ŷ������

Ένα κοινωνικό, ψυχογραφικό και ηθογραφικό αριστούργημα. Ο Καραγάτσης μπορεί να μην είναι τεράστιο συγγραφικό μέγεθος παγκόσμιου βεληνεκούς, αλλά είναι συγγραφέας με την πραγματική έννοια του λόγου. Δεν είναι θιασώτης μιας επιτηδευμένα καλλωπισμένης μορφής. Μπορεί να μην εισάγει νέες νόρμες και παγκόσμιο επίπεδο, αλλά ακόμη και όταν υιοθετεί τεχνικές και αφηγηματικές φόρμες μεγάλων (ευρωπαίων κυρίως) συγγραφέων, το κάνει αφοπλιστικά καλά. Αν είχε γεννηθεί σε άλλη χώρα, θα μπορούσε -υπό προϋποθέσεις- να λέγεται Τολστόι ή Μπαλζάκ.

Η "Μεγάλη Χίμαιρα" είναι σκληρό βιβλίο, σε σιγοκαίει για χρόνια μετά την ανάγνωσή του. Κατ' εμέ το σπουδαιότερο της άτυπης τριλογίας "εγκλιματισμός κάτω από τον Φοίβο". Ένας εγκλιματισμός που για την ηρωίδα μας δεν έρχεται ποτέ, αφού αδυνατεί να μπολιάσει τη γαλλική κουλτούρα σε ένα συντηρητικό ελληνικό νησί και μια κλειστή κοινωνία. Αντί να εγκλιματιστεί λοιπόν, εγκληματίζει η ίδια καταπατώντας αρχέγονους ηθικούς και αξιακούς κώδικες και ένα ανελαστικό εθιμικό δίκαιο. Ο βιολογικός ντετερμινισμός του Καραγάτση είναι αδυσώπητος. Η Μαρίνα δυσκολεύεται να προσαρμοστεί ακόμη και στο φωνολογικό σύστημα της Ελληνικής, προφέροντας τη «ΧΙΜΑΙΡΑ»ως «ΞΙΜΕΠΑ». Το φως του Φοίβου Απόλλωνα παραείναι εκτυφλωτικό και επιτιμητικό ακόμη και για τη λουσμένη με τις ακτίνες του Γαλλικού Διαφωτισμού γαλλίδα.

Μια μυθοπλασία τραχιά, που γίνεται ηθο-πλασία αυστηρή και δοκιμάζει τις αναγνωστικές μας αν(τ)οχές. Αρχετυπικές μορφές παντού, ακόμη και στους περιφερειακούς χαρακτήρες και μια δεσπόζουσα μορφή πεθεράς, από τις πιο συνταρακτικές μορφές που έχουν αποτυπωθεί στην ελληνική λογοτεχνία. Δε νοείται άνθρωπος με σχηματισμένη εικόνα περί νεοελληνικής πεζογραφίας, χωρίς να έχει διαβάσει το έργο αυτό.