Het boek opent met een onbenoemde verteller die een algemene blik werpt op het verhaal in haar geheel, zo lijkt het na herlezing van de proloog nadat Het boek opent met een onbenoemde verteller die een algemene blik werpt op het verhaal in haar geheel, zo lijkt het na herlezing van de proloog nadat de roman uit was. De eerste alinea’s wekten direct een verlangen naar de rest van Het koor van de 300 moordenaressen. Dat het zich afspeelt in Oost-Berlijn haal je alleen uit een woordgroep hier, een zinsnede daar. De Muur of DDR worden nergens bij naam genoemd, net zoals in de levens van de hoofdpersonen veel onbenoemd blijft.
Daarna zijn afwisselend Lena en Maksa de verteller. Levenslang vriendinnen, na hun scholen buren en collega’s op dezelfde administratieve afdeling van een vleesfabriek geworden. Hun beide kinderen zijn even oud. Ze reizen dagelijks met de tram, die altijd door de sneeuwhopen gaat (“het is altijd december in deze biotoop�), de geur van bruinkool op straat is niet weg te denken, volksagenten ook niet. Tijdens de boodschappenronde in de koophal heeft Lena angst voor mannen die hen opzichtig afluisteren, Maksa denkt ondertussen aan opdringerige aandacht van de man met vele functies op kantoor.
Zij wordt onder druk gezet om haar man Markus te verraden, zelf zal ze garanties krijgen van de socialistische staat. Markus heeft contact met een tunnelgraafgroep uit het westen. Meerdere mensen mogen meevluchten, ook Lena’s gezin. Terwijl je door de pagina’s meeleest hoe Lena en Maksa ieder onder hun eigen spanning gebukt gaan, neem je het gevoel haast over. Het gaat mis, de boektitel verraadt dat al bijna. Hoe het hen daarna precies vergaat is iets om zelf te lezen, maar de passages maken indruk. De vrouwen komen elkaar later in elk geval weer tegen in een koor van 300 moordenaressen. Geplaatst in vrouwengevangenis Hohenbrunnen, een fictief oord dat wellicht is gebaseerd op Hoheneck, die als gevolg van een veranderd regime een koor heeft geïnstalleerd. Wraak over verraad, schuld, boete.
De zinnen zijn langer dan gemiddeld, met veel komma’s. Dat hinderde totaal niet. Ze voelen zelfs wat zangerig aan, wat gezien de gebeurtenissen van het laatste deel ineens ook passend is: vorm valt samen met inhoud. Voor mij (nu al) een van de mooiste boeken van 2025! Willem du Gardijn schreef met Het koor uitstekende Literatuur. Als dit boek geen prijs wint in het komende jaar� moeten we misschien de criteria van al die prijzen onder de loep nemen.
Het thema van dit jaar is ‘Mij een zorg�. Daar kon Tommy Wieringa mee uit de voeten voor het Essay en schreef
Het thema van dit jaar is ‘Mij een zorg�. Daar kon Tommy Wieringa mee uit de voeten voor het Essay en schreef een stuk over hoe om te gaan met een toekomst vol zorgen. Hij begint met een persoonlijke inslag door terug te blikken op de tijd dat hij vader werd. Daarvoor was zijn enige grote zorg genoeg inkomen genereren uit zijn schrijversbestaan. Toen hij kinderen kreeg, kregen zijn gedachten een andere vorm: “Vader zijn, hoeveel angsten zijn dat? Het boze oog is overal. Ik herinner me de jonge automobilist die elke dag over de smalle dijkweg langs het huis schoot.� Hij reed hem achterna voor een goed gesprek. Later viel hem binnen dat hij min of meer een scène uit De wereld volgens Garp herbeleefde, gevolgd door een typische Wieringa-observatie: “De literatuur leeft je het leven tot in detail voor.�...more
De kroon met twee pieken kwam op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs 2025 terecht. Het boek werd eerst De kroon met twee pieken kwam op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs 2025 terecht. Het boek werd eerst opengeslagen om even aan de stijl te proeven. Al snel greep de tekst, werd nieuwsgierigheid gewekt naar het onuitgesprokene tussen de regels door en ook waarom de dood van Peter Green in 2020 voor hoofdpersoon Werner Vrysoone zo’n belangrijke gebeurtenis was.
"Gesteld dat ik een lijstje moest opstellen, wat zou ik bovenaan zetten? Naast hem stond een foto van kleinzoon Anton op de kast: tien geworden in november. Aan de kersttafel straks, bij de cognac, zou hij dat misschien kiezen. Maar hier was hij alleen."
