Å·±¦ÓéÀÖ

romain gary bana hep iyi gelir, neden bilmem. böyle bir bağ var aramızda. lady l.’yi okumak uzun zamandır aklımdaydı, kısmet seçim sonrası dağılan psikolojimizi toparlama zamanınaymış.
80 yaşındaki ingiliz aristokrat lady l.’nin doğum gününde geçen bu romanda ruhen hiç yaşlanmamış, aklı fikri hinlikte olan, şatafattan ve kraliçeden ve torunlarının çoğundan, gelinlerinden hoşlanmayan bu kadın, gerçek adıyla annette, boşaltması gereken, karayolu için kamulaştırılan yaz evi sebebiyle bize bir hikaye anlatıyor.
kendisine 40 yıldır aşık devlet şairi percy’e hayatını anlatmaya başladığında karşısındakinin uzun bir süre inanmaması çok doğal çünkü annette’in yaşamı işte tam da romanlarda rastlayacağımız türden.
1800’lerin sonunda değişmeye başlayan fransa’da durmadan çalışan annesini ve devrimci söylevler atmaktan başka bir şey yapmayan babasını tanıyoruz önce. ki annesi öldükten sonra babasının hak ve eşitlikten anladığı şeyin kızının üzerinde bambaşka bir hakkı olması anlamına geldiğini fark ettiğinde annette babasını döve döve postalıyor.
roman boyunca annette’in özgürlük eşitlik ve kardeşlik’e neden inanmayacağı, onu önce sokaklarda fahişelik yapmaya, sonra anarşirstlerle takılmaya iten gücün ne olduğu buradan başlıyor.
sonrası beceriksiz anarşistlerin annette sayesinden bulduğu paralarla bir türlü doğru düzgün bir şey becerememesi (aynı bizim köhne muhalafet), annette’in davadan günbegün kopması ama hareketin başı olan güzeller güzeli armand denis’e duyduğu tutkulu aşk yüzünden köleliğinden vazgeçememesi.
romanın en müthiş karakteri olan ilk kocası isyankar aristokrat dicky, annette’in aklını biraz olsun başına getiriyor ve hayat annette için bambaşka akıyor.
ama bence bu romanın asıl başarısı bu vahşi ve dizginlenemez aşka bizi sonuna kadar inandırması. hayatta en çok üzüldüğüm insanlar böyle bir aşkı tatmamış olanlar diyebilirim, üzgünüm. yanlış yaptığını bile bile yanlışa devam etmek, vazgeçememek, tek bir ânın güzelliği için dünyayı satarım duygusu belki ömürde bir kez yaşanır, fazlası öldürür yani gerek yok, ama yaşanırsa işte bu romandaki gibi annette’i sonuna kadar anlarız.
romain gary fransız ihtilâlcilerinden anarşistlere, aristokratlara, saray dalkavuklarına, kiliseye kadar her şeyi hor görüyor. zaten onun tüm izm’lere karşı olduğunu biliyoruz diğer kitaplarından da. romanda övülmeye değer tek bir karakter var: annette. zafer onun olsa da kadınların farklı biçimlerde nasıl sömürüldüğünü öyle başka bir yerden anlatıyor ki.
her kitabından sonra iyi ki yazmışsın romain gary diyorum, iyi ki. alev er’in son derece yetkin çevirisiyle.