Tamara Horikha Zernya (Tamara Duda) was born and raised in Kyiv. A poetry and prose author as well as a songwriter, she holds a degree in journalism from Taras Shevchenko National University in Kyiv. Daughter is her debut novel and has received favourable reviews from both literary critics and well-established Ukrainian writers. With the outbreak of war in Eastern Ukraine, Tamara took a leave of absence from her career to serve as a volunteer at the front. In 2014 and 2015, she and her husband raised funds for, purchased, and delivered equipment and aid to Ukrainian soldiers to the front.
Brawurowo napisana ksi膮偶ka, przepe艂niona brutalno艣ci膮 i graficznymi opisami przemocy, ale jednocze艣nie umiej臋tnie 艂膮cz膮ca przera偶aj膮cy obraz wojny z elementami humoru. Si臋gaj膮c po 鈥濩贸reczk臋鈥� troch臋 ba艂em si臋, 偶e b臋dzie ocieka膰 okrucie艅stwem tylko po to, 偶eby poruszy膰 i zszokowa膰 czytelnika, ale na szcz臋艣cie autorka tak sprawnie potrafi balansowa膰 na tej granicy, 偶e uda艂o jej si臋 zachowa膰 odpowiednie proporcje wszystkich element贸w. Miejscami czyta艂o si臋 to niemal jak powie艣膰 przygodow膮, ale fakt, 偶e dzia艂o si臋 to naprawd臋, tak niedawno i tak blisko nas, u艣wiadamia o ogromie tragedii spotykaj膮ce naszych s膮siad贸w.
Dla tych, co w biegu - tak, musicie to przeczyta膰. Dzi臋kuj臋, mo偶ecie przewija膰 dalej. A dla tych, co chc膮 jednak poniedzia艂kowego kazania, mam kilka tysi臋cy znak贸w o jednej z lepszych ksi膮偶ek, jakie w tym roku przeczyta艂em.
鈥�-
Zmiksowanie dramatu wojennego z komedi膮 bywa dla pisarzy i pisarek zadaniem karko艂omnym. Tamarze Dudzie jednak si臋 uda艂o, bo po艂膮czy艂a w 鈥淐贸reczce鈥� ci臋ty j臋zyk, inteligentny humor, olbrzymi膮 wyobra藕ni臋 z mi艂o艣ci膮 do miasta i kraju, w kt贸rym pewnego dnia wszystko si臋 zmieni艂o.
鈥淕dyby to lato pozwolono mi sp臋dzi膰 w kriokomorze, nie waha艂abym si臋 ani sekundy. Napisa艂abym markerem na drzwiach 鈥渞ozmrozi膰 po wszystkim鈥� i zapad艂abym w 艣pi膮czk臋鈥�, pisze narratorka 鈥淐贸reczki鈥�, niezwykle udanej powie艣ci Tamary Dudy, kt贸ra to ksi膮偶ka jest - co naprawd臋 budzi podziw - debiutem pisarki.
鈥淔iligranowa i niepozorna, za to zwinna i wytrwa艂a鈥� bohaterka 鈥淐贸reczki鈥� mieszka w Doniecku i jest osob膮 przebojow膮, a gdyby nie wojna z pewno艣ci膮 zosta艂aby milionerk膮. Rzuci艂a prac臋 w supermarkecie i zacz臋艂a spe艂nia膰 si臋 jako artystka. Zaczyna od niepozornych obrazk贸w i witra偶yk贸w, by niemal po chwili realizowa膰 zam贸wienia na fiku艣ne 偶yrandole dla miejscowych bogaczy. 呕ycie pe艂ne sukces贸w nie by艂oby mo偶liwe, gdyby nie szcz臋艣cie do ludzi. Przynajmniej tych zatrudnianych do pracy, bo w mi艂o艣ci bohaterce 鈥淐贸reczki鈥� idzie - delikatnie m贸wi膮c - marnie. Zgrany zesp贸艂 do zada艅 wszelakich przypomina nam, 偶e nic tak dobrze nie sprawdza si臋 w powie艣ciach przygodowych, jak dru偶yna. Jedni szukaj膮 pier艣cienia, a inni montuj膮 witra偶e w cerkwiach, by za chwil臋 stworzy膰 niewielki, acz niezwykle skuteczn膮 jednostk臋 nieomal bojow膮.
