این مجموعه، همان شعر اول است.
September 9, 2023
اشعار را ایستاده خواندم.
August 7, 2015
الهی! إنک تتودّد من یوذیک، فکیف لاتتودّد الی من یوذی فیک؟
July 14, 2019
چه خبر؟ مرگِ حق‌ْح� و هوهو.
لال شد مرغ و نغمه رفت از یاد،
تا که گُنگانِ ده‌زبان� دورو
نازْمستی کنند و جلوه‌گر�
لال شد مرغ و نغمه رفت از یاد،
تا که گُنگانِ ده‌زبان� دورو
نازْمستی کنند و جلوه‌گر�
September 10, 2023
به قول تائو زیاد کم است....
روایاتی از حلاج
روایاتی از حلاج
June 4, 2022
تا عشق درآمد که چه گردی خم و راست / کفر است نماز عاشقان یکسره کفر
May 9, 2014
این جا همه گل های پیاده اند، از سواره نه جز ارغوان ، که لب آب نشانید یکی، خندان، تا نیفتد بی راز
Displaying 1 - 18 of 18 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.