Knap zoals Roth in weinig bladzijden een gemeenschap op papier neerzet. Associërend vertelt hij een geschiedenis van een dorp: een uitspraak werpt de Knap zoals Roth in weinig bladzijden een gemeenschap op papier neerzet. Associërend vertelt hij een geschiedenis van een dorp: een uitspraak werpt de herinnering aan een gebeurtenis of persoon op. Leidend is het leven van Roths alter ego. Ik ben erg benieuwd waartoe dit Aardbeien-fragment zou hebben geleid als Roth niet voor vervolging had hoeven vluchten en niet op 45-jarige leeftijd was gestorven aan alcoholisme (en armoedeverschijnselen wellicht?). Aan de andere kant voelde het verhaal in Aardbeien in z'n bescheidenheid al best compleet aan.
De uitgeverij heeft er een enorm goed verzorgde uitgave van gemaakt met vertaler Els Snick en illustrator Koen Broucke. Zijn schilderingen geven de lezer de indruk werkelijk in een andere wereld te zijn zonder d.m.v. omlijningen en herkenbare mensen de verbeelding al te veel te sturen....more
"De koptelefoon losjes op mijn oren, zogenaamd scherp lettend op binnenkomend radioverkeer, zo was ik onaanspreekbaar. En ondertussen kon ik moeiteloo"De koptelefoon losjes op mijn oren, zogenaamd scherp lettend op binnenkomend radioverkeer, zo was ik onaanspreekbaar. En ondertussen kon ik moeiteloos hun [de vaandrig en de sergeant] gebabbel afluisteren."
Een naamloze verteller dweilt de vloeren van een haveloos hotel in Amsterdam. Hij kan niet helemaal lekker een keuze maken over wat te doen in het leven en zit daarom vast in een ritme van nachtportier zijn en staren naar de schimmen van junks buiten op straat. Als hij iemand op de wc herkent als een leidinggevende uit zijn dienstplichttijd, brengt Philip Snijder de hoofdpersoon en lezer terug in de tijd. Herinneringen aan de keuringsdag op de -nu voormalige- Oranje-Nassaukazerne in de Sarphatistraat komen op. Daarna volgt een korte opleiding in Harderwijk tot radiotelefonist, oftewel een ‘stekker�, en plaatsing op een NAVO-basis in Duitsland. Wat eerst nog een enigszins inhoudsloos jaar lijkt te worden met dezelfde wacht- en corveediensten en de continue flauwe grappen, krijgt sjeu als het kader andere plannen heeft met het peloton negentienjarigen.
In de proloog stonden er nog ietwat veel komma’s in de zinnen, maar daarna las het boek best vlot. Sterker nog: het was in alles (stijl, verhaal, boekvorm) een prettig boek om ’s avonds een stuk in verder te lezen. Een ogenschijnlijk simpele beschrijving van een paar maanden diensttijd krijgt door details en soepel lopende dialogen meer inhoud. Onder de oppervlakte schuilen grote levensthema’s. Kan de vriendschap die ontstaan is in de militaire omgeving daarbuiten blijven bestaan? Misschien wel, misschien niet. Alleen de auteur weet het (misschien ook niet).
Een verhaal over een bijzondere band, gevat in een goed geschreven verhaal. Geef het niet alleen aan mannen die zelf dienstplichtig zijn geweest, maar ook aan scholieren in de bovenbouw. De verbindingen is goed voor de leeslijst.
Een boek dat onterecht ondergesneeuwd dreigt te raken: 'Wij van de Ripetta' van Tomas Lieske. Ik heb er onverwacht erg van genoten! Historische fictieEen boek dat onterecht ondergesneeuwd dreigt te raken: 'Wij van de Ripetta' van Tomas Lieske. Ik heb er onverwacht erg van genoten! Historische fictie met goede dialogen en een verhaal dat zich vanzelf vertelt, lijkt het wel.
Een openingsscène met een kardinaal en een schilder in Rome, vlak voor het jaar 1600 aanbreekt. De schilder vertrekt op een tocht naar gebieden buiten het pausdom en neemt de verweesde jongen Cecco als knecht mee terug. Weer eenmaal gevestigd onder kardinale bescherming noemt de schilder zich Caravaggio en belanden ze elke avond in een drinklokaal aan de Ripetta, een weg die van het Piazza del Popolo richting het Pantheon voert.
De bijzondere vreemdeling Will Shakespeare (doch nooit zo genoemd, de personages komen er niet uit of hij Shaksbird of Shaxberd heet) komt er op bezoek, gesprekken over toneel en protestantisme en katholicisme ontspinnen er zich. Will spreekt toneel-Italiaans met grappige versprekingen (afluistervink) zonder dat Lieske het infantiel maakt.
Gefictionaliseerd, deze ontmoeting tussen Caravaggio en Shakespeare, maar wel met een verklaring over hoe het schilderij De onthoofding van Johannes de Doper tot stand kwam.
100 punten voor dit boek. Daniël Verlaan is techjournalist bij RTL Nieuws en bracht voor verschijning van Ik weet je wachtwoord al meerdere verhalen o100 punten voor dit boek. Daniël Verlaan is techjournalist bij RTL Nieuws en bracht voor verschijning van Ik weet je wachtwoord al meerdere verhalen over cybercriminaliteit onder de aandacht. Het boek verscheen in 2020 en is, ondanks dat het voor technologische begrippen alweer 5 jaar oud is, nog steeds actueel en nuttig.
De journalist blijft herhalen: iedereen met een identiteitskaart, een e-mailadres en bankrekening is in potentie interessant voor hackers en criminelen. Zowat iedereen dus. De allerbelangrijkste tip is om niet te vaak hetzelfde wachtwoord voor verschillende diensten te gebruiken en dan ook nog het wachtwoord te veranderen in een wachtwoordzin. Nu heb ik zelf gemerkt dat het enigszins breinflexibiliteit kost, dus een passwordmanager biedt uitkomst (zoals LastPass, 1Password, KeePass). Of houd het bij een opschrijfboekje of een vergrendelde notitie in je telefoon met de ultratip dat je je wachtwoorden steevast begint met hetzelfde woord dat je uiteraard niet opschrijft.
Door het hoofdstuk spyware/stalkerware kwamen er handigheden voor de smartphone uit: installeer een virusscanner op je telefoon zoals ESET of Malwarebytes. Start ook regelmatig je smartphone opnieuw op om de laatste malware te verwijderen.
Het laatste hoofdstuk over zogenaamde slimme apparaten bevestigde wat ik me al langer afvraag bij dat soort apparaten: is het eigenlijk niet heel dom om veel slimme apparaten in huis te hebben? Robotstofzuigers met camera’s om huisdieren in de gaten te houden, kunnen gehackt worden door de Chinese makers, video’s opnemen en je chanteren met wat op de beelden staat. Slimme auto’s die op afstand bestuurbaar worden (een Tesla-app die je auto kan ontgrendelen; kan gehackt worden?) en die ook 360˚-graden parkeercamera’s hebben: willen we wel buitenlandse meekijkers hebben op bijvoorbeeld overheidsterreinen?
Wat zo’n beetje de onderliggende boodschap is van Ik weet je wachtwoord: vraag jezelf af of je elk technisch snufje wel echt nodig hebt in je leven. Moet je je Spotify-account echt invoeren in de huurauto, kun je ook gewoon radio luisteren? Ik zou het nog duidelijker willen zeggen: train jezelf in het gebruiken van je hersenen, maak het jezelf niet constant te gemakkelijk. Leer kaarten lezen, onthoud de route, spit handleidingen door van een nieuw apparaat, probeer steeds een offline alternatief te vinden voor een app.
Helaas, zou bijna de treurige conclusie zijn, is een leven compleet zonder internet inmiddels niet meer mogelijk. Toch biedt technologie ook mooie dingen, ga er alleen verstandig mee om. Informeer jezelf over de werking van een apparaat of app. En geef nooit je wachtwoord uit handen � ook niet aan die technisch onderlegde vriend die je zo vertrouwt!
Daniël Verlaan heeft ook een website opgetuigd met handige tips die hij blijft voorzien van nieuwe kennis. Neem zeker een kijkje op ....more
"Omdat ik daar steeds meer ervaring in krijg, in dat vergeten, mag ik me deskundig achten en stellen dat het van sommige ervaringen en gebeurtenissen "Omdat ik daar steeds meer ervaring in krijg, in dat vergeten, mag ik me deskundig achten en stellen dat het van sommige ervaringen en gebeurtenissen in het verleden heel prettig is dat ze […] zijn verdwenen, maar andere vergeten feiten ervaar ik als een gemis wat ik pas merk als ze via mijn dagboekaantekeningen en mijn krantenstukjes of via mijn vrouw weer tot mij komen en het is dan opvallend dat ik de gebeurtenissen in wat ik ‘echte landen� noem eerder in mijn falende herinneringen toelaat dan die uit onechte landen […]."
De schrijfstijl is, volgens een andere lezer die ik erover sprak, geënt op Hrabals stijl zelf. Knap! Vermoedelijk gaat dit nog meer leven wanneer je Hrabals werk leest. In elk geval vind ik deze roman van Rik Zaal een leuke toevoeging in de literaire collectie.
González schreef een fijn te lezen boek voor een moment dat je niet te veel wilt nadenken over een verhaal. Zo heb ik het tenminste (positief) ervarenGonzález schreef een fijn te lezen boek voor een moment dat je niet te veel wilt nadenken over een verhaal. Zo heb ik het tenminste (positief) ervaren. Het is net of je op een dag in 1961 in Horacio’s huis in Colombia binnenstapt en vanaf dan door zijn ogen zijn leven beschouwt, gedachtenstroom incluis. Hij is een boertje met twee koeien, heeft een bevallige vrouw, dochters die tegen negenen uit bed komen en een zoon die het nog later maakt. In de garage staat een rammelende auto die van een zwendelaar gekocht is, de rest van de ruimte wordt opgevuld met prullaria die in geval van geldnood verkocht kunnen worden. Dat komt regelmatig voor want de crèmes uit Florida van de vrouwen mogen wat kosten, net als de dierenarts, de inbeslagname van de auto en het ziekenhuisverblijf omdat Horacio hartaanvallen krijgt.
