ŷ������

Να σταθούμε για λίγο σε αυτό το βιβλίο του Franzen, όχι τόσο στην πάρα πολύ καλή γραφή του συγγραφέα ούτε στην πλοκή του βιβλίου. Άλλωστε η πλοκή μικρή σημασία έχει και κινείται με βάση τις επιλογές που κάνουν οι χαρακτήρες του βιβλίου καθώς εξελίσσονται. Αυτό που είναι στο επίκεντρο του "Ελευθε��ία" (όπως και στις "Διορθώσεις") είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.

Θα ξεκινούσα λοιπόν από τους χαρακτήρες και από την ικανότητα του Franzen να πλάθει και να εξελίσσει στα βιβλία του ήρωες από εκείνους που σκεφτεσαι ότι αν τους γνωριζες στην πραγματική ζωή δε θα ήθελες να τους λες ούτε καλημέρα, τόσο αντιπαθητικους και "παράξενους". Μέχρι που συνειδητοποιείς ότι δεν είναι καθόλου παραξενοι, ειναι άνθρωποι που τους συναντάς καθημερινά , είμαστε εγώ, εσύ, ο διπλανος μας. Ήρωες εγωιστες, ανταγωνιστικοί, καταθλιπτικοί, αγνωμονες, εγωκεντρικοι, ασταθεις, ηθικά χαλαροι, κοινωνικά απροσαρμοστοι, υποκριτές, κάθε άλλο παρα πρότυπα και όμως εξαιρετικά οικείοι.

Κατά την εξέλιξη των χαρακτήρων βλέπουμε πολλά στάδια ανάπτυξης της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, από την αυστηρη ματιά της νεοτητας, τις σχέσεις της οικογένειας που μας καθορίζουν σπροχνωντας μας μακριά από τους γονείς μας για να συνειδητοποιήσουμε στο τέλος ότι τελικα δεν πήγαμε και τόσο πιο πέρα, στα λάθη που κάνουμε το ένα πάνω στο άλλο για να φτάσουμε στη συγχώρεση και, αν είμαστε τυχεροί, στη λύτρωση. Και ένας από τους βασικούς παράγοντες στην εξέλιξη αυτή είναι η αστάθεια των ανθρώπινων συναισθημάτων ως προς τις επιλογές που κάνουμε, πώς αυτό που τώρα φαίνεται ένας συμβιβασμός στο μέλλον μπορεί να αποδειχτεί η μεγαλύτερη πηγή ευτυχίας μας και ανάποδα.

Και το χειρότερο, το πιο τρομακτικό για εμένα σε αυτό το βιβλίο: η απομυθοποίηση όλων των συναισθημάτων που οδηγούν τις πράξεις μας όταν είμαστε νέοι, η συνειδητοποίηση (επιτέλους) ότι δεν ήταν και τόσο σημαντικά, δεν ήταν τόσο τρομερά όσο πιστεύαμε (φαίνεται κυρίως στην Πάτι, που χτίζει όλη της τη ζωή στην προσπάθεια να μην γίνει σαν τη μητέρα της για να καταλάβει στο τέλος ότι τελικά δεν είναι τόσο διαφορετική όσο νόμιζε από εκείνη και, αλίμονο, ότι τελικά αυτό δεν είναι και τόσο κακό). Ότι ήμασταν πολύ σκληροί με τον εαυτό μας και με τους γύρω μας, δεν χρειάζεται να τρέχουμε μακριά, και τελικά πού πήγαν όλα εκείνα τα χρόνια που παλεύαμε τους ανεμόμυλους;