ŷ������

Ένα παιδί 14 ετών ζει σε ίδρυμα και παλεύει με τη νεφρική ανεπάρκεια που του επιδεινώνει την υγεία. Δεν το βάζει κάτω όμως, έχει φίλους που το αγαπάνε, είναι αισιόδοξο, πηγαίνει σχολείο και προσπαθεί να βοηθήσει τους γύρω τους. Ποιος είναι ο μυστηριώδης Εντ Μπέγκελς όμως και τι ρόλο θα παίξει στη ζωή του; Πώς μπορεί ένα παιδί να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων που το αγαπούν; Τι απέγιναν οι γονείς του και πώς κατέληξε στο ίδρυμα;

Η Μαριλένα Παππά έγραψε ένα από τα καλύτερά της μυθιστορήματα, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες κα απρόσμενες εκπλήξεις, ένα κείμενο που με συγκίνησε και μου χάρισε απολαυστικές αναγνωστικές στιγμές. Ο Άθαν είναι ένας πρωταγωνιστής σε δυσχερή θέση λόγω της υγείας του, γύρω του όμως δημιουργείται ένα σύμπαν αισιοδοξίας, δύναμης και χιούμορ που με έκανε να γελάσω, να δακρύσω από χαρά και ικανοποίηση για τις εξελίξεις του βιβλίου, να σκέφτομαι πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη και στο νόημα της ζωής και τελικά να βγω κερδισμένος και υπερ-αισιόδοξος, αποχαιρετώντας με δυσκολία τους ήρωες του μυθιστορήματος όταν έφτασα στο τέλος. Ένα κείμενο αρμονικό, εξισορροπημένο, με το γέλιο και το δάκρυ να πηγαίνουν αντάμα και μ�� ένα διαρκές κλείσιμο του ματιού ως προς την ταυτότητα και τον ρόλο του Εντ Μπέγκελς στα γεγονότα, αφήνοντάς με να αποφασίσω εγώ ποιος είναι και τι θέλει στις ζωές των χαρακτήρων. Κι όλα αυτά δοσμένα με μικρές σταγόνες φιλοσοφίας, ηθικής και λυρισμού.

Ο Άθαν βρίσκεται σε ίδρυμα μετά τον θάνατο των γονιών του σε τροχαίο, έχει κάνει φίλους και πηγαίνει στο διπλανό σχολείο. Του αρέσει να παρακολουθεί τα πουλιά που περνάνε από το παράθυρό του και μπορούν να πετάξουν στα πέρατα της γης, κάπου όπου ίσως εκείνος δεν πάει ποτέ. Παρέα του έχει μια φωτογραφία των γονιών του, που δε θυμόταν πότε τους είχε δει για τελευταία φορά, και ταξιδεύει νοερά μαζί τους σε διάφορες περιπέτειες και οικογενειακές στιγμές. Ο αγαπημένος του «θείος Λάκης», ο εθελοντής οδηγός του ιδρύματος, που τον επισκέπτεται τις Κυριακές, είναι ένας άνθρωπος που έχει καλλιεργήσει τη φαντασία του παιδιού με τις ιστορίες του απ�� όταν ήταν ναυτικός. Για παράδειγμα, όταν το παιδί τον ρωτάει γιατί δεν μπορεί να αγκαλιάσει στη φαντασία του τους γονείς του, του απαντάει πως «η αγκαλιά τους είναι ο ίδιος ο αέρας που σε περιβάλλει. Γι�� αυτό γίνονται ένα κομμάτι του» (σελ. 11). Ο Άθαν δε θέλει να πεθάνει μόνος σ�� ένα ψυχρό νοσοκομείο, εξομολογείται στον Λάκη κι εκείνος τον παρηγορεί: «Όσο έχουμε αγάπη και καλούς ανθρώπους στην καρδιά μας, δεν είμαστε ποτέ μόνοι μας, μικρέ» (σελ. 27). Το παιδί, παρά τα όσα βιώνει, μπορεί να εκτιμήσει και τα καλά και τα άσχημα, αφού έμαθε να ζει με τον πόνο και την κούραση αλλά και να εκτιμά τις όμορφες στιγμές.