Po wyczerpuj膮cych, acz udanych finansowo czasach przychodzi ten moment, gdy nikt ju偶 nie potrzebuje asymetrycznego 偶yrandolu z kamieni szlachetnych. Wybucha wojna. A raczej co艣-tak-jakby-wojna. Tamara Duda w tej brawurowej, momentami nieomal stand-upowej powie艣ci doskonale pokazuje pierwsze chwile wojny w Donbasie, to 鈥渮apadanie si臋 w g艂膮b kr贸liczej nory鈥�, podczas kt贸rego trudno ustali膰 kto nasz, kto ich, i czemu 鈥渙ni鈥� s膮 czasem jak 鈥渘asi鈥�, a czasem na kilometr wida膰, 偶e to Czecze艅cy. Naszej bohaterka po kr贸tkim szoku postanawia dzia艂a膰 i wraz ze swoj膮 wiern膮 ekip膮 i przy pomocy medi贸w spo艂eczno艣ciowych zak艂ada punkt pomocy dla ukrai艅skiej partyzantki, kt贸ra prowadzi nier贸wn膮 walk臋 z trudnym do zdefiniowania wrogiem. Bo zanim do Donbasu wkrocz膮 Rosjanie, b臋d膮 tam walczy膰鈥� no w艂a艣nie - ukrai艅scy Rosjanie, Rosjanie udaj膮cy Ukrai艅c贸w, ukrai艅scy Ukrai艅cy m贸wi膮cy po rosyjsku鈥�
鈥�- Moje kochane ch艂opaki. Usi膮d藕cie prosz臋, musz臋 wam zada膰 dwa wa偶ne pytania. Pierwsze kto reflektuje na kalmary? Mam ca艂膮 misk臋. I drugie. B臋dzie wojna. Po kt贸rej stronie zamierzacie walczy膰?鈥� - czasem trzeba niekt贸re pytania zada膰 wprost i pozwoli膰 si臋 ludziom skompromitowa膰.
Nikt tu jednak nie do艂膮cza do zielonych ludzik贸w i 鈥渟epar贸w鈥�, dru偶yna jest monolitem i wtedy si臋 zaczyna. W kolejnych rozdzia艂ach poznajemy r贸偶ne oblicza wojny w Donbasie, od tragedii cywil贸w, przez wci膮gaj膮ce opowie艣ci o ratowaniu ludzi i dostarczaniu sprz臋tu partyzantom. Historie te s膮 odrobin臋 przerysowane i momentami karykaturalne, ale mo偶e rzeczywisto艣膰 wojny 艂atwiej znie艣膰 w艂a艣nie w ten spos贸b? Z pewno艣ci膮 艂atwiej si臋 o niej dzi臋ki temu czyta. Im bli偶ej zako艅czenia, tym jest jednak powa偶niej, bo i los wojny zaczyna si臋 robi膰 powa偶niejszy. Zachwycaj膮ce jest to jak Tamarze Dudzie za pomoc膮 jednej osoby i jej dru偶yny uda艂o si臋 opowiedzie膰 kilkana艣cie poruszaj膮cych wojennych historii. Chwilami mia艂em wra偶enie, jakbym czyta艂 reporta偶 gonzo, czyli taki w kt贸rym reporterka jest uczestniczk膮 akcji, pozwalaj膮ca sobie na krytyczne, ironiczne komentarze wobec prze偶ywanej i opisywanej rzeczywisto艣ci.
鈥淛ak wygl膮da miasto pod okupacj膮? Nie dacie wiary, ale normalnie. Miasto jak miasto. Autobusy je偶d偶膮, ludzie chodz膮, sklepy s膮 czynne鈥�.
Je艣li kto艣 chce zrozumie膰 jak wygl膮da艂 pocz膮tek wojny w Donbasie, a nie ma si艂y na powa偶ne reporta偶e, czy przedzieranie si臋 przez wiadomo艣ci w sieci, to 鈥淐贸reczka鈥� b臋dzie idealn膮 - do tego 艂atwo przyswajaln膮 - lekcj膮. Duda bez skrupu艂贸w i sentyment贸w zauwa偶a, 偶e Donbas by艂 miejscem, w kt贸rym trudno by艂o odr贸偶ni膰 bandyt贸w od milicji, a wielu mieszka艅c贸w mia艂o zupe艂nie gdzie艣 to, kto nimi b臋dzie rz膮dzi艂, byle by艂 spok贸j. No i z dwojga z艂ego Rosja - nie tylko dla og艂upia艂ych od rosyjskiej propagandy staruszk贸w - wydawa艂a si臋 krajem o wiele bardziej perspektywicznym, ni偶 pa艅stwo z kartonu, jakim by艂a dla nich Ukraina. 鈥淣ienawykli, niedouczeni i niegotowi m臋偶czy藕ni padali pod pociskami, nie rozumiej膮c, sk膮d padaj膮 strza艂y鈥�. Mimo krytyki jest w 鈥淐贸reczce鈥� - momentami wr臋cz patetyczna - mi艂o艣膰 do w艂asnego kraju i wiele moment贸w lirycznych.
