ŷ������

Το πέμπτο αστέρι δεν το παίρνει για την σχεδόν εθιστική πρόζα του Τσβάιχ, ούτε για τον κάθε άλλο παρά κουραστικό τρόπο με τον οποίο ξετυλίγεται μία τόσο πολυτάραχη ιστορική προσωπικότητα. Το παίρνει για τα συναισθήματα που με έκανε να νιώσω. Για εκείνο το σφίξιμο στο στομάχι καθώς πλησίαζε το αναπόφευκτο τέλος και τα ψυχολογικά βασανιστήρια εντείνονταν. Η πένα του Τσβάιχ, ελεύθερη από συμβάσεις της μυθιστοριογραφίας, υπόλογη μόνο στα (όχι και τόσο αξιόπιστα μετά από σχεδόν ενάμιση αιώνα) ιστορικά ντοκουμέντα, κυριολεκτικά κεντάει και δεν αφήνει τον αναγνώστη καθόλου από την αρπάγη της. Στην ιστορία της Μαρίας Αντουανέτας, όπως σε καθετί στην πραγματική ζωή, σε πείσμα των απλοϊκών μυαλών μας, δεν υπάρχει άσπρο-μαύρο. Εύκολο να ακολουθήσει κανείς το απλοϊκό σχήμα "ασύδοτη βασίλισσα - πεινασμένος λαός", όμως ο Τσβάιχ τολμάει να μας δείξει μία άλλη πλευρά. Μία πλευρά που μας εκθέτει το τόσο γνωστό μας, κατά βάθος, γεγονός ότι η ιστορία του κόσμου είναι θαμμένη κάτω από τόνους βρωμιάς.

Στην ιστορία ήμουν σκράπας. Τούτο το αριστούργημα είναι πυκνογραμμένο και χωρίς διαλόγους και πολύ πιο ενδιαφέρον από τα άθλια σχολικά βιβλία με τα οποία προσπαθούν να μας διδάξουν ιστορία.
Μία άκρως ευχάριστη έκπληξη.