Ο Λάκης πάντα έχει μια απάντηση για όλα και αγαπάει τα παιδιά ενώ στην προσωπική του ζωή στάθηκε άτυχος. Έτσι μαθαίνουμε για τη δουλειά του στα καράβια, για τη σχέση του με τη Χριστίνα, για τους γονείς του και για τη γνωριμία του με τον Εντ Μπέγκελς, έναν Αφρικανό ναυτικό που συνταξίδευε μαζί του, με μια αύρα μυστηρίου να τον τυλίγει. Επίσης, γνωρίζουμε την κυρία Βένια, την «ψυχή» του ιδρύματος, η οποία φροντίζει τις λεπτομέρειες, συντονίζει τα πάντα, βρίσκει δωρητές. Μπορεί να μην απέκτησε δικά της παιδιά αλλά τα «σποράκια» του ιδρύματος τα θεωρεί δικά της. Έζησε μια σχέση που άλλαξε με το πέρασμα του χρόνου και μάταια πάσχιζε να διατηρήσει την αρχική μαγεία της. Τα πάντα αλλάζουν όταν μπαίνει στη ζωή της ο γιατρός του Άθαν, ο κύριος Νεκτάριος ενώ την ίδια στιγμή επιστρέφει ο πρώην της μετανιωμένος και φαινομενικά αλλαγμένος. Τι θα κάνει τώρα η Βένια; Μέσα από ένα ενδιαφέρον περιστατικό, γνωρίζουμε και τον διευθυντή του κοντινού σχολείου, τον κύριο Άγγελο, που προσπαθεί να αλλάξει κάποια πράγματα ως προς τον σχολικό εκφοβισμό και την αδιαφορία των καθηγητών σε αυτόν, θα τα καταφέρει όμως;

Ο Άθαν είναι ένα παιδί που έχασε νωρίς τους γονείς του και έχει ακονίσει τη φαντασία του χάρη στα βιβλία που διαβάζει. Είναι ένα αγόρι μεταξύ εφηβείας και παιδικότητας που προσδοκά ένα θαύμα που θα του αλλάξει τη ζωή. Χαμηλών τόνων, υπάκουος, φιλοπερίεργος, δε θέλει να μεγαλώσει γιατί «οι μεγάλοι έχουν την τάση να αμφισβητούν οτιδήποτε μαγικό συμβαίνει στην παιδική τους ηλικία». Με εντυπωσίασε ο τρόπος που έντυσε τη νεφρική του ανεπάρκεια με μια ολόκληρη ιστορία φαντασίας για να μαλακώσει τον πόνο και να εξηγήσει στον εαυτό του κυρίως γιατί βιώνει αυτές τις δυσκολίες και τι συμβαίνει με την αιμοκάθαρση. Είναι φίλος με όλα τα παιδιά του ιδρύματος, με τον Γκεόργκι και τον Άλεξ όμως κάνει περισσότερη παρέα. Το κάθε παιδί έχει τη δική του άσχημη ιστορία και η συγγραφέας μας συστήνει σκληρά και τοξικά οικογενειακά περιβάλλοντα, ακατάλληλα για μεγάλωμα και ανατροφή. Τα τρία παιδιά δεν κάνουν σκανταλιές, δεν παύουν όμως να είναι παιδιά και κάποια περιστατικά είναι ξεκαρδιστικά. Γέλασα πολύ που οι φίλοι του Άθαν, αν αρχίσει τις μεταφορές και τα βαθυστόχαστα, λένε πως «ξεκίνησε πάλι τα συγγραφικά του»! Μια μέρα γνωρίζουν έναν καινούργιο μαθητή, τον φοβισμένο Τζαμάλ που δέχεται bullying από τους νταήδες του σχολείου λόγω του χρώματός του. Οι «τρεις σωματοφύλακες» υπερασπίζονται τον «Ντ�� Αρτανιάν» τους και δημιουργούν μια γλυκιά και ενωμένη παρέα, χωρίς διακρίσεις και ρατσισμό, με όμορφα αστεία και πειράγματα. Μια μέρα όμως ο Τζαμάλ εξαφανίζεται.