Innym wa偶nym do analizy 鈥淐贸reczki鈥� tropem jest oczywi艣cie feminizm i rola kobiet podczas wojny. Bohaterka powie艣ci walczy z patriarchatem instrumentalnie go wykorzystuj膮c, a Autorka jest czujna i wra偶liwa na opowie艣ci o losie kobiet podczas wojny. 鈥淐zu艂am za plecami si艂臋 kobiet, kt贸re w tych samych warunkach czyni艂y to samo. Piek艂am chleb i moje r臋ce sprawnie miesza艂y ciasto, jakby to by艂o ich zwykle zaj臋cie鈥�, opowiada narratorka powie艣ci.
鈥淐贸reczka鈥� to te偶 galeria 艣wietnie napisanych, wyrazistych postaci drugoplanowanych, jak Romu艣, kt贸ry 鈥減ch艂y w locie podkuwa鈥�, Borysowycz, specjalista od transportu, konwoju i ratowania wszystkich z k艂opot贸w, czy uparta jak osio艂 i - przy ca艂ej swojej wierze w podejrzane gus艂a - niezwykle momentami trze藕wa Olha Iwaniwna, babcie narratorki. 艁atwo si臋 z nimi zaprzyja藕ni膰, dzi臋ki czemu ta do艣膰 obszerna powie艣膰 daje si臋 przeczyta膰 w jeden dzie艅. Zw艂aszcza, gdy jedziecie poci膮giem, co wiem z w艂asnego do艣wiadczenia.
Przek艂ad Marcina Gaczkowskiego jest bardzo udany, cho膰by z tego powodu, 偶e tylko dobry przek艂ad sprawia, 偶e jest po prostu 艣miesznie, a ironiczne aluzje czytelne i zrozumia艂e dla kogo艣, kto nie sko艅czy艂 鈥渒ursu donbasologii stosowanej鈥�. Do tego mamy sensowne i nieprzesadnie obszerne przypisy, oraz pos艂owie od autora przek艂adu, czego akurat jako艣 nigdy nie jestem fanem, a tu wysz艂o przyzwoicie i nieprzegadanie. I jeszcze ta ok艂adka Anny Walig贸rskiej!
Szczypta komizmu, 艂y偶eczka ironii, wiaderko dramatu i dzielna dru偶yna skupiona wok贸艂 kruchej acz niezwykle dzielnej bohaterki. 鈥淐贸reczka鈥� - niezale偶nie od trudnego tematu i do艣膰 jednak poruszaj膮cego zako艅czenia - zostawia cz艂owieka z poczuciem czytelniczego spe艂nienia.
Es dom膩ju, ka var膿拧u uzrakst墨t par 拧o gr膩matu 鈥� bet pagaid膩m tikai 鈥� es elpoju 鈥�
[.. ] Es grib膿ju pateikt, ka viss ir norm膩li, var neskriet, man nes膩p, ta膷u p膩rdom膩ju. Run膩拧ana pras墨s piep奴li, katrs v膩rds ir vesels darbs, bet es esmu aiz艈emta. Es elpoju, caur degunu ieelpa, caur muti izelpa, uzmanoties, lai nenojuktu, un v膿l v膩cu kop膩 zivti艈as sav膩 akvarij膩. [..]
鈥� un nebeidzami apbr墨noju Ukrai艈u sp膿ku. Tagad jo vair膩k zinu un saprotu 鈥� Ukraina uzvar膿s!
Gr膩mata, kura iesp膿ra pa saules pinumu un beidz膩s ar asaru slauc墨拧anu (gr膩matai par karu es neskaitu to par maitekli). Un p膿d膿j膩s dien膩s atkal par膩d膩s raksti par situ膩ciju Ukrain膩, t膩 ka uztr膩p墨ju sevi拧姆i aktu膩lai t膿mai. Kaut ar墨 galvenajai varonei san膩k piedz墨vot un izdz墨vot p膩r膩k daudz, lai t膩 b奴tu vienas vien墨gas sievietes pieredze, es vi艈ai piln墨b膩 notic膿ju. Dro拧i vien k膩 autores alter ego vi艈a izdara to, ko autore b奴tu v膿l papildus grib膿jusi izdar墨t (kaut palasot par vi艈u - autore jau izdar墨ja daudz). Lai neb奴tu tik smagi las墨t, aprakst墨s ir viss vienk膩r拧膩 un viegl膩 valod膩, un reiz膿m pat bija j膩pasmaida. T膩 k膩 galven膩 varone ir sieviete, j膩piez墨m膿, ka sievie拧u t膿ma gal墨gi neliekas m膩ksl墨ga, lai uzsv膿rtu vienl墨dz墨bu vai kaut k膩 t膩 - autore ir sieviete un raksta no t膩da redzes le艈姆a, k膩du paz墨st. Uz gr膩matas v膩ka sola, ka t膩 ir par m墨lest墨bu - nu j膩 ir, bet m奴su valoda sav膩 zi艈膩 ierobe啪o v膩rda izpratni. J膩izl墨dzas ar (sen)grie姆u - gr膩mta nemekl膿jiet eros, bet gan agape un philia. M墨lest墨ba uz savu zemi ir m墨lest墨ba. M墨lest墨ba uz savu tautu ir m墨lest墨ba. M墨lest墨ba uz saviem biedriem un draugiem ir m墨lest墨ba. Atz墨stu, ka lasot nereti iedom膩jos, ko dar墨tu t膩d膩 situ膩cij膩, jo tas viss notiek tik l墨dz墨g膩 vid膿 un nemaz ne tik t膩lu un man膩 m膩j膩 ar墨 vairums b奴tu t膩di pat aptraku拧ie pension膩ri, kas seper膩tistus sagaid墨tu atplest膩m rok膩m... Netic膩s, ka Latvjas armija b奴tu daudz gatav膩ka un lab膩k apg膩d膩ta. Dod Dievs, ka par to tikai las膩m un ka ar墨 tur tas murgs beidzas!
Viens no tiem darbiem, kuru gr奴ti v膿rt膿t ar zvaigzn墨t膿m vai v膩rdiem "patika/nepatika", t膩 gan nav autobiogr膩fija, ta膷u past膩sta re膩lus st膩stus, kas norisin膩ju拧ies ar re膩liem cilv膿kiem. Tik daudz, kas ir las墨ts par kariem, kas norisin膩ju拧ies pirms vair膩kiem gadsimtiem, pirms p膩rsimts vai p膩rdesmit gadiem, bet par karu, kur拧 norisin膩j膩s pirms p膩ris (8 gadiem) un diem啪膿l ir ats膩cies no jauna... Tas ir pr膩tam neaptverami, ko cilv膿ks cilv膿kam sp膿j nodar墨t... Ta膷u 拧is ir neticami viegl膩 un br墨啪am humorpiln膩 valod膩 uzrakst墨ts darbs, kas paties墨b膩 tas ir vien墨gais veids, k膩 tikt p膩ri un p膩rdz墨vot 拧墨s 拧ausmas... Man ir gr奴ti pateikt, ko citu, k膩 vien lasiet 拧o darbu un ieklausieties ukrai艈u bals墨s, kas l奴dz p膿c pal墨dz墨bas. Dodiet 拧o gr膩matu las墨t saviem draugiem, radiem un kaimi艈iem, un, ziniet, ar墨 tiem, kas ir j奴su ienaidnieki, jo ikkatram ir j膩zina, kas notiek mums blakus! #slavaukraini
"Reiz膿m sapn墨 redzu, ka st膩vu lauka vid奴 biez膩 migl膩. Balti pavedieni pl奴st zem k膩j膩m, miglas pilna mute un acis. Es esmu viena un reiz膿 neesmu vientu募a. Pa kreisi un pa labi iet v墨rie拧i un sievietes, klus膿jot, nenov膿r拧ot acis. Pa vienam, pulci艈os. Ar karab墨n膿m, ar autom膩tiem. Vi艈i neapst膩jas, tikai piebremz膿. Vi艈u k募奴st arvien vair膩k, un es 募oti steidzos. Katram kaut ko ielieku rok膩s 鈥� kam cigaretes, kam maiz墨tes, kam sl膩p膿t膩ju vai magaz墨nu. Vi艈i neatskat墨damies pa艈em un izgaist tums膩, un es neuzdr墨kstos aiztur膿t, jo laika necik nav atlicis. Es neredzu sejas, tikai rokas un muguras, rokas un muguras. T膩da bija mana armija, t膩da t膩 man palikusi atmi艈膩. Rokas un muguras."
