ŷ������

کارتاسیس


اگر میخواهید به تجویزِ پیرِ عالمِ فلسفه ارسطوی کبیر عناصر چهار گانه طبعتون( بلغم ، سودا ، صفرا و خون ) همیشه میزان باشه ، شبا قبل خواب مغزتون تراژدی میل کنه ؛ ترجیحا با شربت آبلیمو و بهمن کوچیک .
دوهزار و پونصد سال از عمر روایت کتبی این تراژدی میگذره چه بسا روایت شفاهی عمر دراز تری هم داشته باشه. اما چه جاذبه و جادویی باعث مصون موندن و از چشم نیفتادن پیکار تکراری خدایان و انسان میشه ؟ پیکاری که ماحصلش برای ما ساخت قهرمان تراژیکه.
به نظرم انسان بودن مهمترین رکن این جاودانگی باشه.
اینکه ما تو تیم انسانهاییم و با اینکه آگاه از تسلیم و شکست قهرمان تراژیک در برابر خواست و اراده تقدیر خدایانیم ولی این تلاش و به نوعی شکست قهرمانانه رو تحسین میکنیم . حسی شبیه هوادارای یک تیم دسته سومی که از شکست قطعی تیمش برابر حریف قدرتمند آگاهه ولی فارغ از نتیجه از ۹۰ دقیقه تلاش تیم نهایت لذت رو خواهد برد و موهبت کاتارسیس رو تجربه میکنه.


این سه گانه با شکوه علاوه بر انبوهی از فضایل نیک که از شمارش خارجه دو ویژگی منحصر بفرد نسبت به بقیه افسانه‌ه�� داره از نظر من ؛
اولیش این‌ک�� توجهش به بُعد انسانی افسانه خیلی بیشتر از خدایانه . به نوعی سوفوکل یک قدم جلوتر رفته و به جای تمرکز روی نزاع و کشمکش بین انسان و خدایان ؛ بیشتر به عواقب و ماحصل این کشمکش بر سرشت قهرمان افسانه خودش پرداخته . به همین دلیل خواننده و یا شنونده بیشتر از اینکه شاهد یک پیکار باشه به عنوان شخص سوم ؛ مدام در حال همزاد پنداری عاطفی با چندین کاراکتر داستانه و یک چرخه مداوم از تقابلهای بدون قضاوت جلوش شکل میگیره که به تفکر راجع بهشون تشویقش میکنه .

تیرزیاس


در روایتی اومده یک روز که آتنا با یکی از پریان جنگل در رودخانه ای به شنا مشغول بود چوپان زیبا و جوانی به نام تیرزیاس برحسب تصادف از اونجا میگذشته و چشمش به اندام برهنه الهه میفته و تو این نگاه تعمد و تقصیری نداشته اما الهه چنان به خشم اومده که بلافاصله بنده خدارو از هر دو چشم کور میکنه . با اینکه یکی از پریان جنگل به نام کاریکلو که شاید فریفته زیبائی تیرزیاس شده بود شفاعتشو کرد و آتنا هم اعتراف کرد که طفل معصوم تقصیر نداشته اما آتنا حاضر نشد چشم هائی را که تونسته بود اندام برهنشو ببینه دوباره بینا کنه ؛ فقط تیرزیاس رو به جای بینایی از دست رفته از قدرت غیب گویی و پیش بینی برخوردار میکنه .

جایگاه شخصیت تیرزیاس بسیار بسیار تو کتاب حائز اهمیته و حس میکنم سوفوکل هر بار که اسمشو مینوشته به احترامش می‌ایستاد�� .
یک دانای کل که هیچ شک و تردیدی در کلامش روا نبود و سوفوکل به دو شکل متفاوت از تیرزیاس دانا بهره میبره .
اولین بار تقابلش با ادیپوس و دومیش با کرئون .
تقابل بین ادیپوس و تیرزیاس تبدیل به تقابل بین بینایی و نابینایی میشه. در یک سو ادیپوس بینا و اون طرف تیرزیاس نابینا. تقابل بینایی و نابینایی اون چیزیه که به وضوح تو نمایشنامه دیده میشه اما تفاوت‌های�� وجود داره .
تیرزیاس در مواجه با ادیپوس به صورت غیر مستقیم ادیپوس رو دارای خرد می‌دون��. با اینکه ادیپوس قادر به دیدن و شناخت این خرد نیست اما با بیان واقعیت های و تقدیری که بر ادیپ گذشته راه رو برای دستیابیش به حقیقت و خرد فراهم میسازه .
اما در مواجه با کرئون به طور اون رو بی خرد ، ابله و پوچ میدونه که هیچ امیدی بهش نیست .
به طور کل یکی از جذابیتهای اصلی کتاب دیالوگهاییه که از زبان تیرزیاس بیان میشه


آنتیگون��


دومین ویژگی منحصر به فرد کتاب از دید من شخصیت و کاراکتر آنتیگونست ��.
کاراکتری که قدم به قدم شکل گرفت ، رشد پیدا کرد و به عروج غنایی خودش رسید .
تصویری که سوفوکل ۲۵۰۰ سال قبل از آنتیگون�� ارائه کرد مصداق بارز و بدون ذره ای ناخالصی ازناب ترین تفکر فمنیست عصر حاضره که الان از ذات اصلی خودش دور شده .
شخصیتی که به جد در خور تحسین و قهرمان اصلی اقبال تو این کتابه .
آنتیگون�� به نظرم بزرگترین قربانی این گناه و خشم و غصب خدایان بود که شجاعت رو معنا کرد .
اقا اصلا هر چی بگم کم گفتم .

راجع به خیلی از مسائل از جمله ترجمه بی نقص مسکوب یا خود مسئله افسانه تو ریویوهای دوستان صحبت شده که تکرار مکررات نمی‌کن��.

بخوانید و لذت ببرید که از خشم خدایان به دور باشید .