Ο μικρός Άθαν είναι ο φωτισμένος πλανήτης γύρω από τον οποίο κινούνται άνθρωποι-δορυφόροι, μ�� ένα συγκεκριμένο παρελθόν κι ένα μέλλον που ξετυλίγεται όσο κρατάει το μυθιστόρημα, φέρνοντας εξελίξεις και ανατροπές στη ζωή τους, πάντα με αφορμή το παιδί είτε εσκεμμένα είτε τυχαία. Αλκοολισμός, σχολικός εκφοβισμός, ενδοοικογενειακή κακοποίηση, ορφάνια, μοναξιά, φιλία και πολλά άλλα θέματα καταγράφονται μέσα από συναρπαστικές, ρεαλιστικές και αισιόδοξες ιστορίες που κουμπώνουν η μία πάνω στην άλλη δημιουργώντας ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα. Οι χαρακτήρες είναι πολύπλευροι και καθόλου μονοδιάστατοι, έχουν συγκεκριμένο παρελθόν και ερεθίσματα, αφήνονται όμως να αλλάξουν, ακόμη κι αν δυσκολεύονται αρχικά. Μέχρι και η δύναμη της συγχώρησης τονίζεται, κάτι που με εξέπληξε, μιας και ένα περιστατικό που έγινε ήταν αρκετά σοβαρό και ίσως κάποιος άλλος συγγραφέας να το άφηνε εκεί. Η Μαριλένα Παππά όμως αγαπάει τους ήρωές της και θέλει να τους παρουσιάσει όσο γίνεται πιο ρεαλιστικά και σφαιρικά στους αναγνώστες κι έτσι γεμίζει το κείμενο με σωστές εκπλήξεις ενώ διαχρονικές αλήθειες έρχονται αναπάντεχα και ξαφνιάζουν: «Εμείς οι ίδιοι πρέπει να ξέρουμε ποιοι είμαστε, γιατί όλοι οι υπόλοιποι θα έχουν τη δική τους γνώμη που συνήθως δεν έχει καμία σχέση με αυτό που είμαστε. Γιατί πολύ απλά δεν μας ξέρουν» (σελ. 77).

Το «Μια τυχαία συνάντηση με τον Εντ Μπέγκελς» είναι ένα υπέροχο, τρυφερό, συγκινητικό και αισιόδοξο μυθιστόρημα που μου χάρισε τρυφερά στιγμιότυπα, σκέψεις και προβληματισμούς γύρω από τον άνθρωπο και μου σύστησε ενδιαφέροντες και ολοκληρωμένους χαρακτήρες. Το κείμενο είναι στολισμένο με απρόσμενες παρομοιώσεις («…τ�� χαλάκια ήταν πάντα μέσα στη σκόνη. Λες και σε αυτό το αυτοκίνητο ήταν πάντα καλοκαίρι και από κάπου ξεφύτρωναν συνεχώς κόκκοι άμμου», σελ. 26) και γραμμένο με παραστατικές ατμοσφαιρικές περιγραφές, σαν αυτή του χειμώνα που συνυπάρχει με λίγη άνοιξη, πότε λιακάδα και πότε ψιλόβροχο, ενώ, χάρη στη ματιά του Άθαν, έμαθα να παρατηρώ και να βλέπω κι εγώ γύρω μου τον κόσμο, τους περαστικούς, ασήμαντες λεπτομέρειες που μπορεί να γεννήσουν απροσδόκητες ιστορίες. Φως, χαρά, αισιοδοξία και χιούμορ μου κράτησαν συντροφιά ως το γλυκό τέλος, όπου αποχαιρέτησα με δυσκολία τους ήρωες που γνώρισα.

Πρώτη δημοσίευση στο site μου: