What do you think?
Rate this book
دیوان ایرج میرزا
Pocket size collection of the complete poems of the popular nineteenth Persian poet Iraj Mirza (1874-1926). Book is in Persian (Farsi) language.
- GenresPoetryLiteratureIran
319 pages, Hardcover
First published January 1, 1963
69 people are currently reading
833 people want to read
About the author
ایرجیرز�
4books50followersایرج میرزا (زادهٔ ۱۲۹۱ه. ق. / ۱۸۷۴ در شهر تبریز - درگذشتهٔ .۱۳۴۳ ه. ق. / ۱۹۲۴) ملقب به «جلال‌الممالک� و فخرالشعرا، شاعر ایرانی اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بود
او فرزند صدرالشعرا غلام‌حسی� میرزا قاجار و از طریق پدر بزرگش ملک ایرج بن فتحعلی شاه، نتیجه فتحعلی شاه قاجار بود. در فارسی و عربی و فرانسوی مهارت داشت و روسی و ترکی نیز می‌دانس� و خط را خوب می‌نوش�. تحصیلاتش در مدرسه دارالفنون تبریز صورت گرفت و در نوزده‌سالگ� هنگام ولیعهدی مظفر الدین میرزای قاجار لقب «ایرچ بن صدرالشعرا» یافت. لیکن بزودی از شاعری دربار کناره گرفت و به مشاغل دولتی مختلفی پرداخت که از میان آنان کار در وزارت فرهنگ (معارف آن‌زما�) بود
شعر ایرج به خاطر طنز سنگین، و در برداشتن نکاتی که در عرف جامعه بعضاً غیراخلاقی تلقی می‌شو� معروف است. سبک شعری او ساده و روان و دربرگیرنده واژگان و گفتارهای عامیانه� و رکیک است. شعر "داشت عباسقلی خان پسری..." از ایرج میرزا را نخستین شعر با ادبیات کودک در فارسی می دانند
وی پس از مدتی سبک قدیم را که در آن توانا بود رها کرد و خود سبکی ویژه پدید آورد. درین سبک اندیشه‌ها� نو و مضامینی که گاه از ادبیات خارجی اقتباس شده و گاه مخلوق اندیشه شاعر است و نیز مسایل گوناگون اجتماعی و هزلیات و شوخیهای نیش دار و ریشخندها و تمثیلاتی که شاعر از غالب آنها نتایج اجتماعی را در نظر دارد بزبانی بسیار ساده و گاه نزدیک بزبان مخاطب و همراه با الفاظ جنسی بیان شده‌اس�
ایرج میرزا در پی یک سکته قلبی در منزل اسعدالملوک هرمزی (همسر حاج هرمزخان مترجم دکتر میلسپو) واقع در خیابان ایران (عین‌الدول�)، پهلوی بازارچه سقاباشی درگذشت. آرامگاه ایرج میرزا در گورستان ظهیرالدوله در دربند بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران قرار دارد
او فرزند صدرالشعرا غلام‌حسی� میرزا قاجار و از طریق پدر بزرگش ملک ایرج بن فتحعلی شاه، نتیجه فتحعلی شاه قاجار بود. در فارسی و عربی و فرانسوی مهارت داشت و روسی و ترکی نیز می‌دانس� و خط را خوب می‌نوش�. تحصیلاتش در مدرسه دارالفنون تبریز صورت گرفت و در نوزده‌سالگ� هنگام ولیعهدی مظفر الدین میرزای قاجار لقب «ایرچ بن صدرالشعرا» یافت. لیکن بزودی از شاعری دربار کناره گرفت و به مشاغل دولتی مختلفی پرداخت که از میان آنان کار در وزارت فرهنگ (معارف آن‌زما�) بود
شعر ایرج به خاطر طنز سنگین، و در برداشتن نکاتی که در عرف جامعه بعضاً غیراخلاقی تلقی می‌شو� معروف است. سبک شعری او ساده و روان و دربرگیرنده واژگان و گفتارهای عامیانه� و رکیک است. شعر "داشت عباسقلی خان پسری..." از ایرج میرزا را نخستین شعر با ادبیات کودک در فارسی می دانند
وی پس از مدتی سبک قدیم را که در آن توانا بود رها کرد و خود سبکی ویژه پدید آورد. درین سبک اندیشه‌ها� نو و مضامینی که گاه از ادبیات خارجی اقتباس شده و گاه مخلوق اندیشه شاعر است و نیز مسایل گوناگون اجتماعی و هزلیات و شوخیهای نیش دار و ریشخندها و تمثیلاتی که شاعر از غالب آنها نتایج اجتماعی را در نظر دارد بزبانی بسیار ساده و گاه نزدیک بزبان مخاطب و همراه با الفاظ جنسی بیان شده‌اس�
ایرج میرزا در پی یک سکته قلبی در منزل اسعدالملوک هرمزی (همسر حاج هرمزخان مترجم دکتر میلسپو) واقع در خیابان ایران (عین‌الدول�)، پهلوی بازارچه سقاباشی درگذشت. آرامگاه ایرج میرزا در گورستان ظهیرالدوله در دربند بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران قرار دارد
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 66 reviews
August 11, 2023
درو� بر زنده یاد «ایرج میرزا» و اشعارِ خردمندانه اش... یادش همیشه گرامی باد