Vai j奴s atceraties 2014.gada notikumus Ukrain膩? Atz墨拧os, es 募oti virspus膿ji. K膩das asoci膩cijas jums izraisa Do艈ecka un separ膩tisti? L墨dz "Meiti艈as" izlas墨拧anai man tas lik膩s kaut kas t膩ls, tikai da募a no senas zi艈u lentes. "Meiti艈a" bija blieziens, tie拧s tr膩p墨jums sird墨. Izk膩p拧ana no inertuma un komforta zonas.
4.5 "Dz墨ve visp膩r bija p膩rvietojusies uz virtu膩lo realit膩ti, jo 墨staj膩 viss bija nesaprotams un baigs." (49.lpp.)
"-Pui拧i, mani d膩rgie, k膩 es j奴s visus m墨lu. N膩ciet, s膿dieties, man ir divi svar墨gi jaut膩jumi. Pirmais- kur拧 grib kalm膩rus? Man ir vesela b募oda.
Un otrais. Te b奴s kar拧. Sakiet man, l奴dzami, kur膩 pus膿 j奴s pl膩nojat karot?"
Izr膩d膩s gr膩mat膩m, t膩pat k膩 sezonas prec膿m lielveikalos vai pirmsv膿tku dekoriem ir attiec墨gais aktualit膩tes laiks. Lai cik ar墨 negrib膿tos to atz墨t (kur拧 gan grib slavu ieg奴t negat墨v膩 aspekt膩), 拧墨 gr膩mata ir burtiski atkal iemirdz膿jusies saist墨b膩 ar 拧墨 br墨啪a dramatiskajiem notikumiem, kad Krievija ir iebrukusi Ukrain膩.
Man lik膩s, ka es nesp膿拧u izlas墨t "Meiti艈u", neskatoties uz aktualit膩ti un noz墨m墨bu. Un da募膿ji t膩 ar墨 izr膩d墨j膩s taisn墨ba, jo divas ned膿募as nevar膿ju atv膿rt ne 拧o, ne ar墨 k膩du citu liter膩ro darbu. Par ikdienas las膩mvielu vair膩kas stundas no vietas man k募uva interneta posti un jaun膩k膩s zi艈as.
Reiz膿 man墨 vald墨ja neliela skepse, vai pa拧reiz膿j膩s 拧ausmas un l墨dzi ju拧ana notikumiem Ukrain膩 nemaldin膩s v膿rt膿jum膩. Bet velti, eh, velti.
"Meiti艈a" ir ne tikai unik膩ls rom膩ns, kas balst墨ts uz re膩liem notikumiem Ukrain膩 2014.gad膩, bet tam ir ar墨 墨pa拧a liter膩r膩 v膿rt墨ba. Nezinot fona st膩stu, ka notikumi ir re膩l膩ki par re膩liem, es teiktu, ka tas ir spriedzes trilleris, kas visskarb膩kos atgad墨jumus sp膿j at拧姆aid墨t neuzb膩z墨gi meln膩 humor膩. Ta膷u te, t膩pat k膩 vair膩kus t奴ksto拧us kilometru t膩l膩k viss notiek pa 墨stam, un sentiment膩la cilv膿c墨ba mijas ar neiedom膩jam膩m 拧ausm膩m.
Es gribu teikt tikai vienu- izlasi! 艩is ir patiesi iespaid墨gs rom膩ns par drosm墨go Ukrainu, kas pa拧laik c墨n膩s par visiem mums, un sare啪模墨t膩, izv膿l膿m, kuras j膩izdara ikvienam ukrainim.
鈥濲edna cz臋艣膰 mnie wie, 偶e to wszystko nieprawda, to sen, straszny sen, zaraz si臋 obudz臋. Druga rejestruje wypadki niczym ta艣ma filmowa - w g艂owie brz臋czy jak natr臋tna mucha: 芦Jestem 艣wiadkiem. Jestem 艣wiadkiem. Jestem 艣wiadkiem禄. Komu i o czym b臋d臋 艣wiadczy膰, je艣li za chwil臋 upadn臋? Zetr膮 nas tu na proch, nawet ko艣ci po nas nie zostan膮.鈥�
"C贸reczka" to historia przera偶aj膮ca, ale i daj膮ca nadziej臋 na lepsze jutro. To opowie艣膰 o dzielnych ludziach - niesamowitej kobiecie i jej bliskich. Oni robi膮 rzeczy, kt贸rych nigdy nie chcia艂abym do艣wiadczy膰 na w艂asnej sk贸rze. Podziwia艂am ich przez ca艂膮 ksi膮偶k臋.
