Å·±¦ÓéÀÖ

“ZgÅ‚Ä™bianie indiaÅ„skiej duszy jest jak nurkowanie w kowadle.”
― Wojciech Cejrowski, Gringo wÅ›ród dzikich plemion

“„W miejscach jak ta wysepka wszyscy siÄ™ w koÅ„cu do siebie upodabniajÄ…. Przybysze, wÄ™drowcy, włóczÄ™dzy zawsze stojÄ… wyżej, ponieważ nie powiedzieli „takâ€� żadnemu miejscu, a wiÄ™c nie oddali siÄ™ w niewolÄ™. Domy, z których wyruszyli, ulegajÄ… chwilowemu zapomnieniu, zapadajÄ… w niebyt. Ich kraje także stajÄ… siÄ™ nierealne, nie mówiÄ… o nich tutejsze gazety, nikogo nie obchodzÄ…. Tamto życie, z którego siÄ™ na jakiÅ› czas ewakuowali, przestaje istnieć, co daje iluzjÄ™ wolnoÅ›ci. Bez miejsca i imienia, bez znajomoÅ›ci ich łóżek, szaf z ubraniami, ich porannego wstawania, półek z kosmetykami w Å‚azience, słów, którymi klnÄ…, i stron w Internecie, które odwiedzajÄ…. Bo czym można jeszcze okreÅ›lić ludzi? â€� StajÄ… siÄ™ powtarzalni, wielokrotni. Im mniej jest siÄ™ okreÅ›lonym, im mniej zależnym â€� tym wiÄ™ksze zÅ‚udzenie, że ma siÄ™ przed sobÄ… wiÄ™cej wyborów, krÄ™ci siÄ™ w gÅ‚owie od możliwoÅ›ci samego siebie, od potencjalnych, nierozwiniÄ™tych jeszcze Å‚aÅ„cuchów zdarzeÅ„.
SztukÄ… jest odkryć i utrzymać ten stan zawieszenia, nieopowiadania siÄ™ po żadnej ze stron, być jak preparat w formalinie, który tkwi w przezroczystym pÅ‚ynie, nie dotykajÄ…c żadnej ze Å›cian, i obojÄ™tnie daje siÄ™ oglÄ…dać, jakby go Å›niono. Pozwalać siÄ™ Å›nić â€� po to sÄ… ±è´Ç»å°ùóże.”
― Olga Tokarczuk, Ostatnie historie

“Moja koncepcja ±è´Ç»å°ùóży ulegÅ‚a zmianie: miejsce przeznaczenia jest mniej ważne niz porzucenie dotychczasowego. Wyjazd to nie poszukiwanie, to opuszczenie wszystkiego, bliskich, sÄ…siadów, przyzwyczajeÅ„, pragnieÅ„, opinii, siebie samego. Wyjazd nie ma innego celu niż oddanie siÄ™ nieznanemu, nieprzewidzianemu, nieskonczonym możliwoÅ›ciom czy wrÄ™cz niemożliwemu. Wyjazd polega na utracie punktów odniesienia, pewnoÅ›ci siebie, zÅ‚udzenia wiedzy i na pogÅ‚Ä™bieniu w sobie goÅ›cinnego usposobienia, które pozwoli ukazać siÄ™ temu, co wyjÄ…tkowe. Prawdziwy ±è´Ç»å°ùóżnik nie ma bagażu ani celu.”
― Éric-Emmanuel Schmitt, La Nuit de feu

“W ich oczach wyprawa ograniczaÅ‚a siÄ™ do toru przeszków, które pokonali z nosem przyklejonym do każdej trudnoÅ›ci, niczego wiecej. Te doÅ›wiadczenia ich nie zmieniÅ‚y. Na pamiÄ…tkÄ™ zabierali ze sobÄ… zdjÄ™cia, pÄ™cherze i porażenie sÅ‚oneczne. Pustynia poÅ‚Ä…czyÅ‚a w sobie warunki gwarantujÄ…ce nudÄ™: zanik życia, monotoniÄ™, biedÄ™, ciszÄ™. Bezwstydnie oznajmili, że sÄ… szczęśliwi z powrotu do swojego Å›wiata. Cieszyli siÄ™ nie pustyniÄ…, lecz tym, że wyprawili siÄ™ na niÄ… i wrócili bez szwanku. Byli zadowoleni z siebie.”
― Éric-Emmanuel Schmitt

“Dobrze jest żyć w krainach nieoczywistych, ponieważ ich granice zawierajÄ… w sobie wiÄ™cej przestrzeni, niż wskazuje geografia. To sÄ… otchÅ‚anie nieznanego, to jest nieskoÅ„czona dal domysłów, uciekajÄ…cy horyzont wyobrażeÅ„ i fatamorgana sÅ‚odkich przesÄ…dów, którym nigdy nie sprosta rzeczywistość.”
― Andrzej Stasiuk, On The Road To Babadag: Travels in the Other Europe

“Nie mam nic przeciwko centrum, ale bardziej pociÄ…gajÄ… mnie peryferie. Już teraz Å›rodek kontynentu staje siÄ™ coraz bardziej zunifikowany. Metropolie przestajÄ… siÄ™ różnić. NiedÅ‚ugo bÄ™dzie je można rozpoznać tylko na podstawie szacownych i martwych zabytków. JeÅ›li w ogóle te zabytki da siÄ™ jeszcze dostrzec spod jaskrawej powÅ‚oki współczesnoÅ›ci: te same nazwy hotelowych sieci, te same reklamy, te same bankomaty, marki piwa, takie same parkomaty, ten sam ukÅ‚ad półek w supermarketach oraz repertuar w kinach.
MyÅ›lÄ™, że już niebawem bÄ™dziemy ±è´Ç»å°ùóżować na peryferie, na granice kontynentu, do krain, gdzie wysiadujÄ… stare kobiety w chustkach.”
― Andrzej Stasiuk, Nie ma ekspresów przy żółtych drogach

“PielgrzymujÄ™ po Polsce i jest to pokuta najgorsza, jakÄ… można komuÅ› zadać, ale staje siÄ™ zrozumiaÅ‚a, gdy wziąć pod uwagÄ™, że ten, kto jÄ… zadawaÅ‚, wysÅ‚uchaÅ‚ wczeÅ›niej mojej spowiedzi.”
― Krzysztof Varga, Trociny