دوستان� گرانقدر، در زیر به انتخاب، ابیاتی از این دیوان را برای شما بزرگواران مینویسم
---------------------------------------
نقا� دارد و دل را به جلوه آب کند
نعوذباللّ� اگر جلوه بی نقاب کند
فقیه� شهر به رفعِ حجاب مایل نیست
چراک� هر چه کند حیله در حجاب کند
ب� غیرِ ملتِ ایران کدام جانور است
ک� جفتِ خود را نادیده انتخاب کند؟
***
هرک� را با سرِ زلفِ سیه افتد کارش
چو� سیه کاران، آشفته بُوَد بازارش
واع� ار بیند یکبار دو چشمِ سیهَش
وع� یکسو نهد، از عشق روَد گفتارش
***
جان� چه شوَد گر تو درِ مِهر گشایی؟
و� در به در آیی و چو جانم به بر آیی
هموار� پسِ یکدگر آیند مَه و مِهر
ا� ماه ندانم که تو بی مِهر چرایی!؟
***
خواه� که دهم جان به تو، میلِ دلم اینست
ترس� که پسندت نشود، مشکلم اینست
هرگ� نروم جایِ دگر از سرِ کویت
ت� جان بُوَد اندر تنِ من، منزلم اینست
***
پیر� و آرزویِ وصلِ جوانان دارم
خان� ویران بُوَد و حسرتِ مهمان دارم
آفت� جانِ کسان، عشق بُوَد یا پیری
چ� کنم من که همین دارم و هم آن دارم
***
ز� یاران آنقدر بد دیده ام، کز یار میترسم
ب� بیکاری چنان خو کرده ام، کز کار میترسم
نمیترس� نه از مار و نه از شیطان، نه از جادو
غم� خود را به یکسو هشته، از غمخوار میترسم
***
با� روز آمد به پایان، شامِ دلگیر است و من
ت� سحر سودایِ آن زلفِ چو زنجیر است و من
دیگرا� سر مست در آغوشِ جانان خفته اند
آنک� بیدارست هر شب، مرغِ شبگیر است و من
---------------------------------------
ابیات� در موردِ حسین بن علی تازی
****
ز� قحبه چه میکشی خودت را
دیگ� نشود حسین زنده
کشتن� و گذشت و رفت و شد خاک
خاک� علف و علف چرنده
م� هم گویم یزید بد بود
� لعنت به یزیدِ بدکننده
ام� دگر این کُتل مُتل چیست؟
زی� دستۀ خنده آورنده
تخم� چه کسی بریده خواهی
ب� این قمه هایِ نابرنده؟
آی� تو سکینه ای که گویی
س� ایستَمیریم، عمیم گَلنده
ک� شمر و تو کیستی که گویی
گَ� قویما منی، شمیر اَلَنده؟
ت� زینب و خواهرِ حسینی؟
ا� نره خرِ سیبیل گنده
خجل� نکشی میان مردم؟
ا� این حرکاتِ مثلِ جنده
ه� بر سر و ریشِ خود بزن گِل
ه� بر تنِ خود بمال سنده
ه� با قمه زن به کلۀ خویش
کار� که تبر کند به کُنده
ه� بر سرِ خود بزن دو دستی
چو� بال که میزند پرنده
ه� گو که «حسین» کفن ندارد
ه� پاره بکن قبایِ ژنده
گ� زنده نشد، عَنم به ریشت
گ� شد، عَنِ تو به ریشِ بنده
---------------------------------------
ابیات� از شعر در موردِ فقیه و آخوند
**
نشست� بود فقیهی به صدرِ مجلسِ درس
ب� جای لفظِ «عَن» اندر کتابِ خود «مَن» دید
قلمترا� و قلم برگرفت و مَن، عَن کرد
سپ� که داشت در آن باب اندکی تردید
یک� زِ «طلاب» این دید و گفت، با دگران
جناب� آقا «عَن» کرد، جمله «عَن» بکنید
---------------------------------------
د� مورد حجاب
**
فقیه� شهر به رفعِ حجاب مایل نیست
چراک� هر چه کند حیله در حجاب کند
ب� حیرتم زِ که اسرارِ «هیپنوتیزم» آموخت؟
فقیه� شهر که بیدار را خواب کند
زنان� مکّه همه بی نقاب میگردند
بگ� بتازد و آن خانه را خراب کند
ب� «اعتدال» از این پرده ها رهایی نیست
مگ� مساعدتی دستِ انقلاب کند
ز� هم بدرد این ابرهایِ تیرۀ شب
وثا� و کوچه پر از ماه و آفتاب کنند
---------------------------------------
امیدوار� این انتخابها را پسندیده باشید
«پیرو� باشید و ایرانی»
دوستان� گرانقدر، در زیر به انتخاب، ابیاتی از این دیوان را برای شما بزرگواران مینویسم
---------------------------------------
نقا� دارد و دل را به جلوه آب کند
نعوذباللّ� اگر جلوه بی نقاب کند
فقیه� شهر به رفعِ حجاب مایل نیست
چراک� هر چه کند حیله در حجاب کند
ب� غیرِ ملتِ ایران کدام جانور است
ک� جفتِ خود را نادیده انتخاب کند؟
***
هرک� را با سرِ زلفِ سیه افتد کارش
چو� سیه کاران، آشفته بُوَد بازارش
واع� ار بیند یکبار دو چشمِ سیهَش
وع� یکسو نهد، از عشق روَد گفتارش
***
جان� چه شوَد گر تو درِ مِهر گشایی؟
و� در به در آیی و چو جانم به بر آیی
هموار� پسِ یکدگر آیند مَه و مِهر
ا� ماه ندانم که تو بی مِهر چرایی!؟
***
خواه� که دهم جان به تو، میلِ دلم اینست