Tamara Duda bardzo dosadnie i obrazowo opisa艂a realia wojny. Miejscami by艂o brutalnie, krwawo, niebezpiecznie, po prostu strasznie. Ci臋偶ko si臋 to wszystko czyta艂o wiedz膮c, 偶e to nie tylko wymy艣lona historia, 偶e takie rzeczy naprawd臋 si臋 dziej膮 gdzie艣 na 艣wiecie ka偶dego dnia.
Zako艅czenie rozerwa艂o moje serce na drobne kawa艂ki. Wiem, 偶e przed snem b臋d臋 je mia艂a ci膮gle przed oczami. Makabryczne. Nie tego chcia艂am dla tych ludzi, tych bohater贸w.
Podoba mi si臋 r贸wnie偶 subtelny w膮tek pomi臋dzy C贸reczk膮 a jednym z bohater贸w (nie zdradz臋 kt贸rym, bo tam ciekawe rzeczy i zwroty akcji b臋d膮 mia艂y miejsce).
Na uwag臋 zas艂uguj膮 r贸wnie偶 s艂owa t艂umacza, kt贸re rozja艣ni艂y mi kilka spraw i doda艂y charakteru tej ksi膮偶ce. Gdyby nie to raczej da艂abym tej pozycji 4 gwiazdki.
Ja las墨tu 拧o gr膩matu pirms 24.febru膩ra, es dro拧i vien da募ai gr膩mat膩 izlas墨t膩 nenotic膿tu. Tagad man par 拧膩du varb奴t墨bu iek拧膿js kauns un liekas, ka autore las墨t膩jus nedaudz taupa, nedaudz sarg膩, nedaudz 募auj tiem nesajukt pr膩t膩, jo paties墨bu par notiku拧o un notieko拧o t膩pat nevar aptvert vai iedom膩ties, lai k膩 ar墨 to m膿模in膩tu izdar墨t k膩ds, kur拧 paz墨st tikai mieru. Ukraina uzvar膿s, 拧墨 gr膩mata to apliecina. Ukraina uzvar膿s un no p墨拧募iem, no vec膩s dz墨ves lausk膩m izveidos bezgal墨gi skaistas vitr膩啪as, kas lauz墨s iepriek拧 ierasto gaismu. 馃挋馃挍
Visa veida emociju nokri拧艈i kr墨t k膩 no skaidr膩m debes墨m, pies膩r艈o pr膩tu k膩 radi膩cija 鈥� 芦tu to neredzi, nevari sagar拧ot, tikai gais膩 v墨d kaut kas caursp墨d墨gs, un tev der膿tu iedzert jodu vai b膿gt, kam膿r nav par v膿lu禄 (10. lpp.) 鈥� b膿gt no 拧墨s gr膩matas lapaspus膿m, kam膿r neesi non膩cis taj膩 gr膩matas (un dz墨ves) noda募膩, kur膩 tev zem k膩j膩m 芦zeme saplais膩, un tu paliec 拧pagat膩 virs bezdibe艈a. Un visi apk膩rt膿jie pagrie啪as un gaida 鈥� nez uz kuru pusi tad l膿ksi?禄 (243. lpp.), vai ar墨 uzlas墨t katru v膩rdu k膩 cer墨bu graudu, no kuriem dr墨z uzd墨gs par uzvaru v膿sto拧s ziedu lauks. Ukrai艈u autores Tam膩ras Horihas Zer艈as rom膩ns 芦Meiti艈a禄 拧odien (Ukrainas neatkar墨bas dien膩) ieber s膩li pirms pusgada uzpl膿staj膩s br奴c膿s, kuras pussadziju拧as suloju拧as jau asto艈us gadus 鈥� 拧is ir st膩sts, kur拧 募auj izdz墨vot m墨lest墨bu un drosmi, kas pavada ukrai艈us, sarg膩jot savu dzimto zemi; 拧is ir st膩sts, kur拧 atkl膩j pr膩tam netveramu ne啪膿l墨bu un tautas nodev墨bu; 拧is ir st膩sts par krievijas uzs膩kto karu Ukrain膩 2014. gad膩 鈥� st膩sts, kur拧 nedr墨kst膿ja palikt neizst膩st墨ts; 拧is ir st膩sts, kur拧 nep膩rprotami v膿sta 鈥� nekas un neviens nesp膿s salauzt ukrai艈u garu. /