Horacio’s verhaal is opgedeeld in slechts enkele hoofdstukken, elk vanuit hem of een van de broers verteld. Zo wordt het mozaïek nog kleurrijker. Door de voortdurende stream of consciousness (niet alleen van de personages maar ook de alwetende verteller die wel eens vooruitblikt) was het gemakkelijk het boek steeds voor een kort stukje op te pakken. Je zat ondanks de aan elkaar geplakte alinea’s toch weer snel in het verhaal. Op het eerste gezicht lijkt Horacio als personage misschien wat simpel, maar wat je uiteindelijk leest is een familie met veel personen die voor elkaar zorgt. En het brengt je dichter bij de Colombiaanse cultuur dan een reisgids doet, want González verwerkte er allerlei details in die je zelf moet kennen om ze op te kunnen schrijven. Een origineel boek om cadeau te doen aan iemand dus....more
Wat een goede thriller zeg. Niet bepaald voor de zwakke maag, want de moordenaar gebruikt vreselijke methoden. Als je zulke berichten echt in de krantWat een goede thriller zeg. Niet bepaald voor de zwakke maag, want de moordenaar gebruikt vreselijke methoden. Als je zulke berichten echt in de krant zou lezen, zou je van de weersomstuit niet meer buiten durven te komen. Omdat de dader een ingenieus kat-en-muisspel speelt met de rechercheurs wil je als lezer continu verder gaan. Auteur Chris Carter heeft oftewel zijn werk goed gedaan. 'Een voor een' blijkt al het vijfde deel in een reeks, maar het verhaal valt prima los van de rest te lezen. Hoognodige voorgeschiedenis omtrent de hoofdpersonen voert de schrijver kort en bondig op; de focus van het verhaal ligt echt op de gebeurtenissen.
Aan te raden voor lezers van Sebastian Fitzek, Pierre Lemaitre en Andreas Gruber....more
Op het omslag abstracte vlammen die direct de aandacht trokken. Tijdens het lezen weet je dat het de Nationale Bibliotheek van Sarajevo is die in 1992Op het omslag abstracte vlammen die direct de aandacht trokken. Tijdens het lezen weet je dat het de Nationale Bibliotheek van Sarajevo is die in 1992 in vlammen opgaat. Bovenin hadden drie kunstenaars, een Servische, Bosnische en islamitische, een atelier toegewezen gekregen als symbool van gezamenlijk leven en kunst maken.
Hoofdpersoon Zora was een van die drie kunstenaars. De lezer stapt in haar leven op het moment dat ze ’s ochtendsvroeg met haar man Franjo in de tram onderweg is naar haar moeders appartement. Een familie heeft er bezit van genomen terwijl zij tijdelijk bij hen inwoont om aan te sterken. Het blijkt in dat voorjaar gemeengoed, vele families zijn op drift geraakt omdat elders in de nieuwe Republiek Bosnië-Herzegovina rellen zijn uitgebroken.
Ze besluiten haar met Franjo naar hun dochter in Engeland te sturen, zodat Zora tegelijk nog geld kan verdienen. Maar dan wordt de burgeroorlog heviger en wordt Sarajevo onder vuur genomen. De inwoners kunnen er niet meer uit, het vliegveld komt na sluiting onder toezicht van de VN te staan, alle contact met de buitenwereld wordt afgesneden. Sluipschutters op straat, flats die half onbewoonbaar raken, voedsel dat opraakt en vervolgens voedseldroppings. De winter is nog niet eens begonnen, maar de bewoners (van verschillende nationaliteiten) in Zora’s flat proberen het met elkaar te rooien. Tot de brand in de bibliotheek uitbreekt en de bladzijden als zwarte vlinders door de lucht vliegen, dan verliest Zora de moed.
Ik vond het een mooi en bijzonder verhaal dat authentiek aandeed. Dat klopte, uit het nawoord blijkt dat Morris het verhaal heeft gebaseerd op dat van gevluchte familieleden en anderen die ze geïnterviewd heeft. Ook was de inhoud grotendeels nieuw, als kind van net na die tijd. Dat Joegoslavië uiteenviel en er in de jaren erna meerdere VN-missies heen gingen is bekend, maar veel meer wist ik er niet over. Non-fictie is er wel, maar romans zijn nog niet talrijk. Als iemand tips heeft?...more