ترس� که پسندت نشود، مشکلم اینست
هرگ� نروم جایِ دگر از سرِ کویت
ت� جان بُوَد اندر تنِ من، منزلم اینست
***
پیر� و آرزویِ وصلِ جوانان دارم
خان� ویران بُوَد و حسرتِ مهمان دارم
آفت� جانِ کسان، عشق بُوَد یا پیری
چ� کنم من که همین دارم و هم آن دارم
***
ز� یاران آنقدر بد دیده ام، کز یار میترسم
ب� بیکاری چنان خو کرده ام، کز کار میترسم
نمیترس� نه از مار و نه از شیطان، نه از جادو
غم� خود را به یکسو هشته، از غمخوار میترسم
***
با� روز آمد به پایان، شامِ دلگیر است و من
ت� سحر سودایِ آن زلفِ چو زنجیر است و من
دیگرا� سر مست در آغوشِ جانان خفته اند
آنک� بیدارست هر شب، مرغِ شبگیر است و من
---------------------------------------
ابیات� در موردِ حسین بن علی تازی
****
ز� قحبه چه میکشی خودت را
دیگ� نشود حسین زنده
کشتن� و گذشت و رفت و شد خاک
خاک� علف و علف چرنده
م� هم گویم یزید بد بود
� لعنت به یزیدِ بدکننده
ام� دگر این کُتل مُتل چیست؟
زی� دستۀ خنده آورنده
تخم� چه کسی بریده خواهی
ب� این قمه هایِ نابرنده؟
آی� تو سکینه ای که گویی
س� ایستَمیریم، عمیم گَلنده
ک� شمر و تو کیستی که گویی
گَ� قویما منی، شمیر اَلَنده؟
ت� زینب و خواهرِ حسینی؟
ا� نره خرِ سیبیل گنده
خجل� نکشی میان مردم؟
ا� این حرکاتِ مثلِ جنده
ه� بر سر و ریشِ خود بزن گِل
ه� بر تنِ خود بمال سنده
ه� با قمه زن به کلۀ خویش
کار� که تبر کند به کُنده
ه� بر سرِ خود بزن دو دستی
چو� بال که میزند پرنده
ه� گو که «حسین» کفن ندارد
ه� پاره بکن قبایِ ژنده
گ� زنده نشد، عَنم به ریشت
گ� شد، عَنِ تو به ریشِ بنده
---------------------------------------
ابیات� از شعر در موردِ فقیه و آخوند
**
نشست� بود فقیهی به صدرِ مجلسِ درس
ب� جای لفظِ «عَن» اندر کتابِ خود «مَن» دید
قلمترا� و قلم برگرفت و مَن، عَن کرد
سپ� که داشت در آن باب اندکی تردید
یک� زِ «طلاب» این دید و گفت، با دگران
جناب� آقا «عَن» کرد، جمله «عَن» بکنید
---------------------------------------
د� مورد حجاب
**
فقیه� شهر به رفعِ حجاب مایل نیست
چراک� هر چه کند حیله در حجاب کند
ب� حیرتم زِ که اسرارِ «هیپنوتیزم» آموخت؟
فقیه� شهر که بیدار را خواب کند
زنان� مکّه همه بی نقاب میگردند
بگ� بتازد و آن خانه را خراب کند
ب� «اعتدال» از این پرده ها رهایی نیست
مگ� مساعدتی دستِ انقلاب کند
ز� هم بدرد این ابرهایِ تیرۀ شب
وثا� و کوچه پر از ماه و آفتاب کنند
---------------------------------------
امیدوار� این انتخابها را پسندیده باشید
«پیرو� باشید و ایرانی»
April 6, 2015
ناصر فیض یه جا گفته بود که من بچه بودم، شعر می گفتم. به پدرم نشون دادم شعرم رو. پدرم یه سری به تأسف تکون داد و گفت "بیشتر شعر بخون."
منم رفتم توی کتابخونه ی پدرم و نگاه کردم دیدم از این سر تا اون سر، فقط کتاب های عربیه به جز یه کتاب. اونو برداشتم و شعرهاش رو خوندم که یهو! یه دستی کتاب رو از دستم کشید و یه دست دیگه زد پس گردنم. نگاه کردم دیدم پدرم با چشمان آتش بار وایستاده بالا سرم. گفت: "من گفتم برو شعر بخون، تو اومدی دیوان ایرج میرزا رو میخونی؟!"
صفاتی که ازش مشهوره رو که همه میدونن. ولی جدای از اون، بعضی از مطایباتش خیلی شیرینه. شکستن زبانش خیلی جالبه. مثلاً:
ای مشیرالدوله آمد فصل دی
فصل دی آمد، مشیرالدوله، ای!
یا:
گر شعر دگر کَلان جفنگ است
شعر تو کچل کلاچه اَجفَنگ!
(جفنگ رو به افعل تفضیل عربی برده)
یا:
درهای بهشت بسته میشد
مردم همه می جهنّمیدند
منم رفتم توی کتابخونه ی پدرم و نگاه کردم دیدم از این سر تا اون سر، فقط کتاب های عربیه به جز یه کتاب. اونو برداشتم و شعرهاش رو خوندم که یهو! یه دستی کتاب رو از دستم کشید و یه دست دیگه زد پس گردنم. نگاه کردم دیدم پدرم با چشمان آتش بار وایستاده بالا سرم. گفت: "من گفتم برو شعر بخون، تو اومدی دیوان ایرج میرزا رو میخونی؟!"
صفاتی که ازش مشهوره رو که همه میدونن. ولی جدای از اون، بعضی از مطایباتش خیلی شیرینه. شکستن زبانش خیلی جالبه. مثلاً:
ای مشیرالدوله آمد فصل دی
فصل دی آمد، مشیرالدوله، ای!
یا:
گر شعر دگر کَلان جفنگ است
شعر تو کچل کلاچه اَجفَنگ!
(جفنگ رو به افعل تفضیل عربی برده)
یا:
درهای بهشت بسته میشد
مردم همه می جهنّمیدند
Read
July 15, 2019ابلیس شبی رفت به بالین جوانی
آراسته با شکل مهیبی سر و بر را
گفتا که: منم مرگ و اگر خواهی زنهار
باید بگزینی تو یکی زین سه خطر را
یا آن پدر پیر خودت را بکشی زار
یا بشکنی از خواهر خود سینه و سر را
یا خود ز می ناب کشی یک دو سه ساغر
تا آن که بپوشم ز هلاک تو نظر را
لرزید ازین بیم جوان بر خود و جا داشت
کز مرگ فتد لرزه به تن ضیغم نر را
گفتا: پدر و خواهر من هر دو عزیزند
هرگز نکنم ترک ادب این دو نفر را
لیکن چون به می دفع شر از خویش توان کرد
می نوشم و با وی بکنم چاره ی شر را
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی
هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
ای کاش شود خشک بُن تاک و خداوند
زین مایه ی شر حفظ کند نوع بشر را
آراسته با شکل مهیبی سر و بر را
گفتا که: منم مرگ و اگر خواهی زنهار
باید بگزینی تو یکی زین سه خطر را
یا آن پدر پیر خودت را بکشی زار
یا بشکنی از خواهر خود سینه و سر را
یا خود ز می ناب کشی یک دو سه ساغر
تا آن که بپوشم ز هلاک تو نظر را
لرزید ازین بیم جوان بر خود و جا داشت
کز مرگ فتد لرزه به تن ضیغم نر را
گفتا: پدر و خواهر من هر دو عزیزند
هرگز نکنم ترک ادب این دو نفر را
لیکن چون به می دفع شر از خویش توان کرد
می نوشم و با وی بکنم چاره ی شر را
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی
هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
ای کاش شود خشک بُن تاک و خداوند
زین مایه ی شر حفظ کند نوع بشر را
December 26, 2016
روحش شاد با این هنر شاعری
تازه فهمیدم چرا میگفتن اگه ایرج میرزا نخوندی نصف عمرت برفنا رفته
:)
تازه فهمیدم چرا میگفتن اگه ایرج میرزا نخوندی نصف عمرت برفنا رفته
:)
June 29, 2007
ایرج میرزا در سال 1251 خورشیدی در تبریز به دنیا آمد و تمام عمرش را با تنگدستی می گذراند . او از محبوب ترین شاعران فارسی زبان به شمار می رود که دورن مایه ی اکثر اشعارش ضدیت با شاه و شیخ و دفاع از آزادی زن می باشد . ایرج میرزا با آنکه به خوبی احساس می کرد که وضع اجتماعی باید از بیخ و بن تغییر یابد ولی از قوانین تکامل تاریخی جامعه و از نقش توده های مردم در راه پیکار تحول اجتماعی آگاهی درستی نداشت . او خود را از فعالیت سیاسی مستقیم برکنار می داشت و مرد عمل نه بلکه شاعر میهن پرست است که ملت خود را از صمیم قلب دوست دارد و شیفته ی عدالت اجتماعی است و نمی تواند شاهد دهان بسته ی تمامی نابسامانی ها و ستم ها بر مردمش باشد . از همین روست که به خوبی در اشعارش افکار دموکراتیک خود را با زبان ساده و عام فهم انعکاس می دهد و مخصوصا تزویر و ریای روحانیون و خرافات و تعصبات مذهبی را شدیدا مورد بحث و انتقاد قرار می دهد . مردم که بسیاری از خواسته های خود را در اشعار او یافته بودند از او به گرمی استقبال می کردند . با ورود او به تهران به خصوص زنان به خاطر شهامت ایرج در مسئله ی رفع حجاب و آزادی زن با شور و شوق فراوان از او استقبال به عمل آوردند و هدایای گران قیمتی به او اهدا نمودند . به گفته ی چایکین ، خاورشناس روس که ناظر این تشریفات بود ، این مراسم ساده در شرایط آن روز بسیار معنی دار بود و چنین افتخاری نصیب هیچ شاعر و سیاستمداری نشده است . زندگی پربار ایرج در 22 اسفند 1304 بر اثر سکته ی قلبی پایان یافت ...
زندگی� ادبی اين� شاعر دارای� دو مرحله� بود. در مرحله� اول� كه� دوران� جوانی� ايرج� بود وی� در قالب� قصيده� به� ستايش� رجال� و خوشامد و تهنيت� پرداخت� ولی� در مرحله� دوم� كه� مصادف� با دوران� پختگی� شاعر بود از شاعر درباری� بودن� كناره� گرفت� و با پشت� سرگذاشتن� تجربيات� ارزنده� و جهان� بينی� تازه‌ای� كه� در اثر سفر اروپا و كسب� معرفت� و كمالات� بدست� آورده� بود مسائل� و مضامين� تازه‌ای� در دنيای� شعرش� پديدار شد و سبك� جديدی به� وجود آورد. بيشتر اشعار موجود در ديوان� او نيز كه� دارای� اعتبار ادبی� والايی‌ان� در اين� دوه� سروده� شده‌ان�; مضامين� و انديشه� های� شعر ايرج� در انتقاد از وضع� سياسی� واجتماعی كشور، وطن� دوستی � تشويق� جوانان� به� دانش� آموزي� و فراگيري� علوم� و فنون‌جدي� و بخصوص� علاقه� به� مادر و تجليل� سپاس� از مقام� مادر بود ايرج� ميرزا در اين� ارتباط يكی� از زيباترين� اشعار خود را به� نام� ماد� سرود كه� در زمره� زيباترين� اشعار بازمانده� از ادبيات� مشروطيت� ا
زندگی� ادبی اين� شاعر دارای� دو مرحله� بود. در مرحله� اول� كه� دوران� جوانی� ايرج� بود وی� در قالب� قصيده� به� ستايش� رجال� و خوشامد و تهنيت� پرداخت� ولی� در مرحله� دوم� كه� مصادف� با دوران� پختگی� شاعر بود از شاعر درباری� بودن� كناره� گرفت� و با پشت� سرگذاشتن� تجربيات� ارزنده� و جهان� بينی� تازه‌ای� كه� در اثر سفر اروپا و كسب� معرفت� و كمالات� بدست� آورده� بود مسائل� و مضامين� تازه‌ای� در دنيای� شعرش� پديدار شد و سبك� جديدی به� وجود آورد. بيشتر اشعار موجود در ديوان� او نيز كه� دارای� اعتبار ادبی� والايی‌ان� در اين� دوه� سروده� شده‌ان�; مضامين� و انديشه� های� شعر ايرج� در انتقاد از وضع� سياسی� واجتماعی كشور، وطن� دوستی � تشويق� جوانان� به� دانش� آموزي� و فراگيري� علوم� و فنون‌جدي� و بخصوص� علاقه� به� مادر و تجليل� سپاس� از مقام� مادر بود ايرج� ميرزا در اين� ارتباط يكی� از زيباترين� اشعار خود را به� نام� ماد� سرود كه� در زمره� زيباترين� اشعار بازمانده� از ادبيات� مشروطيت� ا
August 6, 2017
هيچ وقت يادم نميره. دومين ديوان شعري كه به طور كامل خوندمش در دوران دبيرستان در حالي كه مست از شور و هيجانات ادبيات مشروطه بودم
March 7, 2017
فقط میتونم بگم از اندیشه های این مرد چقدر لذت بردم
از لحظه لحظه های خوندن اشعارش لذت بردم
فقط حیف که نمیشه بلند بلند خوند
;)
از لحظه لحظه های خوندن اشعارش لذت بردم
فقط حیف که نمیشه بلند بلند خوند
;)
September 9, 2015
عنوان: تحلیل در احوال و آثار و افکار و اشعار ایرج� میرزا و خاندان و نیاکان او؛ شاعر: ایرج میرزا؛ به اهتمام و ویراستار و مقدمه: محمد جعفر محجوب؛ تهران، چاپخانه رشیدیه؛ چاپ پنجاه و یکم سال 1353؛ در 319 ص؛ موضوع: سرگذشتنامه ایرج میرزا و دیوان شعر
May 25, 2016
بینظیر و فوق العاده بود
ای کاش زودتر از این خوانده بودم
ای کاش زودتر از این خوانده بودم
April 29, 2022
خوانش: 1401.02.09
4 از 5
فرست:
1. عارف‌نام�
2. جواب به خرده‌گی�
مرا از فحش دادن عار باشد/که فحش آیین سردمدار باشد
3. بر سنگ مزار
هر که را روی خوش و خوی نکو ست/مرده و زنده� من عاشق اوست
4. نکته
زآنچه پس از مرگ برایم کنند/کاش کمی حین بقایم کنند
5. شراب
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی/هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
6. مادر
7. تصویر زن
درهای بهشت بسته می‌ش�/مردم همه می‌جهنمیدن�!
8. جهاد اکبر
9. جنده‌باز�
10. مزاح با یکی از دوستان
11. انتقاد از قمه‌زن�
12. ای خایه
13. دوزخ
14. حیله
15. آب حیات
16. انتقاد از قمه‌زنا�
کی کشته شود دوباره زنده/با نفرین تو بر کُشنده
17. شهر کثیف
18. در هجو شیخ فضل‌الل� نوری
19. مزاح با یکی از وزیران
20. خر عیسی
چون سوارش بر مردم همه پیغمبر بود/او هم اندر بر خرها همه پیغامبر است
21 می‌ترس�
شاپویی‌ه� خطرناک‌ان� و ترسیدن از آن واجب/ولی با این خطرناکی من از دستار می‌ترس�
22. خر و عزب
بود غافل که فلک پرده‌د� است / پرده‌ه� در پس این پرده در است
23. قصه� بامزه
هر که دم بیشتر از خلق زند/قصدش این است که تا بیخ کند
24. انتقاد
من همه دشمن روزم که به روز/کند انواع جنایات بروز
25. قلب مادر
26. مزاح با یکی از وزیران
27. بهشت و دوزخ
28. رم
رم نه‌تنه� کار این اسب سیاه مخلص است/مردم این مملکت هم مثل خر رم می‌کنن�
29. انتقاد از حجاب
ز من مترس که خانم تو را خطاب کنم/از او بترس که همشیره‌ا� خطاب کند
30. اشک شیخ
31. درویش
32. فقیه
33. مشاعره با ملک‌التجا�
34. مثنوی زهره و منوچهر
4 از 5
فرست:
1. عارف‌نام�
2. جواب به خرده‌گی�
مرا از فحش دادن عار باشد/که فحش آیین سردمدار باشد
3. بر سنگ مزار
هر که را روی خوش و خوی نکو ست/مرده و زنده� من عاشق اوست
4. نکته
زآنچه پس از مرگ برایم کنند/کاش کمی حین بقایم کنند
5. شراب
جامی دو بنوشید و چو شد خیره ز مستی/هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
6. مادر
7. تصویر زن
درهای بهشت بسته می‌ش�/مردم همه می‌جهنمیدن�!
8. جهاد اکبر
9. جنده‌باز�
10. مزاح با یکی از دوستان
11. انتقاد از قمه‌زن�
12. ای خایه
13. دوزخ
14. حیله
15. آب حیات
16. انتقاد از قمه‌زنا�
کی کشته شود دوباره زنده/با نفرین تو بر کُشنده
17. شهر کثیف
18. در هجو شیخ فضل‌الل� نوری
19. مزاح با یکی از وزیران
20. خر عیسی
چون سوارش بر مردم همه پیغمبر بود/او هم اندر بر خرها همه پیغامبر است
21 می‌ترس�
شاپویی‌ه� خطرناک‌ان� و ترسیدن از آن واجب/ولی با این خطرناکی من از دستار می‌ترس�
22. خر و عزب
بود غافل که فلک پرده‌د� است / پرده‌ه� در پس این پرده در است
23. قصه� بامزه
هر که دم بیشتر از خلق زند/قصدش این است که تا بیخ کند
24. انتقاد
من همه دشمن روزم که به روز/کند انواع جنایات بروز
25. قلب مادر
26. مزاح با یکی از وزیران
27. بهشت و دوزخ
28. رم
رم نه‌تنه� کار این اسب سیاه مخلص است/مردم این مملکت هم مثل خر رم می‌کنن�
29. انتقاد از حجاب
ز من مترس که خانم تو را خطاب کنم/از او بترس که همشیره‌ا� خطاب کند
30. اشک شیخ
31. درویش
32. فقیه
33. مشاعره با ملک‌التجا�
34. مثنوی زهره و منوچهر
December 25, 2014
دیدگاه قدیمی من در مورد ایرج میرزا به چند قطعه هجو که صرفا از سر شیطنت نوجوانی خونده بودم، بود
بعد از خوندن این کتاب به حقیقت اشعار ایرج و ظلمی که توجه بیش از حد و چاپ اشعار هجو شده،پی بردم.
عارفنامه.مادرنامه.اندرزهای ایرج. کودک نامه.مرآت الجمال که در وضف زیبایی های یار سروده شده.
مثنوی زهره و منوچهر
و...
به واقع که هنرمند و عالی در شعر نو.
روحش شاد.
در انتها یک قطعه در فوائد مطالعه از ایرج:
در این دنیا، به از آنجا نیابی
که باشد یک کتاب و، یک کتابی
کتاب ارهست کمتر خور غم دوست
که از هر دوستی غمخوارتر، اوست
نه غمازی- نه نمامی شناسد
نه کس از او- نه او از کس هراسد
چو یاران دیر جوش و زود رو نیست
رفیق پول و در بند پلو نیست
نشیند با تو- تا هر وقت خواهی
ندارد از تو -خواهش های واهی
بگوید از برایت داستانها
حکایت کند از باستان ها
نه از خوی بدش دلگیر گردی
نه چون مردم- از وی سیر گردی
بعد از خوندن این کتاب به حقیقت اشعار ایرج و ظلمی که توجه بیش از حد و چاپ اشعار هجو شده،پی بردم.
عارفنامه.مادرنامه.اندرزهای ایرج. کودک نامه.مرآت الجمال که در وضف زیبایی های یار سروده شده.
مثنوی زهره و منوچهر
و...
به واقع که هنرمند و عالی در شعر نو.
روحش شاد.
در انتها یک قطعه در فوائد مطالعه از ایرج:
در این دنیا، به از آنجا نیابی
که باشد یک کتاب و، یک کتابی
کتاب ارهست کمتر خور غم دوست
که از هر دوستی غمخوارتر، اوست
نه غمازی- نه نمامی شناسد
نه کس از او- نه او از کس هراسد
چو یاران دیر جوش و زود رو نیست
رفیق پول و در بند پلو نیست
نشیند با تو- تا هر وقت خواهی
ندارد از تو -خواهش های واهی
بگوید از برایت داستانها
حکایت کند از باستان ها
نه از خوی بدش دلگیر گردی
نه چون مردم- از وی سیر گردی
June 30, 2008
شايد سراغ ايرج را مي توان از بچه هاي تازه به سن بلوغ رسيده گرفت.كه با هيجان ناشي از محروميت ،آتش شهوت تازه گر گرفته را شراره افشان تر خواهند كرد.
شعر ايرج شعري اجتماعي است كه در آن دردهاي مردم گرفتاري ها و نادرستي هاي آن ها با زبان خودشان تصوير شده و از آن جا كه اين تصوير بسيار وحشتناك است چاره اي جز آيينه شكستن باقي نمانده.انكار ايرج انكار فاجعه ي عارفنامه است كه ما همه ما مشابه آن بسيار ديده ايم و در برنياورده ايم ولي ايرج با شجاعت پرده از رازها كنار زده است.
اين دسته ايرج را به بي ادبي و بي هنري عيب مي كنند ولي نمي دانند روح بلند شاعر ما زيباترين شعر براي مادر را سروده و مهر ميهن به دلش داشت چه:
ما كه اطفال اين دبستانيم
همه از خاك پاك ايرانيم
شعر ايرج شعري اجتماعي است كه در آن دردهاي مردم گرفتاري ها و نادرستي هاي آن ها با زبان خودشان تصوير شده و از آن جا كه اين تصوير بسيار وحشتناك است چاره اي جز آيينه شكستن باقي نمانده.انكار ايرج انكار فاجعه ي عارفنامه است كه ما همه ما مشابه آن بسيار ديده ايم و در برنياورده ايم ولي ايرج با شجاعت پرده از رازها كنار زده است.
اين دسته ايرج را به بي ادبي و بي هنري عيب مي كنند ولي نمي دانند روح بلند شاعر ما زيباترين شعر براي مادر را سروده و مهر ميهن به دلش داشت چه:
ما كه اطفال اين دبستانيم
همه از خاك پاك ايرانيم
August 28, 2008
یکی از بزرگترین شعرای معاصر که متاسفانه به خاطر کج ذهنی یه عده به خاک خاطرات سپرده شده
ادبیات ایرج شاید به ظاهر عوام پسند و پر از عبارات کوچه بازاری باشه اما واقعا زیبا توضیح میده
پیام شعر هاش سنگینه
پشت اون ادبیات به ظاهر سبک محور چنان نتایج سنگین و عجیبی قرار گرفته که حتی بعد از گذشت این همه سال هنوز تازه و بکر و نمونش رو هر روز داریم تو کوچه و خیابون میبینیم
دیدت رو عوض کن
ایرج خیلی بزرگتر از نگاه کوته بینانه توست
ادبیات ایرج شاید به ظاهر عوام پسند و پر از عبارات کوچه بازاری باشه اما واقعا زیبا توضیح میده
پیام شعر هاش سنگینه
پشت اون ادبیات به ظاهر سبک محور چنان نتایج سنگین و عجیبی قرار گرفته که حتی بعد از گذشت این همه سال هنوز تازه و بکر و نمونش رو هر روز داریم تو کوچه و خیابون میبینیم
دیدت رو عوض کن
ایرج خیلی بزرگتر از نگاه کوته بینانه توست
April 17, 2019
یادم است زمانی یکی از دبیران ادبیات فارسی آموزش و پرورش می گفت
اگر بگردی در کیف نود درصد دبیران ادبیات دیوان ایرج میرزا را پیدا می کنی
به ایرج میرزا لقب سعدی دوران داده اند
به خاطر سبک روان و سهل و ممتنع او
خودش می گوید
شاعر اگر سعدی شیرازی است
بافته های من و تو بازی است
بعضی از اشعارش که در پیروی سبک قدیم و مدح حکام است ارزش چندانی ندارد
اما بعضی از اشعارش واقعاً خواندنی است
در حقیقت همان شعرهای اجتماعی و اخلاقی و ضد اخلاقی اوست
که نام او را ماندگار کرده است
خود او معتقد است شیوه تازه ای در شعر باب کرده است
و سعی کرده است از زبان مردم در سرودن اشعار خود بهره ببرد
گرچه در پنج زبان افصح ناسم دانند
به علی من کرِتم شیوه گفتار کنم
طنز و هجو و هزل و به نقد کشیدن خرافات با زبان گزنده و گاه توهین آمیز بن مایه اصلی این اشعار است
بد نیست هر از گاهی آدم برای دل خود سری به دیوان ایرج میرزا بزند
اگر بگردی در کیف نود درصد دبیران ادبیات دیوان ایرج میرزا را پیدا می کنی
به ایرج میرزا لقب سعدی دوران داده اند
به خاطر سبک روان و سهل و ممتنع او
خودش می گوید
شاعر اگر سعدی شیرازی است
بافته های من و تو بازی است
بعضی از اشعارش که در پیروی سبک قدیم و مدح حکام است ارزش چندانی ندارد
اما بعضی از اشعارش واقعاً خواندنی است
در حقیقت همان شعرهای اجتماعی و اخلاقی و ضد اخلاقی اوست
که نام او را ماندگار کرده است
خود او معتقد است شیوه تازه ای در شعر باب کرده است
و سعی کرده است از زبان مردم در سرودن اشعار خود بهره ببرد
گرچه در پنج زبان افصح ناسم دانند
به علی من کرِتم شیوه گفتار کنم
طنز و هجو و هزل و به نقد کشیدن خرافات با زبان گزنده و گاه توهین آمیز بن مایه اصلی این اشعار است
بد نیست هر از گاهی آدم برای دل خود سری به دیوان ایرج میرزا بزند
March 28, 2020
بر خلاف تصوری که از ایرج میرزا هست، هم اشعار بامزه داشت و هم اشعار آموزنده و عبرت آموز
April 5, 2025
همچین آدمی توی اون دوران تاریک و خرافاتی ایران واقعا جالب بود برام
November 15, 2007
khob man kheili az adabiate sadeo ravani ke iraj to sherash estefade mikone khosham miad.
iraj vaghean shakhse ghaviyi to goftane ash'are sade bode va noe goyeshesh ye nogarayi to adabiate khoshko sonatiye on dorane iran dashte
to divanesham asheghe shere chador hajian va madaresham
iraj vaghean shakhse ghaviyi to goftane ash'are sade bode va noe goyeshesh ye nogarayi to adabiate khoshko sonatiye on dorane iran dashte
to divanesham asheghe shere chador hajian va madaresham
January 17, 2010
این کتاب تو سنی افتاد دستم که نباید... شعر چادرش هیچ وقت یادم نمیره... وقتی خوندمش کم مونده بود از تعجب شاخ در بیارم... بعدها کم کم با هزلیات سعدی و عبید عزیز هم آشنا شدم و این جنس شعرها برام عادی شد... ایرج برای من با همون شعر قلب مادرش جاودانه شده و بس
March 27, 2007
I like it, I believe he was one of the most inlightened authors.
He aimed and attacked the negative traditions of iranian society.
He aimed and attacked the negative traditions of iranian society.
July 8, 2007
درهاي بهشت بسته بودند
مردم همه مي جهنميدند
مردم همه مي جهنميدند
May 11, 2019
هر کس ز خزانه برد چیزی گفتند مبر که این گناه است
تعقیب نموده و گرفتند دزد نگرفته پادشاه است
تعقیب نموده و گرفتند دزد نگرفته پادشاه است
April 3, 2019
داد معشوقه� به� عاشق� پیغام�
که� کُند مادرِ تو با من� جنگ
هر کُجا بیندم� از دور کُند
چهره� پر چین� و جبین� پُر آژنگ
با نگاهِ غضب� آلود زند
بر دلِ نازکِ� من� تیرِ� خدنگ
مادرِ سنگ‌دلت� تا زنده‌ست�
شهد در کامِ من� و توست� شَرنگ
نشوم� یکدل� و یکرنگ� تو را
تا نسازی� دلِ او از خون� رنگ
گر تو خواهی� به� وصالم� برسی�
باید این� ساعت� بی‌خو� و درنگ
روی� و سینۀ تنگش� بدری�
دل� برون� آری� از آن� سینۀ� تنگ
گرم� و خونین� به� ��نش� باز آری�
تا بَرد ز آینۀ� قلبم� زنگ
عاشقِ بی‌خر� ناهنجار
نه،� بل� آن� فاسقِ بی‌عصمت� و ننگ
حُرمتِ مادری� از یاد ببُرد
خیره� از باده� و دیوانه� ز بنگ
رفت� و مادر را افکند به� خاک�
سینه� بدرید و دل� آورد به� چنگ
قصدِ سرمنزلِ� معشوق� نمود
دلِ مادر به� کفش� چون� نارنگ
از قضا خورد دمِ در به� زمین�
و اندکی� سُوده� شد او را آرنگ
وان� دل� گرم� که� جان� داشت� هنوز
اوفتاد از کف� آن� بی‌فرهن�
از زمین� باز چو برخاست� نمود
پی� برداشتن� آن� آهنگ
دید کز آن� دل� آغشته� به� خون�
آید آهسته� برون� این� آهنگ:
«آه� دست� پسرم� یافت� خراش�
آه� پای� پسرم� خورد به� سنگ»
که� کُند مادرِ تو با من� جنگ
هر کُجا بیندم� از دور کُند
چهره� پر چین� و جبین� پُر آژنگ
با نگاهِ غضب� آلود زند
بر دلِ نازکِ� من� تیرِ� خدنگ
مادرِ سنگ‌دلت� تا زنده‌ست�
شهد در کامِ من� و توست� شَرنگ
نشوم� یکدل� و یکرنگ� تو را
تا نسازی� دلِ او از خون� رنگ
گر تو خواهی� به� وصالم� برسی�
باید این� ساعت� بی‌خو� و درنگ
روی� و سینۀ تنگش� بدری�
دل� برون� آری� از آن� سینۀ� تنگ
گرم� و خونین� به� ��نش� باز آری�
تا بَرد ز آینۀ� قلبم� زنگ
عاشقِ بی‌خر� ناهنجار
نه،� بل� آن� فاسقِ بی‌عصمت� و ننگ
حُرمتِ مادری� از یاد ببُرد
خیره� از باده� و دیوانه� ز بنگ
رفت� و مادر را افکند به� خاک�
سینه� بدرید و دل� آورد به� چنگ
قصدِ سرمنزلِ� معشوق� نمود
دلِ مادر به� کفش� چون� نارنگ
از قضا خورد دمِ در به� زمین�
و اندکی� سُوده� شد او را آرنگ
وان� دل� گرم� که� جان� داشت� هنوز
اوفتاد از کف� آن� بی‌فرهن�
از زمین� باز چو برخاست� نمود
پی� برداشتن� آن� آهنگ
دید کز آن� دل� آغشته� به� خون�
آید آهسته� برون� این� آهنگ:
«آه� دست� پسرم� یافت� خراش�
آه� پای� پسرم� خورد به� سنگ»
May 13, 2018
روحش شاد و یادش گرامی
زن گرفتم شدم ای دوست به دام زن اسیر
من گرفتم تو نگیر
چه اسیری که ز دنیا شده ام یکسره سیر
من گرفتم تو نگیر
بود یک وقت مرا با رفقا گردش و سیر
یاد آن روز بخیر
زن مرا کرده میان قفس خانه اسیر
من گرفتم تو نگیر
یاد آن روز که آزاد ز غمها بودم
تک و تنها بودم
زن و فرزند ببستند مرا با زنجیر
من گرفتم تو نگیر
بودم آن روز من از طایفه دُرد کشان
بودم از جمع خوشان
خوشی از دست برون رفت و شدم لات و فقیر
من گرفتم تو نگیر
ای مجرد که بود خوابگهت بستر گرم
بستر راحت و نرم
زن مگیر ؛ ار نه شود خوابگهت لای حصیر
من گرفتم تو نگیر
بنده زن دارم و محکوم به حبس ابدم
مستحق لگدم
چون در این مسئله بود از خود مخلص تقصیر
من گرفتم تو نگیر
من از آن روز که شوهر شده ام خر شده ام
خر همسر شده ام
می دهد یونجه به من جای پنیر
من گرفتم تو نگیر
زن گرفتم شدم ای دوست به دام زن اسیر
من گرفتم تو نگیر
چه اسیری که ز دنیا شده ام یکسره سیر
من گرفتم تو نگیر
بود یک وقت مرا با رفقا گردش و سیر
یاد آن روز بخیر
زن مرا کرده میان قفس خانه اسیر
من گرفتم تو نگیر
یاد آن روز که آزاد ز غمها بودم
تک و تنها بودم
زن و فرزند ببستند مرا با زنجیر
من گرفتم تو نگیر
بودم آن روز من از طایفه دُرد کشان
بودم از جمع خوشان
خوشی از دست برون رفت و شدم لات و فقیر
من گرفتم تو نگیر
ای مجرد که بود خوابگهت بستر گرم
بستر راحت و نرم
زن مگیر ؛ ار نه شود خوابگهت لای حصیر
من گرفتم تو نگیر
بنده زن دارم و محکوم به حبس ابدم
مستحق لگدم
چون در این مسئله بود از خود مخلص تقصیر
من گرفتم تو نگیر
من از آن روز که شوهر شده ام خر شده ام
خر همسر شده ام
می دهد یونجه به من جای پنیر
من گرفتم تو نگیر
June 29, 2007
impolite but true :D
February 17, 2008
tarkibate jadid che dar ghafiye che dar sayere kalamat vaaa jesarat!
This entire review has been hidden because of spoilers.
November 6, 2007
Iraj Mirza (1874 � 1926), is considered as one of the famous contemporary poets of Iran. In his verses he uses the actual words of everyday speech. The origin of this tendency has come to be identified with his name. Through Iraj, poetic language was enriched with many colloquial words and expressions. His simple poetic language is also famous for its witticism and satire. His style is rich in the Art of Simile. His striking sarcasm, pungent and fanged words are pointed at the dishonest clergy, businessmen, merchants and statesmen. He is particularly famous for his satirical poetry.
درباره ی شعر
/author_blog...
درباره ی شعر
/author_blog...
July 13, 2007
kolan iraj mirza bishtar hazle asharesh vali eb yade khodesh migam:
anke khofteh dar in khak manam,
irajam iraj shirin sokhanam,
har ke ra kholghe khosh o rooye nekoost,
morde va zendeye man ashgeghe oost
anke khofteh dar in khak manam,
irajam iraj shirin sokhanam,
har ke ra kholghe khosh o rooye nekoost,
morde va zendeye man ashgeghe oost
June 8, 2019
به قول شهریار که به ایرج میرزا میگفت:شعر حرمت داره و نباید حرمت شعرو شکست به خاطر اشعاری که هرکسی کم و بیش در موردش شنیده،ولی من عاشق این ساختار شکنی و شخصیت پردازی ایرج میرزام که به نوبه خودش قطعا یکی از بهترینهاست .
March 14, 2007
how brave must be, to have corrage to use such words!!!
September 8, 2007
درهای بهشت بسته می شد/مردم همه می جهنمیدند
Displaying 1 - 30 of 66 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.